КОМИ ВАЖ ЙӦЗЛӦН ШУӦМКЫВЪЯС
(Содталӧма кымынкӧ ӧнія пӧслӧвичаяс)
1. Аслад дӧрӧмыд ас яй бердад матынджык.
2. Каньтӧг шыръяс йӧктӧны пызан вылад.
3. Кольк кыш письыд эн на лыддьы чипанпиянтӧ.
4. Коді сетӧ уджӧн, сійӧ аслыс шог кӧлалӧ.
5. Кымын юр, сымын и тӧлк.
6. Ваӧ вӧйысь морт ӧтка идзас бердӧ кутчысьӧ.
7. Мастер тӧдчӧ удж серти.
8. Тыртӧм бӧчка гораджык овлӧ.
9. Уна сьӧмӧн мыйсӧ он кер.
10. Эн радлы йӧз омӧль вылӧ.
11. Му вылын кывсьӧм — море вылын гызьӧм.
12. Шоглы кӧ сетчан, унджык шог чӧжан.
13. Ичӧт эськӧ ва войт, да из писькӧдӧ.
14. Кымын унджык ки, сымын унджык удж содӧ.
15. Лёк понйӧс верд кӧть эн, сійӧ пыр увтӧ.
16. Тшаплун чеччалӧ, тшаплун бӧрдӧ.
17. Рытъядорысь аски асывводз бурджык.
18. Мый гижӧма перӧӧн, он керав и черӧн.
19. Лӧнь ва джумйын кульяс (васаяс) олӧны.
20. Мукӧд кадас и овмӧс ру мукӧд.
21. Кери мый колӧ, а мый шуӧма лоны, сыысь он пышйы.
22. Чер тыш плешнад он жугӧд.
23. Выль рос пырджык мичаа чышкӧ.
24. Абу ставыс сійӧ зарни, коді дзирдалӧ.
25. Кӧртӧс дор кор сійӧ дон, кор ли усьӧ, сэки сійӧс лиав.
26. Повзьылӧм рака кустысь полӧ; ошкысь повзьылӧм морт мырйысь полӧ.
27. Быдӧн лоамӧй ӧткодьӧсь сӧмын гуын кулӧм бӧрын.
28. Йӧй морт шутёвтас, а тӧлка морт гӧгӧрвоас.
29. Овмӧсыс: пу ни палич.
30. Ас морт ас мортлы, дерт нин, друг.
31. Мун кытчӧ гажыд, кув кӧні колӧ.
32. Ачыд ов да и мукӧдлы лэдз овны.
33. Мӧдлы гу эн кодйы, ачыд усян.
34. Кад медбур бурдӧдысь, кадӧн быдтор шылялӧ.
35. Некодар дорысь — кӧть сёрӧн да бурджык на.
36. Сьӧмтӧг озырӧ воны он вермы.
37. Кутшӧма кӧдзан, сэтшӧма и вундан; кутшӧма кисьтан, сэтшӧма и юан.
38. Гӧльлун абу кутшӧмкӧ мыж.
39. Гудыр ваысь чери кыйны лӧсьыдджык.
40. Шог шогӧс корсьӧ.
41. Йӧйяс да челядь медся висьталӧны веськыда.
42. Коді бур кыв оз кывзы, нинӧм сылы и висьтавны.
43. Кӧинъяскӧд овны, кӧин моз и омлявны.
44. Кутшӧма вольсалан, сэтшӧма и узян.
45. Бур керӧм бурджык мича сёрниысь.
46. Кӧні би, сэні и тшын.
47. Пиньыд кӧ эм, няньыд лоас нин.
48. Нянь дінӧ шыр волывлӧма на.
49. Кыдз чукӧстчас, сідзи и кывсяс.
50. Эн видзӧд чужӧм-рожа вылӧ, видзӧд мывкыд вылӧ.
51. Озыр олӧм вылӧ эн ышты.
52. Ас дорсьыд бурӧс эн вай.
53. Шонді югыдыс ӧд паськыд!
54. Тэрмасян — йӧз серамӧ воан.
55. Лӧсьыдджык лев-зверкӧд овны, нежели лёк бабакӧд.
56. Бур баба — овмӧс кутысь, лёк баба — овмӧс воштысь.
57. Бур бабакӧд и сьӧд вӧр шӧрын гажа овны.
58. Кӧні любов да сӧвет, сэні и быд бурыс.
59. Уджалан кӧ — лоас, он кӧ уджав — важыс бырӧ.
60. Коді кыакӧд чеччӧ, сылӧн олӧмыс судзсьӧ.
61. Эн чӧж, гортъяд он ну.
62. Юрын — абу на турун, сёрӧмын — абу на нянь.
63. Мывкыда морт олӧ ланьтӧмӧн.
64. Дуракӧс кӧть дугдывтӧг велӧд.
65. Кӧинӧс верд кӧть эн, сійӧ пыр вӧрӧ видзӧдӧ.
66. Понлы пон и места.
67. Бура овсяс, бура кывсяс.
68. Ӧткодь нэм помтӧ колльӧмыд.
69. Вылӧ каян, улӧ усян.
70. Мелі кукань кык мам нёнялӧ.
71. Поп горш — ад горш.
72. Дякӧнича мича, йӧв да вый кринча.
73. Йикӧд кывтас (чакоткаӧн висьӧм).
74. Мӧстӧг — джын крестьянин, вӧвтӧг — абу крестьянин.
75. Эн лӧсьӧд сё шайт, лӧсьӧд сё друг.
76. Мый юртӧ ӧшӧдін: баркаыд ӧмӧй вӧйи?!
77. Кырныш кырнышлысь синсӧ оз кокав.
78. Понъяс моз шой вылӧ уськӧдчӧны.
79. Пыдӧ пуктан, дорысь босьтан.
80. Кулӧм мӧскыд йӧладжык овлывлӧ.
81. Эн ошйысь, ошкӧ пӧран.
82. И ош вылӧ (пу) кор усьлывлӧ.
83. Тэ туян сӧмын поплы казак вылӧ.
84. Мун сэтысь, син бугыляд зурга.
85. Этшаӧн пондыны, унаӧн дугдыны.
86. Бӧрйысяс, бӧрйысяс да бӧр кокас и воас.
87. Сулав, белӧйяс воласны!
88. Нянь‐сов сёй, а кыдзи вӧлі висьтав.
89. Сизим пӧв муртав да ӧтпыр вунды.
90. Ваӧ пыран — вӧян, биӧ пыран — сотчан, вӧрӧ мунан — вошан, гуӧ пыран — пӧдан, кытчӧ и воштысьны.
91. Велӧдчӧм — югыд, велӧдчытӧм — пемыд.
92. Карад кыза звӧнитӧны, да вӧсниа вердӧны.
93. Поп кӧ паныдасяс — бергӧдчы, а то он удайтчы.
94. Мунан кӧ поп дінӧ, кӧшелёктӧ эн вунӧд.
95. Поплӧн юрсиыс кузь, расаыс кузь, дай зептыс кузь.
96. Олӧны зэв бура: шыр да кань моз.
97. Вылысыс мича, да пытшкӧсыс мисьтӧм.
98. Вӧччӧдан кӧ, и мыр лоас мича.
99. Локта эськӧ, кумаӧй, да бӧжӧй кузь.
100. Абу ковлӧма чужлыны.
101. Кевмӧ: богородичаӧй, микӧла угӧдникӧй, мед эськӧ куліс жӧ сылӧн мӧскыс да вӧлыс да керка-картаыс сотчис.
102. Велӧдчытӧм морт — дзик йӧй морт.
103. Кольк чипанӧс оз велӧдлыв.
104. Йӧз доддьысь няйтӧ усян.
105. Небыда вольсалӧ, да узьнысӧ чорыд.
106. Абу ӧд сёй, он нёдзды.
107. Унджык сёй, этшаджык сёрнит.
108. Ёна серав! — пиньсьыд еджыд он ло.
109. Муыс йӧй вылын сулалӧ.
110. Дзик ӧткодь, мый стенлы висьтавны.
111. Эн сьӧлав йӧз юкмӧсӧ, аслыд лоӧ юны.
112. Гым кӧ оз гымышт, мужик оз пернапасась.
113. Мӧдӧдчан лун кежлӧ, запас босьт вежон кежлӧ.
114. Ньӧжйӧн мунан, ылӧджык воан.
115. Шуан — шуӧма лоӧ, он шу — терпитны он вермы.
116. Озыркӧд водзсасьны, мый пачкӧд люкасьны.
117. Морӧс помсьыд яйтӧ нетшышт, да судӧ эн мун.
118. Чериыдлӧн пыдын юрыс, сійӧ ассьыс сёйӧ.
119. Кымын уна, сымын колӧ уна.
120. Керка тыр уджалысь — нянь кудйысь.
121. Нянь ни сов, пес ни турун, потш ни майӧг.
122. Рама олӧ — гусьӧн пурӧ.
123. Ичӧтдырйи зарни да акань, кор быдмас — пон да дявӧл.
124. Дыш мортлӧн пыр аски да аскомысь.
125. Сьӧкыда уджалан, чӧскыда узян.
126. Бӧрдтӧм кагаӧс оз качайтлыны.
127. Нэм ов и нэм велӧдчы.
128. Ӧтувъя удж ёнджыка содӧ.
129. Чукӧрӧн донтӧмджык.
130. Уджав томдырйи, пӧрысьман — сёрман.
131. Сэтчӧдз уна на ва визувтас.
132. Кузь нэм, бур шуд, тыр олӧм.
133. Час — аски, аски — бара аски, аски бӧрын — бара аски, сэсь аскомысь турунсӧ мӧскыс сёйӧма.
134. Сӧрӧ мый вомсьыс петӧ.
135. Грекӧ вӧйӧ, аслыс ноп тэчӧ.
136. Эн юась, ассьыд уджтӧ тӧд.
137. Лӧгасян кӧ — бурасян, сира юра кага ваян.
138. Вермас кӧ, мылльӧс моз пычиктас.
139. Висьӧм пырӧ пудйӧн, петӧ зӧлӧтникӧн.
140. Бать-мамысь бур некод абу.
141. Бать-мамӧс кӧ вунӧдан, нэмыд дженняммас.
142. Ю, сёй, гажӧдчы! — Райыд дыр на оз во.
143. Кутшӧм мисьтӧма петкӧдлӧ зеркалӧыс.
144. Ныр увсьыд зырымтӧ весав!
145. Йӧзӧс видӧ, ачыс сійӧ жӧ керӧ.
146. Корысьлы сетны — мортсӧ дышӧ воштыны.
147. Быдтор вылӧ аслыс кад.
148. Озырлун бурӧс оз вӧч.
149. Ёна лоӧ юрлӧсыдкӧд вӧтасьны.
150. Оз вӧч мастер, вӧчӧ струмент.
151. Нинкӧм новлысь кӧ эз вӧв, эз ло эськӧ и ной новлысь.
152. Пессян-пессян нэмын дай кулан, кулан дай быран.
153. Уна думайтан, регыд пӧрысьман.
154. Ен вылӧ ни йӧз вылӧ ни эн надейтчы, сӧмын ас вылад.
155. Бергалӧ изки моз.
156. Ок, томдырся олӧмӧй, кольӧма тай!
157. Воӧмыд тай ыджыдӧ, ещӧ он тӧд.
158. Велӧдчӧма мудер, велӧдчытӧм коньӧр.
159. Ветлін-мунін, бур йӧз аддзылін, асьтӧ петкӧдлін.
160. Ошкысь кӧ повны, не бур и овны.
161. Эн пов: кучиктӧ оз кульны, шондіысь ылӧ оз ыстыны.
162. Кыв Киевӧдз нуас.
163. Кыв тюрмаӧ сюйӧ и тюрмаысь петкӧдӧ.
164. Вешйы сэтысь: кучкысян да, пон оз сёй.
165. Вӧлӧс вӧтлы зӧрйӧн, а не зорйӧн.
166. Кытчӧ мунан, дядьӧ? — Карӧ, кӧлач сёйны.
167. Быдтысигӧн шог, быдмасны да, ещӧ шог.
168. Дьӧгӧдь бӧчкаысь дуксӧ не бырӧдлыны.
169. Важ сола вылад оз нин юсьы.
170. Курыдӧс кӧ он видлы, чӧскыдӧс он тӧдлы.
171. Мый нӧ судитісны? — Лудікӧс вердны.
172. Кыдз олӧма-олӧма, нэм пом кольӧма.
173. Меным сӧмын нин колӧ — горт да гу.
174. Уна и колӧ мортыдлы: куим аршын му.
175. Мед нуас кузьыс (вӧрсаыс) да оз вайлы.
176. Татшӧм олӧм дорысь бурджык ваӧ пырны.
177. Дзескыд кӧ: мун, пет ас нянь вылад!
178. Исаклы помечалім!
179. Кытчӧ ем, сэтчӧ и сунис.
180. Ӧтчыд кӧ велӧдласны, мӧдысь он кор.
181. Кынӧм мортлӧн быдтор вылӧ велӧдас.
182. Абулы и суд абу.
183. Зӧр нянь — омӧль нянь, ид нянь — джын нянь, рудзӧг нянь — тыр нянь.
184. Юрсиыс кузь, да мывкыдыс дженьыд.
185. Зонлы нинӧм, нывлы кынӧм.
186. Полысь морт пыр сювтчӧ.
187. Горш морт пыр видзӧдӧ курыштны.
188. Кык син костсьыд ныртӧ видз.
189. Дявӧлысь мынан молитваӧн, а лёк мортысь некыдзи он мын.
190. Телега мавтас любитӧ.
191. Шырӧс топӧдан, и сійӧ кепыльтчӧ.
192. Гӧрйыс да пиняыс пыр лоӧ, повны нинӧмысь.
193. Чужан муыд пыр дум вылад.
194. Эг ӧд лок потшӧс сюрӧс кузя.
195. Сэтшӧм мича: лы пырыс вемыс тыдалӧ.
196. Сылӧн чунь помыс зарниа.
197. Вый юӧ да олӧ.
198. Коссӧ оз берт, спинасӧ оз жугӧд!
199. Вина гагйыс
200. Быд мортлӧн кыткӧ-мыйкӧ оз судзсьы.
201. Мортлӧн меддонатор — дзоньвидзалун.
202. Лоӧ кӧ нянь да ва, тшыглы он кув.
203. Кӧть кутшӧм, да аслам.
204. Сизимысь пиав да эн мун верӧс сайӧ.
205. Лӧглы лёкавны, бурлы вежавны.
206. Шуд да шудтӧм ӧти доддьын ветлӧдлӧны.
207. Бӧрдӧмӧн нинӧм он босьт, нинӧм он аддзы.
208. Лёк морткӧд бурджык бурӧн.
209. Бур керӧмысь омӧль оз ло.
210. Сьӧд низь пӧ донаджык.
211. Сэтшӧм бур — доныс тӧдтӧм.
212. Видза выль том гозъяӧн!
213. Мый ыстан чолӧмбыттьӧ?
214. Ов синмӧн-пельӧн.
215. Он кӧ гӧр да кӧдз, няньтӧ эн виччысь.
216. Вӧчтӧдз войдӧр юась да кывзы бур йӧзлысь.
217. Батьыс велӧдӧ, мамыс пӧвадитӧ.
218. Вӧв нёль кока, да сійӧ на джӧмдылӧ.
219. Коді нинӧм оз кер, сійӧ и оз ӧшыбитчы.
220. Гусялысьлӧн ӧти грек, кодлысь гусялісны — кык грек.
221. Корысь корысьӧс дорйӧ.
222. Сьылігтырйи удж мунӧджык.
223. Кытчӧдз кагаӧс быдтӧны, шуӧны: кагаӧй, эн доймы, а кор быдмас — кагаӧй, эн дойд.
224. Велӧд челядьтӧ сэки, кор лабич вомӧныд куйлӧ.
225. Аддзин — эн радлы, воштін — эн шогсьы.
226. Лэдзан пышкай ыджда, быдмас мӧс ыджда.
227. Куж гусявны, да куж и помсӧ воштыны.
228. Мусалӧн нӧйтӧм оз ёна доймы.
229. Понлӧн гӧн оз вежсьы.
230. Эн серав, чойӧй, ачыд ӧд ныв на.
231. Бур мужик дорын и йӧй баба прӧсуж.
232. Кӧзяин юсяс — керка джын юас, кӧзяйка юсяс — став керкасӧ юас.
233. Медась — эн тэрмась, уджав — эн дышӧдчы.
234. Босьтан нин, мынтан сюмыс.
235. Час лӧсьӧдӧма дуракъяслы, садь йӧз и сытӧг тӧдӧны.
236. Ыджыд милӧстинанад райӧ он во.
237. Кутшӧм вужйыс, сэтшӧм и петасыс.
238. Дай бог сетны, не дай бог босьтны.
239. Видӧмыд абу тшын — синтӧ оз сёй.
240. Эн кӧ кут бордйӧдыс, он нин кут гӧнӧдыс.
241. Мудзас да дугдас.
242. Вӧвліны кадъяс — и ми сёйлывлім преникъяс.
243. Медводдзасӧ эн ю, бӧръясьыс эн коддзы.
244. Донтӧм черилӧн донтӧм и юква.
245. Йӧзлысь шогтӧ мунігмоз шогалан.
246. Юрыс эськӧ ыджыд, да пытшкас нитш.
247. Вурсьысь тшыкӧдӧ, утюг шыльӧдӧ.
248. Вӧвлӧма эськӧ вӧв, да вӧдитчӧма нин.
249. Ме быдтор тӧда — ӧтчыд вӧлі карын да кыкысь мельничаын.
250. Сёрнит — да эн вывті, мун — да эн видзӧд бӧрлань.
251. Веритчан кӧ бабалы, дуракӧ и колян.
252. Эн шыблав йӧзлы изйӧн, аслыд веськалас вомад.
253. Уджыд абу ош, вӧрӧ оз пышйы.
254. Кулӧм мортӧс вичко дорысь бӧр оз нулыны.
255. Кодлӧн ныр да пинь, сійӧ и морт.
256. Керка ни карта, олӧм ни вылӧм.
257. Ошкис, ошкис, да доддьыс и путкыльтіс.
258. Кулӧмӧс он ловзьӧд, дуракӧс он велӧд.
259. Абу этша, абу уна, а тырмымӧн.
260. Кӧдзыд кӧ, абуджык лӧддзӧсь.
261. Дедъяс миян овлісны: эз чукрасьлыны, ми олам да окайтам, а пиянъяс пондасны овны да унаысь бӧрдны.
262. Си пожйӧн пожналіс да пановнас и кӧтіс.
263. Удж помысь озыр он ло, сӧмын гӧрб лоӧ.
264. Козин любитӧ воча козьналӧм.
265. Кӧні кырым, сэні юр.
266. Тӧлка велӧдас, дурак дӧзмӧдас.
267. Кӧсйи эськӧ, да ог куж; кужи эськӧ, да ог лысьт.
268. Ӧтиклаын олігӧн сукджык рокыд.
269. Веськаліс кыдзи тай сюмӧд би водзын.
270. Кӧть вый кисьт юр вылас, пыр кажитчӧ ва.
271. Йӧз муын рад и рака вылӧ.
272. Кутшӧм ваӧд кывтан, сэтшӧм ва и юан.
273. Ук! Кыдзи кылӧдіс, эз ковмы и пелыс.
274. Том олӧм муніс — эз прӧщайтчы, пӧрысьлун воис — эз юав.
275. Корсьӧ тӧрытъя лунсӧ.
276. Ог ю, кытчӧдз оз мыччыны.
277. Эн коль пиыдлы озырлун, а тувъяв сылы мывкыдлун.
278. Сёйӧй, колӧ кӧ, оз кӧ ков, кыдз колӧ.
279. Но мый онӧ сулалӧй ни, онӧ ветлӧдлӧй ни, онӧ вурӧй ни, онӧ резьӧдӧй ни!
280. Асывсянь да рытӧдз пыр нинӧм керны.
281. Ог эскы рӧдимӧй батьлы, кыдзи эска аслам син пӧвлы.
282. Сьӧм босьтӧны лыддьытӧг сӧмын поп да дурак.
283. И юан — кулан, и он ю — кулан, медбур юны и кувны.
284. Пыр гаж да гаж, мед эськӧ пӧкмелля оз босьт.
285. Мывкыдаӧс ыстан — ӧтик кыв висьтав, дуракӧс ыстан — куимӧс, дай ачыд бӧрсьыс мун.
286. Стӧрӧжын кӧ он ов, и попӧ он волы.
287. Пасибӧ тайӧ керкалы, муна мӧд керкаӧ.
288. Ставыс кӧ вӧлі шыльыд, эськӧ гӧраяс эз вӧвны.
289. Кыті вӧсньыд, сэті и орӧ.
290. Мунӧ, оз юась, локтӧ, оз висьтась.
291. Пыр серам да серам, сэсся синваӧдз и воан.
292. Бабаяс каитчӧны, а нывъяс — лӧсьӧдчӧны.
293. Озыр жӧник: скӧтыс — кань да чипан, дозмукыс — пань да перна.
294. Лышкыдлӧн балябӧжыс тойӧсь.
295. Ӧти пи — абу пи, кык пи — джын пи, куим пи — пи.
296. Гажӧдчӧ йӧз ордын, аслас зеп дорын.
297. Бура тай вашкӧдчад — вомтырнад.
298. Эн дзуг, ачыд дзугсян!
299. Гажтӧм кӧ, босьт кырымад удж.
300. Нинӧмсьыд он шӧрав нинӧмсӧ.
301. Кодлы ӧд кыдзи колӧ: мукӧдыс и пывсянысь мунігӧн гыжъясьӧ.
302. Эм ырӧш, да абу тэныд.
303. Оз эськӧ ю, да галстук саяс кисьталӧ.
304. Ме висьтала поп йылысь, а сійӧ пыр попаддя йылысь.
305. Бергалӧ катша моз майӧг йылын.
306. Правдаыд тэнад Петыр-Павел дорын.
307. Сёй соладжык — и кулан, да он сісьмы.
308. Кодлӧн эм той, эм сылӧн и сьӧм.
309. Шусьӧ другӧн, а гӧгӧрбок ӧбӧдитӧ.
310. Кыдз эн пессьы, а кулӧмысь он мын.
311. Кыдз нӧ абу рӧдня: дедъяс ӧти шонді водзын нямӧдсӧ косьтылӧмаӧсь.
312. Сьӧм понда эн бӧрд.
313. Мый нӧ няйт кӧ — тавося на ӧд.
314. Босьтан кырымыд оз мудз.
315. Первоя румка — майӧгӧн, мӧд — сӧкӧлӧн, коймӧд — посньыдик кайӧн.
316. Сетӧны кӧ — босьт, нӧйтӧны кӧ — пышйы.
317. Нянь да сов! — Ылынджык сулав.
318. Коді любитӧ попӧс, коді попаддяӧс, коді и поп нылӧс.
319. Господьӧй, господьӧй, ви сійӧс кувтӧдз, кодлӧн сьӧмыс уна да бабаыс мича.
320. Ӧтик пельӧд пырӧ, мӧдӧд — петӧ.
321. Труд помысь не стрӧитлыны каменнӧй палата.
322. Зэв бур — кытчӧдз сеталан.
323. Кӧзяин кӧ колӧ ас вылад, уджды сьӧмтӧ.
324. Мӧд во, та кадӧ.
325. Йӧзыдлӧн бабаыд пырджык бур.
326. Нэмыд ӧд ӧти кучикӧн он ов.
327. Муніс кытчӧкӧ да буракӧ керка пуктіс.
328. Мынтыся мӧдарын шомӧн.
329. Гортъяд он ну.
330. Сэтшӧмӧс сета тэныд пывсян, выль корӧсьӧдз он вунӧд.
331. Сӧрӧмысь дон оз босьтлывны.
332. Тесьт любитӧ чесьт, зять любитӧ босьтны.
333. Вывті сылӧн эн сёй, синмыд бердас.
334. Шойччам — кулӧм бӧрын.
335. Ветлім нинӧмла, вайи нинӧмӧс.
336. Лӧгасян дай бӧр бурасян.
337. Кулӧм бӧрын ёра!
338. Ми ӧд абу челядьяс, тошкаӧсь нин.
339. Нимӧн кӧ шуны — Иван, нимтӧг кӧ — бӧлбан.
340. Медтыкӧ вӧлі голяыд, пекляыд лоас нин.
341. Чӧрт ӧд эз тувъяв, ачыд пырин.
342. Сійӧс важӧн нин мӧдарын пӧнарӧн корсьӧны.
343. Плеш вылас абу гижӧма.
344. Кодӧс любита, сійӧс и нӧйта.
345. Сӧрис, быттьӧкӧсь мавтыштіс.
346. Жӧник кӧ абу, ош сайӧ он сет.
347. Кытчӧ пуксьылас, сэті и лякӧсьтас.
348. Сёйӧмысь эн яндысь, уджысь эн дӧзмы.
349. Гырддза помтӧ он судзӧд.
350. Кутшӧм бать-мам, сэтшӧм и ныв-пи.
351. Ёнджыка косясьӧй, идйыд артмасджык.
352. Эн серав, пиньсьыд еджыд он ло.
353. Идйысь зӧр оз быдмыв.
354. Кузнечлӧн чер ни пурт, столярлӧн пызан ни улӧс.
355. Бур эськӧ, да квайт чуня.
356. Йӧз синмысь ув аддзан, а асладысь кер он аддзы.
357. Эмджык кӧ сьӧмыд, мельнича стрӧит.
358. Шондіысь ылӧ оз ыстыны.
359. Мун — йӧз нянь вылӧ!
360. Мый омлялан кӧин моз!
361. Куим понлы он куж шыд юкны.
362. Лыйтӧм дозмӧртӧ оз куштывны.
363. Ва гудыртчылас да бӧр сӧдзас.
364. Кырымыс кӧдзыд, да сьӧлӧмыс пӧсь.
365. Эн картіась, гачтӧ ворссян.
366. Дышлы пыр праздник.
367. Гортын кыдз колӧ, йӧзын кыдз тшӧктасны.
368. Прӧстлун — омӧльджык гусясьӧмысь.
369. Бать-мам кӧ велӧдны оз вермыны, бур йӧз велӧдасны.
370. Кокньыда нажӧвитан, кокньыда и прӧжӧвитан.
371. Вомнад мый колӧ сӧр, а кырымнад эн вӧрӧд.
372. Ю, да умтӧ эн вошты.
373. Дядьӧыдлы ӧд зептас эн пырав.
374. Ыджыд тай кылан тэ чери.
375. Олӧмыд ас саяд.
376. Гӧль — коньӧр, озыр — кулак.
377. Абу кӧ шуӧма: ваӧ он вӧй, биӧн он сотчы.
378. Абу мыжа вина, мыжа юысьыс.
379. Чирк моз эн чеччав!
380. Бур сёрниӧн да мелі кывйӧн.
381. Пӧсь из вылӧ ва кисьтӧм.
382. Сёйӧм сёйӧм вылӧ лӧсялӧ, нӧйтӧм нӧйтӧм вылӧ оз лӧсяв.
383. Он кӧ вермы, эн босьтчы.
384. Вын кӧ оз судзсьы, эн понды.
385. Кытысь локтін, сэтчӧ и мун.
386. Быдӧнлысь вомсӧ он тупкы.
387. Пӧрысьӧс эн ӧбӧдит, ачыд пӧрысьман.
388. Пельтӧм поплы кыкысь оз звӧнитлыны.
389. Олан, олан дай кулан, быттьӧ эн и вӧвлы.
390. Ачыд панін, ачыд и кы.
391. Скӧтыд кӧ абу, ускӧттьӧ оз ло.
392. Мӧс кодь пельк.
393. Кӧин кодь горш.
394. Руч кодь мудер.
395. Йӧрш кодь ёсь.
396. Налим кодь рам.
397. Кӧч кодь полысь.
398. Чодзув кодь сюсь.
399. Любитан иславны, любит и дадьсӧ кыскавны.
400. Кытчӧ юр, сэтчӧ и кок.
401. Кыввора морт быдлаӧ сибалӧ.
402. Кынӧмтӧ тув йылӧ он ӧшӧд.
403. Юрсӧ тай стенӧ оз пес.
404. Ӧтар берегсьыс йӧткысис, мӧдар берегас эз во.
405. Сюмӧд кильлань гартчӧ.
406. Нач пинёв пу кодь.
407. Чер дор моз сы дор сулалӧ.
408. Дзуртӧ — мавтас корӧ.
409. Озыр пыр прав, гӧль пыр мыжа.
410. Гӧльлы оз ков чужлыны.
411. Сьӧлӧмӧй шогсьӧ — абу бур водзын.
412. Коктӧм ылӧджык воӧ, синтӧм ылысьджык аддзӧ.
Н. П. Чеусов.
