БЫДСЯМА ЙӦЗЫД НА ЭМӦСЬ КОМИ МУАД

Нёль пунт нянь вӧсна челядьӧс оз велӧдны

Быдӧнлы нин колӧ ӧні тӧдны: став озырлуныд йӧзлӧн велӧдчӧм помын. Уналаын нин тайӧ и тӧдӧны: школаяс восьталӧны, челядьӧс велӧдӧны, гырысьыс тшӧтш велӧдчӧны. Сӧмын тай оз на тадзи быдӧн тӧждысьны.

Со на кутшӧм дзурс пемыдінъяс эмӧсь миян паськыд Коми муын. Лыаты грездын (Отса вӧлӧсьтын, Емдін карулын) матысса сиктъяснас эм морт витсё кымын, да ӧти школа весиг абу. Первойсӧ сэтчӧс крестьяна абу босьтӧмаӧсь вӧлі видзны учительӧс. Кыдзи нӧ позьӧ? Колӧ ӧд вӧлі мынтыны нёль пунт няньӧн керка юрысь!.. Жаль!.. Бӧрвылас сэсся УОНО (Уездный Отдел Народного Образования) пуктӧма вӧлі государствосянь мынтысьӧм вылӧ учительӧс — Турбылёвӧс, сетӧ нигаяс и быдтор, крестьяналы колӧ вӧлі сӧмын стӧрӧжӧс медавны да велӧданін (керка) корсьны. Бара нинӧм эз ло! Крестьяна ӧткажитчисны ставсьыс!.. Челядь колисны велӧдчытӧг.

— Оласны сідз!.. Миян тай батьяс абу велӧдчылӧмаӧсь да, бурджыка овлӧмаӧсь! — шуасьӧны крестьяна.

Мый эськӧ вӧлі Лыатыса крестьяналы ичӧтика отсыштны ассьыныс челядьнысӧ велӧдны!.. Сэтчӧдз, тыдалӧ, налӧн зэв этшаник могыс. Ок, пемыд йӧзӧй ті, Лыатысаяс!

Грездас эм кык поп керка. Мый эськӧ не сетныыс вӧлі ӧтисӧ школа улӧ? Крестьяна асьныс жӧ быд во мынтӧны сійӧ керкаяссьыс налог 70 пудйӧн.

Тыдалӧ, пӧльясныс, батьясныс збыль овлӧмаӧсь пемыдӧн, асьныс олӧны куньса синмӧн, дай челядьныслы оз кӧсйыны сетны югыдлун!.. Мый шуасны челядьыс, быдмасны да?.. Ёрасны, дерт... Шуасны:

— Ӧти нёль пунт нянь вӧсна миянӧс кольӧмаӧсь синтӧг ветлыны пемыдінын!..

Мӧвпыштлӧй, Лыатыса, бурджыка та йылысь!

Быд грездса коми войтыр, думыштлӧй чорыда велӧдчӧм йылысь! Мед сьӧлӧмӧдзныд йиджас Сӧвет власьтлӧн чуксасьӧмыс:

— Бырӧдамӧй пемыдлун!

Лыатыса.