РӦЗБОЙНИК
Тулысыс воис водз, лымйыс сыліс ӧдйӧ, сӧмын кӧнсюрӧ кольӧмаӧсь лестукъясӧн. Вежон кык сайын нин воисны сьӧд ракаяс, на бӧрын и мукӧд посни лэбачьяс. Менам сарай ӧдзӧс карнизын вӧлі лэбач поз. Сійӧс кольӧм тулыс вӧчисны да гожйисны сэні чикыш пара. Но таво мыйлакӧ эз овмӧдчыны, — ме нин думайті, мый накӧд мыйкӧ лои да некор нин оз локны татчӧ.
Но найӧ век жӧ воисны. Воисны водз асылӧ, кор шондіыс муртса на чургӧдчыштіс Гӧрчак гӧра сайсянь да мича алӧй краскаӧн мавтыштіс мусӧ да енэжсӧ. Чикышъяс лэбалісны керка гӧгӧр да гораа чирзісны-горзісны.
Ме пукалі кильчӧ лабичын да аддзылі, кыдзи тайӧ лэбач чукӧрсьыс торйӧдчис первой ӧти, сэсся мӧд лэбач. Найӧ уськӧдчисны важ поз дорас, но эз пуксьыны сэтчӧ, а лэбисны бӧр...
Ме думышті, мыйкӧ мися неладнӧ сэні. Важ поз дорас найӧ матыстчылісны ӧтчыд, мӧдысь, коймӧдысь... И быд пӧрйӧ гораа чирзігтыр вешйылісны бӧр. Недыр мысти на дінӧ ӧтлаасисны и мукӧд чикышъяс. Найӧ ӧти бӧрся мӧд лэбалісны кытшӧн да тювлісны поз дорас кыдзи пикирующӧй самолётъяс да горзігтыр бӧр вешйылісны бокӧ.
Ме дыр эг гӧгӧрво, мыйла найӧ оз пуксьыны позъяс либӧ поз дорас, а кытшлалісны сэні? Мыйла найӧ кыпӧдісны та ыджда шумсӧ? Ме вель дыр следиті на бӧрся. Недыр мысти важ поз ӧтар-мӧдарас век жӧ пуксисны кык чикыш. И сэки поз пытшсьыс мыччысис лэбач юр. Вот дивӧыд! Вӧлӧмкӧ, джуджыд чикыш позъяс пукалӧ пышкай. Вот рӧзбойникыд! Кор чикышъяс матыстчылісны поз дорас, пышкай кыпӧдліс юрсӧ да вомсӧ паськыда восьтӧмӧн бергӧдліс ӧтарӧ-мӧдарӧ, зілис кокыштны чикышъясӧс. Сійӧ вомсӧ восьтыліс сэтшӧм паськыда, мый весиг тупкысьлісны синъясыс. Сійӧ, буракӧ, чайтіс, мый паськыд вомсьыс чикышъяс повзясны, мый сійӧ свет вылас медстрашнӧй лэбачыс!..
А чикышъяс лэбалісны-кытшлалісны, сэсся пуксисны льӧм пу вылӧ, буракӧ, сёрнитчыны, мый вӧчны водзӧ...
Сэки пышкай петіс позсьыс да кутіс ветлӧдлыны карниз вывті ӧтарӧ-мӧдарӧ. Сійӧ вӧлӧма пӧрысь пышкай, сувтса гӧна. Морӧс вылас гӧныс эз вӧв руд, а кутшӧмкӧ сьӧд, а юрыс дзормӧма. Бӧжыс абу.
Сиктын пышкайыс уна, найӧ стаяӧн лэбалӧны, а татшӧмсӧ аддзи первойысь. Карниз вывті ветлӧдліс ньӧжйӧ, тшапа, юрсӧ лэптӧмӧн, быттьӧ некодысь повтӧг гуляйтіс аслас горт дорын.
Ме ӧвтышті киӧн, повзьӧді, кӧсйи тшӧтш вӧтлыны йӧз позйысь, но сійӧ, яндысьтӧм синмыд, эз и видзӧдлы ме вылӧ да бӧр дзуркнитіс-пырис чикыш позйӧ.
...Асывнас ме муні районӧ, газет редакцияӧ, а бӧрсӧ локті рытнас нин. Керка дорын чикышъяс эз бергавны, кытчӧкӧ саймовтчӧмаӧсь, вӧлі лӧнь. Казялі найӧс аски асывнас. Ме юи чай да петі кильчӧ вылӧ куритчыны. Видзӧда да чикышъяс бара нин пикируйтӧны позсӧ. «Мыйкӧ сэні, буракӧ, лоӧма!» — думышті. Ӧні чикышъяс пуксьылісны поз дорас параӧн, да эз лэбны сэтчӧдз, кытчӧдз эз волы выль пара. Чикышъяс лэблісны кытчӧкӧ сикт помлань, да волісны сэтысь ӧта-мӧд бӧрсяыс неуна коставлӧмӧн. А кык лэбач пукалӧны дзик поз дорас да оз лэдзны пышкайлы лэптывны юрсӧ. Ме видзӧда и аслам синъяслы ог верит: сикт помысь чикышъяс, вӧлӧмкӧ, вайӧны воманыс сёй комӧкъяс да лясӧдӧны позъяс, тупкӧны петанінсӧ.
Чикышъяс уджалісны зіля, дружнӧя. Мыйкӧ дыра мысти позсӧ, кӧні пукаліс пышкай, дзикӧдз эськӧ тупкисны, но... Пышкай, колӧ лоны, гӧгӧрвоис тайӧс. Пышкай кутіс вӧрны, шпорӧдчыны бордъяснас, сэсся, буракӧ, чукӧртіс ассьыс став вынсӧ да уськӧдчис кольыштӧм на розьӧдыс ортсӧ... Уль сёйыд абу на удитӧма ёна косьмыны, — сӧмын сявкмуні разі-пели. Пышкай кӧсйис пышйыны, дзебсьыны чикышъясысь, но он на босьт! Чикышъяс кытшалісны сійӧс да быдӧн зільӧ кокыштны юрас. О, мый вӧчсис сэні сынӧдас?! Пышкай зілис лэбны льӧм пуӧдзыс да дзебсьыны сэтчӧ. Сідзи и лои: пышкай тювкнитіс увъяс костас, быттьӧ эз и вӧвлы. А чикышъяс, визув да пельк лэбачьяс, кытшлалыштісны льӧм пу гӧгӧрыс, сэсся лэбзисны сикт сайӧ. Регыд мысти волісны бӧр, да воманыс вайлісны сёй комӧкъяс, кос турун... Ме гӧгӧрвои, найӧ лэблывлӧны важ кузнеча дорӧ, — сэні эм сёй гӧп, кытысь кӧзяйкаяс босьтӧны сёйсӧ пач мавтны. А тӧдса чикыш пара ноксисны поз дорын, дзоньталісны, идралісны сійӧс. Йӧзлӧн моз жӧ налӧн асланыс вӧлі помеч. Рытнас ставӧн разӧдчалісны асланыс позъясӧ. Овмӧдчисны выльмӧдӧм позйӧ и миянлы тӧдса чикыш пара. Вунӧдісны эз найӧ руд рӧзбойникӧс ог тӧд, но меным корсюрӧ усьлӧ сійӧ тӧд вылӧ. Со и висьт ковмис гижыштны сы йылысь.
