СО КОЛӦКӦ И УДЖАВ

Ӧнія йӧзыд вывті жӧ попъястӧ омӧльтӧны. Сійӧ и сёрни: попыс пӧ Семӧ гӧтырӧс пӧръялӧма, попыд горш, зептыс ыджыд... Ме ногӧн кӧ, некутшӧм дивӧ сэні абу: найӧ зэв сямаӧсь.

Босьтам отеч Соломонӧс. Кыдз нӧ сійӧс он ошкы, сыысь активнӧй, водзӧ мунысь мортыд сиктын зэв этша. Оз тай сійӧ миян моз узь, выльтӧ кӧ кывлас. Мый сӧвет власьтыд выльтор мӧдас вӧчны, отеч Соломон оз бара бокӧ кольччы, пырысьтӧм-пыр молебен сьылӧбтас да проповедь висьталас. Либӧ сӧветскӧй праздниктӧ ӧтиӧс оз коль, ставсӧ вичко службаӧн колльӧдас. Босьтам кӧть нывбабаяслысь ставмувывса праздник лунтӧ: ӧніӧдз на став сиктыс гаралӧ сылысь проповедьсӧ да службасӧ. Проповедь лыддигас став пӧчӧыс сыркъялӧмӧн бӧрдісны. Бӧръяпомас сідзи и сяркнитіс:

— Тырмас миян вичкоясын нывбабаясӧс местаӧн увтыртны. Тырмас нывбабаяслы шуйга бокын сулавны. Ӧнісянь ме шуа — коді кӧні кӧсйӧ сулавны, сэні сылы и позьӧ, — со кутшӧм миян отеч Соломоныд.

Босьтам ӧнія гӧран-кӧдзан кампанньӧ нуӧдӧм. Медся бур агрономысь водз отеч Соломоныд кватитчис уджас. Сійӧ кӧдзтӧдзыс ёна юӧртіс йӧзтӧ:

— Православнӧйяс!.. Локтӧ кӧдза кад, думыштлӧй водзвыв урожай понда, матыстчӧй енлань. Тайӧ вежонсӧ шуам урожай кыпӧдан вежонӧн. Мед ӧти морт оз кольччы тайӧ уджысь. Тайӧ вежоннас ми водзын сулалӧ ыджыд мог: став кӧйдыснымӧс вежӧдны; вежӧдавны вӧв, мӧс да мукӧд пемӧссӧ. Сьывны торъя да ӧтувъя молебенъяс да сідз водзӧ.

Вичко ӧдзӧс, стен, вичко ӧграда, ставыс тыри серпасъясӧн да лозунгъясӧн:

„Енлы эскысьяс, юрбитамӧй ӧтвылысь урожай кыпӧдӧм вӧсна“.

„Таво кежлӧ сетӧма заданньӧ, вежӧдны вежа ваӧн кӧйдыс 100% вылӧ“.

„Некод эн кӧдзӧ вежӧдтӧм кӧйдысӧн“.

Вичко ӧграда ӧдзӧсас гырыся-мичаа, вомӧныс, гӧрд шыпасъясӧн, еджыд дӧра вывті нюжӧдӧма:

Молитватӧг оз кыпты овмӧс.

Локтан вӧскресенньӧнас ӧтувъя ыджыд молебен чажӧбтіс. Асывводзсянь гажаа тоньгӧмӧн чуксалісны йӧзӧс. Вичко тыри. Молебен мӧдӧдчис. Важӧн нин кылӧ дяклӧн сьылӧм. Матысмӧ проповедь. Дякӧн горӧдіс:

— Таво кежлӧ содтыны урожай 35% вылӧ — енмӧс кора-ам!..

Кырлӧсын оз узьны:

— Енмӧс корам, енмӧс корам, енмӧс ко...о...ра... ам!..

— Енлы эскысьяс, урожай воӧм бӧрын, 50%-сӧ енлы се...е... та...ам!..

— Енлы сетам, енлы сетам, енлы сета...а...ам...м!..

Шаркмуні, воссис торъя ӧдзӧс, петіс отеч Соломон: еджыд ризіа, кадилӧа, восьтіс проповедь.

Чорыд мича кывъясӧн, сьӧлӧмсяньыс чуксаліс йӧзсӧ отеч Соломон енкӧд ӧтув кыпӧдны урожай:

— Бурмас кӧ милӧсьта енмыд, кыпӧдас миянлысь урожай 100% вылӧ. Ставныд тӧдад, кыдз Сус кристос вӧчис урожай — вит няньӧн вердіс сюрс йӧзӧс, дай колис на мӧд сы мында. Скӧрмас кӧ ен — муным сьӧд лоӧ миян, пыркмунӧ — вӧрзяс став муыс, стенъяс сярмунӧны, ӧшиньяс зильгысясны, кывны кутас антикрист трубалӧн шы...

Друг кысянькӧ кутіс кывны нэмӧн некывлытӧм шум, быттьӧ мыйкӧ сяргӧ ли, уна порсь руксӧны ли... Шумыс пыр содӧ, ньӧжйӧник матысмӧ и матысмӧ... Зиля-зёлякывны кутісны ӧшиньяс.

— Антикрист!..

— Воши юръясным!..

— Воис!.. Господьӧй!..

Шӧпкӧдӧны енлы эскысь йӧз. Унаӧн уськӧдчисны пидзӧс вылас да кутісны клёнгыны-юрбитны. Весиг отеч Соломон чуймис, вунӧдіс проповедьсӧ да вомсӧ паськӧдӧмӧн кывзӧ.

— Ёртъяс!.. — горӧдіс кысянькӧ том гӧлӧс. — Тайӧ тай трактор локтӧ карысь — дӧваяслы да вӧвтӧмъяслы гӧрны кутас!..

— Трактор!.. — ӧтмоз лолыштісны йӧз да ӧтмоз жӧ уськӧдчисны петны вичкоысь.

Отеч Соломон чуймис, кадилӧнас зильгӧ, котралӧ, горзӧ:

— Православнӧйяс!.. Юрбитыштамӧй водзджык урожай кыптӧм вӧсна, юрбитам... Бӧрын сэтчӧ мунамӧй... Трактор йывсьыд вайӧ юрбитамӧй!..

Тшынӧн чушкигтыр, гӧрд дӧрапасъяса, тшапа исковтӧ сикт кузя йӧзсӧ ӧтувтысь — сӧветскӧй трактор. Ыджыд синъяссӧ восьтӧмӧн видзӧдӧны йӧз аддзывлытӧм звер вылӧ.

Трактор сяргис-муніс вичко дінті. Став йӧзыс уськӧдчис бӧрсяньыс. Вичкоысь гутъяс моз чеччалӧны бӧръя йӧз. Медбӧръя пӧчӧкӧд котӧрӧн петіс отеч Соломон; ӧти киас кадилӧ, мӧднас чорыда кутчысьӧма пӧчӧлы ковтаас. Пӧчӧ повзьӧмысла дзизгӧ порсьпи моз, сэсся ёна нетшыштчӧмӧн мыніс отеч Соломон киысь да уськӧдчис ӧграда ӧдзӧсӧ.

Отеч Соломон (яндзим и висьтавнысӧ) чорыда матьӧктіс да кадилӧнас лыйис пӧчӧыдлы. Кадилӧыд ёсь помнас сатшис пӧчӧлы задъяс. Пӧчӧыд наян вӧв моз чужйысис кокъяснас, лэптыштіс мешайтчанінысь юбка бӧждорсӧ да водзӧ коксӧ шыблалӧмӧн котӧртіс йӧз мунанінлань.

Отеч Соломон сьӧлыштіс, сэсся бергӧдчис дяклань:

— Тырмас, отеч дякӧн. Пӧрччы ризітӧ. Ӧнія йӧзыдлы кӧть кыдз уджав, чесьтӧ он во.