| КЫДЗИ КОЛХОЗНИКЛЫ СӦСТӦММӦДНЫ, ПЕЛЬКӦДНЫ ОЛАН КЕРКА | КЫԆІ КОЛХОԄԊІКЛЫ СӦСТӦММӦԀНЫ, ПЕԈКӦԀНЫ ОЛАН КЕРКА |
| ӦТУВЪЯ ОВМӦС ПЫР ОЛАННОГ ВЕЖСЬӦ | ӦТУВЈА ОВМӦС ПЫР ОЛАННОГ ВЕЖԌӦ |
| Сӧвет Союз пасьта вежсьӧ сиктса овмӧс, крестьяналӧн оланногыс (бытыс). Унджык и унджык крестьяна ӧтувтчалӧны колхозъясӧ. Колхоз лыд лунысь лунӧ содӧ. Ӧні эм нин уна сюрс колхоз. | Сӧвет Сојуз паԍта вежԍӧ ԍіктса овмӧс, креԍԏаналӧн оланногыс (бытыс). Унҗык і унҗык креԍԏана ӧтувтчалӧны колхозјасӧ. Колхоз лыԁ луныԍ-лунӧ соԁӧ. Ӧні ем-ԋін уна ԍурс колхоз. |
| Колхозъясад кутісны ӧтувтчавны став уджалысь крестьянаыс эз сӧмын торъя сиктъясысь, весиг торъя быдса районъясысь, округъясысь, обласьтъясысь да крайясысь. | Колхозјасаԁ кутісны ӧтувтчавны став уҗалыԍ креԍԏанаыс ез сӧмын торја ԍіктјасыԍ, веԍіг торја быԁса рајонјасыԍ, округјасыԍ, облаԍтјасыԍ ԁа крајјасыԍ. |
| Ӧтувтчытӧм крестьянин да крестьянин-колхозник мӧда-мӧдсьыс ёна торъялӧны. | Ӧтувтчытӧм креԍԏаԋін ԁа креԍԏаԋін-колхоԅԋік мӧԁа-мӧԁԍыс јона торјалӧны. |
| Колхозъясын вежсьӧ дзикӧдз, выль ногӧн тэчсьӧ оз сӧмын овмӧсыс, но и крестьянинлӧн оланногыс. Колхозас пырӧм бӧрын крестьянин водзӧ сувтӧны зэв уна выльторъяс. Сылы лоӧ велӧдчыны выль ногӧн уджавны му, велӧдчыны уджавны тракторӧн да му-видз уджалан сложнӧй машинаясӧн, перйыны сям наука велӧдӧм серти нуӧдны овмӧс, бурмӧдны скӧт, гортса пӧткаяс, с. в. | Колхозјасын вежԍӧ ԇікӧԇ, выԉ ногӧн течԍӧ оз сӧмын овмӧсыс, но і креԍԏаԋінлӧн оланногыс. Колхозас пырӧм бӧрын креԍԏаԋін воԇӧ сувтӧны зев уна выԉторјас. Сылы лоӧ велӧԁчыны выԉ ногӧн уҗавны му, велӧԁчыны уҗавны тракторӧн ԁа мувіԇ уҗалан сложнӧј машінајасӧн, перјыны ԍам наука велӧԁӧм ԍерԏі нуӧԁны овмӧс, бурмӧԁны скӧт, гортса пӧткајас, с. в. |
| Тайӧ этша на. Сылы колӧ велӧдчыны вӧчны аслас войдӧръя посни керка-картаяс пыдди гырысь керкаяс, гырысь картаяс, складъяс, конюшняяс да мукӧдтор. Ӧтувъя овмӧсыд быд боксянь колӧ лоны бурджыкӧн ӧтувтчытӧм крестьянин овмӧсъяс дорысь. | Тајӧ еща-на. Сылы колӧ велӧԁчыны вӧчны аслас војԁӧрја посԋі керка-картајас пыԃԃі гырыԍ керкајас, гырыԍ картајас, склаԁјас, коԋушԋајас ԁа мукӧԁтор. Ӧтувја овмӧсыԁ быԁ бокԍаԋ колӧ лоны бурҗыкӧн ӧтувтчытӧм креԍԏаԋін овмӧсјас ԁорыԍ. |
| И тайӧ на ещӧ абу ставыс. | І тајӧ-на јешщӧ абу ставыс. |
| Колхозникыд оз сӧмын бурмӧд овмӧссӧ, сійӧ тшӧтш вежӧ ассьыс оланногсӧ, семья пытшса, гортса олӧмсӧ. | Колхоԅԋікыԁ оз сӧмын бурмӧԁ овмӧссӧ, сіјӧ щӧщ вежӧ асԍыс оланногсӧ, ԍемја пыщса, гортса олӧмсӧ. |
| Выль овмӧс лӧсьӧдігӧн тшӧтш сылы колӧ лӧсьӧдны выль, культураа оланног. | Выԉ овмӧс лӧԍӧԁігӧн щӧщ сылы колӧ лӧԍӧԁны выԉ, куԉтураа оланног. |
| Важ омӧлик оланногсянь колхозниклы колӧ вуджны выль, культурнӧй, дзоньвидза оланногӧ. | Важ омӧԉік оланногԍаԋ колхоԅԋіклы колӧ вуҗны выԉ, куԉтурнӧј, ԇоԋвіԇаа оланногӧ. |
| Колхозъяс выль сикт вӧсна, сӧстӧм, дзоньвидза да культурнӧй сикт вӧсна вермасьӧмын водзмӧстчысьяс. Сы вӧсна колхозъяслы регыдджыкӧн колӧ лоны быд боксянь водзынджык котыртчытӧм крестьяна дорысь, налы оз сӧмын ков овмӧссӧ лючки нуӧдӧм боксянь петкӧдлыны бур пример, но и петкӧдлыны кыдзи бура лӧсьӧдны выль оланног. Со кутшӧмӧн колӧ лоны колхозъясыдлы. Кутшӧм колхоз эз на во та выйӧдз, колӧ зільны воштысьны. Колхозӧ пырӧм бӧрын крестьянинлы важ пӧльяс дырся туйтӧм гӧрсӧ да тшынасян сартассӧ шыбитӧмӧн колӧ эновтчыны важ ковтӧм лёк оланногсьыс, а медвойдӧр — кутчысьны бурмӧдны да сӧстӧммӧдны гортса олӧмсӧ. | Колхозјас выԉ ԍікт вӧсна, сӧстӧм, ԇоԋвіԇаа ԁа куԉтурнӧј ԍікт вӧсна вермаԍӧмын воԇмӧстчыԍјас. Сывӧсна колхозјаслы регыԁҗыкӧн колӧ лоны быԁ бокԍаԋ воԇынҗык котыртчытӧм креԍԏана ԁорыԍ, налы оз сӧмын ков овмӧссӧ ԉучкі нуӧԁӧм бокԍаԋ петкӧԁлыны бур прімер, но і петкӧԁлыны кыԇі бура лӧԍӧԁны выԉ оланног. Со кущӧмӧн колӧ лоны колхозјасыԁлы. Кущӧм колхоз ез-на во та выјӧԇ, колӧ зіԉны воштыԍны. Колхозӧ пырӧм бӧрын креԍԏаԋінлы важ пӧԉјас ԁырԍа тујтӧм гӧрсӧ ԁа щынаԍан сартассӧ шыбытӧмӧн колӧ еновтчыны важ ковтӧм ԉок оланногԍыс, а меԁвојԁӧр — кутчіԍны бурмӧԁны ԁа сӧстӧммӧԁны гортса олӧмсӧ. |
| Медым дзоньвидза да культурнӧй олӧм лои, медвойдӧр колӧ сӧстӧма видзны ассьыс оланінсӧ. | Меԁым ԇоԋвіԇаа ԁа куԉтурнӧј олӧм лоі, меԁвојԁӧр колӧ сӧстӧма віԇны асԍыс оланінсӧ. |
| Колхозниклы овны пелька да культурнӧя колӧ оз сӧмын ас пондаыс да ас семья пондаыс, а став коллективыс вӧсна. Колхозниклы колӧ тӧдны — сылӧн бура олӧмыс колхоз бура олӧм саяс, а дзоньвидзалуныс — став коллектив дзоньвидзалун саяс. Колхозниклӧн кӧ семьяыс висьмас, сійӧ нин кучкӧ ӧтувъя овмӧсыслы. | Колхоԅԋіклы овны пеԉка ԁа куԉтурнӧја колӧ оз сӧмын ас понԁаыс ԁа ас ԍемја понԁаыс, а став коԉԉекԏівыс вӧсна. Колхоԅԋіклы колӧ тӧԁны — сылӧн бура олӧмыс колхоз бура олӧм сајас, а ԇоԋвіԇалуныс — став коԉԉекԏів ԇоԋвіԇалун сајас. Колхоԅԋіклӧн-кӧ ԍемјаыс віԍмас, сіјӧ-ԋін кучкӧ ӧтувја овмӧсыслы. |
| Сідз кӧ, быд колхозниклы став вынсьыс колӧ зільны лӧсьӧдны культурнӧй да дзоньвидза оланног. Медвойдӧр пелька да сӧстӧма видзны оланінсӧ. | Сіԇ-кӧ, быԁ колхоԅԋіклы став вынԍыс колӧ зіԉны лӧԍӧԁны куԉтурнӧј ԁа ԇоԋвіԇаа оланног. Меԁвојԁӧр пеԉка ԁа сӧстӧма віԇны оланінсӧ. |
| Олӧм да дурк оланін чужтӧ быд сикас висьӧмъяссӧ. Сідз кӧ, керка пытшкӧссӧ, гӧгӧрсӧ и, колӧ бура пелькӧдны. | Олӧм ԁа ԁурк оланін чужтӧ быԁ ԍікас віԍӧмјассӧ. Сіԇ-кӧ, керка пыщкӧссӧ, гӧгӧрсӧ-і, колӧ бура пеԉкӧԁны. |
| Абу став колхозас оланінъясыс ӧткодьӧсь. Эмӧсь — олӧны ӧтувъя гырысь югыд керкаясын, а унджык колхозас на ещӧ сэтшӧм оланінъяссӧ стрӧитны эз вермыны, сэні колхозникъяс важ оланінъясас на олӧны. | Абу став колхозас оланінјасыс ӧткоԃӧԍ. Емӧԍ — олӧны ӧтувја гырыԍ југыԁ керкајасын, а унҗык колхозас-на јешщӧ сещӧм оланінјассӧ стрӧітны ез вермыны, сені колхоԅԋікјас важ олан інјасас-на олӧны. |
| Дерт ӧтувъя оланінъясад бурджык. Ӧтув ыджыд керкаын сёйны, песласьны-косьтысьны, узьлыны, курӧгъясӧс видзны, эмӧсь торъя жыръяс. Сы вӧсна ӧтувъя оланінтӧ кокньыдджык пелькӧдны. Колхозъясыдлы татчӧ и колӧ рымасьны, медым зільджыка уджалӧмӧн вӧчны ыджыд, югыд, шоныд да сӧстӧм оланін. | Ԃерт ӧтувја оланінјасаԁ бурҗык. Ӧтув ыҗыԁ керкаын ԍојны, песлаԍны-коԍтыԍны, уԅлыны, курӧгјасӧс віԇны, емӧԍ торја жырјас. Сывӧсна ӧтувја оланінтӧ кокԋіԁҗык пеԉкӧԁны. Колхозјасыԁлы татчӧ і колӧ рымаԍны, меԁым зіԉҗыка уҗалӧмӧн вӧчны ыҗыԁ, југыԁ, шоныԁ ԁа сӧстӧм оланін. |
| Сӧмын ӧні унджык колхозас на уджалысьясыс, колхозникъясыс, олӧны асланыс важ керкаясас. Сідз кӧ, быд колхозниклӧн мог — мый верман, сӧстӧммӧдны ассьыныс оланінсӧ. | Сӧмын ӧні унҗык колхозас-на уҗалыԍјасыс, колхоԅԋікјасыс, олӧны асланыс важ керкајасас. Сіԇ-кӧ, быԁ колхоԅԋіклӧн мог — мыј верман сӧстӧммӧԁны асԍыныс оланінсӧ. |
| Видзӧдлам ӧні, мыйӧн омӧль вӧлі миян важ оланінъясным да кыдзи сійӧс бурмӧдны, медым ӧтувтчӧм бӧрын олӧмыс лои сӧстӧм. | Віԇӧԁлам ӧні, мыјӧн омӧԉ вӧлі міјан важ оланінјасным, ԁа кыԇі сіјӧс бурмӧԁны, меԁым ӧтувтчӧм бӧрын олӧмыс лоі сӧстӧм. |
| МЫЙӦН ОМӦЛЬӦСЬ ВАЖ КРЕСТЬЯНА КЕРКАЯС. | МЫЈӦН ОМӦԈӦԌ ВАЖ КРЕԌԎАНА КЕРКАЈАС. |
| Миян шӧркоддьӧм крестьянинлӧн, а медся нин гӧльяслӧн, керкаясыс ичӧтӧсь, дуркӧсь, ладтӧмӧсь. Пыран тӧлын сэтшӧм керкаад да, нырад лёк дук чаткӧ. Ва руа, керка пельӧсъясыс ватлалӧны. Ӧшинь воръясас тырыс чӧжсьӧма ва. Сэтшӧм тшыксьӧм сынӧда керкаын олігӧн ёна омӧльтчӧ мортлӧн дзоньвидзалуныс. | Міјан шӧркоԃԃем креԍԏаԋінлӧн, а меԁԍа-ԋін гӧԉјаслӧн, керкајасыс ічӧтӧԍ, ԁуркӧԍ, лаԁтӧмӧԍ. Пыран тӧлын сещӧм керкааԁ ԁа ныраԁ ԉок ԁук чаткӧ. Варуа, керка пеԉӧсјасыс ватлалӧны. Ӧшіԋ ворјасас тырыс чӧжԍӧма ва. Сещӧм щыкԍӧм сынӧԁа керкаын олігӧн јона омӧԉтчӧ мортлӧн ԇоԋвіԇалуныс. |
| Сынӧдыд ёна колантор мортлы. Сӧстӧм сынӧд мортлы колӧ сёян-юан кодя жӧ. | Сынӧԁыԁ јона колантор мортлы. Сӧстӧм сынӧԁ мортлы колӧ ԍојан-јуан коԃа-жӧ. |
| Омӧля тӧлӧдӧм керкаясын олысь-уджалысьяс пыр бледӧсь, этша вираӧсь, унаӧн висьӧны чакоткаӧн. Дурк сынӧдын олігӧн оз вермыны бура быдмыны да сӧвмыны ни кага, ни пемӧс, ни быдмӧгъяс. Став ловъяыс сӧстӧм сынӧдтӧгыд косьмӧны, чикыртчӧны. | Омӧԉа тӧлӧԁӧм керкајасын олыԍ-уҗалыԍјас пыр бԉеԁӧԍ, еща віраӧԍ, унаӧн віԍӧны чакоткаӧн. Ԁурк сынӧԁын олігӧн оз вермыны бура быԁмыны ԁа сӧвмыны ԋі кага, ԋі пемӧс, ԋі быԁмӧгјас. Став ловјаыс сӧстӧм сынӧԁтӧгыԁ коԍмӧны, чікыртчӧны. |
| Быдӧн тӧдӧны — няньтӧг да ватӧг овны он вермы. Сы вӧсна и тӧждысьӧны водзвыв заптыны нянь да ва. Сэтшӧма жӧ колӧ тӧждысьны и оланінын сӧстӧм сынӧд вӧсна. Сӧмын та кузя крестьянаыд пӧшти оз и мӧвпыштлыны. | Быԁӧн тӧԁӧны — ԋаԋтӧг ԁа ватӧг овны он вермы. Сы вӧсна і тӧжԁыԍӧны воԇвыв заптыны ԋаԋ ԁа ва. Сещӧма-жӧ колӧ тӧжԁыԍны і оланінын сӧстӧм сынӧԁ вӧсна. Сӧмын та куԅа креԍԏанаыԁ пӧшԏі оз і мӧвпыштлыны. |
| Мый вӧсна тшыкӧ сынӧдыс крестьяна керкаын? Дзескыд, ичӧт керкаын да нӧшта тӧлӧдтӧг куш олысьяс лолалӧмыс вӧсна нин сынӧдыс тшыкӧ, олысьясыслы оз тырмы сӧстӧм сынӧдыс. | Мыј вӧсна щыкӧ сынӧԁыс креԍԏана керкаын? Ԇескыԁ, ічӧт керкаын ԁа нӧшта тӧлӧԁтӧг куш олыԍјас лолалӧмыс вӧсна-ԋін сынӧԁыс щыкӧ, олыԍјасыслы оз тырмы сӧстӧм сынӧԁыс. |
| Тӧлын уна йӧза собранньӧяс дырйи, рыт пукигъясын керкаас весиг лолавнытӧ лоӧ сьӧкыд, юрыд кольмӧ, сьӧлӧм тіпкӧм ӧддзӧ. Унаысь этша вираяс юр садьсӧ воштӧны, усьӧны обморокӧ. | Тӧлын уна јӧза собраԋԋӧјас ԁырјі, рыт пукігјасын керкаас веԍіг лолавнытӧ лоӧ ԍӧкыԁ, јурыԁ коԉмӧ, ԍӧлӧм тіпкӧм ӧԁԇӧ. Унаыԍ ещавірајас јурсаԃсӧ воштӧны, уԍӧны обморокӧ. |
| Сідз кӧ, уна йӧз лолалан керкаын сынӧдыс тшыксьӧ, лоӧ сьӧкыд лолавнытӧ. | Сіԇ-кӧ, уна јӧз лолалан керкаын сынӧԁыс щыкԍӧ, лоӧ ԍӧкыԁ лолавнытӧ. |
| Сынӧдыд крестьяна керкаясын оз сӧмын лолалӧм вӧсна тшык. Сынӧд и тшыкӧ няйтысь да бусысь. Няйтсӧ керкаас, посводзас пыртӧны ывласянь кокъяснас. Няйтыс шоныд керкаын регыд косьмӧ, пӧрӧ бусӧ, бусыс кыпӧдчӧ сынӧдӧ, пуксьӧ стенъясӧ, джаджъяс, кӧлуйяс вылӧ. | Сынӧԁыԁ креԍԏана керкајасын оз сӧмын лолалӧм вӧсна щык. Сынӧԁ і щыкӧ ԋајтыԍ ԁа бусыԍ. Ԋајтсӧ керкаас, посвоԇас пыртӧны ывлаԍаԋ кокјаснас. Ԋајтас шоныԁ керкаын регыԁ коԍмӧ, пӧрӧ бусӧ, бусыс кыпӧԁчӧ сынӧԁӧ, пукԍӧ ԍтенјасӧ, җаҗјас, кӧлујјас вылӧ. |
| Керка сынӧдын бусыд пыр эм. Видзӧдлӧй, кор шондіыс кольтаӧн моз ӧшинь пыр пырӧ керкаӧ, сэні бусыс тыдалӧ да бытьтӧ кымӧр моз сійӧ довъялӧ, кӧть чер ӧшӧд. | Керка сынӧԁын бусыԁ пыр ем. Віԇӧԁлӧј, кор шонԁіыс коԉтаӧн-моз ӧшіԋ пыр пырӧ керкаӧ, сені бусыс тыԁалӧ ԁа быԏтӧ кымӧр моз сіјӧ ԁовјалӧ, кӧԏ чер ӧшӧԁ. |
| Буса сынӧдын лолалігӧн бусыс веськалӧ да пуксьӧ лолалан горшӧ, тыӧ. Сыысь кындзи, буса сынӧдӧн тыӧ пырӧны висьӧм чужтысьяс, микробъяс. Тшӧкыда морт висьмӧ чакоткаӧн (туберкулёзӧн). | Буса сынӧԁын лолалігӧн бусыс веԍкалӧ ԁа пукԍӧ лолалан горшӧ, тыӧ. Сыыԍ кынԇі, буса сынӧԁӧн тыӧ пырӧны віԍӧм чужтыԍјас, мікробјас. Щӧкыԁа морт віԍмӧ чакоткаӧн (туберкуԉезӧн). |
| Мед нин уна бусыд овлӧ сэтшӧм керкаясын, кӧні вӧчӧны кустара уджъяс. Кутшӧмкӧ грездъясын, шуам, вӧчӧны пу дозъяс, печканъяс, паньяс, чӧрсъяс; мукӧдлаын вӧчӧны кӧрта кӧлуйяс: пуртъяс, томанъяс, вилкаяс, с. в. Коймӧдлаын вӧчӧны сынанъяс, нёльӧдлаын — гындысьӧны. Мукӧд округъясын да районъясын став крестьянаыс сэтшӧм кустара ужъяс ужалӧны семьяыскӧд олан керкаын. Сэтшӧм керкаясас сынӧдыс пыр тырӧма бусӧн, а мукӧддырйи кислотаяссьыс да краскаяссьыс лыбӧны яда руяс. | Меԁ-ԋін уна бусыԁ овлӧ сещӧм керкајасын, кӧні вӧчӧны кустара уҗјас. Кущӧмкӧ грезԁјасын, шуам, вӧчӧны пу ԁозјас, печканјас, паԋјас, чӧрсјас; мукӧԁлаын вӧчӧны кӧрта кӧлујјас: пуртјас, томанјас, вілкајас, с. в. Којмӧԁлаын вӧчӧны сынанјас, ԋоԉӧԁлаын — гынԁыԍӧны. Мукӧԁ округјасын ԁа рајонјасын став креԍԏанаыс сещӧм кустара ужјас ужалӧны ԍемјаыскӧԁ олан керкаын. Сещӧм керкајасас сынӧԁыс пыр тырӧма бусӧн, а мукӧԁ ԁырјі кіслотајасԍыс ԁа краскајасԍыс лыбӧны јаԁа рујас. |
| Ёна тшыкӧдӧны керка сынӧдӧс няйт кӧлуйяс, дӧрӧм-гачьяс, кӧмъяс, сьӧдасьӧм кага рузумъяс, вольӧсъяс, няйт дозъяс, помӧйяс да быд сикас шыбласъяс. | Јона щыкӧԁӧны керка сынӧԁӧс ԋајт кӧлујјас, ԁӧрӧм-гачјас, кӧмјас, ԍӧԁаԍӧм кага рузумјас, воԉӧсјас, ԋајт ԁозјас, помӧјјас ԁа быԁ ԍікас шыбласјас. |
| Дӧрӧм-гачӧ новлігӧныс кутчысьӧ ньылӧм, няйт, бус. Няйтсьӧм да ньылӧма дӧрӧмсянь, оланінад видзигӧныд, сідз жӧ тшыкӧ сынӧдыс. | Ԁӧрӧм-гачӧ новлігӧныс кутчіԍӧ ԋылӧм, ԋајт, бус. Ԋајтԍӧм ԁа ԋылӧма ԁӧрӧмԍаԋ, оланінаԁ віԇігӧныԁ, сіԇ-жӧ щыкӧ сынӧԁыс. |
| Ещӧ ёнджыка сынӧдыд тшыкӧ няйт кага рузумъясысь, вольӧсъясысь да. Крестьянин керкаад пыран да, дук сертиыс и тӧдан, эм абу сылӧн ичӧт кага. Кагаа керкаад сынӧдыс дурк, пыр и нырад чаткас кага рузум дукӧн. | Јешщӧ јонҗыка сынӧԁыԁ щыкӧ ԋајт кага рузумјасыԍ, воԉӧсјасыԍ-ԁа. Креԍԏаԋін керкааԁ пыран-ԁа, ԁук ԍерԏіыс і тӧԁан, ем абу сылӧн ічӧт кага. Кагаа керкааԁ сынӧԁыс ԁурк, пыр і ныраԁ чаткас кага рузум ԁукӧн. |
| Унджык гӧль да шӧркоддьӧм крестьяналӧн керкаясыс ӧти жыръяӧсь, дай сійӧ тырӧма ыджыд пачнас, быдсикас кӧлуйнас да. Сэтшӧм дзоля керкаын и олӧ семья, мукӧддырйиыс 8–10 мортӧдз. Шоч керкаысь он аддзы потан. Сэні жӧ пельӧсас ва тыра пельса; лӧкань, помӧй доз, йӧв гырничьяс. Тшӧкыда керкаас видзӧны быдсикас припассӧ — пызь, шыдӧсъяс, картупель да мукӧд пуктасъяс. | Унҗык гӧԉ ԁа шӧркоԃԃем креԍԏаналӧн керкајасыс ӧԏі жырјаӧԍ, ԁај сіјӧ тырӧма ыҗыԁ пачнас, быԁԍікас кӧлујнас-ԁа. Сещӧм ԇоԉа керкаын і олӧ ԍемја, мукӧԁ ԁырјіыс 8–10 мортӧԇ. Шоч керкаыԍ он аԁԇы потан. Сені-жӧ пеԉӧсас ва тыра пеԉса; лӧкаԋ, помӧј ԁоз, јӧв гырԋічјас. Щӧкыԁа керкаас віԇӧны быԁԍікас пріпассӧ — пыԅ, шыԁӧсјас, картупеԉ ԁа мукӧԁ пуктасјас. |
| Кӧдзыдъяс дырйи керкаӧ пыртӧны весиг пемӧсъясӧс: кукань, баля, порсьпиян, с. в. Найӧ лэдзӧны сэтчӧ асмогсӧ, дурксьӧдӧны, тшыкӧдӧны сынӧдсӧ. Пемӧсъяс керкаад видзигӧныд керкатӧ пелькӧдны да сӧстӧма видзны он вермы; он вермы сӧстӧммӧдны сынӧдсӧ. Сэтшӧм керкаын регыд верман воштыны дзоньвидзалунтӧ. | Кӧԇыԁјас ԁырјі керкаӧ пыртӧны веԍіг пемӧсјасӧс: кукаԋ, баԉа, порԍпіјан, с. в. Најӧ леԇӧны сетчӧ асмогсӧ, ԁуркԍӧԁӧны, щыкӧԁӧны сынӧԁсӧ. Пемӧсјас керкааԁ віԇігӧныԁ керкатӧ пеԉкӧԁны ԁа сӧстӧма віԇны он вермы; он вермы сӧстӧммӧԁны сынӧԁсӧ. Сещӧм керкаын регыԁ верман воштыны ԇоԋвіԇалунтӧ. |
| Керка пытшса сынӧд ёна тшыкӧ пачсянь. Сёянъяс пуигӧн да нянь пӧжалігӧн пачысь петӧ сёян дукыс. Торйӧн нин омӧль, кор кутшӧмкӧ сёян пачад пузяс либӧ кыскигас пачас киськасяс. Киссьӧм сёяныс пачас сотчӧ, сотчӧм дукыс, чадыс, бара жӧ керкаӧ петӧ. А сэтшӧм чада сынӧдыд зэв лёк. | Керка пыщса сынӧԁ јона щыкӧ пачԍаԋ. Ԍојанјас пуігӧн ԁа ԋаԋ пӧжалігӧн пачыԍ петӧ ԍојан ԁукыс. Торјӧн-ԋін омӧԉ, кор кущӧмкӧ ԍојан пачаԁ пуԅас ԉібӧ кыскігас пачас кіԍкаԍас. Кіԍԍӧм ԍојаныс пачас сотчӧ, сотчӧм ԁукыс, чаԁыс, бара-жӧ керкаӧ петӧ. А сещӧм чаԁа сынӧԁыԁ зев ԉок. |
| Олан керка пачын сёян тыра да ва тыра гырничьяс да чугунъяс видзӧмла, керкаын сынӧдыс пыр ва руа, медся нин тӧлын. Сідзсӧ, видзӧдігӧн бытьтӧ оз тӧдчы, кор восьтан керка ӧдзӧстӧ да пырас ывлаысь керкаас кӧдзыд сынӧдыс, сэки синмыдлы тӧдчӧ быдӧн сынӧдын сукмӧм ва руыс. | Олан керка пачын ԍојан тыра ԁа ва тыра гырԋічјас ԁа чугунјас віԇӧмла, керкаын сынӧԁыс пыр ва руа, меԁԍа-ԋін тӧлын. Сіԇсӧ, віԇӧԁігӧн быԏтӧ оз тӧԁчы, кор воԍтан керка ӧԇӧстӧ ԁа пырас ывлаыԍ керкаас кӧԇыԁ сынӧԁыс, секі ԍінмыԁлы тӧԁчӧ быԁӧн сынӧԁын сукмӧм ва руыс. |
| Керкаын ва руыс нӧшта нин уна чукӧрмӧ песласигъясын, новлан кӧлуй керкаын косьтігӧн, кӧтасьӧм кага рузумъяс, улӧсъяс косьтігӧн, паччӧр вылын нямӧдъяс, гынкӧмъяс косьтігӧн. | Керкаын ва руыс нӧшта-ԋін уна чукӧрмӧ песлаԍігјасын, новлан кӧлуј керкаын коԍтігӧн, кӧтаԍӧм кага рузумјас, улӧсјас коԍтігӧн, паччӧр вылын ԋамӧԁјас, гынкӧмјас коԍтігӧн. |
| Ва руа сынӧдысла керка стенъясыс да йиркыс ватлалӧны, бакшасьӧны. Ванас бусыс няйтсьӧ. | Ва руа сынӧԁысла керка ԍтенјасыс ԁа јіркыс ватлалӧны, бакшаԍӧны. Ванас бусыс ԋајтԍӧ. |
| Крестьяна керкаясын тӧвнас тшӧкыда кольмывлан. Кольмӧм вӧсна весиг кулӧны. Кольмӧмыс лоӧ со кыдзи: мортлы вир пытшкас веськалӧ кольмӧдан газ, угарнӧй газӧн шусьӧ. Сійӧ газыс артмӧ пачсӧ ваймытӧдзыс, шомас лӧз би быртӧдзыс пӧдлалӧм вӧсна. Лӧз биа на кӧ пачас ӧгырыс, сэки пӧдлавны пачтӧ оз на позь. | Креԍԏана керкајасын тӧвнас щӧкыԁа коԉмывлан. Коԉмӧм вӧсна веԍіг кулӧны. Коԉмӧмыс лоӧ со кыԇі: мортлы вір пыщкас веԍкалӧ коԉмӧԁан газ, угарнӧј газӧн шуԍӧ. Сіјӧ газыс артмӧ пачсӧ вајмытӧԇыс, шомас лӧз бі быртӧԇыс пӧԁлалӧм вӧсна. Лӧз біа-на-кӧ пачас ӧгырыс, секі пӧԁлавны пачтӧ оз-на поԅ. |
| Кольмӧм мортлӧн ёна юрыс висьӧ, сійӧс шогӧдӧ, восӧдӧ. Ёна кольмӧмла весиг кулӧмӧдз волывлӧны, либӧ дыр кежлӧ торксьылӧ дзоньвидзалуныс. | Коԉмӧм мортлӧн јона јурыс віԍӧ, сіјӧс шогӧԁӧ, восӧԁӧ. Јона коԉмӧмла веԍіг кулӧмӧԇ волывлӧны, ԉібӧ ԁыр кежлӧ торкԍылӧ ԇоԋвіԇалуныс. |
| Тшӧкыда кольмалӧм вӧсна морт лоӧ этша вира, вир сӧнъясыс (нервъясыс) тшыксьӧны. | Щӧкыԁа коԉмалӧм вӧсна морт лоӧ еща віра, вірсӧнјасыс (ԋервјасыс) щыкԍӧны. |
| Уна крестьяна керкаын оз тырмы лунъя югыдыс. Крестьяналӧн керкаыс пемыд, ӧшиньяссӧ посниӧс вӧчалӧны да, сэсся унджыкысьсӧ ӧти банас ӧшиньясыс. Сы вӧсна шонді югыдыс ӧтар боксянь и сӧмын пырӧ. А вой бана ӧшиньӧдыд шондіыс оз и пырав. | Уна креԍԏана керкаын оз тырмы лунја југыԁыс. Креԍԏаналӧн керкаыс пемыԁ, ӧшіԋјассӧ посԋіӧс вӧчалӧны-ԁа, сеԍԍа унҗыкыԍсӧ ӧԏі банас ӧшіԋјасыс. Сывӧсна шонԁі југыԁыс ӧтар бокԍаԋ і сӧмын пырӧ. А војбана ӧшіԋӧԁыԁ шонԁіыс оз і пырав. |
| Медэтша лунъюгыдыс крестьяна керкаӧ веськалӧ тӧвнас, ӧшинь стеклӧяс кыза йизьӧмысла. | Меԁеща лунјугыԁыс креԍԏана керкаӧ веԍкалӧ тӧвнас, ӧшіԋ ԍԏеклӧјас кыза јіԅӧмысла. |
| Керка пытшкын мед вӧлі югыд. Мортлы югыдыд сёян да сынӧд кодя жӧ колӧ. Югыдтӧг дзоньвидзалун ни, олӧмыс ни оз вермы лоны. Весиг быдмӧгъяс югыдтӧг кулӧны. Кӧдзад кӧ пемыдінӧ кутшӧмкӧ кӧйдыс, сійӧ оз чуж, кӧть и чужас, пыр жӧ бӧр кулас. Дерт, шуам, картупель гуын видзигӧн нырсялӧ, но ӧд сійӧ еджыд ныръясыс ньӧти абу быдмӧг кодьӧсь. | Керка пыщкын меԁ вӧлі југыԁ. Мортлы југыԁыԁ ԍојан ԁа сынӧԁ коԃа-жӧ колӧ. Југыԁтӧг ԇоԋвіԇалун-ԋі, олӧмыс-ԋі оз вермы лоны. Веԍіг быԁмӧгјас југыԁтӧг кулӧны. Кӧԇаԁ-кӧ пемыԁінӧ кущӧмкӧ кӧјԁыс, сіјӧ оз чуж, кӧԏ і чужас, пыр-жӧ бӧр кулас. Ԃерт, шуам, картупеԉ гуын віԇігӧн нырԍалӧ, но-ӧԁ сіјӧ јеҗыԁ нырјасыс ԋӧԏі абу быԁмӧг коԃӧԍ. |
| Югыд тырмытӧмыс понда сідз жӧ усьӧ дзоньвидзалуныс и мортлӧн, торйӧн нин посни челядьлӧн. Пемыд керкаын олігӧн челядь быдмӧны бледӧсь, омӧльӧсь, гуын картупель ныръяс кодьыдӧсь жӧ. | Југыԁ тырмытӧмыс понԁа сіԇ-жӧ уԍӧ ԇоԋвіԇалуныс і мортлӧн, торјӧн-ԋін посԋі чеԉаԃлӧн. Пемыԁ керкаын олігӧн чеԉаԃ быԁмӧны бԉеԁӧԍ, омӧԉӧԍ, гуын картупеԉ нырјас коԃыԁӧԍ-жӧ. |
| Пемыд да ва руа керкаын олігӧн челядьлӧн тшӧкыда овлӧ рахит (лыясыс небзьӧны, чукыльтчӧны). | Пемыԁ ԁа ва руа керкаын олігӧн чеԉаԃлӧн щӧкыԁа овлӧ рахіт (лыјасыс ԋебԅӧны, чукыԉтчӧны). |
| Колӧ югыдджык биӧн овны и рытын. Мед нин омӧль сартаса биӧн овны. Сійӧ югыдсӧ этша сетӧ, а тшыныс да ӧгырыс сыысь зэв уна. Сійӧ тшыкӧдӧ сынӧдсӧ, сёйӧ синъястӧ да тыястӧ висьмӧдӧ. Сартас дорсьыд бурджык овны лампаӧн. Сӧмын и сэтысь на саа тшыныд петӧ да сынӧдад дук лэдзӧ. Медбур лоӧ электричество. Сомын сійӧ ёна на этша сиктын эм. | Колӧ југыԁҗык біӧн овны і рытын. Меԁ-ԋін омӧԉ сартаса біӧн овны. Сіјӧ југыԁсӧ еща ԍетӧ, а щыныс ԁа ӧгырыс сыыԍ зев уна. Сіјӧ щыкӧԁӧ сынӧԁсӧ, ԍојӧ ԍінјастӧ ԁа тыјастӧ віԍмӧԁӧ. Сартас ԁорԍыԁ бурҗык овны лампаӧн. Сӧмын і сетыԍ-на саа щыныԁ петӧ ԁа сынӧԁаԁ ԁук леԇӧ. Меԁбур лоӧ еԉектрічество. Сомын сіјӧ јона на еща ԍіктын ем. |
| Насекомӧйясӧс колӧ виавны керкаысь. Сиктад пӧшти быд крестьяна керкаын олӧны тӧрӧканъяс, гутъяс, лудікъяс, пытшъяс. | Наԍекомӧјјасӧс колӧ віјавны керкаыԍ. Ԍіктаԁ пӧшԏі быԁ креԍԏана керкаын олӧны тӧрӧканјас, гутјас, луԁікјас, пыщјас. |
| Тӧрӧканысь оз и мынлыны унджык крестьяна керкаас. Оз пӧ тай ёна ӧбӧдитчыны тӧрӧканъясыд, — ещӧ шуасны олысьясыс. А збыльысьсӧ эськӧ тӧрӧканъясыд зэв ыджыд лёктор вӧчӧны: сёйӧны, тшыкӧдӧны няньтӧ да мукӧд сёянторъяс, лякӧсьтӧны керка стенъяс, пӧтӧлӧк, пач, сёян-юан дозъяс. А войнад и морттӧ на найӧ курччалӧны. Тӧрӧкан курччалӧмсьыс яй вылын лоӧны гӧрд пятнояс. Сэсся ӧд и узьнытӧ бура оз лэдзны курччалігас. | Тӧрӧканыԍ оз і мынлыны унҗык креԍԏана керкаас. Оз-пӧ-тај јона ӧбӧԃітчыны тӧрӧканјасыԁ, — јешщӧ шуасны олыԍјасыс. А збыԉыԍсӧ еԍкӧ тӧрӧканјасыԁ зев ыҗыԁ ԉоктор вӧчӧны: ԍојӧны, щыкӧԁӧны ԋаԋтӧ ԁа мукӧԁ ԍојанторјас, ԉакӧԍтӧны керка ԍтенјас, пӧтӧлӧк, пач, ԍојан-јуан ԁозјас. А војнаԁ і морттӧ на најӧ куртчалӧны. Тӧрӧкан куртчалӧмԍыс јај вылын лоӧны гӧрԁ пјатнајас. Сеԍԍа-ӧԁ і уԅнытӧ бура оз леԇны куртчалігас. |
| Гутъяс тӧрӧканъяс дорсьыд нин лёкӧсь. | Гутјас тӧрӧканјас ԁорԍыԁ-ԋін ԉокӧԍ. |
| Гутъяс тшӧкыда пуксьывлӧны куйӧд вылӧ, морт асмог вылӧ да ляксьӧмнас пырӧны керкаӧ. Керкаын найӧ пуксьӧны мортъяс вылӧ, нянь вылӧ да мукӧдлаӧ. Сідзи гутъяс мортӧс да сёянъяс лякӧсьтӧны, няйтӧсьтӧны, пыртлӧны керкаӧ висьӧмъяс. | Гутјас щӧкыԁа пукԍывлӧны кујӧԁ вылӧ, морт асмог вылӧ ԁа ԉакԍӧмнас пырӧны керкаӧ. Керкаын најӧ пукԍӧны мортјас вылӧ, ԋаԋ вылӧ ԁа мукӧԁлаӧ. Сіԇі гутјас мортӧс ԁа ԍојанјас ԉакӧԍтӧны, ԋајтӧԍтӧны, пыртлӧны керкаӧ віԍӧмјас. |
| Гут пыр вуджӧ брюшнӧй тиф, вирӧн мытитӧм да уна мукӧд пӧлӧс висьӧмъяс. | Гут пыр вуҗӧ брушнӧј ԏіф, вірӧн мыԏітӧм ԁа уна мукӧԁ пӧлӧс віԍӧмјас. |
| Медъёна ӧбӧдитӧны мортӧс тойяс, пытшъяс да лудікъяс. | Меԁјона ӧбӧԃітӧны мортӧс тојјас, пыщјас ԁа луԁікјас. |
| Сӧмын тайӧяс оз быд керкаын овны. Олӧны найӧ дзескыд, дурк да буса керкаясын. Сӧстӧм, пельк крестьяна керкаясын, кӧні тшӧкыдджыка мыськавлӧны джоджсӧ, пелькӧдлӧны гӧгӧрбок буссьыс, вежлавлӧны дӧрӧм-гачсӧ да узьлан кӧлуйсӧ — сэні тайӧ вреднӧй олысьясыс абуӧсь. | Сӧмын тајӧјас оз быԁ керкаын овны. Олӧны најӧ ԇескыԁ, ԁурк ԁа буса керкајасын. Сӧстӧм, пеԉк креԍԏана керкајасын, кӧні щӧкыԁҗыка мыԍкавлӧны җоҗсӧ, пеԉкӧԁлӧны гӧгӧрбок бусԍыс, вежлавлӧны ԁӧрӧм-гачсӧ ԁа уԅлан кӧлујсӧ — сені тајӧ вреԁнӧј олыԍјасыс абуӧԍ. |
| Став паразитъяс пытшсьыс медлёкыс тойяс. Найӧ оз сӧмын курччавны мортӧс, но новлӧдлӧны сыпнӧй да возвратнӧй тиф. | Став параԅітјас пыщԍыс меԁԉокыс тојјас. Најӧ оз сӧмын куртчавны мортӧс, но новлӧԁлӧны сыпнӧј ԁа возвратнӧј ԏіф. |
| Кӧні абу тойыс, сэні абуӧсь татшӧм висьӧмъясыд. | Кӧні абу тојыс, сені абуӧԍ тащӧм віԍӧмјасыԁ. |
| КЫДЗИ БУРМӦДНЫ, СӦСТӦММӦДНЫ КЕРКА ПЫТШКӦС. | КЫԆІ БУРМӦԀНЫ, СӦСТӦММӦԀНЫ КЕРКА ПЫЩКӦС. |
| Крестьянакӧд кӧ кутан сёрнитны, кыдзи лӧсьӧдны культурнӧя, бура оланногсӧ, кыдзи колӧ видзны керка пытшсӧ, коді сюрӧ шуасны: | Креԍԏанакӧԁ-кӧ кутан ԍорԋітны, кыԇі лӧԍӧԁны куԉтурнӧја, бура оланногсӧ, кыԇі колӧ віԇны керка пыщсӧ, коԁі ԍурӧ шуасны: |
| — Ставыс эськӧ сійӧ бур, сӧмын миян зэв сьӧкыд сійӧс олӧмас вайӧдны. Карын — мӧд сёрни. Сэні позьӧ пелькӧдчынытӧ, позьӧ сӧстӧма овны. Сэні ӧд абу скӧтыд, абу скӧт картаясыд, уличьяс вылад абу няйт и. Сэсся и керкаяссӧ мӧд ногӧн вӧчӧма. Олӧны гажа жыръя керкаясын. Кухняас пусьӧны-пӧжасьӧны, мыськасьӧны. А миян сиктын — ставыс ӧтилаын, ӧтилаын олӧны, пӧжасьӧны, сэні жӧ песласьӧны, сэтчӧ жӧ тӧвнас и скӧтсӧ да курӧгъяссӧ пыртӧны. Татшӧм керкаад он вермы сӧстӧма овны. | — Ставыс еԍкӧ сіјӧ бур, сӧмын міјан зев ԍӧкыԁ сіјӧс олӧмас вајӧԁны. Карын — мӧԁ ԍорԋі. Сені поԅӧ пеԉкӧԁчынытӧ, поԅӧ сӧстӧма овны. Сені-ӧԁ абу скӧтыԁ, абу скӧт картајасыԁ, уԉічјас вылаԁ абу ԋајт-і. Сеԍԍа і керкајассӧ мӧԁногӧн вӧчӧма. Олӧны гажа жырја керкајасын. Кукԋаас пуԍӧны-пӧжаԍӧны, мыԍкаԍӧны. А міјан ԍіктын — ставыс ӧԏілаын, ӧԏілаын олӧны, пӧжаԍӧны, сені-жӧ песлаԍӧны, сетчӧ-жӧ тӧвнас і скӧтсӧ ԁа курӧгјассӧ пыртӧны. Тащӧм керкааԁ он вермы сӧстӧма овны. |
| Дерт, сьӧкыд пелькӧдны татшӧм керкатӧ. Сӧмын и тані позьӧ лӧсьӧдны бурджык дзоньвидза условйӧяс. | Ԃерт, ԍӧкыԁ пеԉкӧԁны тащӧм керкатӧ. Сӧмын і тані поԅӧ лӧԍӧԁны бурҗык ԇоԋвіԇаа условіјӧјас. |
| Ӧтувъя овмӧс вылӧ вуджӧм ёна кокньӧдӧ тайӧ могсӧ. | Ӧтувја овмӧс вылӧ вуҗӧм јона кокԋӧԁӧ тајӧ могсӧ. |
| Ӧд крестьяна керкаын медыджыд тырмытӧмторйыс — сійӧ омӧль, сьӧкыд сынӧд. Сідз кӧ, быд олан керка пытшкысь медвойдӧр колӧ сынӧдсӧ бурмӧдны, мед вӧлі сӧстӧм свежӧй, дзоньвидза сынӧд. | Ӧԁ креԍԏана керкаын меԁыҗыԁ тырмытӧмторјыс — сіјӧ омӧԉ, ԍӧкыԁ сынӧԁ. Сіԇ-кӧ быԁ олан керка пыщкыԍ меԁвојԁӧр колӧ сынӧԁсӧ бурмӧԁны, меԁ вӧлі сӧстӧм ԍвежӧј, ԇоԋвіԇаа сынӧԁ. |
| Кыдзи сійӧс вӧчнысӧ? | Кыԇі сіјӧс вӧчнысӧ? |
| Медвойдӧр колӧ тӧждысьны керка пытшкӧстӧ ывласа сынӧдӧн тӧлӧдыштавлыны. Кӧть кутшӧм нин пельк керкаыд, а сынӧдыд мортъяс лолалӧмӧн да керка пытшса быдсяма руалӧмъясӧн век нин тшыкӧ. Сы понда колӧ тшӧкыда тӧлӧдлывлыны оланінтӧ тӧлын и гожӧмын. | Меԁвојԁӧр колӧ тӧжԁыԍны керка пыщкӧстӧ ывласа сынӧԁӧн тӧлӧԁыштавлыны. Кӧԏ кущӧм-ԋін пеԉк керкаыԁ, а сынӧԁыԁ мортјас лолалӧмӧн ԁа керка пыщса быԁԍама руалӧмјасӧн век-ԋін щыкӧ. Сы понԁа колӧ щӧкыԁа тӧлӧԁлывлыны оланінтӧ тӧлын і гожӧмын. |
| Быд олан керкаын колӧ лоны форточка. Шоч керкаын сиктад эм форточкаыд. А абу ӧд эськӧ и сьӧкыд ӧшиняд форточкатӧ вӧчыштны. Быд колхозниклы колӧ зільны форточка вӧчӧм вӧсна. Медбур вӧчны форточкатӧ ӧшиньӧ. | Быԁ олан керкаын колӧ лоны форточка. Шоч керкаын ԍіктаԁ ем форточкаыԁ. А абу-ӧԁ еԍкӧ і ԍӧкыԁ ӧшіԋаԁ форточкатӧ вӧчыштны. Быԁ колхоԅԋіклы колӧ зіԉны форточка вӧчӧм вӧсна. Меԁбур вӧчны форточкатӧ ӧшіԋӧ. |
| Форточкатӧ колӧ восьтывлыны унджыкысь луннас. Торйӧн нин колӧ восьтывлыны форточкатӧ асывнас, сэки керка пытшса сынӧдыс вой бӧрад ёна дука да. Сідз жӧ колӧ восьтывлыны форточкатӧ и рытын, узьны водтӧдз да лунын керка пелькӧдіг-чышкигъяс кежлӧ. | Форточкатӧ колӧ воԍтывлыны унҗыкыԍ луннас. Торјӧн-ԋін колӧ воԍтывлыны форточкатӧ асывнас, секі керка пыщса сынӧԁыс вој бӧраԁ јона ԁука-ԁа. Сіԇ-жӧ колӧ воԍтывлыны форточкатӧ і рытын, уԅны воԁтӧԇ ԁа лунын керка пеԉкӧԁіг-чышкігјас кежлӧ. |
| Ёна бур ичӧтика восьтӧм форточкатӧ кольыштны войбыд кежлӧ, мед кӧть и кӧдзыд ывлаыс. Мукӧд странаясын (шуам, Америкаын) — унаӧн узьӧны восьса форточкаӧн тӧлын и гожӧмын — во чӧж. Сы понда сэсся сэні этшаджыкӧн и чакотканад висьӧны, керка пытшса сӧстӧм сынӧд вӧсна тӧждысьтӧм инъясын дорысь. | Јона бур ічӧԏіка воԍтӧм форточкатӧ коԉыштны војбыԁ кежлӧ, меԁ кӧԏ і кӧԇыԁ ывлаыс. Мукӧԁ странајасын (шуам, Амерікаын) — унаӧн уԅӧны воԍса форточкаӧн тӧлын і гожӧмын — во чӧж. Сыпонԁа сеԍԍа сені ещаҗыкӧн і чакотканаԁ віԍӧны, керка пыщса сӧстӧм сынӧԁ вӧсна тӧжԁыԍтӧмінјасын ԁорыԍ. |
| Медым форточкасяньыс оз босьт прӧстуда, колӧ, дерт видзчысьыштны сыысь. Кор восьса форточка, сэки оз ков восьсӧн видзны ӧдзӧс, мед керка пырыс толыс эз ветлы. Оз ков форточка водзын пукавны пӧсялігъясӧн, шуам, тшай юигӧн, сьӧкыд удж бӧрын да. Видзны колӧ керка пыр ветлан тӧлысь (сквознякысь) и посни челядьӧс. | Меԁым форточкаԍаԋыс оз боԍт прӧстуԁа, колӧ, ԃерт віԁчіԍыштны сыыԍ. Кор воԍса форточка, секі оз ков воԍсӧн віԇны ӧԇӧс, меԁ керка пырыс толыс ез ветлы. Оз ков форточка воԇын пукавны пӧԍалігјасӧн, шуам, щај јуігӧн, ԍӧкыԁ уҗ бӧрын-ԁа. Віԇны колӧ керка пыр ветлан тӧлыԍ (сквоԅԋакыԍ) і посԋі чеԉаԃӧс. |
| Кӧть и весиг форточкаыс керкаын абу, позьӧ вежны сынӧдтӧ керкасьыд ӧшиньяс, ӧдзӧсъяс либӧ пач струбатӧ восьтӧмӧн. | Кӧԏ і веԍіг форточкаыс керкаын абу, поԅӧ вежны сынӧԁтӧ керкаԍыԁ ӧшіԋјас, ӧԇӧсјас ԉібӧ пач струбатӧ воԍтӧмӧн. |
| Некор оз ков вунӧдны — олан керкаясысь сынӧдсӧ вежлалӧмӧн ёна позьӧ видзны дзоньвидзалунтӧ. | Ԋекор оз ков вунӧԁны — олан керкајасыԍ сынӧԁсӧ вежлалӧмӧн јона поԅӧ віԇны ԇоԋвіԇалунтӧ. |
| Колӧ бура ломтыны да дӧзьӧритны ломтысигас пачтӧ, мед эз вӧв чад да кольман дука. | Колӧ бура ломтыны ԁа ԁӧԅӧрітны ломтыԍігас пачтӧ, меԁ ез вӧв чаԁ ԁа коԉман ԁука. |
| Мед пачыс вӧлі справнӧ, мед кыскис бура тшынсӧ. Пескыс омӧля ломтысьӧ да пачыс тшынӧдӧ медсясӧ саӧн струба тырӧм пондаыс. | Меԁ пачыс вӧлі справнӧ, меԁ кыскіс бура щынсӧ. Пескыс омӧԉа ломтыԍӧ ԁа пачыс щынӧԁӧ меԁԍасӧ саӧн струба тырӧм понԁаыс. |
| Ичӧт, дзескыд керкаын мукӧддырйиыс пачыс омӧля ломтысьӧ керкаас сынӧд тырмытӧмысла. Восьтыштан кӧ сэки неуна ӧдзӧстӧ, ӧшиньтӧ, либӧ восьтан форточкатӧ — пескыс бура мӧдӧдчӧ ломтысьны. | Ічӧт, ԇескыԁ керкаын мукӧԁ ԁырјіыс пачыс омӧԉа ломтыԍӧ керкаас сынӧԁ тырмытӧмысла. Воԍтыштан-кӧ секі ԋеуна ӧԇӧстӧ, ӧшіԋтӧ ԉібӧ воԍтан форточкатӧ — пескыс бура мӧԁӧтчӧ ломтыԍны. |
| Мед эз кольмӧд пачыд, струбатӧ колӧ тупкыны, кор нин пачас абу лӧз биыс, сійӧ лӧз бисьыс и кольман, газыс пач тупкӧм бӧрас лоӧ да. | Меԁ ез коԉмӧԁ пачыԁ, струбатӧ колӧ тупкыны кор-ԋін пачас абу лӧз біыс, сіјӧ лӧз біԍыс і коԉман, газыс пач тупкӧм бӧрас лоӧ-ԁа. |
| Пач струбатӧ колӧ весавны быд тӧлысьӧ этша вылӧ ӧтчыд. | Пач струбатӧ колӧ весавны быԁ тӧлыԍӧ еща вылӧ ӧтчыԁ. |
| Пусян пӧжасян пачыс кӧ омӧля шонтӧ керкатӧ, колӧ тэчны кирпичысь ичӧт пач. Кӧрт пачтӧ оз ков пуктыны, сійӧ ломтысигӧн керкаын сынӧдыс омӧль, дай регыд кежлӧ шоныдсӧ сійӧ сетӧ. | Пуԍан-пӧжаԍан пачыс-кӧ омӧԉа шонтӧ керкатӧ, колӧ течны кірпічыԍ ічӧт пач. Кӧрт пачтӧ оз ков пуктыны, сіјӧ ломтыԍігӧн керкаын сынӧԁыс омӧԉ, ԁај регыԁ кежлӧ шоныԁсӧ сіјӧ ԍетӧ. |
| Сэсся кӧрт пачсяньыс тшӧкыда сотчывлӧны посни челядь. | Сеԍԍа кӧрт пачԍаԋыс щӧкыԁа сотчывлӧны посԋі чеԉаԃ. |
| Ми висьтавлім нин, мися, пачсянь керкаын сынӧдыс тшыкӧ, сёянъясыс пачас сотчӧны да, пакталӧны да. Олан керкаын абу бур пусьынытӧ. Важся сиктын мӧд ногӧныс сьӧкыд и вӧлі вӧчнысӧ. Крестьянин семьялы сыысь кындзи некӧн пусьынысӧ вӧлі. Дзик нин мӧднога ӧтувъя овмӧс вылӧ вуджигӧн. Сэні ӧд позьӧ лӧсьӧдны ӧтувъя пусян пӧжасянінъяс, ӧтувъя сёянінъяс. Тадзинас сёйӧм-юӧмыс вылӧ этшаджык прӧдуктаяс мунасны, этшаджык кадыс мунӧ сёян-юансӧ пуӧм-пӧжалӧмыс вылӧ, дай олан керкаыд сӧстӧмджык лоӧ. | Мі віԍтавлім-ԋін, міԍа, пачԍаԋ керкаын сынӧԁыс щыкӧ, ԍојанјасыс пачас сотчӧны-ԁа, пакталӧны-ԁа. Олан керкаын абу бур пуԍынытӧ. Важԍа ԍіктын мӧԁногӧныс ԍӧкыԁ і вӧлі вӧчнысӧ. Креԍԏаԋін ԍемјалы сыыԍ кыԋԇі ԋекӧн пуԍынысӧ вӧлі. Ԇік-ԋін мӧԁнога ӧтувја овмӧс вылӧ вуҗігӧн. Сені-ӧԁ поԅӧ лӧԍӧԁны ӧтувја пуԍан-пӧжаԍанінјас, ӧтувја ԍојанінјас. Таԇінас ԍојӧм-јуӧмыс вылӧ ещаҗык прӧԁуктајас мунасны, ещаҗык каԁыс мунӧ ԍојан-јуансӧ пуӧм-пӧжалӧмыс вылӧ, ԁај олан керкаыԁ сӧстӧмҗык лоӧ. |
| Крестьяна керкаын пусигӧн, кӧзяйкалы колӧ дӧзьӧритны, мед сёяныс пачас пуигӧн эз сотчы, эз пактав. Сёйӧм бӧрын керкасьыд сынӧдсӧ колӧ вежны. | Креԍԏана керкаын пуԍігӧн, кӧԅајкалы колӧ ԁӧԅӧрітны, меԁ ԍојаныс пачас пуігӧн ез сотчы, ез пактав. Ԍојӧм бӧрын керкаԍыԁ сынӧԁсӧ колӧ вежны. |
| Тшыкӧ сынӧдыс и керка пытштӧ дурка видзӧмла. | Щыкӧ сынӧԁыс і керка пыщтӧ ԁурка віԇӧмла. |
| Оз позь пыркӧдны да весавны керкаын паськӧм. Паськӧмтӧ пыркӧдны-весавны колӧ ывлаын либӧ посводзын, мед сэтысь пыркӧдӧм бусыс эз сюр керка пытш сынӧдӧ. | Оз поԅ пыркӧԁны ԁа весавны керкаын паԍкӧм. Паԍкӧмтӧ пыркӧԁны-весавны колӧ ывлаын ԉібӧ посвоԇын, меԁ сетыԍ пыркӧԁӧм бусыс ез ԍур керка пыщ сынӧԁӧ. |
| Висьтавлім жӧ нин — керкаӧ уна няйт пыртлӧны и кӧмкотъяснас, кокъяснас. Гожӧмын и тӧлын колӧ чышкыны керкаӧ пыригӧн коктӧ либӧ кӧмкоттӧ няйтсьыс да буссьыс. | Віԍтавлім-жӧ-ԋін — керкаӧ уна ԋајт пыртлӧны і кӧмкотјаснас, кокјаснас. Гожӧмын і тӧлын колӧ чышкыны керкаӧ пырігӧн коктӧ ԉібӧ кӧмкоттӧ ԋајтԍыс ԁа бусԍыс. |
| Сы могысь посводзӧ пыранінӧ либӧ пос помас лӧсьӧдны кок чышкан кӧрт, гартӧм идзас да мукӧд сэтшӧмтор. | Сы могыԍ посвоԇӧ пыранінӧ ԉібӧ пос помас лӧԍӧԁны кок чышкан кӧрт, гартӧм іԇас ԁа мукӧԁ сещӧмтор. |
| Тӧлын кокысь лымсӧ пыркӧдны, а гожӧмын буссӧ чышкыны колӧ керкаӧ пыранінӧ лӧсьӧдны кос рос либӧ ветьӧк, а медбур лоӧ сапӧг весалан тшӧтка. | Тӧлын кокыԍ лымсӧ пыркӧԁны, а гожӧмын буссӧ чышкыны колӧ керкаӧ пыранінӧ лӧԍӧԁны кос рос ԉібӧ веԏек, а меԁбур лоӧ сапӧг весалан щӧтка. |
| Кӧт кыдзи эн видзчысь, а керкаад век жӧ нин бусыд мыйкӧ мында эм. Сійӧс колӧ тшӧкыдджыка чышкавны керка пытшса кӧлуй вывсьыд. Керка колӧ быд лун чышкыны ӧтикысь-кыкысь ва роскӧн либӧ тшӧткаӧн. Бур сэки джоджӧ киськыштавны кӧтӧдӧм пильнӧй пызь. | Кӧт кыԇі ен віԁчіԍ, а керкааԁ век-жӧ-ԋін бусыԁ мыјкӧмынԁа ем. Сіјӧс колӧ щӧкыԁҗыка чышкавны керка пыщса кӧлуј вывԍыԁ. Керка колӧ быԁлун чышкыны ӧԏікыԍ-кыкыԍ ва роскӧн ԉібӧ щӧткаӧн. Бур секі җоҗӧ кіԍкыштавны кӧтӧԁӧм піԉнӧј пыԅ. |
| Стенъяс, лабичьяс, сунлабичьяс (залавкаяс) да мукӧдлаті колӧ чышкавлыны кӧтӧдӧм ветьӧкӧн. Кос роскӧн да кос ветьӧкӧн чышкигӧн бусыс сынӧдас кайӧ, кольӧ керкаас да сійӧ буса сынӧднас жӧ и лоӧ лолавны. | Ԍԏенјас, лабічјас, сунлабічјас (залавкајас) ԁа мукӧԁлаті колӧ чышкавлыны кӧтӧԁӧм веԏекӧн. Кос роскӧн ԁа кос веԏекӧн чышкігӧн бусыс сынӧԁас кајӧ, коԉӧ керкаас ԁа сіјӧ буса сынӧԁнас-жӧ і лоӧ лолавны. |
| Тайӧ быдлунъя пелькӧдчӧмыс кындзи колӧ этшапырысь вонас кыкысь пелькӧдны бура став керка пытшкӧстӧ. Медбур тайӧс вӧчны тулыс заводитчигӧн (кор босьтавсьӧны тӧвся мӧд пӧвста рамаяс) да гожӧм помын. Тайӧ пелькӧдчигъясас керка пытшкысь петкӧдлыны колӧ став кӧлуйсӧ — пызанъяс, лабичьяс, крӧватьяс, дозъяс, паськӧм, узьлан кӧлуй. Пуа кӧлуйяс да дозъяс мыськалӧны, а небыд кӧлуй пыркӧдӧны, весалӧны дай тӧлӧдӧны (ывлавылын). | Тајӧ быԁлунја пеԉкӧԁчӧмыс кынԇі колӧ еща пырыԍ вонас кыкыԍ пеԉкӧԁны бура став керка пыщкӧстӧ. Меԁбур тајӧс вӧчны тулыс завоԃітчігӧн (кор боԍтавԍӧны тӧвԍа мӧԁ пӧвса рамајас) ԁа гожӧм помын. Тајӧ пеԉкӧԁчігјасас керка пыщкыԍ петкӧԁлыны колӧ став кӧлујсӧ — пызанјас, лабічјас, крӧваԏјас, ԁозјас, паԍкӧм, уԅлан кӧлуј. Пуа кӧлујјас ԁа ԁозјас мыԍкалӧны, а ԋебыԁ кӧлуј пыркӧԁӧны, весалӧны ԁај тӧлӧԁӧны (ывлавылын). |
| Став керка пытшсӧ — стенъяс, джодж, пӧтӧлӧк, ӧшиньяс, лабичьяс, пӧлатьяс колӧ чышкыны да мыськыны пӧсь ваӧн, а ещӧ бурджык кунваӧн (пач пӧим сорӧн пуӧдӧм ваӧн). Пачсӧ колӧ белитны мелӧн либӧ извесьтӧн, да штукатуритӧма кӧ, и стенъяссӧ тшӧтш. Та бӧрын керка пытштӧ колӧ косьтыны — бурджыка пач ломтыны да дырджык видзны восьсӧн ӧшиньяс да ӧдзӧс (а кӧдзыд дырйи сӧмын форточка восьтыны). Тадзи пелькӧдӧмӧн керкаыд лоӧ сӧстӧм, оз ло дурк, буса, няйт. | Став керка пыщсӧ — ԍтенјас, җоҗ, пӧтӧлӧк, ӧшіԋјас, лабічјас, пӧлаԏјас колӧ чышкыны ԁа мыԍкыны пӧԍ ваӧн, а јешщӧ бурҗык кунваӧн (пач пӧім сорӧн пуӧԁӧм ваӧн). Пачсӧ колӧ беԉітны мелӧн ԉібӧ іԅвеԍԏӧн, ԁа штукатурітӧма-кӧ, і ԍтенјассӧ щӧщ. Та бӧрын керка пыщтӧ колӧ коԍтыны — бурҗыка пач ломтыны ԁа ԁырҗык віԇны воԍсӧн ӧшіԋјас ԁа ӧԇӧс (а кӧԇыԁ ԁырјі сӧмын форточка воԍтыны). Таԇі пеԉкӧԁӧмӧн керкаыԁ лоӧ сӧстӧм, оз ло ԁурк, буса, ԋајт. |
| Оз ков видзны олан керкаын сьӧд белльӧ, ва да лякӧссьӧм кага рузумъяс, няйт дозъяс, помӧйяс да быдся пӧлӧс шыбласторъяс. | Оз ков віԇны олан керкаын ԍӧԁ беԉјӧ, ва ԁа ԉакӧԍԍӧм кага рузумјас, ԋајт ԁозјас, помӧјјас ԁа быԁԍа пӧлӧс шыбласторјас. |
| Сьӧд белльӧ, кага рузумъяс колӧ пыр жӧ петкӧдны олан керкасьыд чуланӧ, посводзӧ либӧ чардак вылӧ. | Ԍӧԁ беԉјӧ, кага рузумјас колӧ пыр-жӧ петкӧԁны олан керкаԍыԁ чуланӧ, посвоԇӧ ԉібӧ чарԁак-вылӧ. |
| Посни кагаясӧс дӧзьӧритӧмын сідз жӧ гӧгӧр колӧ сӧстӧма видзны. | Посԋі кагајасӧс ԁӧԅӧрітӧмын сіԇ-жӧ гӧгӧр колӧ сӧстӧма віԇны. |
| Кодсюрӧ крестьянкаяс пиысь шуӧны, он пӧ вермы сэтшӧм сӧстӧма овны, медым эськӧ кага рузумъяссьыд дукыс ньӧти эз пет. Сідзи-ӧ? Пырӧй карса нёньпом кагаясӧс видзан керкаӧ либӧ бурджык яслиӧ. Сэні уна дас кага олӧны, а «челядь дукыд» сынӧдсьыс оз кыв, либӧ муртса-муртса кылӧ. А сэні ӧд унджыкысьсӧ сійӧ жӧ крестьянкаяс кагаяссӧ дӧзьӧритӧны, дай быд мортлы лоӧ дӧзьӧритны оз ӧти кагаӧс, а унаӧс. | Коԁ ԍурӧ креԍԏанкајас піыԍ шуӧны, он-пӧ вермы сещӧм сӧстӧма овны, меԁым еԍкӧ кага рузумјасԍыԁ ԁукыс ԋӧԏі ез пет. Сіԇі-ӧ? Пырӧј карса ԋоԋпом кагајасӧс віԇан керкаӧ ԉібӧ бурҗык јаԍԉіӧ. Сені уна ԁас кага олӧны, а „чеԉаԃ ԁукыԁ“ сынӧԁԍыс оз кыв, ԉібӧ муртса-муртса кылӧ. А сені-ӧԁ унҗыкыԍсӧ сіјӧ-жӧ креԍԏанкајас кагајассӧ ԁӧԅӧрітӧны, ԁај быԁ мортлы лоӧ ԁӧԅӧрітны оз ӧԏі кагаӧс, а унаӧс. |
| Мыйла нӧ крестьяна керкаын кагасьыс петӧ лёк дукыс, а детдомъясын да яслиясын оз пет кагаяссьыс дукыс? | Мыјла-нӧ креԍԏана керкаын кагаԍыс петӧ ԉок ԁукыс, а ԃетԁомјасын ԁа јаԍԉіјасын оз пет кагајасԍыс ԁукыс? |
| А со мыйла: | А со мыјла: |
| Детдомъясын да яслиясын оз олан керкаас видзны кӧтасьӧм да няйт кага рузумъяссӧ, а пыр жӧ сійӧс петкӧдӧны чуланӧ либӧ посводзӧ; оз мыськавны ни оз косьтыны кага дӧрӧмъястӧ да рузумъястӧ кагаяс оланінас, видзӧдӧны, мед кагаясыс оз куйлыны кӧтасьӧм вольӧсъяс вылын. Кӧтасяс кӧ либӧ няйтсяс, ляксяс, пыр жӧ вежӧны кага вольӧсъястӧ да рузумъястӧ. Кагалысь вольӧссӧ вевттьӧны клеёнкаӧн, мед сійӧ эз кӧтась да лаксьы кагасяньыс. | Ԃетԁомјасын ԁа јаԍԉіјасын оз олан керкаас віԇны кӧтаԍӧм ԁа ԋајт кага рузумјассӧ, а пыр-жӧ сіјӧс петкӧԁӧны чуланӧ ԉібӧ посвоԇӧ; оз мыԍкавны ԋі оз коԍтыны кага ԁӧрӧмјастӧ ԁа рузумјастӧ кагајас оланінас, віԇӧԁӧны, меԁ кагајасыс оз кујлыны кӧтаԍӧм воԉӧсјас вылын. Кӧтаԍас-кӧ ԉібӧ ԋајтԍас, ԉакԍас, пыр-жӧ вежӧны кага воԉӧсјастӧ ԁа рузумјастӧ. Кагалыԍ воԉӧссӧ вевԏԏӧны кԉејонкаӧн, меԁ сіјӧ ез кӧтаԍ ԁа лакԍы кагаԍаԋыс. |
| Кагаясӧс быд лун купайтӧны да вежӧны налысь белльӧсӧ. Нёльзьӧ кӧ кагаыс, нёльзянінсӧ киськышталӧны порошкиӧн (талькӧн шусьӧ). | Кагајасӧс быԁлун купајтӧны ԁа вежӧны налыԍ беԉјӧсӧ. Ԋоԉԅӧ-кӧ кагаыс, ԋоԉԅанінсӧ кіԍкышталӧны порошкіӧн (таԉкӧн шуԍӧ). |
| Быд колхозӧ колӧ лӧсьӧдны ясли, дай оз сӧмын гожӧм кежлӧ, а во гӧгӧр чӧж кежлӧ. | Быԁ колхозӧ колӧ лӧԍӧԁны јаԍԉі, ԁај оз сӧмын гожӧм кежлӧ, а во гӧгӧр чӧж кежлӧ. |
| Ясли мездӧ нывбабаӧс кага вӧсна пыр тӧждысьӧмысь, велӧдӧ мамъясӧс лючки дӧзьӧритны, видзны кагаяссӧ. Яслиын кагаӧс видзигӧн олан керкаыд сӧстӧмджык лоӧ и. | Јаԍԉі мезԁӧ нывбабаӧс кага вӧсна пыр тӧжԁыԍӧмыԍ, велӧԁӧ мамјасӧс ԉучкі ԁӧԅӧрітны, віԇны кагајассӧ. Јаԍԉіын кагаӧс віԇігӧн олан керкаыԁ сӧстӧмҗык лоӧ-і. |
| Оз ков кольны сёйӧм бӧрад сёян дозъястӧ мыськытӧг. Сысянь олан керкаын ва руыс содӧ, сынӧдын лёк дукыс унджык лоӧ. Сэсся мыськытӧм дозъяс бердад гутъяс да тӧрӧканъяс ёнджыка воӧны. Сёйӧм бӧрын дозъяс пыр жӧ колӧ мыськыны да бура косӧдны. | Оз ков коԉны ԍојӧм бӧраԁ ԍојан ԁозјастӧ мыԍкытӧг. Сыԍаԋ олан керкаын ва руыс соԁӧ, сынӧԁын ԉок ԁукыс унҗык лоӧ. Сеԍԍа мыԍкытӧм ԁозјас берԁаԁ гутјас ԁа тӧрӧканјас јонҗыка воӧны. Ԍојӧм бӧрын ԁозјас пыр-жӧ колӧ мыԍкыны ԁа бура косӧԁны. |
| Быд кӧзяйка тӧдӧ, няйт дозйыд кӧ дырджык мыськытӧгыд сулалас, косьмас, сэки сьӧкыдджык мыськавнытӧ, озджык мын сэтысь няйтыс. | Быԁ кӧԅајка тӧԁӧ, ԋајт ԁозјыԁ-кӧ ԁырҗык мыԍкытӧгыԁ сулалас, коԍмас, секі ԍӧкыԁҗык мыԍкавнытӧ, озҗык мын сетыԍ ԋајтыс. |
| Сёй дозъяс мыськӧм бӧрас колӧ косьтыны — тӧлын пачын, а гожӧмын шонді водзын (этшапырысь нин ӧтчыд вежоннас). | Ԍој ԁозјас мыԍкӧм бӧрас колӧ коԍтыны — тӧлын пачын, а гожӧмын шонԁі воԇын (ещапырыԍ-ԋін ӧтчыԁ вежоннас). |
| Торйӧн нин колӧ татшӧм косьтӧмыс йӧв гырничьяслы, йӧлыс йиджӧ гырничас да, шоммӧмысла гырничсьыс дук заводитӧ петны да. | Торјӧн-ԋін колӧ тащӧм коԍтӧмыс јӧв гырԋічјаслы, јӧлыс јіҗӧ гырԋічас-ԁа, шоммӧмысла гырԋічԍыс ԁук завоԃітӧ петны-ԁа. |
| Коляс сёянъяссӧ, помӧйсӧ колӧ чукӧртны ведраӧ да тшӧкыдджыка петкӧдлыны керкаысь. Помӧй ведраяс, лӧканьяс, тазъяс колӧ тшӧкыдджыка мыськавлыны да тӧв йылын косьтыны. | Коԉас ԍојанјассӧ, помӧјсӧ колӧ чукӧртны веԁраӧ ԁа щӧкыԁҗыка петкӧԁлыны керкаыԍ. Помӧј веԁрајас, лӧкаԋјас, тазјас колӧ щӧкыԁҗыка мыԍкавлыны ԁа тӧв јылын коԍтыны. |
| Олан керкаын некутшӧм ёгӧссян удж оз ков нуны. Медбур лоӧ, сэтшӧм уджъяссӧ нуны кӧ лӧсьӧдан нарошнӧ сы вылӧ помещенньӧ. | Олан керкаын ԋекущӧм јогӧԍԍан уҗ оз ков нуны. Меԁбур лоӧ, сещӧм уҗјассӧ нуны-кӧ шонтан нарошнӧ сы вылӧ помешщеԋԋӧ. |
| Сиктын, шуам, кутшӧмкӧ ӧти ремеслӧӧн унаӧн уджалӧны. Сэки колхозлы сійӧ уджсӧ нуны позьӧ лӧсьӧдны нарошнӧ помещенньӧ. Ӧтувъя вынӧн сійӧс зэв бура позьӧ вӧчны. | Ԍіктын, шуам, кущӧмкӧ ӧԏі ремеслӧӧн унаӧн уҗалӧны. Секі колхозлы сіјӧ уҗсӧ нуны поԅӧ лӧԍӧԁны нарошнӧ помешщеԋԋӧ. Ӧтувја вынӧн сіјӧс зев бура поԅӧ вӧчны. |
| Оз ков мыськавны да косьтыны олан керкаын белльӧ. Гожӧмын, дерт, позьӧ песласьны-косьтысьны посводзын, сарайын. Сӧмын тӧвнад некӧнджык овлӧ-а. Но уна крестьяналӧн эмӧсь тӧвъян да гожъян керка. Позьӧ гожъян керкасӧ шонтывны, либӧ пывсянын песласьны. А косьтысьны пыр позьӧ посводзын, сарайын либӧ чардак вылын. | Оз ков мыԍкавны ԁа коԍтыны олан керкаын беԉјӧ. Гожӧмын, ԃерт, поԅӧ песлаԍны-коԍтыԍны посвоԇын, сарајын. Сӧмын тӧвнаԁ ԋекӧнҗык овлӧ-а. Но уна креԍԏаналӧн емӧԍ тӧвјан ԁа гожјан керка. Поԅӧ гожјан керкасӧ шонԁывны, ԉібӧ пывԍанын песлаԍны. А коԍтыԍны пыр поԅӧ посвоԇын, сарајын ԉібӧ чарԁак вылын. |
| Колхозлы ӧтувъя пывсян вӧчигӧн колӧ вӧчны торъя вежӧс белльӧсӧ пеславны да косьтыны. | Колхозлы ӧтувја пывԍан вӧчігӧн колӧ вӧчны торја вежӧс беԉјӧсӧ пеславны ԁа коԍтыны. |
| Мыйкӧ понда кӧ быть лоӧ олан керкаын песласьны, оз ков резны, киськавны песласигас, бӧрас джоджсӧ бура мыськавны да керкасӧ тӧлӧдыштны. | Мыјкӧ понԁа-кӧ быԏ лоӧ олан керкаын песлаԍны, оз ков резны, кіԍкавны песлаԍігас, бӧрас җоҗсӧ бура мыԍкавны ԁа керкасӧ тӧлӧԁыштны. |
| Олан керкаын оз ков видзны скӧтӧс да курӧгъясӧс. Керкаын кӧ олӧны гортса пемӧсъяс — кукань, ыж, порсь да курӧг — сӧстӧма олан керкатӧ он вермы видзны. Пемӧсъяс няйтсьӧдӧны, дурксьӧдӧны керкатӧ, сынӧдсӧ тшыкӧдӧны. Скӧтӧс олан керкаын видзигӧн гидня кодь жӧ и керка пытшкыд лоӧ. | Олан керкаын оз ков віԇны скӧтӧс ԁа курӧгјасӧс. Керкаын-кӧ олӧны гортса пемӧсјас — кукаԋ, ыж, порԍ ԁа курӧг — сӧстӧма олан керкатӧ он вермы віԇны. Пемӧсјас ԋајтԍӧԁӧны, ԁуркԍӧԁӧны керкатӧ, сынӧԁсӧ щыкӧԁӧны. Скӧтӧс олан керкаын віԇігӧн гіԁԋа коԃ-жӧ і керка пыщкыԁ лоӧ. |
| Пемӧсъясӧс керкаын видзӧм колі важӧн нин дзикӧдз бырӧдны. | Пемӧсјасӧс керкаын віԇӧм колі важӧн-ԋін ԇікӧԇ бырӧԁны. |
| Пемӧсъясыдлы кӧ эм бура шонтӧм гид, сійӧ бур нин. Татшӧм гидтӧ позьӧ вӧчны нитш вылын срубйысь. | Пемӧсјасыԁлы-кӧ ем бура шонԁӧм гіԁ, сіјӧ бур-ԋін. Тащӧм гіԁтӧ поԅӧ вӧчны ԋіщ вылын срубјыԍ. |
| Медбур вӧчны ӧти помещенньӧ пачӧн. Сэтчӧ и йӧртлывлыны скӧтӧс да курӧгъясӧс верднысӧ. | Меԁбур вӧчны ӧԏі помешщеԋԋӧ пачӧн. Сетчӧ і јӧртлывлыны скӧтӧс ԁа курӧгјасӧс верԁнысӧ. |
| Гырысь колхозъясын колӧ лоны нарошнӧ помещенньӧяс скӧт да курӧгъяс видзны. | Гырыԍ колхозјасын колӧ лоны нарошнӧ помешщеԋԋӧјас скӧт ԁа курӧгјас віԇны. |
| Оз ков сьӧлавны джоджӧ. Некор оз ков сьӧлавны да сульны зырым джоджӧ. Сійӧ зэв омӧльтор. Сійӧ джоджтӧ сьӧдӧдӧ. Сэсся ӧд и мукӧд олысьясыслы сысянь вермас вуджан висьӧм сюрны. | Оз ков ԍӧлавны җоҗӧ. Ԋекор оз ков ԍӧлавны ԁа суԉны зырым җоҗӧ. Сіјӧ зев омӧԉтор. Сіјӧ җоҗтӧ ԍӧԁӧԁӧ. Сеԍԍа-ӧԁ і мукӧԁ олыԍјасыслы сыԍаԋ вермас вуҗан віԍӧм ԍурны. |
| Шуам, чакоткаӧн висьысь морт дулльын, шыжын, эмӧсь чакотка висян микробъяс. Джоджсьыс шыжыс, дуль-зырым косьмӧны, налӧн колясъясыс да на пытшкысь бактерияясыс сорласьӧны бусыскӧд да кайӧны буснас сынӧдӧ. | Шуам, чакоткаӧн віԍыԍ морт ԁуԉын, шыжын, емӧԍ чакотка віԍан мікробјас. Җоҗԍыс шыжыс, ԁуԉ-зырым коԍмӧны, налӧн коԉасјасыс ԁа на пыщкыԍ бакԏеріјајасыс сорлаԍӧны бусыскӧԁ ԁа кајӧны буснас сынӧԁӧ. |
| Сынӧдыскӧд пырӧны тыӧ. Сідзи дзоньвидза морт висьмӧ висьысь мортсянь вуджан висьӧмъясӧн. Мукӧдыс ӧд дзик весьшӧрӧ, привычка кузя сьӧлалӧны. Сэтшӧм лёк привычкатӧ колӧ шыбитны. | Сынӧԁыскӧԁ пырӧны тыӧ. Сіԇі ԇоԋвіԇа морт віԍмӧ віԍыԍ мортԍаԋ вуҗан віԍӧмјасӧн. Мукӧԁыс-ӧԁ ԇік веԍшӧрӧ, прівычка куԅа ԍӧлалӧны. Сещӧм ԉок прівычкатӧ колӧ шыбытны. |
| Сьӧлавны да зырым сульны колӧ ус чышкӧдӧ либӧ сӧстӧм рузумӧ. Ус чышкӧдтӧ либӧ рузумтӧ кӧлӧ тшӧкыдджыка вежлавны, мед эз уна чукӧрмы няйтыс да микробъясыс (заразаыс). | Ԍӧлавны ԁа зырым суԉны колӧ усчышкӧԁӧ ԉібӧ сӧстӧм рузумӧ. Усчышкӧԁтӧ ԉібӧ рузумтӧ кӧлӧ щӧкыԁҗыка вежлавны, меԁ ез уна чукӧрмы ԋајтыс ԁа мікробјасыс (заразаыс). |
| Чакоткаӧн висьысьлы позьӧ кашельсӧ лэдзны сӧмын торъя, сы вылӧ лӧсьӧдӧм дозйӧ, заразасӧ виысь жидкосьт сэтчӧ пуктыны да. (Кыдзи видзны чакоткаӧн висьысь мортӧс, кыдзи вины заразасӧ кашельсьыс — колӧ юавны врачлысь, пельшӧрлысь либӧ сестралысь). | Чакоткаӧн віԍыԍлы поԅӧ кашеԉсӧ леԇны сӧмын торја, сы вылӧ лӧԍӧԁӧм ԁозјӧ, заразасӧ віыԍ жіԁкоԍԏ сетчӧ пуктыны-ԁа. (Кыԇі віԇны чакоткаӧн віԍыԍ мортӧс, кыԇі віны заразасӧ кашеԉԍыс — колӧ јуавны врачлыԍ, пеԉшерлыԍ, ԉібӧ ԍестралыԍ). |
| Керкаын мед вӧлі тырмымӧн лунъя югыд дай рытын би югыд. Медым лунын ӧшинь пыр югыдыс бура пырис, ӧшиньястӧ колӧ чышкавлыны буссьыс, няйтсьыс. Гожӧмын ӧшиньяс ёна тырлывлӧны гут туйӧн. Сійӧс колӧ ва ветьӧкӧн ӧшиньсьыд весавны. Этша вылӧ нин ӧтчыд вежоннас колӧ мыськавны ӧшиньястӧ пӧсь ваӧн, бурджык кунваӧн. | Керкаын меԁ вӧлі тырмымӧн лунја југыԁ ԁај рытын бі југыԁ. Меԁым лунын ӧшіԋ пыр југыԁыс бура пыріс, ӧшіԋјастӧ колӧ чышкавлыны бусԍыс, ԋајтԍыс. Гожӧмын ӧшіԋјас јона тырлывлӧны гут тујӧн. Сіјӧс колӧ ва веԏекӧн ӧшіԋԍыԁ весавны. Еща вылӧ-ԋін ӧтчыԁ вежоннас колӧ мыԍкавны ӧшіԋјастӧ пӧԍ ваӧн, бурҗык кунваӧн. |
| Стеклӧ медбура югдӧ сывдӧм мелъя ваӧн. Первой колӧ став ӧшиньястӧ сійӧ сораснас мавтны, неуна косьтыштны мавтӧм бӧрас, бӧртинас мичаа чышкыны кос ветьӧкӧн. | Ԍԏеклӧ меԁбура југԁӧ сывԁӧм мелја ваӧн. Первој колӧ став ӧшіԋјастӧ сіјӧ сораснас мавтны, ԋеуна коԍтыштны мавтӧм бӧрас, бӧрԏінас мічаӧ чышкыны кос веԏекӧн. |
| Ёна колӧ дзоньвидзалун кутӧм боксянь и рытъя би югыд. Ми шулім нин, мый медбур лоӧ электричество би. Сійӧ оз тшыкӧд сынӧдсӧ, сетӧ гӧгӧр ӧткодя бур югыд, дай пӧжаръяс боксянь абу полана электричество би. | Јона колӧ ԇоԋвіԇалун кутӧм бокԍаԋ і рытја бі југыԁ. Мі шулім-ԋін, мыј меԁбур лоӧ еԉектрічество бі. Сіјӧ оз щыкӧԁ сынӧԁсӧ, ԍетӧ гӧгӧр ӧткоԃа бур југыԁ, ԁај пӧжарјас бокԍаԋ абу полана еԉектрічество бі. |
| Сы понда, кӧні позьӧ электричествотӧ нюжӧдны, колӧ нюжӧдны сійӧс. | Сы понԁа, кӧні поԅӧ еԉектрічествотӧ ԋужӧԁны, колӧ ԋужӧԁны сіјӧс. |
| Колхоз бердын кӧ матын эм фабрика, завод, ыджыд мельнича либӧ кӧрт туйса мастерскӧй да сэні эм электричествоыс, колхоз кокньыда вермас электричествоӧн биасьны. Колӧ сӧмын сёрнитчыны предприяттьӧыскӧд колхозас электричествосӧ нуӧдӧм йылысь; сійӧ оз ёна дона сувт. Кӧть и первойсӧ рӧскодыс ыджыдджык кажитчас, повны оз ков, регыд вештас став рӧскодсӧ электричествоыд. | Колхоз берԁын-кӧ матын ем фабріка, завоԁ, ыҗыԁ меԉԋіча ԉібӧ кӧрттујса маԍԏерскӧј ԁа сені ем еԉектрічествоыс, колхоз кокԋіԁа вермас еԉектрічествоӧн біаԍны. Колӧ сӧмын ԍорԋітчыны преԁпріјаԏԏӧыскӧԁ колхозас еԉектрічествосӧ нуӧԁӧм јылыԍ; сіјӧ оз јона ԁона сувт. Кӧԏ і первојсӧ рӧскоԁыс ыҗыԁҗык кажітчас, повны оз ков, регыԁ вештас став рӧскоԁсӧ еԉектрічествоыԁ. |
| Колхоз кӧ вӧчӧ вый вӧчан, крахмал да патока вӧчан либӧ кутшӧмкӧ мукӧд пӧлӧс завод электричество вынӧн уджалӧмӧн, колӧ электричество установкасӧ вӧчны сэтшӧмӧс, мед эськӧ тырмис электричествоыс и би вылӧ. | Колхоз-кӧ вӧчӧ выј вӧчан, кракмал ԁа патӧка вӧчан ԉібӧ кущӧмкӧ мукӧԁ пӧлӧс завоԁ еԉектрічество вынӧн уҗалӧмӧн, колӧ еԉектрічество установкасӧ вӧчны сещӧмӧс, меԁ еԍкӧ тырміс еԉектрічествоыс і бі вылӧ. |
| Кӧні абу электричествоыс да лоӧ овны лампаа биӧн, мед лампаыд эз тшынӧд; колӧ быд лун лампа стеклӧсӧ весавны да шомалӧм фитильсӧ вундыны. Сідзи лампа бура пондас ломтысьны да югыдджык лоӧ. | Кӧні абу еԉектрічествоыс ԁа лоӧ овны лампаа біӧн, меԁ лампаыԁ ез щынӧԁ; колӧ быԁлун лампа ԍԏеклӧсӧ весавны ԁа шомалӧм фіԏіԉсӧ вунԁыны. Сіԇі лампа бура понԁас ломтыԍны ԁа југыԁҗык лоӧ. |
| Колхозник керкаын мед эз вӧвны насекомӧйяс. Дурка олан керкаясын тшӧкыда олӧны быдся насекомӧйяс — тӧрӧканъяс, гутъяс, лудікъяс, пытшъяс да тойяс. Ставыс тайӧяс — висьӧмъяс новлӧдлӧны. | Колхоԅԋік керкаын меԁ ез вӧвны наԍекомӧјјас. Ԁурка олан керкајасын щӧкыԁа олӧны быԁԍа наԍекомӧјјас — тӧрӧканјас, гутјас, луԁікјас, пыщјас ԁа тојјас. Ставыс тајӧјас — віԍӧмјас новлӧԁлӧны. |
| Колхозниклы колӧ тыш кыпӧдны дзоньвидзалун боксянь тайӧ ӧпаснӧй насекомӧйясыскӧд. Колӧ весавны наысь оланінтӧ. | Колхоԅԋіклы колӧ тыш кыпӧԁны ԇоԋвіԇалун бокԍаԋ тајӧ ӧпаснӧј наԍекомӧјјасыскӧԁ. Колӧ весавны наыԍ оланінтӧ. |
| Крестьяна шулывлӧны, он пӧ вермы наысь мыннытӧ. | Креԍԏана шулывлӧны, он-пӧ вермы наыԍ мыннытӧ. |
| А збыль вылӧсӧ эськӧ кокни наысь мынтӧдчынытӧ. Абу ӧд быд керкаын сэтшӧм насекомӧйясыд, мукӧдлаас весиг кок туйыс налӧн оз овлы. | А збыԉ вылӧсӧ еԍкӧ кокԋі наыԍ мынтӧԁчынытӧ. Абу-ӧԁ быԁ керкаын сещӧм наԍекомӧјјасыԁ, мукӧԁлаас веԍіг коктујыс налӧн оз овлы. |
| Медрегыд да кокньыда мынан наысь сӧстӧма, пелька олігӧн. Колӧ быд 7 лун мысти мыссьыны пывсянын да быд 7 лунӧ жӧ вежны белльӧ. Мед вӧлі пельк керкаыд, сӧстӧм узьлан кӧлуйыд. | Меԁрегыԁ ԁа кокԋыԁа мынан наыԍ сӧстӧма, пеԉка олігӧн. Колӧ быԁ 7 лун мыԍԏі мыԍԍыны пывԍанын ԁа быԁ 7 лунӧ жӧ вежны беԉјӧ. Меԁ вӧлі пеԉк керкаыԁ, сӧстӧм уԅлан кӧлујыԁ. |
| Гӧгӧр кӧ сӧстӧм да пельк, насекомӧйясыд оз лоны, оз кутны рӧдйыны найӧ. | Гӧгӧр-кӧ сӧстӧм ԁа пеԉк, наԍекомӧјјасыԁ оз лоны, оз кутны рӧԁјыны најӧ. |
| Кыдзкӧ кӧ тӧрӧканъясыд, лудікъясыд бокысь пырасны, пыр жӧ колӧ найӧс виавны, вермасьны накӧд кытчӧдз оз бырны дзикӧдз. | Кыԇкӧ-кӧ тӧрӧканјасыԁ, луԁікјасыԁ бокыԍ пырасны, пыр-жӧ колӧ најӧс віавны, вермаԍны накӧԁ кытчӧԇ оз бырны ԇікӧԇ. |
| ОЛАННОГ ДА КЕРКА ПЫТШКӦС БУРМӦДӦМ — КОЛХОЗНИКЛӦН МОГ. | ОЛАННОГ ԀА КЕРКА ПЫЩКӦС БУРМӦԀӦМ — КОЛХОԄԊІКЛӦН МОГ. |
| Керкаяс пелька видзӧм вӧсна да оланног бурмӧдӧм вӧсна колӧ тӧждысьны оз сӧмын быд семьялы, но ставнас колхозыслы. Тайӧ колхоз водзын зэв ыджыд общественнӧй мог. | Керкајас пеԉка віԇӧм вӧсна ԁа оланног бурмӧԁӧм вӧсна колӧ тӧжԁыԍны оз сӧмын быԁ ԍемјалы, но ставнас колхозыслы. Тајӧ колхоз воԇын зев ыҗыԁ общественнӧј мог. |
| Кыдзи вермас колхоз нуӧдны тайӧс олӧмӧ? | Кыԇі вермас колхоз нуӧԁны тајӧс олӧмӧ? |
| Та могысь быд колхозын культурно-бытӧвӧй комиссия шленъяс пиысь колӧ бӧрйыны санитарнӧй подкомиссия. Тайӧ подкомиссияыс кутас тӧждысьны колхозас сӧстӧм, пелька олӧм лӧсьӧдӧм вӧснаыс. Пондас видлавны, мед сӧстӧма да пелька видзисны торъя олан керкаяс, общественнӧй керкаяс — столӧвӧйяс, клубъяс, гӧрд пельӧсъяс, яслияс, площадкаяс, песласянінъяс, пывсянъяс да мукӧдлаті. | Та могыԍ быԁ колхозын куԉтурно-бытовӧј коміԍԍіја шԉенјас піыԍ колӧ бӧрјыны саԋітарнӧј поԁкоміԍԍіја. Тајӧ поԁкоміԍԍіјаыс кутас тӧжԁыԍны колхозас сӧстӧм, пеԉка олӧм лӧԍӧԁӧм вӧснаыс. Понԁас віԁлавны, меԁ сӧстӧма ԁа пеԉка віԇісны торја олан керкајас, общественнӧј керкајас — столовӧјјас, клубјас, гӧрԁ пеԉӧсјас, јаԍԉіјас, плошщаԁкајас, песлаԍанінјас, пывԍанјас ԁа мукӧԁлаті. |
| Комиссиялӧн могыс абу сӧмын видзӧдны, мед сӧстӧма да пелька видзисны олан керкаяс да общественнӧй керкаяс, а сылы жӧ колӧ ышӧдны колхозса войтырсӧ ордйысьны сӧстӧм олӧм лӧсьӧдӧм кузя, пелькӧдчан вежонъяс нуӧдӧм кузя, насекомӧйяскӧд вермасьӧм кузя да мукӧд сэтшӧм уджъяс нуӧдӧм кузя. | Коміԍԍіјалӧн могыс абу сӧмын віԇӧԁны, меԁ сӧстӧма ԁа пеԉка віԇісны олан керкајас ԁа общественнӧј керкајас, а сылы-жӧ колӧ ышӧԁны колхозса војтырсӧ орԁјыԍны сӧстӧм олӧм лӧԍӧԁӧм куԅа, пеԉкӧԁчан вежонјас нуӧԁӧм куԅа, наԍекомӧјјаскӧԁ вермаԍӧм куԅа ԁа мукӧԁ сещӧм уҗјас нуӧԁӧм куԅа. |
| Колхозса войтырлы оз ков вунӧдны — овмӧс ӧтувтӧмкӧд тшӧтш налы колӧ олӧмсӧ бергӧдны культуралы банӧн. Культурнӧя олӧм вермас лоны сӧмын сӧстӧма олігӧн. Сідз кӧ, сӧстӧма олӧм вӧсна, сӧстӧма, пелька керка пытш видзӧм вӧсна колхозниклы колӧ ёна-ёна тӧждысьны. | Колхозса војтырлы оз ков вунӧԁны — овмӧс ӧтувтӧмкӧԁ щӧщ налы колӧ олӧмсӧ бергӧԁны куԉтуралы банӧн. Куԉтурнӧја олӧм вермас лоны сӧмын сӧстӧма олігӧн. Сіԇ-кӧ сӧстӧма олӧм вӧсна, сӧстӧма, пеԉка керка пыщ віԇӧм вӧсна колхоԅԋіклы колӧ јона, јона тӧжԁыԍны. |
Комиӧн
Важ коми гижӧд
