Челядьӧс оз ков нӧйтны Чеԉаԃӧс оз ков нӧјтны
Ёна мырсьытӧг, дӧзьӧриттӧг немтор оз быдмы. Босьтам йӧрса пуктасъяс, нянь. Градъяс дінын тулысбыд лоӧ ноксьыны: потшны, небзьӧдны, вынсьӧдны, пуктыны, сэсся киськавны, весавны гожӧмбыд. Сэки вӧлись позяс виччысьны бур пуктас, сёянтор. Няньыд сідз жӧ — ёна кӧ мутӧ дӧзьӧритан: небзьӧдан, вынсьӧдан — бур нянь воас. Јона мырԍытӧг, ԁӧԅӧріттӧг ԋемтор оз быԁмы. Боԍтам јӧрса пуктасјас, ԋаԋ. Граԁјас ԁінын тулыс быԁ лоӧ нокԍыны: пощны, ԋебԅӧԁны, вынԍӧԁны, пуктыны, сеԍԍа кіԍкавны, весавны гожӧм быԁ. Секі вӧԉіԍ поԅас віԁчыԍны бур пуктас, ԍојан тор. Ԋаԋыԁ сіԇ-жӧ — јона-кӧ мутӧ ԁӧԅӧрітан: ԋебԅӧԁан, вынԍӧԁан — бур ԋаԋ воас.
Быдманторъясӧс кӧ сэтшӧма колӧ дӧзьӧритны, морттӧ быдтігад нӧшта нин ёна колӧ видзны, дӧзьӧритны. Быд бать-мам челядьӧс быдтӧ бур вылӧ, виччысьӧ на помысь бур. Сідзкӧ колӧ вердӧм-юкталӧм кындзи на унатор. Бать-мамлы колӧ, мед эськӧ челядьныс быдмасны да лоӧны шаньӧсь, вежӧраӧсь, сюсьӧсь, веськыдӧсь, мед эськӧ аслыныс лӧсьыд овныс лои дай йӧзыслы накӧд тшӧтш, обществоыслы. Колӧ челядьӧс ёна дӧзьӧритны, видзны быд омӧльысь, лёкысь. Посни челядьыд дзик жӧ рыж быдманторъяс кодь. Ёна колӧ кужны найӧс видзны. Кутам кӧ лёкавны, скӧравны, зургыны, чужйыны, вачкыны, нӧйтны — найӧ быдмасны вынтӧмӧсь, лёкӧсь, висьлӧсӧсь, на помысь бур босьтӧм оз нин ло некодлы. Юръясӧ кучкалӧмысь челядь вермасны лоны юр вежӧртӧмӧсь, йӧй нисьӧ прӧсужӧсь. Мукӧддырйи ӧтчыд кучкӧмысь пельтӧммӧны, немӧйӧ пӧрӧны. Унджык йӧйясыс лоӧмаӧсь лёка видзӧм понда. Быԁман торјасӧс-кӧ сещӧма колӧ ԁӧԅӧрітны, морттӧ быԁтігаԁ нӧшта-ԋін јона колӧ віԇны, ԁӧԅӧрітны. Быԁ баԏ-мам чеԉаԃӧс быԁтӧ бур вылӧ, віԁчыԍӧ на помыԍ бур. Сіԇ-кӧ колӧ верԁӧм-јукталӧм кынԇі-на уна тор. Баԏ-мамлы колӧ, меԁ еԍкӧ чеԉаԃныс быԁмасны-ԁа лоӧны шаԋӧԍ, вежӧраӧԍ, ԍуԍӧԍ, веԍкыԁӧԍ, меԁ еԍкӧ аслыныс лӧԍыԁ овныс лоі ԁај јӧзыслы накӧԁ щӧщ, обшествоыслы. Колӧ чеԉаԃӧс јона ԁӧԅӧрітны, віԇны быԁ омӧԉыԍ, ԉокыԍ. Посԋі чеԉаԃыԁ ԇік-жӧ рыж быԁман торјас-коԃ. Јона колӧ кужны најӧс віԇны. Кутам-кӧ ԉокавны, скӧравны, зургыны, чужјыны, вачкыны, нӧјтны — најӧ быԁмасны вынтӧмӧԍ, ԉокӧԍ, віԍлӧсӧԍ, на помыԍ бур боԍтӧм оз-ԋін ло ԋекоԁлы. Јурјасӧ кучкалӧмыԍ чеԉаԃ вермасны лоны јур вежӧртӧмӧԍ, јӧј-ԋіԍӧ прӧсужӧԍ. Мукӧԁ-ԁырјі ӧтчыԁ кучкӧмыԍ пеԉтӧммӧны, ԋемӧјӧ пӧрӧны. Унҗык јӧјјасыс лоӧмаӧԍ ԉока віԇӧм-понԁа.
Бать-мамыд кагаыдлы мусаӧсь; сійӧ виччысьӧ насянь мелі кыв, бур кыв. Сы пыдди кӧ найӧс нӧйтны, видчыны кутасны, сэки налӧн сьӧлӧм лёкмас, чорзяс, бать-мам мустӧммасны. Челядь некор оз гӧгӧрвоны лёкӧн, нӧйтӧмӧн велӧдӧм. Сэтысь сӧмын найӧ вывті ёна чорзьӧны, оз кутны кывзыны. Челядь кывзӧны сӧмын бурӧн кесйӧдлысьяслысь. Гашкӧ полӧмла и кывзасны син водзад, сӧмын пыр кутасны пӧръявлыны, мустӧмтны. Баԏ-мамыԁ кагаыԁлы мусаӧԍ; сіјӧ віԁчыԍӧ наԍаԋ мелі кыв, бур кыв. Сы-пыԃԃі-кӧ најӧс нӧјтны, віԁчыны кутасны, секі налӧн ԍӧлӧм ԉокмас, чорԅас, баԏ-мам мустӧммасны. Чеԉаԃ ԋекор оз гӧгӧрвоны ԉокӧн, нӧјтӧмӧн велӧԁӧм. Сетыԍ сӧмын најӧ вывті јона чорԅӧны, оз кутны кывзыны. Чеԉаԃ кывзӧны сӧмын бурӧн кесјӧԁлыԍјаслыԍ. Гашкӧ полӧмла і кывзасны ԍінвоԇаԁ, сӧмын пыр кутасны пӧрјавлыны, мустӧмтны.
Ичӧтдырйи челядь сьӧлӧмӧ, юрӧ позьӧ бурӧс и омӧльӧс сюйны, наысь позьӧ, сёйысь моз, быдтор вӧчны. Челядь гырысьлысь велӧдчӧны омӧльӧ и бурӧ. Быдтан кӧ челядьӧс нӧйтӧмӧн да видӧмӧн пыр, найӧ быдмасны да асьныс сідзи жӧ кутасны мукӧдӧс видзны. Морт виысьяслӧн, грабительяслӧн челядьдырся олӧмныс унджыкыслӧн вӧлӧма вывті омӧль: нӧйтӧм, видӧм кындзи абу немтор аддзывлӧмаӧсь. Эськӧ найӧ асьныс вывті ыджыд, вына сьӧлӧмаӧсь, да сӧмын ыджыд вынныс лёкланьӧ пӧрӧма лёка быдтӧмысь. Сійӧ жӧ йӧз бура быдтӧмӧн вермисны лоны вывті бур йӧзӧн. Ічӧтԁырјі чеԉаԃ ԍӧлӧмӧ, јурӧ поԅӧ бурӧс і омӧԉӧс ԍујны, наыԍ поԅӧ, ԍојыԍ-моз, быԁтор вӧчны. Чеԉаԃ гырыԍлыԍ велӧԁчӧны омӧԉӧ і бурӧ. Быԁтан-кӧ чеԉаԃӧс нӧјтӧмӧн ԁа віԁӧмӧн пыр, најӧ быԁмасны-ԁа аԍныс сіԇі-жӧ кутасны мукӧԁӧс віԇны. Морт віыԍјаслӧн, грабіԏеԉјаслӧн чеԉаԃԁырԍа олӧмныс унҗыкыслӧн вӧлӧма вывті омӧԉ: нӧјтӧм, віԁӧм-кынԇі абу ԋемтор аԁԇывлӧмаӧԍ. Еԍкӧ најӧ аԍныс вывті ыҗыԁ, вына ԍӧлӧмаӧԍ, ԁа сӧмын ыҗыԁ вынныс ԉоклаԋӧ пӧрӧма ԉока быԁтӧмыԍ. Сіјӧ-жӧ јӧз бура быԁтӧмӧн вермісны лоны вывті бур јӧзӧн.
Эбӧстӧм полысь челядьӧс лёкӧн быдтӧмӧн тулысын градвывса пуктас нетшкӧм, шыблалӧм кодь жӧ лоӧ. Найӧ гашкӧ оз лёкмыны, оз кутны водзӧс босьтны, быдмасны да, сӧмын коньӧръяс кодьӧсь, шудтӧмӧсь, шыасьтӧмӧсь, водзмӧстчытӧмӧсь быдмасны. На помысь бур обществолы оз ло, омӧль уджалысьяс найӧ лоӧны. Ас выланыс лачаӧн найӧ некор оз вермыны овны; выльтор, буртор на помысь оз артмы. Со мый понда челядьӧс оз ков некор нӧйтны. Ебӧстӧм полыԍ чеԉаԃӧс ԉокӧн быԁтӧмӧн тулысын граԁвывса пуктас ԋещкӧм, шыблалӧм-коԃ-жӧ лоӧ. Најӧ гашкӧ оз ԉокмыны, оз кутны воԇӧс боԍтны быԁмасны-ԁа, сӧмын коԋӧрјас-коԃӧԍ, шуԁтӧмӧԍ, шыаԍтӧмӧԍ, воԇмӧстчытӧмӧԍ быԁмасны. На помыԍ бур обществолы оз ло, омӧԉ уҗалыԍјас најӧ лоӧны. Ас выланыс лачаӧн најӧ ԋекор оз вермыны овны; выԉтор, бур тор на помыԍ оз артмы. Со мыј-понԁа чеԉаԃӧс оз ков ԋекор нӧјтны.
Комиӧн гижис
Ӧньӧ Агни
Важ коми гижӧд