ВОДЗКЫВ

Дирижабльяс вӧчӧм заводитӧмыс — тӧдчанаа петкӧдлӧ страналысь индустриализация нуӧдӧм кузя, социалистическӧй овмӧс ӧдйӧ тэчӧм кузя, «техникаӧн овладейтны» да «капиталистическӧй странаясӧс вӧтӧдны да панйыны» лозунгъяс олӧмӧ пӧртӧм кузя успехъяссӧ.

Дирижабль — мирӧвӧй техникалӧн медбӧръя достиженньӧыс. Тайӧ сынӧдті лэбалан гигант, сійӧс вӧчӧмыс (мувывса сооруженньӧяс — мачтаяс, эллингъяс да мукӧдторъяс лыддьытӧгыс на) сувтӧ 4 миллион шайтӧдз, сообщенньӧын збыльвылӧ чудесаяс вӧчӧ. Дирижабль петкӧдліс нин, мый став му гӧгӧр кытшовтӧмыс сылы — прӧстӧй прогулка кодь; ССРС-ын Цеппелин вылын лэбзьысь доктор Эккенер лэбзис став му гӧгӧрыс, 35 сюрс км кузя лэбзигӧн пуксьыліс сӧмын куимлаӧ. Дирижабльлы абу страшнӧ ни пемыд войыд, ни руа поводдяыд, ни йиа кӧдзыд Войвыв полюсса сынӧдыд: Войвыв полюсӧ унаысь лэбзьылӧмъясыс бура нин петкӧдлісны тайӧс. Дирижабльыд сэсся уна груз вермӧ лэптыны: дас тоннаясӧн сійӧ вермӧ босьтны грузсӧ.

Тасянь гӧгӧрвоана, кутшӧм паськыда да кутшӧм уна уджъяс позьӧ нуны дирижабльӧн ССРС-ын, коді пуксьӧма став му сяр квайтӧд юкӧн вылас да кодлӧн эм зэв уна арктическӧй (ёна Войвылын) озырлун. Миян условйӧясын дирижабльлӧн вывті ыджыд тӧдчанлуныс. Дирижабльӧн позьӧ торйӧн кокньыда да бура кутны йитӧд центрлы ылын, бокиса местаяскӧд; регыдӧн позьӧ нуны экспедицияяс (бригадаяс), нуны колан кӧлуй (оборудованньӧ, литература, ӧдйӧ тшыканторъяс, жугавлысь, ыджыд дон сулалысь материалъяс да с. в.), босьтны дона грузъяс (мехъяс, изделльӧяс да мук. т.). Дирижабльлысь тайӧ преимуществояссӧ колӧ торйӧн тӧд вылӧ босьтны центръяссянь ылын миян национальнӧй республикаяслы да обласьтъяслы.

Кутшӧм уджъяс вермӧны нуны дирижабльяс да кутшӧм бур сетӧ дирижабльнас лэбалӧмыс, висьталӧма Ассберг тайӧ книгаас. Овмӧс кыпӧдӧм кузя ыджыд бур сетӧмысь кындзи оз ков вунӧдны нӧшта и война дырйи сылысь ёна коланлунсӧ. Дирижабльлӧн куим качествоыс — пуксьывтӧг ылӧ, кузя лэбзьыны вермӧмыс, уна груз лэптыны вермӧмыс да лэбзян ӧдсӧ чинтыны вермӧмыс, весиг ӧти местаын сулавны вермӧмыс моторсӧ уджалӧмсьыс сувтӧдӧмӧн (аэропланъяс моторсӧ сувтӧдӧмӧн лэччӧны увлань) — дирижабль мукӧд дырйиыс нинӧмӧн вежны вермытӧм военнӧй средство. Империалистическӧй война дырйи немечьяс дирижабльяссянь бомбардируйтлісны прӧтивникъяслысь ылысь тылысь каръяссӧ (Парижӧс, Лондонӧс), войяснас лэбзьӧны да. Немечьяс дирижабльяс вылын война дырйи кутісны Лунвыв Африкаын аслас войскаыскӧд йитӧдсӧ. Неприятельяс войска юр вывтіыс вӧлі лэбзьӧны, нуӧны асланыс войскалы сёян, паськӧм, военнӧй кӧлуй да с. в. Немецкӧй цеппелинъяс (дирижабльяс) кыйӧдалӧны вӧлі подводнӧй пыжъяс да пазӧдалӧны найӧс, нуӧдлісны военно-морскӧй мукӧд операцияяс. Война дырйи дирижабль — дорйысян да усьласян зэв ён ӧруддьӧ.

Кӧть кутшӧм ыджыд, выль удж бердӧ ми эг босьтчылӧ, вӧлӧмкӧ сы йылысь мысльсӧ висьталіс Ленин. Тайӧ книгаас Ф. Ильинлӧн «Ленин да дирижабль» статья висьталӧ сы йылысь.

Пӧшти 17 во сайын на, империалистическӧй война дырйи, Ленин шуліс: «Виччысьлам мыйкӧ дыра, кор миян лоасны асланым дирижабльяс. Частнӧй вопрос кузя (войналы паныд листовкаяс разӧдӧм йылысь) Ленин тшук вӧлі шуӧ, мый лоӧ «миян» власьт да лоӧны «миян» дирижабльяс.

Тайӧ кывъясыс збыльмӧны. Ми заводитам вӧчны ассьыным дирижабльяс. Йӧзлысь чукӧртӧм сьӧм вылӧ, ми пуктім нин чорыд материальнӧй подув нёль дирижабль вӧчӧм вылӧ: «Правда», «Осоавиахим», «Клим Ворошилов» да «Колхозник» вылӧ. Сӧмын рабочӧй класслӧн помтӧм ыджыд энергияыс да босьтчанлуныс, мӧскуаса рабочӧйяслӧн заводитӧмыс, пуктӧ увт лӧсьӧдны дирижабльясысь Ленин нима дзонь эскадра, сэтчӧ тайӧ нёль дирижабльсӧ сюйӧмӧн да нӧшта сыысь кындзи на кыкӧс «Старый большевик» да «Сталин» дирижабльяс вӧчӧмӧн. Юра дирижабльыс лоӧ сэні «Ленин» дирижабль.

Дерт дирижабльяслысь Ленин нима эскадратӧ лоӧ вӧчӧма.

ССРС-са уджалысь йӧз нӧшта да нӧшта ӧтчыд петкӧдлас став мирыслы, мый вермӧ вӧчны социализм тэчысьяслӧн энтузиазмыс. Сӧвет страна вывті кутас шывъявны гырысь стальнӧй дирижабльяслӧн эскадра.