Метрическӧй мурталанъясӧн муртасьӧм | |
Рочмувывса Совнарком 1918 воӧ 14-ӧд лунӧ сентябр тӧлысьын лэдзис декрет пыртны ас муас 1924-ӧд восянь тӧдмавны кузьта-сьӧкта метрическӧй мурталанъяс. Сэтшӧм мурталанъяс водзын мунысь государствоясын важӧн нин босьтӧма. Миян босьтӧны тшӧтш кокньыдыс вӧсна, да медым мукӧд государствояскӧд тӧргуйтігӧн эз ков ноксьыны вуджӧдавны ӧти ногӧн мурталӧмъяс мӧдӧ. | |
Метрическӧй мурталӧмын вуж пыддиыс босьтӧма метр — дас миллионӧд юкӧн нёльӧд юкӧн меридианысь. | |
Мукӧд мурталанъяс — муртавны му, нянь, кӧйдыс — лӧсьӧдӧмаӧсь метрысь жӧ. Кизьӧрторъяс мурталӧны литрӧн — сёӧд юкӧн куба метрлӧн. Нянь, шыдӧс, анькытш, сов мурталӧны граммӧн — миллионӧд юкӧн куба метр 4° сӧстӧм валӧн. | |
Посньыдджык, дженьыдджык, кокньыдджык торъяс муртавны метр, литр, грамм юксьӧны 10, 100, 1000 пельӧ; гырысьджык, сьӧкыдджык торъяс — 10, 100, 1000 пӧв унджык. | |
Гырысьджык да посньыдджык мурталанъясын вуж нимыс жӧ шӧрас, сӧмын поснияслы метр, литр, грамм водзвылас содтӧны: дасӧд юкӧнлы — деци-, сёӧд юкӧнлы центи- или санти-, сюрсӧд юкӧнлы — милли-; гырысьяслы — дас пӧв кӧ унджык — дека-, сё пӧв — гекто-, сюрс пӧв — кило-. | |
Сідзкӧ зэв этша муртасян ним колӧ ӧні тӧдны. Войдӧр мӧдарӧ — вывті уна ним вӧлі. | |
Кузьта мурталан: | |
Километр = 1000 метр = 468 саж. 2 арш. 1¼ вер. | |
Гектометр = 100 „ | |
декаметр = 10 „ | |
Метр = 1,41 арш. = 22½ верш. | |
дециметр = 1/10 метрлӧн = 10 сантиметр. | |
Центиметр = 1/100 метрлӧн = 10 миллиметр (вершӧк нёльӧд юкӧн кымын). | |
Миллиметр = 1/1000 метрлӧн. | |
Му мурталанъяс: | |
Ар = 100 кв. метр = 21,97 кв. саж. | |
Гектар = 1000 ар. = 0,915 десятина. | |
Сьӧкта мурталӧм: | |
Грамм = 0,23 зӧлӧтник. | |
Килограмм = 1000 грамм (кык пунт да джын гӧгӧр). | |
Тонна — 1000 килограмм. | |
Кизьӧртор мурталанъяс: | |
Литр = 1⅗ бутылка. | |
Гектолитр = 100 литр = 8 ведра. | |
Роч мурталанъясӧс метрическӧй мурталанӧ вуджӧдӧм. | |
Роч мурт. | |
Метр мурт. | |
Кузьта мурталанъяс: | |
1 верст — 1,07 километр. | |
1 саж. — 2,13 метр. | |
1 арш. — 0,71 метр. | |
1 верш. — 44,45 миллим. | |
1 фут. — 304,8 „ | |
1 дюйм. — 25,4 „ | |
Му мурталанъяс: | |
1 кв. верст — 1,14 кв. килом. | |
1 десятина = 2400 кв. саж. — 1,09 гектар. | |
1 кв. саж. — 4,65 кв. метр. | |
Сьӧкта тӧдмалӧм: | |
1 пуд — 16,38 килогр. | |
1 пунт — 0,41 „ | |
1 лот — 12,79 грамм. | |
1 зол. — 4,26 „ | |
1 доля — 44,43 миллигр. | |
Кизьӧртор мурталан: | |
1 ведра = 20 бутылка — 12,29 литр. | |
1 бутылка — 0,61 „ | |
Кӧйдыс мурталан: | |
1 четверть — 2,09 гектолитр. | |
1 четверик — 26,24 литр. | |
1 гарнец — 3,28 „ | |
Аптекаса мурталанъяс: | |
1 аптекаса фунт — 0,36 килогр. | |
1 унция — 29,86 грамм. | |
1 драхма — 3.73 „ | |
1 скрупул — 1,24 „ | |
1 гран — 62,21 миллиграмм. | |
Комиӧн