| КЫДЗИ НОРАСЬНЫ СУД ПРИГОВОРЪЯС ВЫЛӦ ДА РЕШЕННЬӦЯС ВЫЛӦ | КЫԆІ НОРАԌНЫ СУԀ ПРІГӦВӦРЈАС-ВЫЛӦ ԀА РЕШЕԊԊЕЈАС-ВЫЛӦ |
| МЕДВОДДЗА ЮКӦН. | Меԁвоԇԇа јукӧн. |
| Мыйла быд мортлы колӧ тӧдны кыдзи норасьны суд приговоръяс да решенньӧяс вылӧ. | Мыјла быԁ мортлы колӧ тӧԁны кыԇі нораԍны суԁ прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ. |
| Судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ позьӧ норасьны, судитчысьяслы тайӧ зэв буртор. Приговор вылӧ либӧ решенньӧ вылӧ норасьӧмӧн, абу кӧ судыс закон серти судитӧма норасьысьӧс, кассация суд (норасянін) оз вынсьӧд приговорсӧ либӧ решенньӧсӧ. | Суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ поԅӧ нораԍны, суԃітчыԍјаслы тајӧ зев буртор. Прігӧвӧр-вылӧ ԉібӧ решеԋԋе-вылӧ нораԍӧмӧн, абу-кӧ суԁыс закон-ԍерԏі суԃітӧма нораԍыԍӧс, кассатсіја-суԁ (нораԍан-ін) оз вынԍӧԁ прігӧвӧрсӧ ԉібӧ решеԋԋесӧ. |
| Сӧвет государствоыд тӧждысьӧ, мед судыдлӧн судитӧмыс — приговоръясыс да решенньӧясыс вӧліны закон серти. Тӧждысьӧ суд уджтӧ бурмӧдны, мед нелючкиясыс судитӧмас ньӧти эз лоны. Сы вӧсна Сӧвет правительствоыд суддяясад пуктӧ уджалысь йӧз пиысь — рабочӧй да крестьянаӧс. Йӧз уджӧн олысьяс суддяын овны оз вермыны, — Сӧвет власьтыд суд нуӧдан уджтӧ, уджалысь йӧзӧс омӧльторъясысь мездан уджтӧ налы некор оз сет. Законыд ӧд дорйӧ уджалысь йӧзӧс, а суддяясыд кутасны судитны закон серти сӧмын асьныс кӧ уджалысь йӧз пӧвстысь петӧмаӧсь. | Сӧвет госуԁарствоыԁ тӧжԁыԍӧ, меԁ суԁыԁлӧн суԃітӧмыс — прігӧвӧрјасыс ԁа решеԋԋејасыс вӧліны закон-ԍерԏі. Тӧжԁыԍӧ суԁ-уҗтӧ бурмӧԁны, меԁ ԋеԉучкіјасыс суԃітӧмас ԋӧԏі ез лоны. Сы-вӧсна Сӧвет правіԏеԉствоыԁ суԃԃајасаԁ пуктӧ уҗалыԍ-јӧз-піыԍ — робочеј ԁа креԍԏанаӧс. Јӧз-уҗӧн олыԍјас суԃԃаын овны оз вермыны, — Сӧветвлаԍтыԁ суԁ нуӧԁан уҗтӧ, уҗалыԍ јӧзӧс омӧԉ торјасыԍ мезԁан уҗтӧ налы ԋекор оз ԍет. Законыԁ-ӧԁ ԁорјӧ уҗалыԍ јӧзӧс, а суԃԃајасыԁ кутасны суԃітны закон-ԍерԏі сӧмын аԍныс-кӧ уҗалыԍ-јӧз-пӧвсыԍ петӧмаӧԍ. |
| Суддяясыд колӧны тӧлка, вежӧра йӧз, мед кужасны уджсӧ бура пуктыны. Сэтшӧм йӧзыд миян оз на тырмы. Сы понда Сӧвет правительствоыд суддяясӧ велӧдӧ выль йӧзӧс рабочӧй да крестьяна пиысь. Сэсся ӧд и вежӧра, сьӧлӧмӧн уджалысь суддяяслӧн артмывлӧ нелючкиясыд. Мед эськӧ нелючкиясыс, не закон серти вӧчӧмыс лои этшаджык, законтӧ лӧсьӧдӧма гӧгӧрвоана, законыд суддяяслы бура висьталӧ-петкӧдлӧ, кыдзиджык судъяссӧ нуӧдны, дай выліджыкса суд органъясыд сідз жӧ сетӧны бур, гӧгӧрвоана индӧдъяс. Нӧшта на уна ногӧн Сӧвет правительствоыд отсалӧ судыдлы, медтыкӧ сӧмын бурджыка пуктыны уджсӧ сӧвет судлысь. | Суԃԃајасыԁ колӧны тӧлка, вежӧра јӧз, меԁ кужасны уҗсӧ бура пуктыны. Сещӧм јӧзыԁ міјан оз-на тырмы. Сы-понԁа Сӧвет правіԏеԉствоыԁ суԃԃајасӧ велӧԁӧ выԉ јӧзӧс робочеј ԁа креԍԏана-піыԍ. Сеԍԍа-ӧԁ і вежӧра, ԍӧлӧмӧн уҗалыԍ суԃԃајаслӧн артмывлӧ ԋеԉучкіјасыԁ. Меԁ-еԍкӧ ԋеԉучкіјасыс, ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧмыс лоі ещаҗык, законтӧ лӧԍӧԁӧма гӧгӧрвоана, законыԁ суԃԃајаслы бура віԍталӧ-петкӧԁлӧ кыԇіҗык суԁјассӧ нуӧԁны, ԁај выліҗыкса суԁ-органјасыԁ сіԇ-жӧ ԍетӧны бур,-гӧгӧрвоана інԁӧԁјас. Нӧшта-на уна-ногӧн Сӧвет-правіԏеԉствоыԁ отсалӧ суԁыԁлы, меԁ-тыкӧ сӧмын бурҗыка пуктыны уҗсӧ сӧвет суԁлыԍ. |
| Миян судыд ӧні уджсӧ нуӧ буракодь нин. Кымын водзӧ олам, сымын бурмӧ, сӧмын кыткӧ да кыткӧ судыдлӧн нелючкиясыд век вермасны лоны. Неуна кӧ суддяясыд судитчысьясыдлысь висьталӧмсӧ оз гӧгӧрвоыштны, либӧ мӧд ногӧн гӧгӧрвоасны ли, суд приговорыд вермас нин лоны не закон серти: ыджыд мыжысь омӧля мыждасны, либӧ ичӧт мыжысь ёна мыждасны; сідз жӧ, шуам, гражданскӧй делӧ кузя: перйысьыслы закон серти колӧ вӧлі сетны перъянторсӧ да, эз перйыны, либӧ оз вӧлі ков перйынысӧ да, перйисны, сідз водзӧ. Мед эськӧ сэтшӧм нелючкиясыс судитӧмъясын да мыждӧмъясын эз лоны судыслӧн, мед эськӧ закон туйсьыс судыд приговоръяснас, мыждӧмъяснас да решенньӧяснас эз кеж, а кежас кӧ, медым веськӧдны, — суд приговоръяс да решенньӧяс вылӧ позьӧ норасьны. | Міјан суԁыԁ ӧні уҗсӧ нуӧ бура-коԃ-ԋін. Кымын воԇӧ олам, сымын бурмӧ, сӧмын кыткӧ ԁа кыткӧ суԁыԁлӧн ԋеԉучкіјасыԁ век вермасны лоны. Ԋеуна-кӧ суԃԃајасыԁ суԃітчыԍјасыԁлыԍ віԍталӧмсӧ оз гӧгӧрвоыштны, ԉібӧ мӧԁ-ногӧн гӧгӧрвоасны-ԉі, суԁ-прігӧвӧрыԁ вермас-ԋін лоны ԋезакон-ԍерԏі: ыҗыԁ мыжыԍ омӧԉа мыжԁасны, ԉібӧ ічӧт мыжыԍ јона мыжԁасны; сіԇ-жӧ, шуам, гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа: перјыԍыслы закон-ԍерԏі колӧ вӧлі ԍетны перјан-торсӧ-ԁа, ез перјыны, ԉібӧ оз вӧлі ков перјынысӧ-ԁа, перјісны, сіԇ воԇӧ. Меԁ-еԍкӧ сещӧм ԋеԉучкіјасыс суԃітӧмјасын ԁа мыжԁӧмјасын ез лоны суԁыслӧн, меԁ еԍкӧ закон-тујԍыс суԁыԁ прігӧвӧрјаснас, мыжԁӧмјаснас ԁа решеԋԋејаснас ез кеж, а кежас-кӧ, меԁым веԍкӧԁны, — суԁ прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ поԅӧ нораԍны. |
| Сідз кӧ, норасьӧмыд ёна буртор вермас вӧчны судитчысьясыдлы. Сӧмын рабочӧйыд да крестьянаыд ёна на пемыдӧсь, оз на тӧдны, кыдзи да кытчӧ норасьны приговоръяс да решенньӧяс вылад. Норасьӧмтӧ гижны кужтӧм понда да гӧгӧрвотӧм понда не закон серти мыждӧмтӧ (судитӧмтӧ) судитчысьяслы лоӧ терпитны. Мукӧд мортыс эськӧ и норасяс да, законтӧ тӧдтӧг, сёрӧн — пӧра кольӧм бӧрас, либӧ норасяс кодлы оз ков, норасьӧмас гижас ковтӧмторъяссӧ, а колансӧ оз сяммы гижныс, а мукӧдыс и дзикӧдз оз гӧгӧрвоны норасьнысӧ. | Сіԇ-кӧ, нораԍӧмыԁ јона буртор вермас вӧчны суԃітчыԍјасыԁлы. Сӧмын робочејыԁ ԁа креԍԏанаыԁ јона-на пемыԁӧԍ, оз-на тӧԁны кыԇі ԁа кытчӧ нораԍны прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылаԁ. Нораԍӧмтӧ гіжны кужтӧм-понԁа ԁа гӧгӧрвотӧм-понԁа ԋезакон-ԍерԏі мыжԁӧмтӧ (суԃітӧмтӧ) суԃітчыԍјаслы лоӧ ԏерпітны. Мукӧԁ мортыс еԍкӧ-і нораԍас-ԁа, законтӧ тӧԁтӧг, ԍорӧн — пӧра коԉӧм-бӧрас ԉібӧ нораԍас коԁлы оз ков, нораԍӧмас гіжас ковтӧм торјассӧ, а колансӧ оз ԍаммы гіжныс, а мукӧԁыс і ԇікӧԇ оз гӧгӧрвоны нораԍнысӧ. |
| Ставыс тайӧ, дерт, пемыдлун вӧсна да закон тӧдтӧм вӧсна. | Ставыс тајӧ, ԃерт, пемыԁлун-вӧсна ԁа закон тӧԁтӧм-вӧсна. |
| Суд приговоръяс вылӧ да решенньӧяс вылӧ позьӧ норасьны. | Суԁ-прігӧвӧрјас-вылӧ ԁа решеԋԋејас-вылӧ поԅӧ нораԍны. |
| Судъяс видлалӧны уголовнӧй да гражданскӧй делӧяс. | Суԁјас віԁлалӧны уголовнеј ԁа гражԁанскеј ԃелӧјас. |
| Уголовнӧй делӧясӧн шусьӧны мыж вӧчӧмъяс, шуам кӧть: гусясьӧм, калым босьтӧм, общественнӧй сьӧм да эмбур лотайтӧм, мортӧс нӧйтӧм, виӧм да мукӧд, йӧзлы либӧ государстволы омӧльтор вӧчӧмъяс. | Уголовнеј ԃелӧјасӧн шуԍӧны мыж-вӧчӧмјас, шуам-кӧԏ: гуԍаԍӧм, калым боԍтӧм, общественнеј ԍӧм ԁа ембур лотајтӧм, мортӧс нӧјтӧм, віјӧм ԁа мукӧԁ, јӧзлы ԉібӧ госуԁарстволы, омӧԉтор вӧчӧмјас. |
| Сӧвет государство сэтшӧм омӧльторъяскӧд вермасьӧ суд пыр. Морт кӧ вӧчис омӧльтор (мыж) да закон серти кӧ сійӧс колӧ мыждыны, судлы сы йылысь сетчӧ медыджыд кыв. Судыд делӧсӧ видлалас да, аддзас кӧ мортлысь мыжлунсӧ, мыждас уголовнӧй закон чукӧрса мыжлы лӧсялан стаття серти. | Сӧвет госуԁарство сещӧм омӧԉторјаскӧԁ вермаԍӧ суԁ-пыр. Морт-кӧ вӧчіс омӧԉтор (мыж) ԁа закон-ԍерԏі-кӧ сіјӧс колӧ мыжԁыны, суԁлы сы-јылыԍ ԍетчӧ меԁ-ыҗыԁ кыв. Суԁыԁ ԃелӧсӧ віԁлалас ԁа, аԁԇас-кӧ мортлыԍ мыжлунсӧ, мыжԁас уголовнеј закон чукӧрса мыжлы-лӧԍалан стаԏԏа-ԍерԏі. |
| Судыд кӧ мыждас мыжтӧм мортӧс, либӧ мездас мыжа мортӧс, приговорыд судыдлӧн оз ло закон серти. Мед сэтшӧм нелючкиясыс оз лоны, судыдлы пыр колӧ судитны закон индӧдъяс серти. Сы вылӧ Сӧвет государстволӧн лӧсьӧдӧма Уголовнӧй (мыжа) делӧяс видлавны Мыждана Закон Чукӧр (Уголовнӧй кодекс) да Уголовнӧй Суд Нуӧдан Закон Чукӧр (Уг. Пр. К.). Мыждана Закон Чукӧр сетӧ индӧдъяс, мыйджык колӧ лыддьыны мыжӧн да мый оз ков лыддьыны мыжӧн, да ёна-ӧ колӧ мыжа мортсӧ мыждыны. Уголовнӧй Суд Нуӧдан Закон Чукӧр индалӧ: кыдзи мыжлунсӧ корсьны; кутшӧм мыжыс кутшӧм суд делӧсӧ видлалӧ да мыждӧ; кыдзи суд вылын суддяяслы уджсӧ нуӧдны да корсьны мыж вӧчысьсӧ да мыжлунсӧ, кыдзи вӧчны приговор; кор да кутшӧм делӧ видлалігӧн суддя либӧ заседатель оз вермы пукавны суд вылын, колӧ вежны мӧд суддяӧн либӧ заседательӧн; кыдзи судитчысьясӧс свидетельясӧс юасьны, кутшӧм мыжа делӧяс суд видлалігӧн колӧ мыжданаӧс дорйысь (защитник) да сідз водзӧ. | Суԁыԁ-кӧ мыжԁас мыжтӧм мортӧс, ԉібӧ мезԁас мыжа мортӧс, прігӧвӧрыԁ суԁыԁлӧн оз ло закон-ԍерԏі. Меԁ сещӧм ԋеԉучкіјасыс оз лоны, суԁыԁлы пыр колӧ суԃітны закон-інԁӧԁјас-ԍерԏі. Сы-вылӧ Сӧвет-госуԁарстволӧн лӧԍӧԁӧма Уголовнеј (мыжа) ԃелӧјас віԁлавны Мыжԁана Закон-Чукӧр (Уголовнеј коԃекс) ԁа Уголовнеј Суԁ Нуӧԁан Закон Чукӧр (Уг. Пр. К.). Мыжԁана Закон Чукӧр ԍетӧ інԁӧԁјас, мыјҗык колӧ лыԃԃыны мыжӧн ԁа мыј оз ков лыԃԃыны мыжӧн, ԁа јонаӧ колӧ мыжа-мортсӧ мыжԁыны. Уголовнеј Суԁ Нуӧԁан Закон Чукӧр інԁалӧ: кыԇі мыжлунсӧ корԍны; кущӧм мыжыс кущӧм суԁ ԃелӧсӧ віԁлалӧ ԁа мыжԁӧ; кыԇі суԁ-вылын суԃԃајаслы уҗсӧ нуӧԁны ԁа корԍны мыж-вӧчыԍсӧ ԁа мыжлунсӧ, кыԇі вӧчны прігӧвӧр; кор ԁа кущӧм ԃелӧ віԁлалігӧн суԃԃа ԉібӧ заԍеԁаԏеԉ оз вермы пукавны суԁ-вылын, колӧ вежны мӧԁ суԃԃаӧн ԉібӧ заԍеԁаԏеԉӧн; кыԇі суԃітчыԍјасӧс ԍвіԃіԏеԉјасӧс јуаԍны, кущӧм мыжа ԃелӧјас суԁ-віԁлалігӧн колӧ мыжԁанаӧс ԁорјыԍ (защіԏԋік) ԁа сіԇ воԇӧ. |
| Ӧні неуна сёрнитыштам гражданскӧй делӧяс кузя. | Ӧні ԋеуна ԍорԋітыштам гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа. |
| Медым бурмӧдны да кыпӧдны Сӧвет государстволысь овмӧссӧ (видз-му да промышленносьт) сӧвет законыд лэдзӧ быд мортлы лӧсьӧдны эмбур аслыс-аслыс торйӧн (право частной собственности) дай видзӧ найӧс мӧда-мӧдсӧ ӧбӧдитӧмысь. Сідз жӧ нарошнӧ лӧсьӧдӧма законъяс, код серти позьӧ законӧн шуӧм торъяс вузавны, вӧчны, стрӧитны, договоръяс вӧчны, ньӧбны, сетны, пиянлы кольны да сідз водзӧ. Тайӧ ставтор вӧснаыс овлӧны вензьӧмъяс йӧз костын. Шуам удж вӧсна: ӧти морт уджаліс кодлыкӧ да сэсся уджсьыс медсӧ эз мынтыны-ӧ, либӧ кодкӧ кодлыкӧ сетіс уджйӧзӧн сьӧм да уджйӧзсӧ кӧ оз мынты да с. в. Сэтшӧм вензьӧмъяссӧ (зыкъяссӧ) эмбур да удж вӧсна видлалӧ суд, шусьӧны гражданскӧй делӧясӧн. Уджалысь йӧзлысь гражданскӧй права дорйыны лӧсьӧдӧма Гражданскӧй Закон Чукӧр. Гражданскӧй Закон Чукӧр сертиыс и судыд вӧчӧ решенньӧяссӧ. Сэсся ӧд суд вылад суддяясыдлы колӧ кужны судсӧ нуӧдны. Суд нуӧдӧм саяд ӧд уна жӧ эм закон серти решенньӧ вӧчӧмыд. Сы понда судъяслы лӧсьӧдӧма Гражданскӧй Суд Нуӧдан Закон Чукӧр (Гр. Пр. Код.). Гражданскӧй Суд Нуӧдан Закон Чукӧр индалӧ кыдзи нуӧдны судсӧ, мед ставсӧ первой позис суд вылын тӧдмавны да вӧчны решенньӧтӧ закон серти. | Меԁым бурмӧԁны ԁа кыпӧԁны Сӧвет-госуԁарстволыԍ овмӧссӧ (віԇму ԁа промышԉенноԍԏ) сӧвет-законыԁ леԇӧ быԁ мортлы лӧԍӧԁны ембур аслыс-аслыс торјӧн (право частной собственности) ԁај віԇӧ најӧс мӧԁа-мӧԁсӧ ӧбӧԃітӧмыԍ. Сіԇ-жӧ нарошнӧ лӧԍӧԁӧма законјас, коԁ-ԍерԏі поԅӧ законӧн-шуӧм-торјас вузавны, вӧчны, стрӧітны, ԁоговорјас вӧчны, ԋӧбны, ԍетны, піјанлы коԉны ԁа сіԇ воԇӧ. Тајӧ ставтор-вӧснаыс овлӧны венԅӧмјас јӧз-костын. Шуам уҗ-вӧсна: ӧԏі морт уҗаліс коԁлыкӧ ԁа сеԍԍа уҗԍыс меԁсӧ ез мынтыны-ӧ, ԉібӧ коԁкӧ коԁлыкӧ ԍетіс уҗјӧзӧн ԍӧм ԁа уҗјӧзсӧ-кӧ оз мынты-ԁа с. в. Сещӧм венԅӧмјассӧ (зыкјассӧ) ембур ԁа уҗ-вӧсна віԁлалӧ суԁ, шуԍӧны гражԁанскеј ԃелӧјасӧн. Уҗалыԍ-јӧзлыԍ гражԁанскеј права ԁорјыны лӧԍӧԁӧма Гражԁанскеј Закон Чукӧр. Гражԁанскеј Закон Чукӧр-ԍерԏіыс і суԁыԁ вӧчӧ решеԋԋејассӧ. Сеԍԍа-ӧԁ суԁ-вылаԁ суԃԃајасыԁлы колӧ кужны суԁсӧ нуӧԁны. Суԁ нуӧԁӧм-сајаԁ-ӧԁ уна-жӧ ем закон-ԍерԏі решеԋԋе вӧчӧмыԁ. Сы-понԁа суԁјаслы лӧԍӧԁӧма Гражԁанскеј Суԁ Нуӧԁан Закон-Чукӧр (Гр. Пр. Коԁ.). Гражԁанскеј Суԁ Нуӧԁан Закон Чукӧр інԁалӧ кыԇі нуӧԁны суԁсӧ, меԁ ставсӧ первој поԅіс суԁ-вылын тӧԁмавны ԁа вӧчны решеԋԋетӧ закон-ԍерԏі. |
| Судитчысьяслы позьӧ норасьны уголовнӧй да гражданскӧй суд приговоръяс да решенньӧяс вылӧ, оз кӧ ладнӧ кажитчыны. Уголовнӧй да гражданскӧй делӧясыд абу ӧткодьӧсь. Сы вӧсна судитӧм-видлалӧмыс да решенньӧ, приговор вӧчӧмыс, уголовнӧй да гражданскӧй делӧяс кузяыд абу жӧ ӧткодь, и норасьныд приговор да решенньӧяс вылад оз жӧ дзик ӧтмоза ков. Дерт, кытъясті кӧ ӧтлаасьӧны норасян туйясыд уголовнӧй делӧясыдлӧн гражданскӧйясыскӧд, кӧть и абу дзик ӧткодьӧсь. Та йылысь неуна ӧні сёрнитыштам. | Суԃітчыԍјаслы поԅӧ нораԍны уголовнеј ԁа гражԁанскеј суԁ-прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ, оз-кӧ лаԁнӧ кажітчыны. Уголовнеј ԁа гражԁанскеј ԃелӧјасыԁ абу ӧткоԃӧԍ. Сы-вӧсна-суԃітӧм-віԁлалӧмыс ԁа решеԋԋе, прігӧвӧр-вӧчӧмыс, уголовнеј ԁа гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅаыԁ абу-жӧ ӧткоԃ, і нораԍныԁ прігӧвӧр ԁа решеԋԋејас-вылаԁ оз-жӧ ԇік ӧтмоза ков. Ԃерт, кытјасті-кӧ ӧтлааԍӧны нораԍан тујјасыԁ уголовнеј ԃелӧјасыԁлӧн гражԁанскејјасыскӧԁ, кӧԏ і абу ԇік ӧткоԃӧԍ. Та-јылыԍ ԋеуна ӧні ԍорԋітыштам. |
| Кутшӧм судъяс видлалӧны суд приговоръяс да решенньӧяс вылӧ норасьӧмъяс. | Кущӧм суԁјас віԁлалӧны суԁ-прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧмјас. |
| Унджык суд делӧясыс крестьяналӧн видлавсьӧны народнӧй судъясын. Народнӧй суд участоклӧн ыдждаыс — кык кымын вӧлӧсьт^Миян Коми Обласьтын быд народнӧй суд вылӧ унджык на воӧ./^. Сӧвет власьтыд и водзӧ на тӧждысьӧ народнӧй суд участокъяссӧ содтыны, восьтавны быд вӧлӧсьтӧ, мед судитчысь крестьяналы судыд матынджык вӧлі. Сы могысь жӧ сетӧма народнӧй судыдлы видлавны-судитны унджык суд делӧяссӧ — 90% кымын став уголовнӧй и гражданскӧй делӧсьыс. Народнӧй судъяслы сетӧма права видлавны гражданскӧй суда делӧяс, судитчысьяс костын кӧ вензянторйыс оз сулав 1000 шайтысь дона. Уголовнӧй делӧяс пиысь унджыксӧ жӧ видлалӧ народнӧй суд, вермӧ видлавны весиг ӧткымын делӧяс морт виӧмысь (шуам, мортӧс кувтӧдзыс дойдісны вӧлӧн мунігӧн, эз вермыны вӧвсӧ сувтӧдны да), крестьяналысь вӧв гусялӧмысь и с. в. Водзӧ кежлӧ народнӧй судлысь правасӧ ещӧ на кӧсйӧны содтыны (гражданскӧй делӧяс кузя кӧсйӧны сетны став делӧсӧ, вензян торйыс кӧ оз сулав 2000 шайтысь донаджык, сэсся учрежденньӧын уджалігъясын, служитігъясын мыж-вӧчӧмъясыс). Народнӧй судыд тадзнад ещӧ нин ёнджыка матыстчас крестьяна бердӧ. | Унҗык суԁ-ԃелӧјасыс креԍԏаналӧн віԁлавԍӧны нароԁнеј суԁјасын. Нароԁнеј суԁ участоклӧн ыҗԁаыс — кык-кымын вӧлӧԍт^Міјан Комі Облаԍтын быԁ нароԁнеј суԁ-вылӧ унҗык-на воӧ./^. Сӧвет-влаԍтыԁ і воԇӧ-на тӧжԁыԍӧ нароԁнеј суԁ участокјассӧ соԁтыны, воԍтавны быԁ вӧлӧԍтӧ, меԁ суԃітчыԍ креԍԏаналы суԁыԁ матынҗык вӧлі. Сы-могыԍ-жӧ ԍетӧма нароԁнеј суԁыԁлы віԁлавны-суԃітны унҗык суԁ-ԃелӧјассӧ — 90%-кымын став уголовнеј і гражԁанскеј ԃелӧԍыс. Нароԁнеј суԁјаслы ԍетӧма права віԁлавны гражԁанскеј суԁа-ԃелӧјас, суԃітчыԍјас-костын-кӧ венԅан-торјыс оз сулав 1000 шајтыԍ ԁона. Уголовнеј ԃелӧјас-піыԍ унҗыксӧ-жӧ віԁлалӧ нароԁнеј суԁ, вермӧ віԁлавны веԍіг ӧткымын ԃелӧјас морт віјӧмыԍ (шуам, мортӧс кувтӧԇыс ԁојԁісны вӧлӧн мунігӧн, ез вермыны вӧвсӧ сувтӧԁны-ԁа), креԍԏаналыԍ вӧв гуԍалӧмыԍ і с. в. Воԇӧ-кежлӧ нароԁнеј суԁлыԍ правасӧ јешщӧ-на кӧсјӧны соԁтыны (гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа кӧсјӧны ԍетны став ԃелӧсӧ, венԅан торјыс-кӧ оз сулав 2000 шајтыԍ ԁонаҗык, сеԍԍа учрежԃеԋԋеын уҗалігјасын, служітігјасын мыж-вӧчӧмјасыс). Нароԁнеј суԁыԁ таԇнаԁ јешщӧ-ԋін јонҗыка матыԍтԍас креԍԏана-берԁӧ. |
| Гырысьджык делӧяс, — шуам, судитны революциялы паныд мунысьясӧс, служитігӧн мыж вӧчӧмысь, да вензьӧмъяс, вензянторйыс кӧ 1000 шайтыс дона сулалӧ, — видлавсьӧны гырысьджык судъясын: губерня либӧ обласьтувса судын. Татшӧм гырысь делӧяссӧ оз сетны народнӧй судлы, найӧс видлавны колӧ ёна нин тӧдны законъястӧ да, бура кужны гӧгӧрвоны делӧяссӧ да. | Гырыԍҗык ԃелӧјас, — шуам, суԃітны ревоԉутсіјалы паныԁ муныԍјасӧс, служітігӧн мыж-вӧчӧмыԍ, ԁа венԅӧмјас, венԅан-торјыс-кӧ 1000 шајтыс ԁона сулалӧ, — віԁлавԍӧны гырыԍҗык суԁјасын: губерԋа ԉібӧ облаԍтувса суԁын. Тащӧм гырыԍ ԃелӧјассӧ оз ԍетны нароԁнеј суԁлы, најӧс віԁлавны колӧ јона-ԋін тӧԁны законјастӧ-ԁа, бура кужны гӧгӧрвоны ԃелӧјассӧ-ԁа. |
| Вывті гырысь мыжа суда делӧяс видлалӧ медыджыд суд, Верховнӧй Суд. Ӧні миянлы колӧ тӧдны, кытчӧ норасьны судъясӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ. Народнӧй судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ норасьӧмъяс видлалӧм вылӧ быд губерняувса (обласьтувса) судын лӧсьӧдӧма кык вежӧс (отделенньӧ), уголовнӧй да гражданскӧй юкӧдъяс. Уголовнӧй юкӧдлӧн кассация (норасян) вежӧс видлалӧ норасьӧмъяс народнӧй судӧн вӧчӧм приговоръяс вылӧ уголовнӧй делӧяс кузя, а гражданскӧй юкӧдлӧн вежӧс видлалӧ норасьӧмъяс Народнӧй судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ гражданскӧй делӧяс кузя. | Вывті гырыԍ-мыжа суԁа-ԃелӧјас віԁлалӧ меԁ-ыҗыԁ суԁ, Верховнеј Суԁ. Ӧні міјанлы колӧ тӧԁны кытчӧ нораԍны суԁјасӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ. Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧмјас віԁлалӧм-вылӧ быԁ губерԋаувса (облаԍтувса) суԁын лӧԍӧԁӧма кык вежӧс (отԃеԉеԋԋе), уголовнеј ԁа гражԁанскеј јукӧԁјас. Уголовнеј јукӧԁлӧн кассатсіја (нораԍан) вежӧс віԁлалӧ нораԍӧмјас нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас-вылӧ уголовнеј ԃелӧјас-куԅа, а гражԁанскеј јукӧԁлӧн вежӧс — віԁлалӧ нораԍӧмјас Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа. |
| Народнӧй судӧн вӧчӧм приговор вылӧ норасьӧмтӧ пыр колӧ гижны губерняувса (обласьтувса) судӧ, уголовнӧй юкӧдӧ кассация вежӧс ним вылӧ да гижӧдтӧ сетны народнӧй судлы (код приговор вылӧ гижӧма норасьӧмтӧ). Сійӧ мӧдӧдас норасьӧмтӧ тшӧтш делӧыскӧд ӧтлаын обласьтувса судӧ. Гражданскӧй делӧяс кузя вӧчӧм решенньӧяс вылӧ колӧ норасьӧмтӧ гижны губерняувса (обласьтувса) судӧ, гражданскӧй юкӧдӧ кассация вежӧс ним вылӧ да бара жӧ сетны народнӧй судлы сэтчӧ мӧдӧдӧм вылӧ. | Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧр-вылӧ нораԍӧмтӧ пыр колӧ гіжны губерԋаувса (облаԍтувса) суԁӧ, уголовнеј јукӧԁӧ кассатсіја-вежӧс ԋім-вылӧ ԁа гіжӧԁтӧ ԍетны нароԁнеј суԁлы (коԁ прігӧвӧр-вылӧ гіжӧма нораԍӧмтӧ). Сіјӧ мӧԁӧԁас нораԍӧмтӧ щӧщ ԃелӧыскӧԁ ӧтлаын облаԍтувса суԁӧ. Гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ колӧ нораԍӧмтӧ гіжны губерԋаувса (облаԍтувса) суԁӧ, гражԁанскеј јукӧԁӧ кассатсіја вежӧс-ԋім-вылӧ ԁа бара-жӧ ԍетны нароԁнеј суԁлы сетчӧ мӧԁӧԁӧм-вылӧ. |
| Губерняувса (обласьтувса) суд приговор либӧ решенньӧ вылӧ норасьӧмтӧ колӧ гижны РСФСР-са медыджыд (Верховнӧй) судӧ, уголовнӧй делӧ приговор вылӧ кӧ — уголовнӧй кассация коллегияӧ, а гражданскӧй делӧ решенньӧ вылӧ кӧ — гражданскӧй кассация коллегияӧ. | Губерԋаувса (облаԍтувса) суԁ прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе-вылӧ нораԍӧмтӧ колӧ гіжны Р.С.Ф.С.Р.-са меԁ ыҗыԁ (Верховнеј) суԁӧ, уголовнеј ԃелӧ прігӧвӧр-вылӧ-кӧ — уголовнеј кассатсіја коԉԉегіјаӧ, а гражԁанскеј ԃелӧ решеԋԋе-вылӧ-кӧ — гражԁанскеј кассатсіја коԉԉегіјаӧ. |
| Кыдзи видлалӧны приговоръяс вылӧ да решенньӧяс вылӧ норасьӧмъястӧ. | Кыԇі віԁлалӧны прігӧвӧрјас-вылӧ ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧмјастӧ. |
| Ӧні тӧдам нин, кытчӧ колӧ гижны да сетны норасьӧмъястӧ приговоръяс вылӧ да решенньӧяс вылӧ. Неуна сёрнитыштам, кыдзи норасьӧмъяссӧ видлалӧны, медым кутам тӧдны, мыйджык да кыдзджык колӧ норасьӧмас гижны. | Ӧні тӧԁам-ԋін кытчӧ колӧ гіжны ԁа ԍетны нораԍӧмјастӧ прігӧвӧрјас-вылӧ ԁа решеԋԋејас-вылӧ. Ԋеуна ԍорԋітыштам кыԇі нораԍӧмјассӧ віԁлалӧны, меԁым кутам, тӧԁны, мыјҗык ԁа кыԇҗык колӧ нораԍӧмас гіжны. |
| Шуам, менӧ народнӧй суд приговорӧн мыждіс. Ме гижи норасьӧм Обласьтувса судӧ, уголовнӧй юкӧдӧ кассация вежӧс ним вылӧ. Норасьӧмсӧ сеті народнӧй судӧ. Народнӧй суд норасьӧмыскӧд тшӧтш став гижӧдсӧ тайӧ делӧ кузя (мый серти мыждіс) мӧдӧдӧ Обласьтувса судӧ, уголовнӧй юкӧдӧ кассация вежӧсӧ. | Шуам, менӧ нароԁнеј суԁ прігӧвӧрӧн мыжԁіс. Ме гіжі нораԍӧм Облаԍтувса суԁӧ, уголовнеј јукӧԁӧ кассатсіја вежӧс-ԋім-вылӧ. Нораԍӧмсӧ ԍеті нароԁнеј суԁӧ. Нароԁнеј суԁ нораԍӧмыскӧԁ щӧщ став гіжӧԁсӧ тајӧ ԃелӧ-куԅа (мыј-ԍерԏі мыжԁіс) мӧԁӧԁӧ Облаԍтувса суԁӧ, уголовнеј јукӧԁӧ кассатсіја вежӧсӧ. |
| Обласьтувса судын уголовнӧй кассация вежӧс видлалӧ норасьӧмсьыд да делӧяссьыд со кутшӧм торъяс: лючки-ӧ да закон серти-ӧ улысса судыс судитӧма; эз-ӧ ков мӧд закон серти судитны тайӧ мыжсьыс; лючки-ӧ да закон серти-ӧ судсӧ нуӧдӧма. | Облаԍтувса суԁын уголовнеј кассатсіја вежӧс віԁлалӧ нораԍӧмԍыԁ ԁа ԃелӧјасԍыԁ со кущӧм-торјас: ԉучкі-ӧ ԁа закон-ԍерԏі-ӧ улысса суԁыс суԃітӧма; ез-ӧ ков мӧԁ закон-ԍерԏі суԃітны тајӧ мыжԍыс; ԉучкі-ӧ ԁа закон-ԍерԏі-ӧ суԁсӧ нуӧԁӧма. |
| Ставсӧ кӧ улысса судыс судсӧ нуӧдӧма, вӧчӧма законъяс серти, мыждан закон серти кӧ мыждӧма, улысса судыдлысь приговортӧ уголовнӧй кассация вежӧсад вынсьӧдасны. | Ставсӧ-кӧ улысса суԁыс суԁсӧ нуӧԁӧма, вӧчӧма законјас-ԍерԏі, мыжԁан закон-ԍерԏі-кӧ мыжԁӧма, улысса суԁыԁлыԍ прігӧвӧртӧ уголовнеј кассатсіја вежӧсаԁ вынԍӧԁасны. |
| Сідз жӧ видлалӧны норасьӧмъястӧ гражданскӧй юкӧдын кассация вежӧсын. | Сіԇ-жӧ віԁлалӧны нораԍӧмјастӧ гражԁанскеј јукӧԁын кассатсіја вежӧсын. |
| Кассация вежӧс кӧ улысса судлысь аддзас кыткӧ не закон серти вӧчӧм да сы понда не закон серти приговор либӧ решенньӧ петкӧдӧмӧн, улысса судлысь приговортӧ либӧ решенньӧтӧ оз вынсьӧд да бӧр мӧдӧдас выльысь видлавны. | Кассатсіја-вежӧс-кӧ улысса суԁлыԍ аԁԇас кыткӧ ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧм ԁа сы-понԁа ԋезакон-ԍерԏі прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе петкӧԁӧмӧн, улысса суԁлыԍ прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ оз вынԍӧԁ ԁа бӧр мӧԁӧԁас выԉыԍ віԁлавны. |
| Водзынджык аддзанныд ӧткымын не закон серти мыждӧм-судитӧм делӧяс, кутшӧмъясӧс кассация судыд оз вынсьӧд. | Воԇынҗык аԁԇанныԁ ӧткымын ԋезакон-ԍерԏі мыжԁӧм-суԃітӧм ԃелӧјас, кущӧмјасӧс кассатсіја суԁыԁ оз вынԍӧԁ. |
| Кассация судыд норасьӧмъяс кузяыд оз нин, улысса суд моз, выльысь видлав делӧсӧ: оз юав свидетельясӧс, оз корсь выль помкаяс, доказательствояс; сійӧ сӧмын важ делӧсьыс, код серти улысса судыс вӧчӧма приговорсӧ либӧ решенньӧсӧ, ставсӧ видлалас: закон серти-ӧ вӧчӧма улысса судыс ставсӧ. | Кассатсіја-суԁыԁ нораԍӧмјас-куԅаыԁ оз-ԋін, улысса суԁ-моз, выԉыԍ віԁлав ԃелӧсӧ: оз јуав ԍвіԃеԏеԉјасӧс, оз корԍ выԉ помкајас, ԁоказаԏеԉствојас; сіјӧ сӧмын важ ԃелӧԍыс, коԁ-ԍерԏі улысса суԁыс вӧчӧма прігӧвӧрсӧ ԉібӧ решеԋԋесӧ, ставсӧ віԁлалас: закон-ԍерԏі-ӧ вӧчӧма улысса суԁыс ставсӧ. |
| Сідзкӧ, колӧ кужны гижны кассация норасьӧмтӧ. Гижан кӧ кассация норасьӧмӧ свидетельясӧс выльысь корлыны, юасьны, выльысь ставсӧ вӧчны, а он гиж кыті не закон серти улысса судыс вӧчис, дерт, сэтшӧмторъястӧ гижӧмысь пӧльзаыс оз ло. | Сіԇ-кӧ, колӧ кужны гіжны кассатсіја нораԍӧмтӧ. Гіжан-кӧ кассатсіја нораԍӧмӧ ԍвіԃеԏеԉјасӧс выԉыԍ корлыны, јуаԍны, выԉыԍ ставсӧ вӧчны, а он гіж кыті ԋезакон-ԍерԏі улысса суԁыс вӧчіс, ԃерт, сещӧм-торјастӧ гіжӧмыԍ пӧԉзаыс оз ло. |
| Уналаысь кывлывлан сёрнияс, кассация судыдлы пӧ улысса суд мозыс жӧ колӧ делӧсӧ ставнас выльысь видлавны. | Уналаыԍ кывлывлан ԍорԋіјас, кассатсіја суԁыԁлы-пӧ улысса суԁ-мозыс-жӧ колӧ ԃелӧсӧ ставнас выԉыԍ віԁлавны. |
| Та йылысь Крыленко аслас «Кыдзи лӧсьӧдӧма да уджалӧ сӧвет суд» нима нигаын шуӧ: «Миян пӧ суддяясыд да заседательясыд вежӧра йӧз пукалӧны, законъястӧ тӧдӧны да ассьыныс уджсӧ сьӧлӧмысь вӧчӧны, сы понда видлавны ставсӧ выльысь, корсьны выль доказательствояс, выльысь юасьны свидетельясӧс, экспертъясӧс, мыждана йӧзӧс да сідз водзӧ, нинӧмла. Сійӧн пӧ сӧмын делӧыс нюжалӧ, весьшӧрӧ вошӧ уна кад, а пӧльзаыс сыысь нинӧм оз ло». | Та-јылыԍ Крыԉенко аслас „Кыԇі-лӧԍӧԁӧма ԁа уҗалӧ сӧвет суԁ“-ԋіма ԋігаын шуӧ: „Міјан-пӧ суԃԃајасыԁ ԁа заԍеԁаԏеԉјасыԁ вежӧра-јӧз пукалӧны, законјастӧ тӧԁӧны ԁа асԍыныс уҗсӧ ԍӧлӧмыԍ вӧчӧны, сы-понԁа віԁлавны ставсӧ выԉыԍ, корԍны выԉ ԁоказаԏеԉствојас, выԉыԍ јуаԍны ԍвіԃеԏеԉјасӧс, експертјасӧс, мыжԁана јӧзӧс ԁа сіԇ воԇӧ, ԋінӧмла. Сіјӧн-пӧ сӧмын ԃелӧыс ԋужалӧ, веԍшӧрӧ вошӧ уна каԁ, а пӧԉзаыс сыыԍ ԋінӧм оз ло“. |
| Сійӧ сідзи и эм. Мыйла нӧ ӧти пӧв улысса судӧн вӧчлӧмасӧ нин ставсӧ бара выльысь вӧчныс. Бурджыка кӧ мӧвпыштан, некутшӧм сыысь оз ло пӧльза. Сӧмын ковтӧм ноксьӧмыс (волокита) унджык лоӧ. Кассация судыд сійӧн и бур, сэні абу ковтӧм ноксьӧмыс да. | Сіјӧ сіԇі і ем. Мыјла-нӧ ӧԏі пӧв улысса суԁӧн вӧчлӧмасӧ-ԋін ставсӧ бара выԉыԍ вӧчныс. Бурҗыка-кӧ мӧвпыштан, ԋекущӧм сыыԍ оз ло пӧԉза. Сӧмын ковтӧм-нокԍӧмыс (волокита) унҗык лоӧ. Кассатсіја суԁыԁ сіјӧн-і бур, сені абу ковтӧм-нокԍӧмыс-ԁа. |
| Приговоръяс да решенньӧяс вылӧ кассация норасьӧм сетан срок. | Прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ кассатсіја-нораԍӧм ԍетан срок. |
| Норасьны судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ законӧн сетӧма срокъяс. | Нораԍны суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ законӧн ԍетӧма срокјас. |
| Срокъяссӧ лӧсьӧдӧма, медым бырӧдны ковтӧм ноксьӧмсӧ суд уджысь, медым регыдджык помавны делӧсӧ. | Срокјассӧ лӧԍӧԁӧма, меԁым бырӧԁны ковтӧм-нокԍӧмсӧ суԁ-уҗыԍ, меԁым регыԁҗык помавны ԃелӧсӧ. |
| Шуам, суд аслас приговорӧн мыждіс мортӧс. Мыждӧм бӧрас сійӧс вӧля вылын дыр видзны оз позь, бара кутшӧмкӧ мыж вермас вӧчны. Сроктӧ кӧ он лӧсьӧд норасьны приговор сетӧм вылӧ, сійӧ гашкӧ дзонь во нюжӧдас норасьӧм сетӧмтӧ да. Сроктӧ лӧсьӧдӧмыд государствоӧс да и доръяна йӧзӧс мездӧ мыждӧма мортысь. Сідз жӧ и гражданскӧй делӧяс кузя. Суд, шуам, судитіс перйыны батьыслысь кага быдтӧм вылӧ, а судитӧма мортыд ӧтарӧ нюжӧдӧ, кадсӧ воштӧ, оз гиж норасьӧмтӧ. Кагаыд ӧд сёйны корӧ, оз виччысь кор батьыс норасяс решенньӧ вылас. Со мыйӧн и бур норасян срокыд. | Шуам, суԁ аслас прігӧвӧрӧн мыжԁіс мортӧс. Мыжԁӧм-бӧрас сіјӧс вӧԉа-вылын ԁыр віԇны оз поԅ, бара кущӧмкӧ мыж вермас вӧчны. Сроктӧ-кӧ он лӧԍӧԁ нораԍны прігӧвӧр ԍетӧм-вылӧ, сіјӧ гашкӧ ԇоԋ во ԋужӧԁас нораԍӧм ԍетӧмтӧ-ԁа. Сроктӧ лӧԍӧԁӧмыԁ госуԁарствоӧс ԁа і ԁорјана јӧзӧс мезԁӧ мыжԁӧма мортыԍ. Сіԇ-жӧ і гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа. Суԁ, шуам, суԃітіс перјыны баԏыслыԍ кага быԁтӧм-вылӧ, а суԃітӧма мортыԁ ӧтарӧ ԋужӧԁӧ, каԁсӧ воштӧ, оз гіж нораԍӧмтӧ. Кагаыԁ-ӧԁ ԍојны корӧ, оз віԁчыԍ кор баԏыс нораԍас решеԋԋе-вылас. Со мыјӧн і бур нораԍан срокыԁ. |
| Судыд олӧмлы колӧм ногӧн и вӧчӧ. Мукӧд решенньӧяс сертиыс судыд, аддзӧ кӧ сійӧ решенньӧясӧ законнӧйӧн, колӧ пырысьтӧм-пыр жӧ сетны исполнительнӧй листсӧ. Мамъяслы, челядьлы исполнительнӧй листнад вермасны пырысьтӧм-пыр жӧ перйыны батьыслысь, либӧ уджалысьыд кӧзяиныслысь дон перйыны. | Суԁыԁ олӧмлы-колӧм-ногӧн і вӧчӧ. Мукӧԁ решеԋԋејас-ԍерԏіыс суԁыԁ, аԁԇӧ-кӧ сіјӧ решеԋԋејасӧ законнејӧн, колӧ пырыԍтӧм-пыр-жӧ ԍетны ісполԋіԏеԉнеј ԉістсӧ. Мамјаслы, чеԉаԃлы ісполԋіԏеԉнеј ԉістнаԁ вермасны пырыԍтӧм-пыр-жӧ перјыны баԏыслыԍ, ԉібӧ уҗалыԍыԁ кӧԅајіныслыԍ ԁон-перјыны. |
| Сӧмын решенньӧыс судыдлӧн вынсялӧ исполнительнӧй лист сетӧм бӧрын, а решенньӧ вылас кӧ норасьӧма кассация (норасян) судӧ, решенньӧыс вынсялас сӧмын кассация судӧн вынсьӧдӧм бӧрын. Сы бӧрын вӧлись и позяс сетны исполнительнӧй листтӧ. Сідз жӧ и судӧн вӧчӧм уголовнӧй делӧ приговоръяс кузя. | Сӧмын решеԋԋеыс суԁыԁлӧн вынԍалӧ ісполԋіԏеԉнеј ԉіст ԍетӧм-бӧрын, а решеԋԋе-вылас-кӧ нораԍӧма кассатсіја (нораԍан) суԁӧ, решеԋԋеыс вынԍалас сӧмын кассатсіја-суԁӧн вынԍӧԁӧм-бӧрын. Сы-бӧрын вӧԉіԍ і поԅас ԍетны ісполԋіԏеԉнеј ԉісттӧ. Сіԇ-жӧ і суԁӧн вӧчӧм уголовнеј-ԃелӧ-прігӧвӧрјас-куԅа. |
| Сэсся ӧд коді тӧдас, норасьӧны оз судитчысьясыд приговор либӧ решенньӧ вылад, сроктӧ кӧ он сет налы. Мед эськӧ оз ло норасьӧмтӧ судитчысьяслысь дыр видчысьны, судыд и лӧсьӧдӧ норасян срокъяс. Срокъясыс эськӧн абу кузьӧсь, да бура удитан норасьӧмтӧ гижны. | Сеԍԍа-ӧԁ коԁі тӧԁас, нораԍӧны оз суԃітчыԍјасыԁ прігӧвӧр-ԉібӧ решеԋԋе-вылаԁ, сроктӧ-кӧ он ԍет налы. Меԁ еԍкӧ оз ло нораԍӧмтӧ суԃітчыԍјаслыԍ ԁыр віԁчыԍны, суԁыԁ і лӧԍӧԁӧ нораԍан срокјас. Срокјасыс еԍкӧн абу куԅӧԍ, ԁа бура уԃітан нораԍӧмтӧ гіжны. |
| Кассация норасьӧмтӧ сетны народнӧй судӧн вӧчӧм приговоръяс вылӧ законӧн лӧсьӧдӧма дас нёль лун срок, а решенньӧяс вылӧ гражданскӧй делӧяс кузя — кык вежӧн приговор либӧ решенньӧ судитчысьяслы явитӧмсянь. Мукӧд гражданскӧй делӧяс кузяыс эськӧ народнӧй судыд исполнительнӧй листсӧ пырысь-пыр сетӧ судитӧматорсӧ перйыны да, сӧмын норасьны сэтшӧм решенньӧяс вылас срокыс сетчӧ кык вежон жӧ. | Кассатсіја-нораԍӧмтӧ ԍетны нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас-вылӧ законӧн лӧԍӧԁӧма ԁасԋоԉ-лун срок, а решеԋԋејас-вылӧ гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа — кык вежӧн прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋӧ суԃітчыԍјаслы јавітӧмԍаԋ. Мукӧԁ гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅаыс еԍкӧ нароԁнеј суԁыԁ ісполԋіԏеԉнеј ԉістсӧ пырыԍ-пыр ԍетӧ суԃітӧма-торсӧ перјыны-ԁа, сӧмын нораԍны сещӧм решеԋԋејас-вылас срокыс ԍетчӧ кык вежон-жӧ. |
| Гырысьджык суд делӧяс кузя, кодъясӧс видлалӧ да вӧчӧ приговорсӧ либӧ решенньӧсӧ губерняувса (обласьтувса) суд, срокъясыс абу нин татшӧмӧсь. | Гырыԍҗык суԁ ԃелӧјас-куԅа, коԁјасӧс віԁлалӧ ԁа вӧчӧ прігӧвӧрсӧ ԉібӧ решеԋԋесӧ губерԋаувса (облаԍтувса) суԁ, срокјасыс абу-ԋін тащӧмӧԍ. |
| Губерняувса (обласьтувса) судӧн вӧчӧм приговоръяс вылӧ норасян срок сетчӧ куим сутки (72 час) приговорыслысь копия мыждӧма мортлы сетӧмсянь. Приговорыслысь копиясӧ мыждӧма мортлы сетан срокыс кызь нёль час (24 час) приговорсӧ суд вылын лыддьӧмсянь. | Губерԋаувса (облаԍтувса) суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас-вылӧ нораԍан срок ԍетчӧ кујім суткі (72 час) прігӧвӧрыслыԍ копіја мыжԁӧма мортлы ԍетӧмԍаԋ. Прігӧвӧрыслыԍ копіјасӧ мыжԁӧма мортлы ԍетан срокыс кыԅԋоԉ час (24 час) прігӧвӧрсӧ суԁ-вылын лыԃԃӧмԍаԋ. |
| Губерняувса жӧ либӧ обласьтувса судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ норасян срок закон серти сетчӧ тӧлысь, решенньӧсӧ суд вылын судитчысьяслы лыддьӧмсянь. | Губерԋаувса-жӧ ԉібӧ облаԍтувса суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ нораԍан срок закон-ԍерԏі ԍетчӧ тӧлыԍ, решеԋԋесӧ суԁ-вылын суԃітчыԍјаслы лыԃԃӧмԍаԋ. |
| Норасян срок кольӧм бӧрын выль срок корӧм. | Нораԍан срок коԉӧм-бӧрын выԉ срок корӧм. |
| Вермас лоны — судитчысьяслӧн приговор либӧ решенньӧ вылӧ норасян срокыс помасис, а судитчысьыс норасьнысӧ срок тыртӧдзыс эз вермы: ачыс-ӧ либӧ гортас кодкӧ висьмис, тулысын ытва вӧсна эз вермы кадӧн мӧдӧдны норасьӧмсӧ, пӧжар ли мукӧдтор вӧсна ли. | Вермас лоны — суԃітчыԍјаслӧн прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе-вылӧ нораԍан срокыс помаԍіс, а суԃітчыԍыс нораԍнысӧ срок-тыртӧԇыс ез вермы: ачыс-ӧ ԉібӧ гортас коԁкӧ віԍміс, тулысын ытва-вӧсна ез вермы каԁӧн мӧԁӧԁны нораԍӧмсӧ, пӧжар-ԉі мукӧԁ-тор-вӧсна-ԉі. |
| Судитчысь кӧ каднас норасьнысӧ некыдз нин эз вермы (по уважительной причине), судыд судитчысь шыӧдчӧм кузя вермӧ сетны кассация норасьӧм вылӧ выль срок (нюжӧдны сроксӧ). Выль сроксӧ колӧ корны шыӧдчӧм-гижӧмас жӧ сійӧ судлысь, коді судитіс да код приговор либӧ решенньӧ вылӧ норасян. Шыӧдчӧмас колӧ гижны мый вӧсна эн вермы кадӧн, срок тыртӧдз сетны кассация норасьӧмтӧ. Шыӧдчӧмкӧд да норасьӧмкӧд колӧ тшӧтш сетны справка: висин кӧ, врачсянь, кутшӧм кӧ удж вӧсна ли, мый вӧсна ли кӧ, исполкомсянь либӧ сельсӧветсянь да сідз водзӧ. | Суԃітчыԍ-кӧ каԁнас нораԍнысӧ ԋекыԇ-ԋін ез вермы (по уважительной причине), суԁыԁ суԃітчыԍ-шыӧԁчӧм-куԅа вермӧ ԍетны кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ выԉ срок (ԋужӧԁны сроксӧ). Выԉ сроксӧ колӧ корны шыӧԁчӧм-гіжӧмас-жӧ сіјӧ суԁлыԍ, коԁі суԃітіс ԁа коԁ прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе-вылӧ нораԍан. Шыӧԁчӧмас колӧ гіжны мыј-вӧсна ен вермы каԁӧн, срок-тыртӧԇ ԍетны кассатсіја-нораԍӧмтӧ. Шыӧԁчӧмкӧԁ ԁа нораԍӧмкӧԁ колӧ щӧщ ԍетны справка: віԍін-кӧ, врачԍаԋ, кущӧм-кӧ уҗ-вӧсна-ԉі, мыј-вӧсна-ԉі-кӧ, ісполкомԍаԋ ԉібӧ ԍеԉсӧветԍаԋ ԁа сіԇ воԇӧ. |
| Суд видлалас норасян кад нюжӧдӧм ли выль срок корӧм йылысь шыӧдчӧмтӧ да збыль кӧ водзджыксӧ (срок тыртӧдзыс) норасьныд мортыд некыдзи абу вермӧма, кассация норасьӧмсӧ суд примитас. | Суԁ віԁлалас нораԍан каԁ ԋужӧԁӧм-ԉі выԉ срок корӧм-јылыԍ шыӧԁчӧмтӧ ԁа збыԉ-кӧ воԇҗыксӧ (срок-тыртӧԇыс) нораԍныԁ мортыԁ ԋекыԇі абу вермӧма, кассатсіја нораԍӧмсӧ суԁ прімітас. |
| Кыдзи колӧ лыддьыны приговор да решенньӧяс вылӧ норасьӧм сетан сроксӧ. | Кыԇі колӧ лыԃԃыны прігӧвӧр ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧм ԍетан сроксӧ. |
| Мукӧддырйи йӧзыд оз норасьны шуӧм срокӧ, оз тӧдны корсянь заводитчӧ срокыс да кор помасьӧ да — сы понда. Норасян сроксӧ лыддьыны эмӧсь правилӧяс. Со кутшӧмӧсь: срокъяссӧ лыддьӧны суткиясӧн, — шуам, приговорӧн сетӧма кассация норасьӧм сетны 14 сутки. Приговорсӧ кӧ судитчысьясыслы суд лыддис март нёльӧд лунӧ 1927 воӧ, закон серти срокыс кассация норасьӧм сетны оз сійӧ жӧ луннас заводитчы, а аскисяньыс, сідзкӧ, оз март 4-ӧд лунсянь, а март 5-ӧд лунсянь. Помасьӧ кассация норасьӧм сетан срокыс март 18-ӧд лунӧ 12 час войын. Суткиӧн лыддяна срок кассация норасьӧм вылӧ пыр помасьӧ ӧстатки срок луннас 12 час войын. | Мукӧԁ-ԁырјі јӧзыԁ оз нораԍны шуӧм срокӧ, оз тӧԁны корԍаԋ завоԃітчӧ срокыс ԁа кор помаԍӧ-ԁа — сы-понԁа. Нораԍан сроксӧ лыԃԃыны емӧԍ правілӧјас. Со кущӧмӧԍ: срокјассӧ лыԃԃӧны суткіјасӧн, — шуам, прігӧвӧрӧн ԍетӧма кассатсіја нораԍӧм ԍетны 14 суткі. Прігӧвӧрсӧ-кӧ суԃітчыԍјасыслы суԁ лыԃԃіс март ԋоԉӧԁ лунӧ 1927 воӧ, закон-ԍерԏі срокыс кассатсіја-нораԍӧм ԍетны оз сіјӧ-жӧ луннас завоԃітчы, а аскіԍаԋыс, сіԇкӧ: оз март 4 лунԍаԋ, а март 5 лунԍаԋ. Помаԍӧ кассатсіја-нораԍӧм ԍетан срокыс март 18 лунӧ 12 час војын. Суткіӧн лыԃԃана-срок кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ пыр помаԍӧ ӧстаткі срок луннас 12 час војын. |
| Овлывлӧ и сідзи — кассация норасьӧм вылӧ сроктӧ лыддьӧны тӧлысьясӧн, вежонъясӧн. Обласьтувса судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ норасьны срокыс сетчӧ тӧлысь, а народнӧй судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ — кык вежон. Колӧ тӧдны и татшӧм (вежона да тӧлыся) срокъяссӧ кысянь заводитны лыддьыны да код кадӧ воӧ срокыслӧн помыс. Мед татшӧм срокъяссӧ лыддьӧмыс гӧгӧрвоанаджык лоӧ, висьталам пример вылын. Шуам, обласьтувса суд ассьыс решенньӧсӧ лыддис судитчысьяслы март 14-ӧд лунӧ, срок сетӧма норасьнысӧ тӧлысь. Сідз кӧ срокыс тырас мӧд тӧлысьнас (апрельын) сійӧ жӧ 14-ӧд лунӧ 12 час войын. | Овлывлӧ і сіԇі — кассатсіја нораԍӧм-вылӧ сроктӧ лыԃԃӧны тӧлыԍјасӧн, вежонјасӧн. Облаԍтувса суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ нораԍны срокыс ԍетчӧ тӧлыԍ, а нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ — кык вежон. Колӧ тӧԁны і тащӧм (вежона ԁа тӧлыԍа) срокјассӧ кыԍаԋ завоԃітны лыԃԃыны ԁа коԁ каԁӧ воӧ срокыслӧн помыс. Меԁ тащӧм срокјассӧ лыԃԃӧмыс гӧгӧрвоанаҗык лоӧ, віԍталам прімер-вылын. Шуам, облаԍтувса суԁ асԍыс решеԋԋесӧ лыԃԃіс суԃітчыԍјаслы март 14 лунӧ, срок ԍетӧма нораԍнысӧ тӧлыԍ. Сіԇ-кӧ срокыс тырас мӧԁ тӧлыԍнас (апреԉын) сіјӧ-жӧ 14 лунӧ 12 час војын. |
| Со, мӧд пример: народнӧй суд ассьыс решенньӧсӧ судитчысьяслы лыддис воторникӧ. Кассация норасьӧм вылӧ сетӧма кык вежон срок. Сідз кӧ срокыс помасьӧ кык вежон бӧрын воторникӧ жӧ 12 час войын. | Со, мӧԁ прімер: нароԁнеј суԁ асԍыс решеԋԋесӧ суԃітчыԍјаслы лыԃԃіс воторԋікӧ. Кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ ԍетӧма кык вежон срок. Сіԇ-кӧ срокыс помаԍӧ кык вежон-бӧрын воторԋікӧ-жӧ 12 час војын. |
| Сэсся ӧд сроктӧ лыддигӧн верман и торксьыны. Шуам, кассация норасьӧм сетны сетісны тӧлысь срок да срокыс заводитчис январ 30-ӧд лунӧ, а певраль тӧлысяс сӧмын 28 либӧ 29 лун. Тані тӧлысся срокыс кассация норасьӧм вылӧ помасьӧ жӧ тӧлысь помасигас, 28-ӧд либӧ 29-ӧд лунӧ февраляс, а оз 30 лун тырӧм бӧрын. | Сеԍԍа-ӧԁ сроктӧ лыԃԃігӧн верман і торкԍыны. Шуам, кассатсіја-нораԍӧм ԍетны ԍетісны тӧлыԍ срок ԁа срокыс завоԃітчіс јанвар 30 лунӧ, а певраԉ-тӧлыԍас сӧмын 28 ԉібӧ 29 лун. Тані тӧлыԍԍа срокыс кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ помаԍӧ-жӧ тӧлыԍ помаԍігас, 28 ԉібӧ 29 лунӧ февраԉас, а оз 30 лун тырӧм-бӧрын. |
| Вермас лоны: кассация норасьӧмсӧ судитчысьыс судас ваяс срок тыран луннас, а сійӧ луннас судыд буретш оз уджав, (шуам, празьник) да норасьӧмтӧ сетны оз вермы. Срок тыран луныс кӧ абу уджалан лун, срокыс кассация норасьӧм сетны нюжалӧ уджавтӧм лун бӧрас первойя уджалан лун помасьтӧдзыс. Шуам, апрель 14-ӧд лунӧ тырӧ норасян срок, а 14-ӧд луныс вӧскресенньӧ, судыд оз уджав, сэки срокыс помасьӧ апрель 15-ӧд лунӧ 12 час войын. Овлӧ, срокыс помасьлӧ май 1-я лунӧ, а майнас 1-я да и мӧд луннас оз уджав судыд. Закон серти срокыд нюжалӧ кассация норасьӧмтӧ сетны май 3-ӧд лунӧдз 12 час войӧдз. | Вермас лоны: кассатсіја нораԍӧмсӧ суԃітчыԍыс суԁас вајас срок тыран луннас, а сіјӧ луннас суԁыԁ бурещ оз уҗав, (шуам, праԅԋік) ԁа нораԍӧмтӧ ԍетны оз вермы. Срок тыран луныс-кӧ абу уҗалан лун, срокыс кассатсіја-нораԍӧм ԍетны ԋужалӧ уҗавтӧм-лун-бӧрас первојја уҗалан лун помаԍтӧԇыс. Шуам, апреԉ 14 лунӧ тырӧ нораԍан срок, а 14 луныс вӧскреԍеԋԋе, суԁыԁ оз уҗав, секі срокыс помаԍӧ апреԉ 15 лунӧ 12 час војын. Овлӧ, срокыс помаԍлӧ мај 1-ӧԁ лунӧ, а мајнас 1 ԁа і мӧԁ луннас оз уҗав суԁыԁ. Закон-ԍерԏі срокыԁ ԋужалӧ кассатсіја-нораԍӧмтӧ ԍетны мај 3 лунӧԇ 12 час војӧԇ. |
| Сэсся ӧд судитчысьыдлы кассация норасьӧмтӧ судад лоӧ мӧдӧдны мукӧддырйиыс поштаӧн. Пошта вылӧ колӧ сетны срок тыртӧдзыс на жӧ, сетан кӧ пошта вылӧ срок тырӧм бӧрас нин кассация жалобатӧ судыд оз нин кут видлавны, законнӧй срок кольӧм вӧсна. | Сеԍԍа-ӧԁ суԃітчыԍыԁлы кассатсіја-нораԍӧмтӧ суԁаԁ лоӧ мӧԁӧԁны мукӧԁ-ԁырјіыс поштаӧн. Пошта-вылӧ колӧ ԍетны срок тыртӧԇыс-на-жӧ, ԍетан-кӧ пошта-вылӧ срок-тырӧм-бӧрас-ԋін кассатсіја жалобатӧ суԁыԁ оз-ԋін кут віԁлавны, законнеј срок коԉӧм-вӧсна. |
| Кытчӧ колӧ сетны кассация норасьӧмтӧ. | Кытчӧ колӧ ԍетны кассатсіја-нораԍӧмтӧ. |
| Ми тӧдам нин, кассация норасьӧмтӧ народнӧй судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ колӧ гижны обласьтувса (губерняувса) суд ним вылӧ, а гырысь делӧяс кузя, обласьтувса (губерняувса) судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ РСФСР-са Верховнӧй Суд ним вылӧ. | Мі тӧԁам-ԋін, кассатсіја-нораԍӧмтӧ нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ колӧ гіжны облаԍтувса (губерԋаувса) суԁ ԋім-вылӧ, а гырыԍ ԃелӧјас-куԅа, облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ РСФСР-са Верковнеј Суԁ-ԋім-вылӧ. |
| Позьӧ оз кассация норасьӧмтӧ мӧдӧдны веськыда Верховнӧй Судад ли, Обласьтувса судад ли, код ним вылӧ гижӧма. Вӧлӧмкӧ, веськыда мӧдӧдны кассация норасьӧмтӧ оз ков, а колӧ сетны ли мӧдӧдны ли сійӧ суд пыр, код судӧн вӧчӧм приговор либӧ решенньӧ вылӧ гижӧма норасьӧмтӧ. Народнӧй суд приговор либӧ решенньӧ вылӧ кӧ гижан кассация норасьӧмтӧ, сійӧ народнӧй судӧ и колӧ сетны. Народнӧй судыд кассация норасьӧмсӧ да сы кузя став делӧсӧ мӧдӧдас вылысса кассация судӧ. Мӧдӧдныс сылы лӧсьӧдӧма срок, кассация норасьӧм воӧмсянь куим лун. | Поԅӧ-оз кассатсіја-нораԍӧмтӧ мӧԁӧԁны веԍкыԁа Верковнеј Суԁаԁ-ԉі, Облаԍтувса-суԁаԁ-ԉі, коԁ ԋім-вылӧ гіжӧма. Вӧлӧмкӧ веԍкыԁа мӧԁӧԁны кассатсіја нораԍӧмтӧ оз ков, а колӧ ԍетны-ԉі мӧԁӧԁны-ԉі сіјӧ суԁ-пыр, коԁ суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋӧ-вылӧ-гіжӧма нораԍӧмтӧ. Нароԁнеј суԁ прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋӧ-вылӧ-кӧ гіжан кассатсіја-нораԍӧмтӧ, сіјӧ нароԁнеј суԁӧ і колӧ ԍетны. Нароԁнеј суԁыԁ кассатсіја нораԍӧмсӧ ԁа сы-куԅа став ԃелӧсӧ мӧԁӧԁас вылысса кассатсіја суԁӧ. Мӧԁӧԁныс сылы лӧԍӧԁӧма срок, кассатсіја нораԍӧм воӧмԍаԋ кујім лун. |
| Законыд судитчысьясӧс оз тшӧкты мӧдӧдны кассация норасьӧмтӧ веськыда кассация судад. Сідзсӧ налӧн делӧыс прӧста ёна нюжалас: норасяна шыӧдчӧм воӧм бӧрын кассация судыдлы лоӧ корны-судзӧдны суд делӧсӧ важ судитанінсьыс да, сэсся кор мӧдӧдасны да, — ставыс тайӧ ковтӧм ноксьӧм, прӧста сьӧм, кад да вын воштӧм. | Законыԁ суԃітчыԍјасӧс оз щӧкты мӧԁӧԁны кассатсіја-нораԍӧмтӧ веԍкыԁа кассатсіја суԁаԁ. Сіԇсӧ налӧн ԃелӧыс прӧста јона ԋужалас: нораԍана-шыӧԁчӧм-воӧм-бӧрын кассатсіја-суԁыԁлы лоӧ корны-суԇӧԁны суԁ-ԃелӧсӧ важ-суԃітан-інԍыс-ԁа, сеԍԍа кор мӧԁӧԁасны-ԁа, — ставыс тајӧ ковтӧм-нокԍӧм, прӧста ԍӧм, каԁ ԁа вын воштӧм. |
| Коді вермӧ норасьны кассация судӧ. | Коԁі вермӧ нораԍны кассатсіја-суԁӧ. |
| Норасьны судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ вермӧны судитчысьяс — мыждысьяс да мыжданаяс. | Нораԍны суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ вермӧны суԃітчыԍјас — мыжԁыԍјас ԁа мыжԁанајас. |
| Уголовнӧй делӧяс кузя приговор вылӧ кассация норасьӧм вермӧны сетны мыждана морт, суд вылын сійӧс дорйысь, суд вылын государственнӧй да общественнӧй мыждысьяс (обвинители). | Уголовнеј ԃелӧјас-куԅа прігӧвӧр-вылӧ кассатсіја-нораԍӧм вермӧны ԍетны мыжԁана морт, суԁ-вылын сіјӧс ԁорјыԍ, суԁ-вылын госуԁарственнеј ԁа обшщественнеј мыжԁыԍјас (обвинители). |
| Доръяна мортлы (потерпевшему) мед первой позьӧ да мед ыджыд права сетӧма кассация норасьӧм сетны, медся нин, кор мыждана мортыс вӧчӧма кутшӧмкӧ урон сылы да колӧ кӧ перйыны рӧскодсӧ. Судыд уголовнӧй делӧсӧ видлалігӧн мыж вӧсна вӧчӧм рӧскодсӧ да судӧн вӧчӧм рӧскод вештӧдсӧ перйӧ мыжа мортлысь. Доръяна мортлысь некутшӧм сборъяс да пошлинаяс оз босьтны. Быд морт суд вылын вермӧ корны уголовнӧй делӧ видлалігӧн мыжа мортлысь вештӧд мыж понда урон да рӧскод вӧчӧмысь. | Ԁорјана мортлы (потерпевшему) меԁ первој поԅӧ ԁа меԁ ыҗыԁ права ԍетӧма кассатсіја-нораԍӧм ԍетны, меԁԍа-ԋін, кор мыжԁана мортыс вӧчӧма кущӧмкӧ урон сылы ԁа колӧ-кӧ перјыны рӧскоԁсӧ. Суԁыԁ уголовнеј ԃелӧсӧ віԁлалігӧн мыж-вӧсна вӧчӧм рӧскоԁсӧ ԁа суԁӧн вӧчӧм рӧскоԁ вештӧԁсӧ перјӧ мыжа мортлыԍ. Ԁорјана мортлыԍ ԋекущӧм сборјас ԁа пошԉінајас оз боԍтны. Быԁ морт суԁ-вылын вермӧ корны уголовнеј ԃелӧ віԁлалігӧн, мыжа мортлыԍ вештӧԁ мыж-понԁа урон ԁа рӧскоԁ вӧчӧмыԍ. |
| Сідзжӧ вермӧ норасьны судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ доръяна морт, ачыс кӧ судас сетіс да ачыс суд вылын мыждысьӧн вӧлі (частный обвинитель). Доръяна морт ачыс сетӧ судӧ мыжа мортӧс, ачыс жӧ суд вылын и мыждӧ нӧйтӧмысь, лёк (омӧль), лӧж сёрниясысь (клевета). Татшӧм суда делӧясыс заводитчӧны доръяна морт норасьӧм кузя. Доръяна морт вермӧ жӧ суд вылын татшӧм мыж вӧчӧмысь ачыс бурасьны мыжа морткӧд да тшӧктыны делӧсӧ бӧр кусӧдны. | Сіԇ-жӧ вермӧ нораԍны суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ ԁорјана-морт, ачыс-кӧ суԁас ԍетіс ԁа ачыс суԁ-вылын мыжԁыԍӧн вӧлі (частный обвинитель). Ԁорјана морт ачыс ԍетӧ суԁӧ мыжа мортӧс, ачыс-жӧ суԁ-вылын і мыжԁӧ нӧјтӧмыԍ, ԉок (омӧԉ), лӧж ԍорԋіјасыԍ (кԉевета). Тащӧм суԁа ԃелӧјасыс завоԃітчӧны ԁорјана-морт нораԍӧм-куԅа. Ԁорјана-морт вермӧ-жӧ суԁ-вылын тащӧм мыж-вӧчӧмыԍ ачыс бураԍны мыжа морткӧԁ ԁа щӧктыны ԃелӧсӧ бӧр кусӧԁны. |
| Гырысь мыжъясысь (ӧзтӧмъясысь, да сійӧн ыджыд урӧн вӧчӧмысь, бандаясын уджалӧмысь, сьӧм гусялӧмысь, кыдзсюрӧ уджалӧмысь (подлоги) да сідз водзӧ суд вылын мыждӧ (мыжсӧ кутӧ) прокуратура, сійӧ жӧ и сетӧ судӧн вӧчӧм приговор вылӧ кассация норасьӧм. Татшӧм мыжъясысь судитігӧн, доръяна морт вермӧ сетны кассация норасьӧм сӧмын сэки, перйӧ кӧ мыжа мортсянь уронысь да рӧскодысь (мыж вӧчӧм вӧсна) вештӧд. | Гырыԍ мыжјасыԍ (ӧзтӧмјасыԍ, ԁа сіјӧн ыҗыԁ урӧн вӧчӧмыԍ, банԁајасын уҗалӧмыԍ, ԍӧм гуԍалӧмыԍ, кыԇ-ԍурӧ уҗалӧмыԍ (подлоги) ԁа сіԇ воԇӧ суԁ-вылын мыжԁӧ (мыжсӧ кутӧ) прокуратура, сіјӧ-жӧ і ԍетӧ суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧр-вылӧ кассатсіја-нораԍӧм. Тащӧм мыжјасыԍ суԃітігӧн, ԁорјана-морт вермӧ ԍетны кассатсіја-нораԍӧм сӧмын секі, перјӧ-кӧ мыжа мортԍаԋ уроныԍ ԁа рӧскоԁыԍ (мыж-вӧчӧм-вӧсна) вештӧԁ. |
| Судӧн вӧчӧм приговор вылӧ вермӧны норасьны: мыждӧма морт, сылӧн дорйысьыс, вермӧны жӧ норасьны мыжданасянь законнӧй представительясыс. Законнӧй представительясӧн мыжданасянь, закон серти, лыддьыссьӧны бать-мам, (абу на кӧ мыжданалӧн арлыдыс тырӧма), опекунъяс да сідз водзӧ. | Суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧр-вылӧ вермӧны нораԍны: мыжԁӧма-морт, сылӧн ԁорјыԍыс, вермӧны-жӧ нораԍны мыжԁанаԍаԋ законнеј преԁставіԏеԉјасыс. Законнеј преԁставіԏеԉјасӧн мыжԁанаԍаԋ, закон-ԍерԏі, лыԃԃыԍԍӧны баԏ-мам, (абу-на-кӧ мыжԁаналӧн арлыԁыс тырӧма), опекунјас ԁа сіԇ воԇӧ. |
| Гражданскӧй делӧяс кузя судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ вермӧны норасьны судитчысьяс: доръяна мортыс, сылӧн дорйысьыс, судитӧма мортыс (ответчик), налӧн законнӧй представительясыс да мукӧд тшӧтш ӧти делӧ кузя судитчысьяс, кодъяслысь суд вылас праванысӧ торкисны. | Гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ вермӧны нораԍны суԃітчыԍјас: ԁорјана мортыс, сылӧн ԁорјыԍыс, суԃітӧма мортыс (ответчик), налӧн законнеј преԁставіԏеԉјасыс ԁа мукӧԁ щӧщ ӧԏі ԃелӧ-куԅа суԃітчыԍјас, коԁјаслыԍ суԁ-вылас праванысӧ торкісны. |
| Ыджыд права закон сетӧ прокуратураяслы суд приговоръяс да решенньӧяс вылӧ норасьӧмын. Прокуратураястӧ сы вылӧ и лӧсьӧдӧма, медым найӧ видзӧдісны, тӧждысисны законъяс вӧсна, сідз жӧ и закон серти делӧяс судитӧм вӧсна. Аддзас кӧ прокуратураыд судлысь не закон серти вӧчӧм приговор либӧ решенньӧ, сетӧ кассацияӧ протест РСФСР-са медыджыд судӧ, кӧть и прокурорыд ачыс суд вылас эз вӧв. Суд приговор да решенньӧ вылӧ прокурорлӧн норасян гижӧдыс шусьӧ кассация протестӧн. | Ыҗыԁ права закон ԍетӧ прокуратурајаслы суԁ прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧмын. Прокуратурајастӧ сы-вылӧ і лӧԍӧԁӧма, меԁым најӧ віԇӧԁісны, тӧжԁыԍісны законјас-вӧсна, сіԇ-жӧ і закон-ԍерԏі ԃелӧјас суԃітӧм-вӧсна. Аԁԇас-кӧ прокуратураыԁ суԁлыԍ ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧм прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе, ԍетӧ кассатсіјаӧ проԏест РСФСР-са меԁ ыҗыԁ суԁӧ, кӧԏ і прокурорыԁ ачыс суԁ-вылас ез вӧв. Суԁ прігӧвӧр ԁа решеԋԋӧ-вылӧ прокурорлӧн нораԍан гіжӧԁыс шуԍӧ кассатсіја-проԏестӧн. |
| Мыйджык колӧ гижны приговор вылӧ норасян гижӧдӧ. | Мыјҗык колӧ гіжны прігӧвӧр-вылӧ нораԍан гіжӧԁӧ. |
| Кассация норасьӧм гижӧм йылысь закон шуӧ: кассация судӧ кӧ воас кассация норасьӧм уліджыкса суд приговор вылӧ, сылы быть лоӧ видлавны, норасьӧмас кӧть и абу гижӧма судитчысьыс кутшӧм нелючкияс да кыті не закон серти улысса судыс вӧчӧма. Гижӧма кӧ, мый судыс неладнӧ судитіс и шань. Сэсся, гижӧма кӧ, мыйджык неладнӧсӧ вӧчӧма, судыдлы, дерт, лучшеджык, сӧмын сы вылӧ сійӧ оз веритчы, — делӧсӧ ставсӧ выльысь видзӧдлӧ. Овлӧ ӧд, мукӧддырйиыс норасьысьыд корӧ вежны приговорсьыс сӧмын ӧтитор йылысь, а кассация судыд, аддзас кӧ коланӧн, вермас вежны приговорсӧ дзоньнас. | Кассатсіја-нораԍӧм гіжӧм-јылыԍ закон шуӧ: кассатсіја-суԁӧ-кӧ воас кассатсіја-нораԍӧм улыҗыкса суԁ прігӧвӧр-вылӧ, сылы быԏ лоӧ віԁлавны, нораԍӧмас кӧԏі-і абу гіжӧма суԃітчыԍыс кущӧм ԋеԉучкіјас ԁа кыті ԋезакон-ԍерԏі улысса суԁыс вӧчӧма. Гіжӧма-кӧ, мыј суԁыс ԋелаԁнӧ суԃітіс-і шаԋ. Сеԍԍа, гіжӧма-кӧ мыјҗык ԋелаԁнӧсӧ вӧчӧма, суԁыԁлы, ԃерт, лушщеҗык, сӧмын сы-вылӧ сіјӧ оз верітчы, — ԃелӧсӧ ставсӧ выԉыԍ віԇӧԁлӧ. Овлӧ-ӧԁ, мукӧԁ-ԁырјіыс нораԍыԍыԁ корӧ вежны прігӧвӧрԍыс сӧмын ӧԏітор-јылыԍ, а кассатсіја суԁыԁ, аԁԇас-кӧ коланӧн, вермас вежны прігӧвӧрсӧ ԇоԋнас. |
| Сэсся ӧд миян рабочӧй да крестьянаыд абу на сэтшӧм сюсьӧсь, оз на позь налысь виччысьны, мед найӧ норасьӧмас гижасны урчитӧмӧн да закон статтяяс серти нелючкияссӧ судитӧмсьыд, а кужасны кӧ нин да гижасны, судыдлы бурджык, кокньыдджык лоӧ видлавныс. | Сеԍԍа-ӧԁ міјан робочеј ԁа креԍԏанаыԁ абу-на сещӧм ԍуԍӧԍ, оз-на поԅ налыԍ віԁчіԍны, меԁ најӧ нораԍӧмас гіжасны урчітӧмӧн ԁа закон-стаԏԏајас-ԍерԏі ԋеԉучкіјассӧ суԃітӧмԍыԁ, а кужасны-кӧ-ԋін ԁа гіжасны, суԁыԁлы бурҗык, кокԋіԁҗык лоӧ віԁлавныс. |
| Кутшӧм нелючкияс вӧсна кассация судыд улысса судӧн вӧчӧм приговоръястӧ да решенньӧястӧ оз вынсьӧд? | Кущӧм ԋеԉучкіјас-вӧсна кассатсіја-суԁыԁ улысса суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјастӧ ԁа решеԋԋејастӧ оз вынԍӧԁ? |
| Уголовнӧй делӧяс кузя кассация суд оз вынсьӧд приговоръяс улысса судлысь, следствиесӧ кӧ делӧ кузяыс абу помӧдзыс вӧчлӧмаӧсь: абу помӧдзыс туйдалӧмаӧсь да корсьӧмаӧсь мыж вӧчысьсӧ. | Уголовнеј ԃелӧјас-куԅа кассатсіја-суԁ оз вынԍӧԁ прігӧвӧрјас улысса суԁлыԍ, ԍԉеԁствосӧ-кӧ ԃелӧ-куԅаыс абу помӧԇыс вӧчлӧмаӧԍ: абу помӧԇыс тујԁалӧмаӧԍ ԁа корԍӧмаӧԍ мыж вӧчыԍсӧ. |
| Шуам, доръяна морт (потерпевший) следовательлы да судлы тшӧктыліс юасьны свидетельясӧс, кодъяс аддзылӧмаӧсь гусялысьыслысь гусяторсӧ, а следователь ни суд доръяна мортӧн индӧм свидетельяссӧ эз юасьны да мыжа мортсӧ (гусясьысьсӧ) судыс мездіс. Тані со аддзана нин, следствиеыс (туясьӧмыс) абу помӧдзыс вӧчӧма, а сы вӧсна и судыслӧн приговорыс эз ло закон серти, — мыжа мортыс мыніс. Судыслы колӧ вӧлі доръяна мортӧн индӧм свидетельяссӧ юасьны да сы бӧрын вӧлисти приговорсӧ вӧчны. Татшӧм приговортӧ, следствиесӧ помӧдзыс вӧчтӧм вӧсна, кассация суд оз вынсьӧд. Оз жӧ кассация судыд вынсьӧд приговортӧ улысса судлысь, судыс кӧ мыждӧма мортӧс, а сійӧ мыждӧма мортыс суд вылас тшӧктӧ вӧлӧм юасьны свидетельясӧс, кодъяс тӧдӧны, мый мыждӧма мортыс мыжсӧ вӧчан кадӧ вӧлі мӧд местаын, а эз мыж вӧчан инас. Первой ӧд судыдлы колі юасьны мыждӧма мортӧн индӧм свидетельяссӧ, кывзыны, мый найӧ висьталісны да вӧлисти приговорсӧ вӧчны. | Шуам, ԁорјана морт (потерпевший) сԉеԁоваԏеԉлы ԁа суԁлы щӧктыліс јуаԍны ԍвіԃеԏеԉјасӧс, коԁјас аԁԇылӧмаӧԍ гуԍалыԍыслыԍ гуԍа-торсӧ, а ԍԉеԁоваԏеԉ ԋі суԁ ԁорјана мортӧн інԁӧм ԍвіԃеԏеԉјассӧ ез јуаԍны ԁа мыжа мортсӧ (гуԍаԍыԍсӧ) суԁыс мезԁіс. Тані со аԁԇана-ԋін, ԍԉеԁствоыс (тујаԍӧмыс) абу помӧԇыс вӧчӧма, а сы-вӧсна і суԁыслӧн прігӧвӧрыс ез ло закон-ԍерԏі, — мыжа мортыс мыніс. Суԁыслы колӧ вӧлі ԁорјана мортӧн-інԁӧм ԍвіԃеԏеԉјассӧ јуаԍны ԁа сы-бӧрын вӧԉіԍкі прігӧвӧрсӧ вӧчны. Тащӧм прігӧвӧртӧ, ԍԉеԁствосӧ помӧԇыс вӧчтӧм-вӧсна, кассатсіја-суԁ оз вынԍӧԁ. Оз-жӧ кассатсіја суԁыԁ вынԍӧԁ прігӧвӧртӧ улысса суԁлыԍ, суԁыс-кӧ мыжԁӧма мортӧс, а сіјӧ мыжԁӧма мортыс суԁ-вылас щӧктӧ вӧлӧм јуаԍны ԍвіԃіԏеԉјасӧс, коԁјас тӧԁӧны, мыј мыжԁӧма мортыс мыжсӧ-вӧчан-каԁӧ вӧлі мӧԁ местаын, а ез мыж вӧчан-інас. Первој-ӧԁ суԁыԁлы колі јуаԍны мыжԁӧма мортӧн інԁӧм ԍвіԃіԏеԉјассӧ, кывзыны мыј најӧ віԍталісны ԁа вӧԉіԍкі прігӧвӧрсӧ вӧчны. |
| Та серти оз позь, дерт, шуны, мый непременнӧ став индӧм свидетельяссӧ колӧ юасьны. Судлы колӧ бурджыка мӧвпыштны та йылысь да кутшӧмсюрӧ свидетельяссӧ позьӧ и не юасьны. | Та-ԍерԏі оз поԅ, ԃерт, шуны, мыј ԋепременнӧ став інԁӧм ԍвіԃеԏеԉјассӧ колӧ јуаԍны. Суԁлы колӧ бурҗыка мӧвпыштны та-јылыԍ ԁа кущӧм-ԍурӧ ԍвіԃеԏеԉјассӧ поԅӧ і ԋе јуаԍны. |
| Сэсся суд вермас вӧчны со кутшӧм нелючки: шуам, мыждіс кутшӧмкӧ мортӧс зелляӧн мӧдӧс виӧмысь, а мыждӧма мортыс суд вылын вӧлі шуӧ: эг пӧ ме ви, аслас смертӧн пӧ кулі, колӧ пӧ кулӧма мортсӧ вундавлыны, видзӧдлыны докторъяслы кутшӧм висьӧмӧн кулӧма. Суд мыжа мортлысь суд вылын висьталӧмтӧ пыдди эз пукты да мыждіс мыжа мортӧс. Татшӧм приговортӧ бара жӧ кассация судыд оз вынсьӧд; выльысь тшӧктас судыслы видлавны делӧсӧ да вундавлыны кулӧм мортӧс, тӧдмавны, мыйысь кулӧма, сэсся вӧлисти и приговор вӧчны. | Сеԍԍа суԁ вермас вӧчны со кущӧм ԋеԉучкі: шуам, мыжԁіс кущӧм-кӧ мортӧс ԅеԉԉаӧн мӧԁӧс віјӧмыԍ, а мыжԁӧма мортыс суԁ-вылын вӧлі шуӧ: ег-пӧ ме ві, аслас ԍмертӧн-пӧ кулі, колӧ-пӧ кулӧма мортсӧ вунԁавлыны, віԇӧԁлыны ԁокторјаслы кущӧм віԍӧмӧн кулӧма. Суԁ мыжа мортлыԍ суԁ-вылын віԍталӧмтӧ пыԃԃі ез пукты ԁа мыжԁіс мыжа мортӧс. Тащӧм прігӧвӧртӧ бара-жӧ кассатсіја-суԁыԁ оз вынԍӧԁ; выԉыԍ щӧктас суԁыслы віԁлавны ԃелӧсӧ ԁа вунԁавлыны кулӧм мортӧс, тӧԁмавны, мыјыԍ кулӧма, сеԍԍа вӧԉіԍкі і прігӧвӧр вӧчны. |
| Овлӧны судлӧн и мукӧд пӧлӧс нелючкияс да сы вӧсна не закон серти приговор вӧчӧм. Мед нелючкияссӧ да не закон серти приговоръяссӧ оз вӧчны, закон сетӧ индӧдъяс суд нуӧдӧм кузя. Шуам, закон оз тшӧкты суд вылын суддяавны рӧдняясӧс судитігӧн. Законӧн индалӧма кутшӧм делӧяс суд вылын видлалігӧн колӧ дорйысьӧс корсьны, кутшӧм делӧяс судлы оз позь видлавны мыжа мортыс кӧ оз лок суд вылӧ да сідз водзӧ. | Овлӧны суԁлӧн і мукӧԁ-пӧлӧс ԋеԉучкіјас ԁа сы-вӧсна ԋезакон-ԍерԏі прігӧвӧр вӧчӧм. Меԁ ԋеԉучкіјассӧ ԁа ԋезакон-ԍерԏі прігӧвӧрјассӧ оз вӧчны, закон ԍетӧ інԁӧԁјас суԁ нуӧԁӧм-куԅа. Шуам, закон оз щӧкты суԁ-вылын суԃԃаавны рӧԃԋајасӧс суԃітігӧн. Законӧн інԁалӧма кущӧм ԃелӧјас суԁ-вылын віԁлалігӧн колӧ ԁорјыԍӧс корԍны, кущӧм ԃелӧјас суԁлы оз поԅ віԁлавны мыжа-мортыс-кӧ оз лок суԁ-вылӧ ԁа сіԇ воԇӧ. |
| Татшӧм не закон серти судтӧ нуӧдӧм вӧсна вермасны лоны не закон серти судитӧмъяс либӧ мыждӧмъяс, сы понда татшӧм нелючкияс вылӧ кассация норасьӧмӧн вермасны приговортӧ судлысь кольны вынсьӧдтӧг. | Тащӧм ԋезакон-ԍерԏі суԁтӧ нуӧԁӧм-вӧсна вермасны лоны ԋезакон-ԍерԏі суԃітӧмјас ԉібӧ мыжԁӧмјас, сы-понԁа тащӧм ԋеԉучкіјас-вылӧ кассатсіја нораԍӧмӧн вермасны прігӧвӧртӧ суԁлыԍ коԉны вынԍӧԁтӧг. |
| Кассация судыд закон серти и вӧчӧ. Кодкӧ, суддя кӧ либӧ заседатель кӧ судитчысьлы вӧліны рӧдняяс, либӧ делӧсӧ видлалігӧн судын закон серти колӧ вӧлі дорйысь, а дорйысьыс эз вӧв, либӧ сійӧ делӧсӧ видлалігӧн суд вылын колӧ вӧлі пукавны мыжа мортлы, а мыжа мортыс эз вӧв, кассация судыд тадзнад вӧчӧм приговортӧ улысса судыдлысь оз вынсьӧд, абу закон серти вӧчӧма да. | Кассатсіја-суԁыԁ закон-ԍерԏі і вӧчӧ. Коԁкӧ, суԃԃа-кӧ ԉібӧ заԍеԁаԏеԉ-кӧ суԃітчыԍлы вӧліны рӧԃԋајас, ԉібӧ ԃелӧсӧ віԁлалігӧн суԁын закон-ԍерԏі колӧ вӧлі ԁорјыԍ, а ԁорјыԍыс ез вӧв, ԉібӧ сіјӧ ԃелӧсӧ віԁлалігӧн суԁ-вылын колӧ вӧлі пукавны мыжа мортлы, а мыжа мортыс ез вӧв, кассатсіја-суԁыԁ таԇнаԁ вӧчӧм прігӧвӧртӧ улысса суԁыԁлыԍ оз вынԍӧԁ, абу закон-ԍерԏі вӧчӧма-ԁа. |
| Ӧні ми сёрнитім судӧн нелючки вӧчӧмъяс йылыс: 1) следствие помавтӧг судӧн приговор вӧчӧм да 2) код абу судитӧма суд нуӧдан закон серти. Овлывлӧ судлӧн и со кутшӧм нелючкияс: ӧти сикас мыжысь, шуам гусясьӧмысь оз пыр ӧткодя мыждыссьы: посниджыктор гусялӧмысь ӧти закон серти колӧ мыждыны, а гырысьтор — шуам, крестьянинлысь вӧвсӧ гусялӧмысь, — мӧд закон серти нин да ёнджыка. Морт гусяліс ичӧтиктор, а судыд мыждіс чорыдджык законӧн, либӧ ыджыдтор гусялӧма, а мыждіс небыдджык законӧн. Суд вермас вӧчны сэтшӧмтор: морт эз кывзы вӧлӧсьтувса исполкомлысь шуӧмсӧ (нарушил обязательное постановление ВИК‘а), сыысь колӧ сійӧс сетны, закон серти кӧ, административнӧй взысканньӧ вӧчӧм вылӧ, а суд босьтіс да мыждіс сыысь уголовнӧй закон серти. | Ӧні мі ԍорԋітім суԁӧн ԋеԉучкі вӧчӧмјас-јылыс: 1) ԍԉеԁство помавтӧг суԁӧн прігӧвӧр-вӧчӧм ԁа 2) коԁ абу суԃітӧма суԁ нуӧԁан закон-ԍерԏі. Овлывлӧ суԁлӧн і со-кущӧм ԋеԉучкіјас: ӧԏі ԍікас мыжыԍ, шуам гуԍаԍӧмыԍ оз пыр ӧткоԃа мыжԁыԍԍы: посԋіҗык-тор гуԍалӧмыԍ ӧԏі закон-ԍерԏі колӧ мыжԁыны, а гырыԍ-тор — шуам, креԍԏаԋінлыԍ вӧвсӧ гуԍалӧмыԍ, — мӧԁ закон-ԍерԏі-ԋін ԁа јонҗыка. Морт гуԍаліс ічӧԏік-тор, а суԁыԁ мыжԁіс чорыԁҗык законӧн, ԉібӧ ыҗыԁ-тор гуԍалӧма, а мыжԁіс ԋебыԁҗык законӧн. Суԁ вермас вӧчны сещӧмтор: морт ез кывзы вӧлӧԍтувса ісполкомлыԍ шуӧмсӧ (нарушил обязательное постановление ВИК‘а), сыыԍ колӧ сіјӧс ԍетны, закон-ԍерԏі-кӧ, аԁміԋістраԏівнеј взыскаԋԋе-вӧчӧм-вылӧ, а суԁ боԍтіс ԁа мыжԁіс сыыԍ уголовнеј закон-ԍерԏі. |
| Тайӧ бара жӧ лоӧ не закон нога вӧчӧм судыдлӧн — мӧд законӧн ли мӧд стаття серти судитӧм. | Тајӧ бара-жӧ лоӧ ԋезакон-нога вӧчӧм суԁыԁлӧн — мӧԁ законӧн ԉі мӧԁ стаԏԏа ԍерԏі-суԃітӧм. |
| Коймӧд пример: январ 1-я лунсянь 1927 воӧ вынсьӧдісны выль Уголовнӧй Закон Чукӧр. Выль Уголовнӧй Закон Чукӧр важ сертиыс кытсюрӧ ёна вежлалӧма. Важ Уголовнӧй закон Чукӧр серти кӧ, шуам, вӧлі мыжа мортлысь позьӧ мыждӧм вывтіыс на ещӧ босьтны и эмбурсӧ государстволы сетӧм вылӧ, — выль Уголовнӧй Закон Чукӧр серти сідз вӧчны оз нин позь. Выль Уголовнӧй Закон Чукӧр шуӧ: мыждӧма мортлысь суд вермӧ эмбурсӧ сетны государстволы, сӧмын кор сійӧс мыждана закон статтяыс шуӧма мыждӧма мортыслысь эмбурсӧ мырддьыны. Суд, шуам, вӧчис сідзи: мортӧс мыждіс пукавны кутшӧмкӧ закон серти, сы вывті на ещӧ шуис эмбурсӧ мырддьыны да сетны государстволы, а сійӧ закон статтяас, код серти мыждӧма, эмбурсӧ босьтӧм йылысь нинӧм абу шуӧма. Ми тӧдам, выль Уголовнӧй Закон Чукӧр серти мыждӧма мортлысь эмбур позьӧ босьтны, сӧмын мыждана закон статтяыс кӧ тшӧктӧ. Татшӧм приговорыд, дерт, бара жӧ оз ло закон серти. | Којмӧԁ прімер: јанвар 1-ӧԁ лунԍаԋ 1927 воӧ вынԍӧԁісны выԉ Уголовнеј Закон-Чукӧр. Выԉ Уголовнеј Закон Чукӧр важ-ԍерԏіыс кыт-ԍурӧ јона вежлалӧма. Важ Уголовнеј закон Чукӧр-ԍерԏі-кӧ, шуам, вӧлі мыжа мортлыԍ поԅӧ мыжԁӧм-вывтіыс-на јешщӧ боԍтны і ембурсӧ госуԁарстволы ԍетӧм-вылӧ, — выԉ Уголовнеј-Закон-Чукӧр-ԍерԏі сіԇ вӧчны оз-ԋін поԅ. Выԉ Уголовнеј Закон-Чукӧр шуӧ: мыжԁӧма мортлыԍ суԁ вермӧ ембурсӧ ԍетны госуԁарстволы, сӧмын кор сіјӧс мыжԁана-закон-стаԏԏаыс шуӧма мыжԁӧма мортыслыԍ ембурсӧ мырԃԃыны. Суԁ, шуам, вӧчіс сіԇі: мортӧс мыжԁіс пукавны кущӧмкӧ закон-ԍерԏі, сы-вывті-на јешщӧ шуіс ембурсӧ мырԃԃыны ԁа ԍетны госуԁарстволы, а сіјӧ закон-стаԏԏаас, коԁ-ԍерԏі мыжԁӧма, ембурсӧ боԍтӧм-јылыԍ ԋінӧм абу шуӧма. Мі тӧԁам, выԉ Уголовнеј Закон-Чукӧр-ԍерԏі мыжԁӧма мортлыԍ ембур поԅӧ боԍтны сӧмын мыжԁана-закон-стаԏԏаыс-кӧ щӧктӧ. Тащӧм прігӧвӧрыԁ, ԃерт, бара-жӧ оз ло закон-ԍерԏі. |
| Оз жӧ кассация судыд вынсьӧд приговортӧ улысса судлысь, ичӧт мыжыс кӧ ёна мыждӧма. Шуам, служащӧйлӧн казеннӧй сьӧмӧн вӧдитчигӧн эз судзсьы шайт мында кымын, а судыд судитіс во кежлӧ пукавны; либӧ сідз жӧ ичӧт жалӧванньӧа служащӧй матӧ воис сьӧмсьыс, а сьӧмыс некысь эз сюр, сэсся вӧчыштіс йӧз пыдди ачыс кырымпас шайт 5 вылӧ кымын да сымда сьӧмсӧ босьтіс аслыс. Судыд сійӧс сыысь мыждіс во кежлӧ пукавны да вывтіыс 100 шайт веськӧдны, мынтӧдны. Закон серти-ӧ лоӧ татшӧма мыждӧмыс? Оз. Унаӧн эськӧ татчӧ шуасны: 170-ӧд статтяыд пӧ татшӧм мыжсьыд сэтшӧма и тшӧктӧма судитны, сӧмын ӧд оз ков быд закон кывйӧ тшук кутчысьны судыдлы, колӧ мед мыж серти жӧ лоӧ мортыс мыждӧма, а эз вывті чорыда ичӧтик мыж вӧсна. | Оз-жӧ кассатсіја суԁыԁ вынԍӧԁ прігӧвӧртӧ улысса суԁлыԍ, ічӧт мыжыс-кӧ јона мыжԁӧма. Шуам, служашщејлӧн каԅеннеј ԍӧмӧн вӧԃітчігӧн ез суԇԍы шајт-мынԁа-кымын, а суԁыԁ суԃітіс во-кежлӧ пукавны; ԉібӧ сіԇ-жӧ ічӧт жалӧваԋԋеа служашщеј матӧ воіс ԍӧмԍыс, а ԍӧмыс ԋекыԍ ез ԍур, сеԍԍа вӧчыштіс јӧз-пыԃԃі ачыс кырымпас шајт 5-вылӧ-кымын ԁа сымԁа ԍӧмсӧ боԍтіс аслыс. Суԁыԁ сіјӧс сыыԍ мыжԁіс во-кежлӧ пукавны ԁа вывтіыс 100 шајт веԍкӧԁны, мынтӧԁны. Закон-ԍерԏіӧ лоӧ тащӧма мыжԁӧмыс? Оз. Унаӧн еԍкӧ татчӧ шуасны: 170-ӧԁ стаԏԏаыԁ-пӧ тащӧм мыжԍыԁ сещӧма і щӧктӧма суԃітны, сӧмын-ӧԁ оз ков быԁ закон кывјӧ щук кутчіԍны суԁыԁлы, колӧ меԁ мыж-ԍерԏі-жӧ лоӧ мортыс мыжԁӧма, а ез вывті чорыԁа ічӧԏік мыж-вӧсна. |
| Овлывлӧ и мӧдарӧ, вывті небыда мыж серти мыждӧм. Шуам, судӧ сюрис нэмсӧ нин крестьяналысь вӧвъяс гусявлӧм помысь олысь морт. Уголовнӧй закон чукӧрса 166 стаття шуӧ: му уджалысьлысь вӧв гусялӧмысь оз ков мыждыны мортӧс 8 воысь дырджык кежлӧ. Суд мыждіс пукавны вӧвсӧ гусялӧмысь кык тӧлысь кежлӧ. Закон кывйӧ кӧ кутчысьны, вӧв гусялысьтӧ лои мыждӧма закон серти, кык тӧлысьыд кӧкъямыс восьыд абу унджык. Лючкиджык кӧ, мича синмӧн видзӧдлан, дерт кык тӧлысь кежлад сы ыжда мыжсьыд мыждӧмыд этша жӧ лоӧ. Гашкӧ мыж сертиыс колі мыждыны 7 либӧ 8 во кежлӧ, а судыд мыждіс сӧмын кык тӧлысь кежлӧ. | Овлывлӧ і мӧԁарӧ, вывті ԋебыԁа мыж-ԍерԏі мыжԁӧм. Шуам, суԁӧ ԍуріс немсӧ-ԋін креԍԏаналыԍ вӧвјас гуԍавлӧм-помыԍ олыԍ морт. Уголовнеј закон чукӧрса 166 стаԏԏа шуӧ: му уҗалыԍлыԍ вӧв гуԍалӧмыԍ оз ков мыжԁыны мортӧс 8 воыԍ ԁырҗык-кежлӧ. Суԁ мыжԁіс пукавны вӧвсӧ гуԍалӧмыԍ кык тӧлыԍ-кежлӧ. Закон кывјӧ-кӧ кутчіԍны, вӧв гуԍалыԍтӧ лоі мыжԁӧма закон-ԍерԏі, кык тӧлыԍыԁ кӧкјамыс воԍыԁ абу унҗык. Ԉучкіҗык-кӧ, міча ԍінмӧн віԇӧԁлан, ԃерт кык тӧлыԍ-кежлаԁ сы-ыжԁа мыжԍыԁ мыжԁӧмыԁ еща-жӧ лоӧ. Гашкӧ мыж-ԍерԏіыс колі мыжԁыны 7 ԉібӧ 8 во-кежлӧ, а суԁыԁ мыжԁіс сӧмын кык тӧлыԍ-кежлӧ. |
| Сӧветскӧй судыдлӧн татшӧм ёна тӧдчана не мыж серти мыждӧмъясыс вермасны лоны зэв шоча. | Сӧветскеј суԁыԁлӧн тащӧм јона тӧԁчана ԋе мыж-ԍерԏі мыжԁӧмјасыс вермасны лоны зев шоча. |
| Ӧні ми тӧдам нин, мый вӧсна кассация суд оз вынсьӧд улысса судӧн вӧчӧм приговоръястӧ да кутшӧм нелючкияс вылӧ позьӧ норасьны кассация судӧ. Водзӧ некымын пример вылын видзӧдлам, мый колӧ гижны кассация норасьӧмӧ да мый оз ков гижны. | Ӧні мі тӧԁам-ԋін, мыј-вӧсна кассатсіја-суԁ оз вынԍӧԁ улысса суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјастӧ ԁа кущӧм ԋеԉучкіјас-вылӧ поԅӧ нораԍны кассатсіја-суԁӧ. Воԇӧ ԋекымын прімер-вылын віԇӧԁлам, мыј колӧ гіжны кассатсіја-нораԍӧмӧ ԁа мыј оз ков гіжны. |
| Шуам, Ивановӧс суд мыждіс кутшӧмкӧ мыж вӧчӧмысь, а Ивановлы приговорыд оз сьӧлӧм вылас во да сетіс кассация норасьӧм. Кассация норасьӧмӧ Иванов гижис кутшӧм нелючкияс вӧчис суд судсӧ нуӧдігӧн да кассация судӧс корӧ мездыны. Мӧд пример: суд мыжа мортӧс омӧля мыждіс, доръяна морт сетіс кассация норасьӧм кассация судӧ. Кассация норасьӧмӧн доръяна морт тшӧктӧ кассация судӧс мыждӧма мортсӧ ёнджыка мыждыны. Ми тӧдам нин, кассация судыд мездана ни мыждана приговоръястӧ оз вӧч, а сӧмын видлалӧ ставсӧ закон серти-ӧ улысса судыс вӧчӧма, да абу кӧ закон серти вӧчӧма, выльысь мӧдӧдӧ улысса судӧ видлавны. Сэтшӧм корӧмъястӧ (урчитӧмӧн мездыны, ёнджыка мыждыны либӧ омӧльджыка мыждыны) кассация норасьӧмад оз и ков гижны. Сыысь пӧльзаыс некутшӧм оз ло. | Шуам, Івановӧс суԁ мыжԁіс кущӧмкӧ мыж вӧчӧмыԍ, а Івановлы прігӧвӧрыԁ оз ԍӧлӧм-вылас во ԁа ԍетіс кассатсіја-нораԍӧм. Кассатсіја-нораԍӧмӧ Іванов гіжіс кущӧм ԋеԉучкіјас вӧчіс суԁ суԁсӧ нуӧԁігӧн ԁа кассатсіја-суԁӧс корӧ мезԁыны. Мӧԁ прімер: суԁ мыжа-мортӧс омӧԉа мыжԁіс, ԁорјана морт ԍетіс кассатсіја-нораԍӧм кассатсіја-суԁӧ. Кассатсіја-нораԍӧмӧн ԁорјана-морт щӧктӧ кассатсіја-суԁӧс мыжԁӧма мортсӧ јонҗыка мыжԁыны. Мі тӧԁам-ԋін, кассатсіја-суԁыԁ мезԁана ԋі мыжԁана прігӧвӧрјастӧ оз вӧч, а сӧмын віԁлалӧ ставсӧ закон-ԍерԏі-ӧ улысса суԁыс вӧчӧма, ԁа абу-кӧ закон-ԍерԏі вӧчӧма, выԉыԍ мӧԁӧԁӧ улысса суԁӧ віԁлавны. Сещӧм корӧмјастӧ (урчітӧмӧн мезԁыны, јонҗыка мыжԁыны ԉібӧ омӧԉҗыка мыжԁыны) кассатсіја-нораԍӧмаԁ оз і ков гіжны. Сыыԍ пӧԉзаыс ԋекущӧм оз ло. |
| Кассация норасьӧмад кассация судлы со мыйджык колӧ гижны. Ӧти-кӧ, корны кассация судлысь улысса судӧн вӧчӧм приговорсӧ ставнас, либӧ мыйяс кӧ приговорсьыс (части приговора) не вынсьӧдны. Улысса судыслысь не закон серти вӧчӧмсӧ кӧ гижан норасьӧмад либӧ ачыс аддзас кассация судыд, оз вынсьӧд не закон нога инсӧ либӧ ставнас приговорсӧ. | Кассатсіја-нораԍӧмаԁ кассатсіја суԁлы со мыјҗык колӧ гіжны. Ӧԏі-кӧ, корны кассатсіја-суԁлыԍ улысса суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрсӧ ставнас, ԉібӧ мыјјас-кӧ прігӧвӧрԍыс (части приговора) ԋе вынԍӧԁны. Улысса-суԁыслыԍ ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧмсӧ-кӧ гіжан нораԍӧмаԁ ԉібӧ ачыс аԁԇас кассатсіја-суԁыԁ, оз вынԍӧԁ ԋезакон-нога-інсӧ ԉібӧ ставнас прігӧвӧрсӧ. |
| Приговорсӧ кӧ оз вынсьӧд кассация суд делӧсӧ бӧр мӧдӧдас видлавны сійӧ жӧ судӧ, мӧд суддяяслы да мӧд заседательяслы либӧ мӧд сэтшӧм жӧ судӧ. | Прігӧвӧрсӧ-кӧ оз вынԍӧԁ кассатсіја-суԁ ԃелӧсӧ бӧр мӧԁӧԁас віԁлавны сіјӧ-жӧ суԁӧ, мӧԁ суԃԃајаслы ԁа мӧԁ заԍеԁаԏеԉјаслы ԉібӧ мӧԁ сещӧм-жӧ суԁӧ. |
| Мӧд-кӧ, позьӧ мыждӧма мортлы кассация норасьӧмын корны мездыны амнистия кузя, либӧ сэтшӧм мыжсьыс кӧ закон серти оз ков вӧлі мыждыны. Коймӧд-кӧ, кассация суд вермӧ жӧ чинтыны улысса судлысь мыждӧмсӧ, ёна нин кӧ чорыда мыждӧма мыж сертиыс улысса судыс. | Мӧԁ-кӧ, поԅӧ мыжԁӧма мортлы кассатсіја-нораԍӧмын корны мезԁыны амԋіԍԏіја-куԅа, ԉібӧ сещӧм мыжԍыс-кӧ закон-ԍерԏі оз ков вӧлі мыжԁыны. Којмӧԁ-кӧ, кассатсіја-суԁ вермӧ-жӧ чінтыны улысса суԁлыԍ мыжԁӧмсӧ, јона ԋін-кӧ чорыԁа мыжԁӧма мыж-ԍерԏіыс улысса суԁыс. |
| Татшӧм торъяссӧ сӧмын позьӧ корны кассация судлысь. | Тащӧм торјассӧ сӧмын поԅӧ корны кассатсіја-суԁлыԍ. |
| Решенньӧяс вылӧ кассация норасьӧм. | Решеԋԋејас-вылӧ кассатсіја-нораԍӧм. |
| Гражданскӧй делӧяс кузя судӧн вӧчӧм решенньӧяс вылӧ позьӧ сетны кассация норасьӧмтӧ кык тор вӧсна. | Гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа суԁӧн вӧчӧм решеԋԋејас-вылӧ поԅӧ ԍетны кассатсіја-нораԍӧмтӧ кык тор-вӧсна. |
| Ӧтитор вӧсна, судыс кӧ вӧчис кутшӧмкӧ нелючкитор суд нуӧдігас, либӧ мӧд закон серти кӧ судитіс. | Ӧԏі-тор-вӧсна, суԁыс-кӧ вӧчіс кущӧмкӧ ԋеԉучкі-тор суԁ нуӧԁігас, ԉібӧ мӧԁ закон-ԍерԏі-кӧ суԃітіс. |
| Кутшӧм нелючкияс вермасны судлӧн лоны? | Кущӧм ԋеԉучкіјас вермасны суԁлӧн лоны? |
| Судитчысьясӧс суд йывсьыс (кӧні да кор лоӧ найӧ делӧ кузя судыс) колӧ юӧртны кадын. Суд кӧ вӧчас судсӧ судитчысьясӧс юӧртлытӧг либӧ судитчысьяс пиысь кодӧскӧ ӧти мортӧс эз кор да решенньӧсӧ вӧчис сытӧг, — кассация суд, кассация норасьӧм кузя, улысса судлысь татшӧм нелючкитӧ вӧчӧм вӧсна оз вынсьӧд решенньӧтӧ (приговортӧ сідз жӧ). Мӧд пример: ме сеті Ивановлы уджйӧзӧн сьӧм, Иванов уджйӧзсӧ шуис мынтыны январ тӧлысьын 1922 воӧ. Ме уджйӧзсӧ сылысь сетны кӧсйысьӧм кадсяньыс виччыси пыр 1927 воӧдз январ тӧлысьӧдз 5 во да вӧлись сэсся Ивановӧс сеті судӧ уджйӧзсӧ меным мынтытӧмысь. Суд судитіс Ивановлысь уджйӧзсӧ перйыны меным. Иванов кӧ сетас кассация норасьӧм судӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ, кассация судыд улысса судыдлысь татшӧм решенньӧтӧ оз вынсьӧд. Вӧлӧмкӧ, закон сертиыд уджйӧз перъян срокыс кольӧма нин, вӧлӧмкӧ, судыд вермӧ судитныс сӧмын мынтысьны кӧсйысьӧмсяньыс куим во тыртӧдзыс, сы бӧрын сэсся оз нин позь. | Суԃітчыԍјасӧс суԁ-јывԍыс (кӧні ԁа кор лоӧ најӧ ԃелӧ-куԅа суԁыс) колӧ јуӧртны каԁын. Суԁ-кӧ вӧчас суԁсӧ суԃітчыԍјасӧс јуӧртлытӧг ԉібӧ суԃітчыԍјас-піыԍ коԁӧскӧ ӧԏі мортӧс ез кор ԁа решеԋԋесӧ вӧчіс сытӧг, — кассатсіја-суԁ, кассатсіја-нораԍӧм-куԅа, улысса суԁлыԍ тащӧм ԋеԉучкітӧ вӧчӧм-вӧсна оз вынԍӧԁ решеԋԋетӧ (прігӧвӧртӧ сіԇ-жӧ). Мӧԁ прімер: ме ԍеті Івановлы уҗјӧзӧн ԍӧм, Іванов уҗјӧзсӧ шуіс мынтыны јанвар тӧлыԍын 1922 воӧ. Ме уҗјӧзсӧ сылыԍ ԍетны кӧсјыԍӧм каԁԍаԋыс віԁчіԍі пыр 1927 воӧԇ јанвар тӧлыԍӧԇ 5 во ԁа вӧԉіԍ сеԍԍа Івановӧс ԍеті суԁӧ уҗјӧзсӧ меным мынтытӧмыԍ. Суԁ суԃітіс Івановлыԍ уҗјӧзсӧ перјыны меным. Іванов-кӧ ԍетас кассатсіја-нораԍӧм суԁӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ, кассатсіја-суԁыԁ улысса суԁыԁлыԍ тащӧм решеԋԋетӧ оз вынԍӧԁ. Вӧлӧм-кӧ закон-ԍерԏіыԁ уҗјӧз перјан срокыс коԉӧма-ԋін, вӧлӧм-кӧ суԁыԁ вермӧ суԃітныс сӧмын мынтыԍны кӧсјыԍӧмԍаԋыс кујім-во тыртӧԇыс, сы-бӧрын сеԍԍа оз-ԋін поԅ. |
| Судыд важ делӧястӧ, 3 во кӧ тырӧма, оз нин вермы видлавны, а видлалас кӧ да вӧчас решенньӧ, решенньӧыд судыдлӧн оз ло законнӧй, важся нин делӧыс да. | Суԁыԁ важ ԃелӧјастӧ 3 во-кӧ тырӧма оз-ԋін вермы віԁлавны, а віԁлалас-кӧ ԁа вӧчас решеԋԋе, решеԋԋеыԁ суԁыԁлӧн оз ло законнеј важԍа-ԋін ԃелӧыс-ԁа. |
| Видз-му вӧсна вензьӧмъяс видлалӧ Земельнӧй Комиссия. Видз-му вӧсна вензьӧм кӧ видлалас народнӧй суд, сылӧн решенньӧыс оз ло законнӧй да кассация судыд оз жӧ вынсьӧд. Нӧшта нин кассация судыд ёна видзӧдӧ, мед эськӧ судыс судитчысьяслы быд ногӧн отсаліс ассьыныс правалунсӧ корсьны. Судлы тшӧктӧны чорыда видзӧдны мед судитчысьясыс эз воштыны ассьыныс правалунсӧ пемыдлун да закон тӧдтӧмлун вӧсна. | Віԇму-вӧсна венԅӧмјас віԁлалӧ Ԅемеԉнеј Коміԍԍіја. Віԇму-вӧсна венԅӧм-кӧ віԁлалас нароԁнеј суԁ, сылӧн решеԋԋеыс оз ло законнеј ԁа кассатсіја суԁыԁ оз-жӧ вынԍӧԁ. Нӧшта-ԋін кассатсіја суԁыԁ јона віԇӧԁӧ, меԁ еԍкӧ суԁыс суԃітчыԍјаслы быԁ-ногӧн отсаліс асԍыныс правалунсӧ корԍны. Суԁлы щӧктӧны чорыԁа віԇӧԁны меԁ суԃітчыԍјасыс ез воштыны асԍыныс правалунсӧ пемыԁлун-ԁа закон тӧԁтӧмлун-вӧсна. |
| Судлы быд ногӧн колӧ отсавны судитчысьяслы корсьны правалунсӧ, тӧдмӧдны законъясӧн. Эз вӧв сэтшӧм важ судыд. Сійӧ судитчысьястӧ законъяснад эз тӧдмӧдавлы, судитчысьяслы аслыныс, судсянь некутшӧм отсӧг сеттӧг, вӧлі лоӧ корсьны правлунсӧ. Сэкся судыд, мый судитчысьяс вӧлі вермасны висьталыштны, сы серти и решенньӧтӧ вӧчыштас. Дерт, сэсся пемыд мортыд, ӧти-кӧ, законъястӧ тӧдтӧгыд, мӧд-кӧ, судсянь правлун корсьны отсӧг сеттӧгыд кӧть и абу мыжа, оз вермы корсьны правлунсӧ. А ӧні сӧветскӧй судыд ачыс зільӧ корсьны судитчысьяслысь правдасӧ (збыльлунсӧ) да мыжлунсӧ, судитчысьыд кӧ оз тӧд, мый колӧ суд вылас висьтавнысӧ, судыд ачыс бура юасяс став судитчысьясыдлысь да свидетельяслысь, мед эськӧ тӧдмавны правлунсӧ да мыжлунсӧ судитчысьяслысь. Судыд ӧд ӧні сы вылӧ и лӧсьӧдӧма, сылы колӧ зільны судитчысьясыс моз жӧ, корсьны налысь правлунсӧ. Сідзи и вӧчӧ ӧнія судыд. | Суԁлы быԁ-ногӧн колӧ отсавны суԃітчыԍјаслы корԍны правалунсӧ, тӧԁмӧԁны законјасӧн. Ез вӧв сещӧм важ суԁыԁ. Сіјӧ суԃітчыԍјастӧ законјаснаԁ ез тӧԁмӧԁавлы, суԃітчыԍјаслы аслыныс, суԁԍаԋ ԋекущӧм отсӧг ԍеттӧг, вӧлі лоӧ корԍны правлунсӧ. Секԍа суԁыԁ, мыј суԃітчыԍјас вӧлі вермасны віԍталыштны, сы-ԍерԏі і решеԋԋетӧ вӧчыштас. Ԃерт, сеԍԍа пемыԁ мортыԁ, ӧԏі-кӧ, законјастӧ тӧԁтӧгыԁ, мӧԁ-кӧ, суԁԍаԋ правлун корԍны отсӧг ԍеттӧгыԁ кӧԏ і абу мыжа, оз вермы корԍны правлунсӧ. А ӧні сӧветскеј суԁыԁ ачыс зіԉӧ корԍны суԃітчыԍјаслыԍ правԁасӧ (збыԉлунсӧ) ԁа мыжлунсӧ, суԃітчыԍыԁ-кӧ оз тӧԁ, мыј колӧ суԁ-вылас віԍтавнысӧ, суԁыԁ ачыс бура јуаԍас став суԃітчыԍјасыԁлыԍ ԁа ԍвіԃіԏеԉјаслыԍ, меԁ еԍкӧ тӧԁмавны правлунсӧ ԁа мыжлунсӧ суԃітчыԍјаслыԍ. Суԁыԁ-ӧԁ ӧні сы-вылӧ і лӧԍӧԁӧма, сылы колӧ зіԉны суԃітчыԍјасыс-моз-жӧ, корԍны налыԍ правлунсӧ. Сіԇі і вӧчӧ ӧніја суԁыԁ. |
| Шуам, ӧти морт суд пыр перйӧ уджйӧзӧн сетлӧм сьӧм кутшӧмкӧ мортлысь. Сьӧмтӧ перйысь мортыд пемыд велӧдчытӧм да суд вылад кыдзи делӧыс вӧлӧма оз куж висьтавнытӧ, а мӧд мортыдлы мынтынытӧ уджйӧзсӧ неокота да быд ногӧн суд вылад мездысьӧ. Судыд сэсся эз и судит мынтыны. Дерт эськӧ, судыд кӧ сьӧмсӧ корсьысь мортыслы отсаліс, ёнджыка быд боксянь судитчысьясӧс юасис, законъяснас тӧдмӧдіс да сідз водзӧ, сьӧмтӧ корсьысь мортыд эськӧ слӧймис юасьӧмнад ставсӧ висьтавны, а судыд эз отсышт ньӧти. Мый асьныс сьӧмтӧ суд пыр перйысьыд да мездысьысьыс висьталісны, сы серти и судыд решенньӧтӧ вӧчыштіс. Татшӧм решенньӧтӧ, ньӧти судыд пемыд мортыдлы абу отсалӧма да, кассация судыд оз жӧ вынсьӧд. Либӧ со ещӧ пример: суд эз судит мортлы перъянторсӧ, суд пыр перйысьыд аслас пемыдлун да закон тӧдтӧм вӧсна эз вермы вайны доказательствояссӧ да, а доказательствоясыс эмӧсь. Суд эськӧ сетіс срок доказательствояссӧ корсьӧм вылӧ да, сӧмын срокыс вывті дженьыд, некыдз оз позь срок тыртӧдзыс вайны. Сэсся судыд срок кежлӧ доказательствояссӧ вайтӧм понда перъянторсӧ судитіс не перйыны. Татшӧм решенньӧтӧ оз жӧ вынсьӧдны. | Шуам, ӧԏі морт суԁ-пыр перјӧ уҗјӧзӧн ԍетлӧм ԍӧм кущӧмкӧ мортлыԍ. Ԍӧмтӧ перјыԍ-мортыԁ пемыԁ-велӧԁчытӧм ԁа суԁ-вылаԁ кыԇі ԃелӧыс вӧлӧма оз куж віԍтавнытӧ, а мӧԁ мортыԁлы мынтынытӧ уҗјӧзсӧ ԋеокота ԁа быԁ-ногӧн суԁ-вылаԁ мезԁыԍӧ. Суԁыԁ сеԍԍа ез і суԃіт мынтыны. Ԃерт-еԍкӧ суԁыԁ-кӧ ԍӧмсӧ корԍыԍ мортыслы отсаліс, јонҗыка быԁ бокԍаԋ суԃітчыԍјасӧс јуаԍіс, законјаснас тӧԁмӧԁіс ԁа сіԇ воԇӧ, ԍӧмтӧ корԍыԍ мортыԁ еԍкӧ слӧјміс јуаԍӧмнаԁ ставсӧ віԍтавны, а суԁыԁ ез отсышт ԋӧԏі. Мыј аԍныс ԍӧмтӧ суԁ-пыр перјыԍыԁ ԁа мезԁыԍыԍыс віԍталісны, сы-ԍерԏі і суԁыԁ решеԋԋетӧ вӧчыштіс. Тащӧм решеԋԋетӧ, ԋӧԏі суԁыԁ пемыԁ мортыԁлы абу отсалӧма-ԁа, кассатсіја суԁыԁ оз-жӧ вынԍӧԁ. Ԉібӧ со јешщӧ прімер: суԁ ез суԃіт мортлы перјан-торсӧ, суԁ-пыр перјыԍыԁ аслас пемыԁлун ԁа закон тӧԁтӧм-вӧсна ез вермы вајны ԁоказаԏеԉствојассӧ-ԁа, а ԁоказаԏеԉствојасыс емӧԍ. Суԁ еԍкӧ ԍетіс срок ԁоказаԏеԉствојассӧ корԍӧм-вылӧ-ԁа, сӧмын срокыс вывті җеԋыԁ, ԋекыԇ оз поԅ срок-тыртӧԇыс вајны. Сеԍԍа суԁыԁ срок-кежлӧ ԁоказаԏеԉствојассӧ вајтӧм-понԁа перјан-торсӧ суԃітіс ԋе перјыны. Тащӧм решеԋԋетӧ оз-жӧ вынԍӧԁны. |
| Позьӧ жӧ норасьны решенньӧ вылӧ, аддзымӧн кӧ мӧдарӧ судыс судитіс. Шуам: суд вылын бура воссис, мый кагаыс абу мыжаланыслӧн, а судыд судитіс сылы мынтыны кага кӧрым. Тані ӧд дзик нин судыдлӧн судитӧмыс лои бӧрӧн. | Поԅӧ-жӧ нораԍны решеԋԋе-вылӧ аԁԇымӧн-кӧ мӧԁарӧ суԁыс суԃітіс. Шуам: суԁ-вылын бура воԍԍіс, мыј кагаыс абу мыжаланыслӧн, а суԁыԁ суԃітіс сылы мынтыны кага-кӧрым. Тані-ӧԁ ԇік-ԋін суԁыԁлӧн суԃітӧмыс лоі бӧрӧн. |
| Гӧль мортлы тшыгъялан воӧ лои донтӧм донысь вузавны ассьыс керкасӧ, шуам, вит пуд няньысь. Суд вылын свидетельяс сідзи и шуисны: мортыслы пӧ тшыг понда лои сэтшӧм донтӧг керкасӧ вузавны, керкаыс пӧ донаджык сулалӧ вит пуд няньсьыд. Сідз кӧ ньӧбысьыс лӧсьӧдчигас тшыг вӧсна вузалысьтӧ бура кӧмӧдӧма. Татшӧм лӧсьӧдчӧмыд незаконнӧйӧн лыддьысьӧ, а вузалысь мортыдлы керкасӧ судыд бӧрсӧ эз судит. | Гӧԉ мортлы щыгјалан-воӧ лоі ԁонтӧм-ԁоныԍ вузавны асԍыс керкасӧ, шуам, віт пуԁ ԋаԋыԍ. Суԁ-вылын ԍвіԃіԏеԉјас сіԇі-і шуісны: мортыслы-пӧ щыг-понԁа лоі сещӧм ԁонтӧг керкасӧ вузавны, керкаыс-пӧ ԁонаҗык сулалӧ віт пуԁ ԋаԋԍыԁ. Сіԇ-кӧ ԋӧбыԍыс лӧԍӧԁчігас щыг-вӧсна вузалыԍтӧ бура кӧмӧԁӧма. Тащӧм лӧԍӧԁчӧмыԁ ԋезаконнејӧн лыԃԃыԍӧ, а вузалыԍ мортыԁлы керкасӧ суԁыԁ бӧрсӧ ез суԃіт. |
| Татшӧм решенньӧыд бара жӧ абу закон серти. | Тащӧм решеԋԋеыԁ бара-жӧ абу закон-ԍерԏі. |
| Кассация норасьӧмӧ колӧ гижны кутшӧм решенньӧ вылӧ норасян, кор да кутшӧм судӧн вӧчӧма решенньӧсӧ да мый вӧсна лыддян нелючкиӧн решенньӧсӧ. | Кассатсіја-нораԍӧмӧ колӧ гіжны кущӧм решеԋԋе-вылӧ нораԍан, кор ԁа кущӧм суԁӧн вӧчӧма решеԋԋесӧ ԁа мыј-вӧсна лыԃԃан ԋеԉучкіӧн решеԋԋесӧ. |
| Кассация норасьӧмӧ колӧ гижны мый кассация судлысь коран. Позьӧ корны не вынсьӧдны решенньӧсӧ ставнас либӧ кыткӧ решенньӧыслысь нелючкиторсӧ. Кассация суд кӧ улысса судыслысь решенньӧсӧ оз вынсьӧд, бӧр мӧдӧдӧ кутшӧмкӧ улысса судӧ выльысь видлавны да сетӧ индӧдъяс выльысь делӧсӧ видлавны. Позьӧ жӧ кассация судлысь корны делӧсӧ кусӧдны, закон серти кӧ оз вӧлі ков судитны. | Кассатсіја-нораԍӧмӧ колӧ гіжны мыј кассатсіја-суԁлыԍ коран. Поԅӧ корны ԋе-вынԍӧԁны решеԋԋесӧ ставнас ԉібӧ кыт-кӧ решеԋԋеыслыԍ ԋеԉучкі-торсӧ. Кассатсіја-суԁ-кӧ улысса суԁыслыԍ решеԋԋесӧ оз вынԍӧԁ, бӧр мӧԁӧԁӧ кущӧмкӧ улысса суԁӧ выԉыԍ віԁлавны ԁа ԍетӧ інԁӧԁјас выԉыԍ ԃелӧсӧ віԁлавны. Поԅӧ-жӧ кассатсіја-суԁлыԍ корны ԃелӧсӧ кусӧԁны, закон-ԍерԏі-кӧ оз вӧлі ков суԃітны. |
| Кассация суд делӧсӧ кусӧдӧ, судӧн перйысь мортыслӧн кӧ перъянтор вылас праваыс абу. Шуам, мортлысь мырддьӧмаӧсь керкасӧ, абу аслас трудӧн стрӧитӧма да. Сійӧ суд пыр вӧтлӧ мырддьӧм керкасьыс олысьяссӧ; суд судитіс сы ног. Кассацияыд татшӧм решенньӧтӧ оз вынсьӧд. Делӧсӧ закон серти оз ков судын видлавны, а суд босьтіс да видлаліс. Шуам, суд видлаліс видз-му йылысь вензьӧм, а сэтшӧм вензьӧмъяссӧ закон тшӧктӧ видлавны земельнӧй комиссиялы. | Кассатсіја-суԁ ԃелӧсӧ кусӧԁӧ, суԁӧн перјыԍ-мортыслӧн-кӧ перјан-тор-вылас праваыс абу. Шуам, мортлыԍ мырԃԃӧмаӧԍ керкасӧ, абу аслас труԁӧн стрӧітӧма-ԁа. Сіјӧ суԁ-пыр вӧтлӧ мырԃԃӧм керкаԍыс олыԍјассӧ; суԁ суԃітіс сы-ног. Кассатсіјаыԁ тащӧм решеԋԋетӧ оз вынԍӧԁ. Ԃелӧсӧ закон-ԍерԏі оз ков суԁын віԁлавны, а суԁ боԍтіс ԁа віԁлаліс. Шуам, суԁ віԁлаліс віԇму-јылыԍ венԅӧм, а сещӧм венԅӧмјассӧ закон щӧктӧ віԁлавны ԅемеԉнеј коміԍԍіјалы. |
| Позьӧ жӧ кассация судӧс корны вежны либӧ справитны улысса судыслысь решенньӧсӧ, законас кӧ улысса судыс торксьӧма. Шуам, суд эз лючки, эз закон серти судит мортлысь дон перйыны патераын олӧмысь либӧ торксис тшӧтнас да унджык судитіс, а закон серти этшаджык коліс судитнысӧ. Кассация суд татшӧм нелючкияссӧ ачыс вермӧ справитны да вӧлись решенньӧсӧ вынсьӧдӧ. Сідзи ӧд и колӧ. Сэтшӧм посньыдик нелючкиторъяссьыс — тшӧтӧн торксьӧмысь да мукӧд сэтшӧм тор вӧсна, — немтор мӧдӧдны бӧр улысса судӧ выльысь видлавны, сідзнад ӧд сӧмын нюжавны кутас делӧыс. Сӧмын кассация судыд оз вермы решенньӧтӧ вежны — бӧрӧн вӧчны. Шуам: улысса судыс перйысь мортлы перъянторсӧ эз судит перйыны, а кассация суд вӧчис мӧд ног — судитіс перйыны, либӧ улысса судыс судитіс — шуис перйыны, а кассация суд шуис не перйыны. Тадзи кассация судыд некор оз вӧч. Кассация судыд норасьӧм серти улысса судыдлысь решенньӧтӧ бура видлалас ставсӧ, кытчӧ кӧ вӧчӧма абу нелючкияссӧ улысса судыд. Аддзас кӧ посньыдик нелючкиторъяс, вермас кассация суд ачыс веськӧдыштны, а не закон серти кӧ приговор либӧ решенньӧсӧ вӧчӧма, мӧдӧдӧ бӧр улысса судӧ выльысь видлалӧм вылӧ. | Поԅӧ-жӧ кассатсіја-суԁӧс корны вежны ԉібӧ справітны улысса суԁыслыԍ решеԋԋесӧ, законас-кӧ улысса суԁыс торкԍӧма. Шуам, суԁ ез ԉучкі, ез закон-ԍерԏі суԃіт мортлыԍ ԁон перјыны паԏераын олӧмыԍ ԉібӧ торкԍіс щӧтнас ԁа унҗык суԃітіс, а закон-ԍерԏі ещаҗык коліс суԃітнысӧ. Кассатсіја суԁ тащӧм ԋеԉучкіјассӧ ачыс вермӧ справітны ԁа вӧԉіԍ решеԋԋесӧ вынԍӧԁӧ. Сіԇі-ӧԁ і колӧ. Сещӧм посԋіԃік ԋеԉучкі-торјасԍыс — щӧтӧн торкԍӧмыԍ ԁа мукӧԁ сещӧм-тор-вӧсна, — ԋемтор мӧԁӧԁны бӧр улысса суԁӧ выԉыԍ віԁлавны, сіԇнаԁ-ӧԁ сӧмын ԋужавны кутас ԃелӧыс. Сӧмын кассатсіја суԁыԁ оз вермы решеԋԋетӧ вежны — бӧрӧн вӧчны. Шуам: улысса суԁыс перјыԍ мортлы перјан-торсӧ ез суԃіт перјыны, а кассатсіја суԁ вӧчіс мӧԁ-ног — суԃітіс перјыны, ԉібӧ улысса суԁыс суԃітіс — шуіс перјыны, а кассатсіја суԁ шуіс ԋе-перјыны. Таԇі кассатсіја суԁыԁ ԋекор оз вӧч. Кассатсіја-суԁыԁ нораԍӧм-ԍерԏі улысса суԁыԁлыԍ решеԋԋетӧ бура віԁлалас ставсӧ, кытчӧ-кӧ вӧчӧма абу ԋеԉучкіјассӧ улысса суԁыԁ. Аԁԇас-кӧ посԋіԃік ԋеԉучкі-торјас, вермас кассатсіја суԁ ачыс веԍкӧԁыштны, а ԋезакон-ԍерԏі-кӧ прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋесӧ вӧчӧма, мӧԁӧԁӧ бӧр улысса суԁӧ выԉыԍ віԁлалӧм-вылӧ. |
| Кутшӧм сборъяс (сьӧмӧн) босьтӧ суд норасян гижӧдъясысь, гражданскӧй делӧяс кузя. | Кущӧм сборјас (ԍӧмӧн) боԍтӧ суԁ нораԍан гіжӧԁјасыԍ, гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа. |
| Быд морт судитчыны заводитігӧн мынтӧ судебнӧй сборъяс судлы суд нуӧдан рӧскод вештӧд вылӧ. Суд нуӧдан рӧскодъяс сэтшӧмӧсь: судебнӧй пошлина, сы вылӧ содтӧд местнӧй докодӧ, гербӧвӧй сбор да рӧскодъяс суд нуӧдӧм вылӧ. | Быԁ морт суԃітчыны завоԃітігӧн мынтӧ суԃебнеј сборјас суԁлы суԁ-нуӧԁан рӧскоԁ вештӧԁ-вылӧ. Суԁ нуӧԁан рӧскоԁјас сещӧмӧԍ: суԃебнеј пошԉіна, сы-вылӧ соԁтӧԁ местнеј ԁокоԁӧ, гербӧвеј сбор ԁа рӧскоԁјас суԁ нуӧԁӧм-вылӧ. |
| Тайӧ став сборсӧ судитчысьяслысь босьтӧны водзвыв. Сӧмын судыс делӧсӧ видлалігӧн вермӧ судебнӧй рӧскодсӧ перйыны ӧтветчикыслысь (мыжаыслысь) да бӧр судӧ сетысьыслы сетны. | Тајӧ став сборсӧ суԃітчыԍјаслыԍ боԍтӧны воԇвыв. Сӧмын суԁыс ԃелӧсӧ віԁлалігӧн вермӧ суԃебнеј рӧскоԁсӧ перјыны ӧтветчікыслыԍ (мыжаыслыԍ) ԁа бӧр суԁӧ ԍетыԍыслы ԍетны. |
| Уголовнӧй суда делӧяс заводитігӧн некутшӧм сборъяс мынтыны оз ков. Судлы, милициялы, угрозыскӧ, следовательлы, прокурорлы шыӧдчӧмъяс некутшӧм сборӧн оз мынтыссьы. Мый вӧсна нӧ эськӧ уголовнӧй делӧяс кузя судебнӧй сборъясыс оз босьтсьыны, а гражданскӧйысь босьтсьӧны? Со мый вӧсна: уголовнӧй делӧяс кузя мыж вӧчысьяс омӧльсӧ вайӧны государстволы, а оз сӧмын ӧтка йӧзлы, а гражданскӧй делӧяс кузя перйысьысьлы сӧмын судыс бурсӧ вӧчӧ, сылысь либӧ ӧтветчикыслысь и босьтсьӧ сборъясыс. Дерт эськӧ став рӧскодсӧ судыдлысь оз вешты судебнӧй сборъясыд да, сӧмын ичӧтика вештӧдсӧ сетыштӧ. | Уголовнеј-суԁа ԃелӧјас завоԃітігӧн ԋекущӧм сборјас мынтыны оз ков. Суԁлы, міԉітсіјалы, угрозыскӧ, ԍԉеԁоваԏеԉлы, прокурорлы шыӧԁчӧмјас ԋекущӧм сборӧн оз мынтыԍԍы. Мыј-вӧсна-нӧ еԍкӧ уголовнеј-ԃелӧјас-куԅа суԃебнеј сборјасыс оз боԍтԍыны, а гражԁанскејыԍ боԍтԍӧны? Со мыј-вӧсна: уголовнеј ԃелӧјас-куԅа мыж вӧчыԍјас омӧԉсӧ вајӧны госуԁарстволы, а оз сӧмын ӧтка-јӧзлы, а гражԁанскеј-ԃелӧјас-куԅа перјыԍыԍлы сӧмын суԁыс бурсӧ вӧчӧ, сылыԍ ԉібӧ ӧтветчікыслыԍ і боԍтԍӧ сборјасыс. Ԃерт еԍкӧ став рӧскоԁсӧ суԁыԁлыԍ оз вешты суԃебнеј сборјасыԁ-ԁа, сӧмын ічӧԏіка вештӧԁсӧ ԍетыштӧ. |
| Ӧні видзӧдлам кутшӧм сборъяс да уна-ӧ босьтсьӧны гражданскӧй делӧяс кузя кассация норасьӧм сетігӧн. | Ӧні віԇӧԁлам кущӧм сборјас ԁа уна-ӧ боԍтԍӧны гражԁанскеј-ԃелӧјас-куԅа кассатсіја-нораԍӧм-ԍетігӧн. |
| Босьтсьӧ судебнӧй пошлина. Быд кассация норасьӧмысь судӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ Гражданскӧй Суд Нуӧдан 35 стаття серти судебнӧй пошлина босьтсьӧ джын мындаыс, мыйда босьтсьӧ сійӧ жӧ делӧ кузяыс судитчыны шыӧдчигӧн. А шыӧдчӧм сетігӧн судебнӧй пошлина мынтыссьӧ перъянтор дон серти. Перъянторйыс кӧ сулалӧ дассянь ветымын шайтӧдз, судебнӧй пошлина мынтыссьӧ ӧти прӧчент (ӧти урӧн быд шайтысь), а кассация норасьӧм сетігӧн (ми вылынджык шулім нин) сӧмын джын мында, — сідз кӧ, прӧчент джын. Перъянторйыс кӧ сулалӧ 50 да 500 шайтӧдз судебнӧй пошлина шыӧдчӧм сетігӧн босьтсьӧ кык прӧчент мында, а сійӧ делӧ кузя кассация норасьӧмысь ӧти прӧчент. Перъянторйыс кӧ сулалӧ 500 шайтся дона, шыӧдчӧм сетігӧн судебнӧй пошлина босьтсьӧ 3 прӧчент, а сэтшӧм делӧ кузя кассация норасьӧм сетігӧн прӧчентӧн-джынйӧн. Сымда жӧ (судебнӧй пошлина мында) мынтыссьӧ шыӧдчигӧн содтӧд местнӧй докодӧ. | Боԍтԍӧ суԃебнеј пошԉіна. Быԁ кассатсіја-нораԍӧмыԍ суԁӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ Гражԁанскеј-Суԁ-Нуӧԁан 35 стаԏԏа-ԍерԏі суԃебнеј пошԉіна боԍтԍӧ җын-мынԁаыс, мыјԁа боԍтԍӧ сіјӧ-жӧ ԃелӧ-куԅаыс суԃітчыны шыӧԁчігӧн. А шыӧԁчӧм ԍетігӧн суԃебнеј пошԉіна мынтыԍԍӧ перјантор ԁон-ԍерԏі. Перјан-торјыс-кӧ сулалӧ ԁасԍаԋ ветымын шајтӧԇ, суԃебнеј пошԉіна мынтыԍԍӧ ӧԏі прӧчент (ӧԏі урӧн быԁ шајтыԍ), а кассатсіја-нораԍӧм ԍетігӧн (мі вылынҗык шулім-ԋін) сӧмын җын-мынԁа, — сіԇ-кӧ, прӧчент-җын. Перјан торјыс-кӧ сулалӧ 50 ԁа 500 шајтӧԇ суԃебнеј пошԉіна шыӧԁчӧм ԍетігӧн боԍтԍӧ кык прӧчент-мынԁа, а сіјӧ ԃелӧ-куԅа кассатсіја-нораԍӧмыԍ ӧԏі прӧчент. Перјан-торјыс-кӧ сулалӧ 500 шајтԍа ԁона, шыӧԁчӧм ԍетігӧн суԃебнеј пошԉіна боԍтԍӧ 3 прӧчент, а сещӧм ԃелӧ-куԅа кассатсіја нораԍӧм ԍетігӧн прӧчентӧн җынјӧн. Сымԁа-жӧ (суԃебнеј-пошԉіна-мынԁа) мынтыԍԍӧ шыӧԁчігӧн соԁтӧԁ местнеј-ԁокоԁӧ. |
| Норасигӧн пошлинаыс оз босьтсьы став перъянтор донсьыс, а сӧмын сыысь мыйтӧм дон кассация суд пыр норасьӧмӧн коран содтӧдсӧ. Шуам, перйысь морт суд пыр вӧлі перйӧ 200 шайт сьӧм, судыд судитіс сӧмын 50 шайт, перйысьыс сетӧ кассация норасьӧм, кӧсйӧ содтӧд сьӧмсӧ — 150 шайтсӧ — перйыны. Сійӧ 150 шайтсьыс и босьтсьӧ пошлинаыс кассация норасьӧм сетігӧн, а оз нин шыӧдчигӧн моз став 200 шайтсьыс. | Нораԍігӧн пошԉінаыс оз боԍтԍы став перјан-тор ԁонԍыс, а сӧмын сыыԍ мыјтӧм-ԁон кассатсіја-суԁ-пыр нораԍӧмӧн коран соԁтӧԁсӧ. Шуам, перјыԍ-морт суԁ-пыр вӧлі перјӧ 200 шајт ԍӧм, суԁыԁ суԃітіс сӧмын 50 шајт, перјыԍыс ԍетӧ кассатсіја-нораԍӧм, кӧсјӧ соԁтӧԁ ԍӧмсӧ — 150 шајтсӧ — перјыны. Сіјӧ 150 шајтԍыс і боԍтԍӧ пошԉінаыс кассатсіја-нораԍӧм ԍетігӧн, а оз-ԋін шыӧԁчігӧн-моз став 200 шајтԍыс. |
| Пошлинаысь ӧтар кассация норасьӧмысь босьтсьӧ гербӧвӧй сбор ӧти шайт. Сӧмын перъянторйыс кӧ 25 шайтысь донтӧмджык, гербӧвӧй сборыс оз на босьтсьы. Сэсся босьтсьӧ канцелярскӧй сбор судысь копияяс да мукӧд гижӧдъяс делӧ кузя босьтігӧн, 10 урӧн быд лист бокысь. | Пошԉінаыԍ-ӧтар кассатсіја-нораԍӧмыԍ боԍтԍӧ гербӧвеј сбор ӧԏі шајт. Сӧмын перјан-торјыс-кӧ 25 шајтыԍ ԁонтӧмҗык, гербовеј сборыс оз на боԍтԍы. Сеԍԍа боԍтԍӧ кантсеԉарскеј сбор суԁыԍ копіјајас ԁа мукӧԁ гіжӧԁјас ԃелӧ-куԅа боԍтігӧн, 10 урӧн быԁ ԉіст-бокыԍ. |
| Унаӧн шуасны гӧль крестьянаыд пӧ ӧд оз вермыны мынтынытӧ сборъястӧ ни пошлинатӧ судитчигад. | Унаӧн шуасны гӧԉ-креԍԏанаыԁ-пӧ-ӧԁ оз вермыны мынтынытӧ сборјастӧ-ԋі пошԉінатӧ суԃітчігаԁ. |
| Сӧвет государствоыд гӧль йӧзлы судитчигас отсалӧ-кокньӧдӧ. Аддзӧ кӧ, судитчысь мынтынысӧ оз вермы казьтылӧм рӧскодъястӧ, суд вермӧ мездыны судитчысьӧс судебнӧй сборъясысь, сӧмын колӧ судитчысьлы корны судӧс мездыны судебнӧй рӧскодъясысь да сетны судлы справка исполкомсянь либӧ сельсӧветсянь сборъяс мынтыны вермытӧм йылысь. | Сӧвет госуԁарствоыԁ гӧԉ-јӧзлы суԃітчігас отсалӧ-кокԋӧԁӧ. Аԁԇӧ-кӧ, суԃітчыԍ мынтынысӧ оз вермы каԅтылӧм рӧскоԁјастӧ, суԁ вермӧ мезԁыны суԃітчыԍӧс суԃебнеј сборјасыԍ, сӧмын колӧ суԃітчыԍлы корны суԁӧс мезԁыны суԃебнеј рӧскоԁјасыԍ ԁа ԍетны суԁлы справка ісполкомԍаԋ ԉібӧ ԍеԉсӧветԍаԋ сборјас мынтыны вермытӧм-јылыԍ. |
| Судебнӧй пошлина ньӧти оз босьтсьы судӧ сетігӧн, перъянторйыслӧн кӧ доныс 10 шайтысь этшаджык либӧ перъянтор вылас кӧ донсӧ оз позь пуктыны, — шуам, суд пыр кагалысь батьсӧ корсьӧны либӧ суд видлалӧ кодлы кага сетны быдтыны, оз жӧ босьтсьы пошлинаыд суд пыр уджалӧмысь дон да кага кӧрым перйигӧн. | Суԃебнеј пошԉіна ԋӧԏі оз боԍтԍы суԁӧ ԍетігӧн, перјан-торјыслӧн-кӧ ԁоныс 10 шајтыԍ ещаҗык ԉібӧ перјан-тор-вылас-кӧ ԁонсӧ оз поԅ пуктыны, — шуам, суԁ-пыр кагалыԍ баԏсӧ корԍӧны ԉібӧ суԁ віԁлалӧ коԁлы кага ԍетны быԁтыны, оз-жӧ боԍтԍы пошԉінаыԁ суԁ-пыр уҗалӧмыԍ ԁон ԁа кага-кӧрым перјігӧн. |
| Мый ещӧ колӧ тшӧтш пуктыны кассация норасьӧмкӧд. | Мыј јешщӧ колӧ щӧщ пуктыны кассатсіја-нораԍӧмкӧԁ. |
| Закон тшӧктӧ кассация норасьӧмтӧ сетігӧн сетны тшӧтш сылысь копиясӧ (мӧд бумага лист вылӧ гижӧма сійӧ жӧ норасьӧмсӧ) мӧд судитчысьыслы (мыжаланаыслы) сетӧм вылӧ, мед сійӧ тӧдіс, мый вӧсна норасьӧны да вермис ассяньыс мыйкӧ шуны (гижны), сетны объясненньӧ (норасьӧмлы гижны паныд гижӧд). Мӧдарсяньыс кӧ судитчысьыс вӧлі кык-куим либӧ унджык, копиятӧ колӧ судад сетны сымда жӧ, мед став мӧдарсяньыс судитчысьяслы суд вермис сетны норасьӧмлысь копиясӧ. Судысь копия пӧлучитӧм бӧрын вежон тыртӧдз мӧдар бокса судитчысь вермӧ сетны объясненньӧ кассация норасьӧм вылӧ да норасян копияыскӧд сетны судӧ, гижӧдыд сылӧн мунас кассация судӧ, а копияыс — норасьысьыслы. | Закон щӧктӧ кассатсіја-нораԍӧмтӧ ԍетігӧн ԍетны щӧщ сылыԍ копіјасӧ (мӧԁ бумага-ԉіст-вылӧ гіжӧма сіјӧ-жӧ нораԍӧмсӧ), мӧԁ суԃітчыԍыслы (мыжаланаыслы) ԍетӧм-вылӧ, меԁ сіјӧ тӧԁіс мыј-вӧсна нораԍӧны ԁа верміс асԍаԋыс мыјкӧ шуны (гіжны), ԍетны објаԍԋеԋԋе (нораԍӧмлы гіжны паныԁ гіжӧԁ). Мӧԁарԍаԋыс-кӧ суԃітчыԍыс вӧлі кык-кујім ԉібӧ унҗык, копіјатӧ колӧ суԁаԁ ԍетны сымԁа-жӧ, меԁ став мӧԁарԍаԋыс суԃітчыԍјаслы суԁ верміс ԍетны нораԍӧмлыԍ копіјасӧ. Суԁыԍ копіја пӧлучітӧм-бӧрын вежон-тыртӧԇ мӧԁар бокса суԃітчыԍ вермӧ ԍетны објаԍԋеԋԋе кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ ԁа нораԍан копіјаыскӧԁ ԍетны суԁӧ, гіжӧԁыԁ сылӧн мунас кассатсіја суԁӧ а копіјаыс — нораԍыԍыслы. |
| Кыдзиджык гижны кассация норасьӧмъяс да объясненньӧяс кассация норасьӧм вылӧ, висьталам тайӧ нига помас. | Кыԇіҗык гіжны кассатсіја-нораԍӧмјас ԁа објаԍԋеԋԋејас кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ віԍталам тајӧ ԋіга-помас. |
| Кыдзи норасьны судебнӧй приказ вылӧ. | Кыԇі нораԍны суԃебнеј пріказ-вылӧ. |
| Мукӧд, посньыдджык да прӧстӧйджык уголовнӧй да гражданскӧй делӧяссӧ суддя видлалӧ ӧтнас, свидетельясӧс да и судитчысьясӧс корлытӧг да вӧчӧ судебнӧй приказ. Шуам, рабочӧй корсьӧ уджавлӧмысь дон. Расчётнӧй книжка сертиыс тыдалӧ, мый збыль абу мынтысьӧмаӧсь уджсьыс да мукӧд сэтшӧм делӧяс, кодӧс свидетельястӧг да заседательястӧг позьӧ судитны, вӧчны судебнӧй приказ. | Мукӧԁ, посԋіԁҗык ԁа прӧстӧјҗык уголовнеј ԁа гражԁанскеј ԃелӧјассӧ суԃԃа віԁлалӧ ӧтнас, ԍвіԃіԏеԉјасӧс ԁа і суԃітчыԍјасӧс корлытӧг ԁа вӧчӧ суԃебнеј пріказ. Шуам, робочеј корԍӧ уҗавлӧмыԍ ԁон. Рӧсщӧтнеј ԋіжка-ԍерԏіыс тыԁалӧ, мыј збыԉ абу мынтыԍӧмаӧԍ уҗԍыс ԁа мукӧԁ сещӧм ԃелӧјас, коԁӧс ԍвіԃіԏеԉјастӧг ԁа заԍеԁаԏеԉјастӧг поԅӧ суԃітны, вӧчны суԃебнеј пріказ. |
| Судебнӧй приказ вылӧ судитчысьяс суд решенньӧ вылӧ моз жӧ вермӧны норасьны обласьтувса (губерняувса) судӧ. Срокыс норасьнысӧ сетчӧ решенньӧяс вылӧ норасян срок мында жӧ, лыддьысьӧ срокыс судитчысьяслы приказсӧ явитӧмсянь. | Суԃебнеј-пріказ-вылӧ суԃітчыԍјас суԁ-решеԋԋе-вылӧ-моз-жӧ вермӧны нораԍны облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧ. Срокыс нораԍнысӧ ԍетчӧ решеԋԋејас-вылӧ нораԍан срок-мынԁа-жӧ, лыԃԃыԍӧ срокыс суԃітчыԍјаслы пріказсӧ јавітӧмԍаԋ. |
| Уголовнӧй делӧяс кузя судебнӧй приказ вылӧ норасян срок сетчӧ дас нёль лун. Срокыс заводитчӧ лыддьыссьыны приказыслысь копиясӧ судитчысьяслы сетӧмсянь. | Уголовнеј-ԃелӧјас-куԅа суԃебнеј пріказ-вылӧ нораԍан срок ԍетчӧ ԁасԋоԉ лун. Срокыс завоԃітчӧ лыԃԃыԍԍыны пріказыслыԍ копіјасӧ суԃітчыԍјаслы ԍетӧмԍаԋ. |
| Татчӧ ещӧ колӧ висьтавны, — приговор серти шуӧмсӧ вӧчӧны сӧмын, кор приговорыс вынсялас нин, а судебнӧй приказӧн уголовнӧй делӧяс кузя шуӧмсӧ пырысь-пыр жӧ вӧчӧны. Сідзкӧ, норасьысьлы колӧ кассация судас норасьӧм гижӧдас тшӧтш корны судебнӧй приказсӧ (неладнӧ кӧ вӧчӧма суддяыд приказсӧ) вынсьӧдтӧдз не вӧчны шуӧм ногыс, а виччысьыштны. | Татчӧ јешщӧ колӧ віԍтавны, — прігӧвӧр-ԍерԏі шуӧмсӧ вӧчӧны сӧмын кор прігӧвӧрыс вынԍалас-ԋін, а суԃебнеј-пріказӧн уголовнеј ԃелӧјас-куԅа шуӧмсӧ пырыԍ-пыр-жӧ вӧчӧны. Сіԇ-кӧ, нораԍыԍлы колӧ кассатсіја-суԁас нораԍӧм-гіжӧԁас щӧщ корны суԃебнеј-пріказсӧ (ԋелаԁнӧ-кӧ вӧчӧма суԃԃаыԁ пріказсӧ) вынԍӧԁтӧԇ ԋе вӧчны шуӧм-ногыс, а віԁчіԍыштны. |
| Кыдзи норасьны приговор вылӧ, кор мыжаланаыс эз вӧв суд вылас. | Кыԇі нораԍны прігӧвӧр-вылӧ, кор мыжаланаыс ез вӧв суԁ-вылас. |
| Судыс кӧ видлаліс делӧсӧ судитчысьтӧг (мыжаланатӧгыс) да вӧчис приговор, куим лун тыртӧдз приговор вӧчан лунсяньыс суд сетӧ судитчысьлы (мыжаланаыслы) приговорыслысь копиясӧ. Судитчысь приговорлысь копиясӧ пӧлучитӧмсянь сизим лун тыртӧдз вермӧ тшӧктыны делӧсӧ выльысь видлавны судлы ас дырйиыс, сэки колӧ висьтавны судлы, мый вӧсна эз волы суд вылас. Суд видлалас судитчыссянь шыӧдчӧмсӧ да, збыль кӧ некыдз абу вермӧма суд вылас воны, шуам, ёна висьӧма-ӧ, рӧспута вӧсна да сідз водзӧ, — суд шуӧ делӧсӧ выльысь видлавны судитчысьыс дырйи. | Суԁыс-кӧ віԁлаліс ԃелӧсӧ суԃітчыԍтӧг (мыжаланатӧгыс) ԁа вӧчіс прігӧвӧр, кујім лун-тыртӧԇ прігӧвӧр вӧчан лунԍаԋыс суԁ ԍетӧ суԃітчыԍлы (мыжаланаыслы) прігӧвӧрыслыԍ копіјасӧ. Суԃітчыԍ прігӧвӧрлыԍ копіјасӧ пӧлучітӧмԍаԋ ԍіԅім лун-тыртӧԇ вермӧ щӧктыны ԃелӧсӧ выԉыԍ віԁлавны суԁлы ас-ԁырјіыс, секі колӧ віԍтавны суԁлы, мыј-вӧсна ез волы суԁ-вылас. Суԁ віԁлалас суԃітчыԍԍаԋ шыӧԁчӧмсӧ ԁа збыԉ-кӧ ԋекыԇ абу вермӧма суԁ-вылас воны, шуам, јона віԍӧма-ӧ, рӧспута-вӧсна ԁа сіԇ воԇӧ, — суԁ шуӧ ԃелӧсӧ выԉыԍ віԁлавны суԃітчыԍыс-ԁырјі. |
| Татшӧм приговоръяс вылад позьӧ норасьны и обласьтувса (губерняувса) судӧ. Срокыс обласьтувса судӧ норасьныс сетчӧ 14 лун приговорлысь копия пӧлучитӧмсянь. | Тащӧм прігӧвӧрјас-вылаԁ поԅӧ нораԍны і облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧ. Срокыс облаԍтувса суԁӧ нораԍныс ԍетчӧ 14 лун прігӧвӧрлыԍ копіја пӧлучітӧмԍаԋ. |
| Приговоръяс да решенньӧяс серти вӧчӧм нюжӧдӧм йылысь. | Прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-ԍерԏі вӧчӧм ԋужӧԁӧм-јылыԍ. |
| Закон серти приговор вынсялӧм бӧрын пырысь-пыр жӧ вӧчӧны приговорын шуӧмъяссӧ. Приговорӧн кӧ мортӧс мыждӧма пукӧдны пукӧдан инын, — пуксьӧдӧны да сідз водзӧ. Ӧткымынысь приговорын шуӧм серти вӧчӧмсӧ вермӧны нюжӧдны, шуам: 1) мыждӧма мортыс кӧ ёна висьмис да висьӧм вӧснаыс оз позь приговор серти вӧчны; 2) Нюжӧдӧны жӧ приговор серти вӧчӧмысь, мыждӧма мортыс кӧ нӧбасьӧ, кагасӧ чужтӧмсянь кык тӧлысь помасьӧм бӧрӧдз, 3) сэсся, мыждӧма мортлӧн кӧ овмӧсас кутшӧмкӧ омӧльтор лоӧма: пӧжар либӧ семья пытшкас ӧтка уджалысь кулӧма да мукӧдтор. Нюжӧдӧны приговор серти вӧчӧмсӧ, мыждӧма мортӧс пукавны пуксьӧдӧм вӧсна кӧ овмӧсыс вермас дзугсьыны. Приговорӧн кӧ пуктӧма штрап мыждӧма мортлы да мынтынысӧ мортыс штрапсӧ некыдз оз вермы, мынтан кадсӧ вермӧны нюжӧдны квайт тӧлысьӧдз да вӧлисти заводитны перйыны либӧ вочасӧн мынтӧдны квайт тӧлысь чӧжнас. | Закон-ԍерԏі прігӧвӧр вынԍалӧм-бӧрын пырыԍ-пыр-жӧ вӧчӧны прігӧвӧрын шуӧмјассӧ. Прігӧвӧрӧн-кӧ мортӧс мыжԁӧма пукӧԁны пукӧԁан-інын, — пукԍӧԁӧны ԁа сіԇ воԇӧ. Ӧткымыныԍ прігӧвӧрын шуӧм-ԍерԏі вӧчӧмсӧ вермӧны ԋужӧԁны, шуам: 1) мыжԁӧма мортыс-кӧ јона віԍміс ԁа віԍӧм-вӧснаыс оз поԅ прігӧвӧр-ԍерԏі вӧчны; 2) Ԋужӧԁӧны-жӧ прігӧвӧр-ԍерԏі вӧчӧмыԍ, мыжԁӧма мортыс-кӧ нӧбаԍӧ, кагасӧ чужтӧмԍаԋ кык тӧлыԍ помаԍӧм-бӧрӧԇ, 3) сеԍԍа, мыжԁӧма мортлӧн-кӧ овмӧсас кущӧмкӧ омӧԉтор лоӧма: пӧжар, ԉібӧ ԍемја-пыщкас ӧтка уҗалыԍ кулӧма ԁа мукӧԁтор. Ԋужӧԁӧны прігӧвӧр-ԍерԏі вӧчӧмсӧ, мыжԁӧма мортӧс пукавны пукԍӧԁӧм-вӧсна-кӧ овмӧсыс вермас ԇугԍыны. Прігӧвӧрӧн-кӧ пуктӧма штрап мыжԁӧма мортлы ԁа мынтынысӧ мортыс штрапсӧ ԋекыԇ оз вермы, мынтан каԁсӧ вермӧны ԋужӧԁны квајт тӧлыԍӧԇ ԁа вӧԉіԍкі завоԃітны перјыны ԉібӧ вочасӧн мынтӧԁны квајт тӧлыԍ-чӧжнас. |
| Приговор серти вӧчан сроксӧ нюжӧдны корны да либӧ эз кӧ приговор шуӧм серти вӧчны да колӧ корны вӧчныс, колӧ шыӧдчыны приговорсӧ вӧчысь судӧ, а мыждӧма мортыс кӧ олӧ мӧд суд участок улын, шыӧдчӧмсӧ колӧ мӧдӧдны сійӧ олан инса суд участокӧ. | Прігӧвӧр-ԍерԏі вӧчан сроксӧ ԋужӧԁны корны ԁа ԉібӧ ез-кӧ прігӧвӧр шуӧм-ԍерԏі вӧчны ԁа колӧ корны вӧчныс, колӧ шыӧԁчыны прігӧвӧрсӧ вӧчыԍ суԁӧ, а мыжԁӧма мортыс-кӧ олӧ мӧԁ суԁ участок-улын, шыӧԁчӧмсӧ колӧ мӧԁӧԁны сіјӧ олан-інса суԁ участокӧ. |
| Судыд приговор серти вӧчӧм сроксӧ нюжӧдӧм йылысь шыӧдчӧмсӧ видлаліг кежлӧ корӧ мыждӧма мортсӧ, а оз кӧ во, сытӧг и видлалас. | Суԁыԁ прігӧвӧр-ԍерԏі вӧчӧм сроксӧ-ԋужӧԁӧм-јылыԍ шыӧԁчӧмсӧ віԁлаліг-кежлӧ корӧ мыжԁӧма мортсӧ, а оз-кӧ во, сытӧг і віԁлалас. |
| Гражданскӧй делӧяс кузя мыйӧн решенньӧяссӧ вынсьӧдасны пыр и вӧчӧны. Сьӧм кӧ перйыны судитӧма, пыр и кутасны перйыны, сӧмын некыдз кӧ нин оз позь пырсӧ перйыныс, сійӧ нюжӧдчыштас неуна. Сидз кӧ шыӧдчӧмсӧ перъян сроксӧ нюжӧдыштӧм йывсьыд колӧ сетны судитчигас. | Гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа мыјӧн решеԋԋејассӧ вынԍӧԁасны пыр-і вӧчӧны. Ԍӧм-кӧ перјыны суԃітӧма, пыр-і кутасны перјыны, сӧмын ԋекыԇ-кӧ-ԋін оз поԅ пырсӧ перјыныс, сіјӧ ԋужӧԁчыштас ԋеуна. Ԍіԇ-кӧ шыӧԁчӧмсӧ перјан-сроксӧ ԋужӧԁыштӧм-јывԍыԁ колӧ ԍетны суԃітчігас. |
| Содтӧд решенньӧ корӧм. | Соԁтӧԁ-решеԋԋе корӧм. |
| Судитчысьяс, судӧн решенньӧ вӧчӧм бӧрын сизим лун тыртӧдз мукӧддырйиыс вермӧны судӧс корны содтӧд решенньӧ вӧчны. Шуам, судӧ сетысь морт перйӧ мӧд мортлысь 100 шайт, перйысьыслысь кӧлуй вузалӧмысь да 50 шайт уджйӧза сьӧм. Судыд судитіс перйысь мортыдлы 100 шайттӧ, а 50 шайт уджйӧза сьӧм йывсьыд решенньӧад абу и гарыштлӧма. Перйысь мортыд вермис судӧс корны вӧчны содтӧд решенньӧ, став сьӧмсӧ сполна перйӧм вӧсна. Овлӧ сідз, суд шуас перйыны ӧти мортлысь кӧлуй либӧ эмбур, а решенньӧас оз висьтав уна-ӧ да мый перйыныс. Либӧ суд судитіс перйыны мортлысь стрӧйба, а кутшӧм стрӧйба, решенньӧас абу висьталӧма. | Суԃітчыԍјас, суԁӧн решеԋԋе вӧчӧм-бӧрын ԍіԅім лун-тыртӧԇ мукӧԁ-ԁырјіыс вермӧны суԁӧс корны соԁтӧԁ-решеԋԋе вӧчны. Шуам, суԁӧ-ԍетыԍ морт перјӧ мӧԁ мортлыԍ 100 шајт, перјыԍыслыԍ кӧлуј вузалӧмыԍ ԁа 50 шајт уҗјӧза-ԍӧм. Суԁыԁ суԃітіс перјыԍ мортыԁлы 100 шајттӧ, а 50 шајт уҗјӧза-ԍӧм-јывԍыԁ решеԋԋеаԁ абу-і гарыштлӧма. Перјыԍ мортыԁ верміс суԁӧс корны вӧчны соԁтӧԁ решеԋԋе, став ԍӧмсӧ сполна перјӧм-вӧсна. Овлӧ сіԇ, суԁ шуас перјыны ӧԏі мортлыԍ кӧлуј ԉібӧ ембур, а решеԋԋеас оз віԍтав унаӧ ԁа мыј перјыныс. Ԉібӧ суԁ суԃітіс перјыны мортлыԍ стрӧјба, а кущӧм стрӧјба решеԋԋеас абу віԍталӧма. |
| Частнӧй жалӧба (норасьӧм). | Частнеј жалӧба (нораԍӧм). |
| Судыд, судсӧ нуӧдігӧн либӧ бӧрыннас, решенньӧ вӧчӧмысь кындзи, вӧчӧ частнӧй определенньӧяс, шуам, корны абу суд вылӧ кутшӧмкӧ свидетельӧс либӧ мукӧдтор йылысь. Судитчысь индіс выль свидетельӧс, а суд шуис, оз пӧ ков тэнад свидетельыд, либӧ суд босьтіс да видлаліс видз-му йылысь вензьӧм, а сэтшӧм делӧыс видлавсьӧ земельнӧй комиссияын, либӧ судыд эз куж дон пуктыны суд пыр перъянтор вылӧ, эз босьт кадын сетӧм кассация норасьӧмсӧ, кадын эз сет исполнительнӧй лист да мукӧд. Татшӧм частнӧй определенньӧяс вылӧ позьӧ норасьны, сӧмын Гражданскӧй Суд Нуӧдан закон чукӧрын кӧ веськыда висьтавсьӧ, мый сэтшӧм определенньӧ вылӧ позьӧ сетны норасьӧм. Гражданскӧй Суд Нуӧдан Закон Чукӧр индалӧма кутшӧм определенньӧяс вылӧ позьӧ норасьны. (Суд кӧ оз босьт судӧ пырысь морт шыӧдчӧм вылӧ паныда шыӧдчӧм, либӧ сьӧм перйысьлысь воча сьӧм перйӧм йылысь шыӧдчӧм, либӧ делӧсӧ кӧ судыд кусӧдіс, суд вылас перйысь мортыс эз во да, да мукӧд определенньӧяс, мый вӧсна эськӧ вермас лоны не закон серти решенньӧыс). | Суԁыԁ, суԁсӧ-нуӧԁігӧн ԉібӧ бӧрінас, решеԋԋе вӧчӧмыԍ-кынԇі, вӧчӧ частнеј опреԃеԉеԋԋејас, шуам, корны абу суԁ-вылӧ кущӧмкӧ свіԃіԏеԉӧс, ԉібӧ мукӧԁтор-јылыԍ. Суԃітчыԍ інԁіс выԉ свіԃіԏеԉӧс, а суԁ шуіс, оз-пӧ ков тенаԁ ԍвіԃіԏеԉыԁ, ԉібӧ суԁ боԍтіс ԁа віԁлаліс віԇму-јылыԍ венԅӧм, а сещӧм ԃелӧыс віԁлавԍӧ ԅемеԉнеј-коміԍԍіјаын, ԉібӧ суԁыԁ ез куж ԁон пуктыны суԁ-пыр перјантор-вылӧ, ез боԍт каԁын-ԍетӧм-кассатсіја нораԍӧмсӧ, каԁын ез ԍет ісполԋіԏеԉнеј ԉіст ԁа мукӧԁ. Тащӧм частнеј опреԃеԉеԋԋејас-вылӧ поԅӧ нораԍны, сӧмын Гражԁанскеј-Суԁ-Нуӧԁан закон чукӧрын-кӧ веԍкыԁа віԍтавԍӧ, мыј сещӧм опреԃеԉеԋԋе-вылӧ поԅӧ ԍетны нораԍӧм. Гражԁанскеј-Суԁ-Нуӧԁан Закон-Чукӧр інԁалӧма кущӧм опреԃеԉеԋԋејас-вылӧ поԅӧ нораԍны. (Суԁ-кӧ оз боԍт суԁӧ-пырыԍ-морт шыӧԁчӧм-вылӧ паныԁа-шыӧԁчӧм, ԉібӧ ԍӧм перјыԍлыԍ воча ԍӧм-перјӧм-јылыԍ шыӧԁчӧм, ԉібӧ ԃелӧсӧ-кӧ суԁыԁ кусӧԁіс суԁ-вылас перјыԍ-мортыс ез-во-ԁа, ԁа мукӧԁ опреԃеԉеԋԋејас, мыј вӧсна-еԍкӧ вермас лоны ԋезакон-ԍерԏі решеԋԋеыс). |
| Сэсся ӧд, он кӧ индав законад, мыйысь да мыйысь сӧмын позьӧ норасьныд, норасьӧмыд частнӧй суд определенньӧ вылад вермас лоны зэв уна дай быдсяма пӧлӧс. Посни делӧяснад, кассация норасьӧмсӧ кӧ сетны выліджыкса судӧ, сӧмын сійӧ судсӧ лоӧ уджӧн тыртӧма. А вылысса кассация судыдлӧн ӧд могыс сійӧ жӧ, мый и определенньӧ вӧчысь судлӧн, — вӧчны лючкиа приговор. Сы вӧсна определенньӧ вӧчысь судлы сетӧма права веськӧдлыны дай вежлавны ассьыс определенньӧсӧ. Сійӧн, и норасьысьлы дзик нинӧмла кассация норасьӧмтӧ выліджыкса судад сетныд. | Сеԍԍа-ӧԁ, он-кӧ інԁав законаԁ, мыјыԍ ԁа мыјыԍ сӧмын поԅӧ нораԍныԁ, нораԍӧмыԁ частнеј суԁ-опреԃеԉеԋԋе-вылаԁ вермас лоны зев уна ԁај быԁԍама-пӧлӧс. Посԋі ԃелӧјаснаԁ, кассатсіја нораԍӧмсӧ-кӧ ԍетны выліҗыкса суԁӧ, сӧмын сіјӧ суԁсӧ лоӧ уҗӧн тыртӧма. А вылысса кассатсіја суԁыԁлӧн-ӧԁ могыс сіјӧ-жӧ, мыј і опреԃеԉеԋԋе вӧчыԍ суԁлӧн, — вӧчны ԉучкіа прігӧвӧр. Сы-вӧсна опреԃеԉеԋԋе вӧчыԍ суԁлы ԍетӧма права веԍкӧԁлыны ԁај вежлавны асԍыс опреԃеԉеԋԋесӧ. Сіјӧн,-і нораԍыԍлы ԇік ԋінӧмла кассатсіја нораԍӧмтӧ выліҗыкса суԁаԁ ԍетныԁ. |
| Сідзкӧ суд определенньӧ вылӧ, сы вӧсна кӧ лои не закон серти решенньӧ вӧчӧмыс, позьӧ норасьны. Норасьӧмыд суд определенньӧ вылӧ сетчӧ сійӧ жӧ судӧ, коді вӧчис определенньӧсӧ. Норасьӧмкӧд тшӧтш сетсьӧ норасьӧм гижӧдлысь копия. Копиясӧ сетӧны мӧдар бокса судитчысьлы. | Сіԇ-кӧ суԁ опреԃеԉеԋԋе-вылӧ, сы-вӧсна-кӧ лоі ԋезакон-ԍерԏі решеԋԋе вӧчӧмыс, поԅӧ нораԍны. Нораԍӧмыԁ суԁ опреԃеԉеԋԋӧ-вылӧ ԍетчӧ сіјӧ-жӧ суԁӧ, коԁі вӧчіс опреԃеԉеԋԋесӧ. Нораԍӧмкӧԁ щӧщ ԍетԍӧ нораԍӧм гіжӧԁлыԍ-копіја. Копіјасӧ ԍетӧны мӧԁар бокса суԃітчыԍлы. |
| Частнӧй определенньӧ вылӧ норасьӧм колӧ сетны сизим лун тыртӧдз определенньӧсӧ судӧн вӧчӧмсянь. Норасьӧмыс частнӧй определенньӧ вылӧ гражданскӧй делӧ кузя гижсьӧ обласьтувса (губерняувса) судӧ гражданскӧй кассация вежӧсӧ, а обласьтувса (губерняувса) суд кӧ делӧсӧ видлалігӧн вӧчис определенньӧсӧ (гырысь делӧяс кузя) — норасьны колӧ РСФСР-са Медыджыд Судӧ. | Частнеј опреԃеԉеԋԋе-вылӧ нораԍӧм колӧ ԍетны ԍіԅім лун-тыртӧԇ опреԃеԉеԋԋесӧ суԁӧн вӧчӧмԍаԋ. Нораԍӧмыс частнеј-опреԃеԉеԋԋе-вылӧ гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа гіжԍӧ облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧ гражԁанскеј-кассатсіја вежӧсӧ, а облаԍтувса (губерԋаувса) суԁ-кӧ ԃелӧсӧ віԁлалігӧн вӧчіс опреԃеԉеԋԋесӧ (гырыԍ ԃелӧјас-куԅа) — нораԍны колӧ РСФСР-са Меԁ Ыҗыԁ Суԁӧ. |
| Уголовнӧй делӧяс кузя, кыткӧ кӧ суд вӧчис не закон серти, дай не закон серти жӧ определенньӧсӧ вӧчис, позьӧ норасьны кассация судӧ, сӧмын оз нин позь норасьны определенньӧӧн кӧ судыс судитчысьӧс штрапуйтіс, либӧ арестуйтіс суд вылын юралысьӧс кывзытӧмысь, либӧ кассацияын норасьӧмсӧ видлавтӧдз кӧ мыждӧма мортлы суд пуктіс мыжпыкӧд (рочӧн кӧ «применена мера пресечения»). | Уголовнеј ԃелӧјас-куԅа, кыткӧ-кӧ суԁ вӧчіс ԋе закон-ԍерԏі, ԁај ԋезакон-ԍерԏі-жӧ опреԃеԉеԋԋесӧ вӧчіс, поԅӧ нораԍны кассатсіја суԁӧ, сӧмын оз-ԋін поԅ нораԍны опреԃеԉеԋԋеӧн-кӧ суԁыс суԃітчыԍӧс штрапујтіс, ԉібӧ арестујтіс суԁ-вылын јуралыԍӧс кывзытӧмыԍ, ԉібӧ кассатсіјаын нораԍӧмсӧ віԁлавтӧԇ-кӧ мыжԁӧма мортлы суԁ пуктіс мыжпыкӧԁ (рочӧн-кӧ „применена мера пресечения“). |
| Тайӧ определенньӧяс вылӧ оз и ков норасьны. | Тајӧ опреԃеԉеԋԋејас-вылӧ оз і ков нораԍны. |
| Народнӧй либӧ обласьтувса (губерняувса) судӧн вӧчӧм частнӧй определенньӧ вылӧ колӧ норасьны обласьтувса (губерняувса) судӧ уголовнӧй кассация вежӧсӧ. | Нароԁнеј ԉібӧ облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧн вӧчӧм-частнеј опреԃеԉеԋԋе-вылӧ колӧ нораԍны облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧ уголовнеј кассатсіја вежӧсӧ. |
| Вывті дыр делӧ видлалӧм нюжӧдӧмысь уголовнӧй да гражданскӧй судъяс вылӧ позьӧ жӧ норасьны. Та вӧсна норасьӧмлы некутшӧм срок абу лӧсьӧдӧма. Норасьны колӧ РСФСР-са Медыджыд Судӧ либӧ прокурорлы. | Вывті ԁыр ԃелӧ віԁлалӧм ԋужӧԁӧмыԍ уголовнеј ԁа гражԁанскеј суԁјас-вылӧ поԅӧ-жӧ нораԍны. Та-вӧсна нораԍӧмлы ԋекущӧм срок абу лӧԍӧԁӧма. Нораԍны колӧ РСФСР-са Меԁ Ыҗыԁ Суԁӧ ԉібӧ прокурорлы. |
| Колӧ оз волыны кассация судӧ норасьысьлы. | Колӧ оз волыны кассатсіја суԁӧ нораԍыԍлы. |
| Кутшӧмкӧ делӧ кузя судитчигӧн медводдзаысьсӧ суд вылӧ мыжаланалы да доръяналы закон серти лоӧ быть волыны. Уголовнӧй делӧяс кузя мыжа мортӧс, оз кӧ во, суд вылӧ вермасны вайӧдны. Вермасны жӧ мыжмӧм мортӧс вайӧдны гражданскӧй делӧ кузя кага кӧрым да уджалӧмысь дон перйигӧн. Судыдлы ӧд колӧ ставсӧ бура тӧдмавны юасьны судитчысьясыдлысь, сы понда лоӧ быть воны судитчысьяслы. Кассация судыд оз нин улысса судын моз делӧтӧ видлав, сэні сӧмын видлалӧны, кыдзи судсӧ нуӧдіс да судитіс-мыждіс улысса судыд, сы понда норасьысьлы абу быть воны кассация суд вылӧ, дерт норасьысьыд кӧ воас, кассация судыд вермас мыйсюрӧ юасьыштны сылысь, сӧмын оз кӧ во, вермӧны сытӧг делӧсӧ видлавны. Обласьтувса (губерняувса) кассация суд суд вӧчан кад йывсьыс судитчысьясӧс юӧртӧ. Норасьысь юӧртӧм морт кӧ воас суд вылӧ, сылы сетӧны кыв. РСФСР-са Медыджыд Судлӧн кассация коллегияыс норасьӧм кузя делӧ видлалан кад йылысь оз юӧрт судитчысьясӧс да норасьысьясӧс, а сӧмын ӧшӧдлӧ список (нимпас), код лунӧ кутшӧм делӧяс кутасны видласьны. | Кущӧмкӧ ԃелӧ-куԅа суԃітчігӧн меԁ-воԇԇаыԍсӧ суԁ-вылӧ мыжаланалы ԁа ԁорјаналы закон-ԍерԏі лоӧ быԏ волыны. Уголовнеј ԃелӧјас-куԅа мыжа мортӧс, оз-кӧ во, суԁ-вылӧ вермасны вајӧԁны. Вермасны-жӧ мыжмӧм мортӧс вајӧԁны гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа кага кӧрым ԁа уҗалӧмыԍ ԁон перјігӧн. Суԁыԁлы-ӧԁ колӧ ставсӧ бура тӧԁмавны јуаԍны суԃітчыԍјасыԁлыԍ, сы-понԁа лоӧ быԏ воны суԃітчыԍјаслы. Кассатсіја-суԁыԁ оз-ԋін улысса суԁын-моз ԃелӧтӧ віԁлав, сені сӧмын віԁлалӧны кыԇі суԁсӧ нуӧԁіс ԁа суԃітіс-мыжԁіс улысса суԁыԁ, сы-понԁа нораԍыԍлы абу быԏ воны кассатсіја суԁ-вылӧ, ԃерт нораԍыԍыԁ-кӧ воас, кассатсіја-суԁыԁ вермас мыј-ԍурӧ јуаԍыштны сылыԍ, сӧмын оз-кӧ во, вермӧны сытӧг ԃелӧсӧ віԁлавны. Облаԍтувса (губерԋаувса) кассатсіја-суԁ суԁ вӧчан каԁ јывԍыс суԃітчыԍјасӧс јуӧртӧ. Нораԍыԍ јуӧртӧм морт-кӧ воас суԁ-вылӧ, сылы ԍетӧны кыв. РСФСР-са Меԁ Ыҗыԁ Суԁлӧн кассатсіја-коԉԉегіјаыс нораԍӧм-куԅа ԃелӧ віԁлалан каԁ-јылыԍ оз јуӧрт суԃітчыԍјасӧс ԁа нораԍыԍјасӧс, а сӧмын ӧшӧԁлӧ спісок (ԋімпас) коԁ-лунӧ, кущӧм ԃелӧјас кутасны віԁлаԍны. |
| Уголовнӧй делӧяс кузя вӧчӧм частнӧй определенньӧяс вылӧ норасьӧмъяс обласьтувса суд видлалӧ судитчысьясӧс юӧрттӧг, а вежон водзджык ӧшӧдӧ список, код лунӧ кутшӧм делӧ кутас кассация суд видлавны. Норасьысь кӧ воас делӧсӧ видлаліг кежлӧ, лэдзасны кассация суд вылын сёрнитны. | Уголовнеј ԃелӧјас-куԅа вӧчӧм частнеј опреԃеԉеԋԋејас-вылӧ нораԍӧмјас облаԍтувса суԁ віԁлалӧ суԃітчыԍјасӧс јуӧрттӧг, а вежон воԇҗык ӧшӧԁӧ спісок коԁ лунӧ кущӧм ԃелӧ кутас кассатсіја-суԁ віԁлавны. Нораԍыԍ-кӧ воас ԃелӧсӧ віԁлаліг-кежлӧ, леԇасны кассатсіја суԁ-вылын ԍорԋітны. |
| Гражданскӧй делӧяс кузя вӧчӧм частнӧй определенньӧяс вылӧ норасьӧм видлалӧны, кассация норасьӧмтӧ моз жӧ. | Гражԁанскеј-ԃелӧјас-куԅа вӧчӧм частнеј опреԃеԉеԋԋејас-вылӧ нораԍӧм віԁлалӧны, кассатсіја нораԍӧмтӧ моз-жӧ. |
| Кыдзи норасьны вынсялӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ. | Кыԇі нораԍны вынԍалӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ. |
| Приговор либӧ решенньӧ вӧчӧм бӧрын кӧ норасян срок тыртӧдзыс судитчысьяс эз норасьны либӧ норасьлісны да кассация вынсьӧдіс улысса судлысь приговорсӧ либӧ решенньӧсӧ, приговор либӧ решенньӧ сы бӧрын вынсялӧ. | Прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе вӧчӧм-бӧрын-кӧ, нораԍан срок-тыртӧԇыс суԃітчыԍјас ез нораԍны, ԉібӧ нораԍлісны-ԁа кассатсіја вынԍӧԁіс улысса суԁлыԍ прігӧвӧрсӧ ԉібӧ решеԋԋесӧ, прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе сы-бӧрын вынԍалӧ. |
| Ӧні миянлы колӧ тӧдны, позьӧ оз сэтшӧм, вынсялӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ, норасьны? | Ӧні міјанлы колӧ тӧԁны, поԅӧ оз сещӧм, вынԍалӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ нораԍны? |
| Вӧлӧмкӧ, мукӧддырйиыс позьӧ норасьны. Быд делӧ кузя законыд оз жӧ лэдз вынсялӧм приговор да решенньӧ вылӧ норасьныд. | Вӧлӧм кӧ мукӧԁ-ԁырјіыс поԅӧ нораԍны. Быԁ ԃелӧ-куԅа законыԁ оз-жӧ леԇ вынԍалӧм прігӧвӧр ԁа решеԋԋе-вылӧ нораԍныԁ. |
| Сідзнад ӧд мыждӧма либӧ судитӧма мортыд пыр кутас нюжӧдны делӧтӧ, неокота кӧ сылы судитӧм сьӧмтӧ мынтыны либӧ пукӧданінад пуксьынытӧ. | Сіԇнаԁ-ӧԁ мыжԁӧма ԉібӧ суԃітӧма мортыԁ пыр кутас ԋужӧԁны ԃелӧтӧ, ԋеокота-кӧ сылы суԃітӧм ԍӧмтӧ мынтыны ԉібӧ пукӧԁанінаԁ пукԍынытӧ. |
| Закон лэдзӧ норасьны приговор либӧ решенньӧ вылӧ вынсялӧм бӧрын кӧ вӧлиськи тӧдлісны, мый приговорыс либӧ решенньӧыс абу лючки лоӧма. | Закон леԇӧ нораԍны прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе-вылӧ вынԍалӧм бӧрын-кӧ вӧԉіԍкі тӧԁлісны, мыј прігӧвӧрыс ԉібӧ решеԋԋеыс абу ԉучкі лоӧма. |
| Шуам, тӧдлісны, мый свидетельыд суд вылас висьталӧма тӧдтӧг, а судыд сійӧ висьталӧмлы эскӧмӧн вӧчис приговорсӧ либӧ решенньӧсӧ, либӧ судыд калым босьтӧма да сы вӧсна абу лючки — закон серти вӧчӧма приговортӧ либӧ решенньӧтӧ. | Шуам, тӧԁлісны мыј свіԃіԏеԉыԁ суԁ-вылас віԍталӧма тӧԁтӧг, а суԁыԁ сіјӧ віԍталӧмлы ескӧмӧн вӧчіс прігӧвӧрсӧ ԉібӧ решеԋԋесӧ, ԉібӧ суԁыԁ калым боԍтӧма ԁа сы-вӧсна абу ԉучкі — закон-ԍерԏі вӧчӧма прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ. |
| Овлӧ — судыд решенньӧсӧ вӧчигӧн пыксис кутшӧмкӧ мӧд решенньӧ вылӧ, а сійӧ решенньӧтӧ абу вынсьӧдӧмаӧсь. Шуам, судыд решенньӧсӧ вӧчигӧн пыксис волземкомиссия решенньӧ вылӧ, а бӧртинас обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссия волземкомиссияыдлысь решенньӧсӧ абу вынсьӧдӧма. Сідзкӧ и судыдлӧн решенньӧыс оз жӧ ло лючки. | Овлӧ — суԁыԁ решеԋԋесӧ вӧчігӧн пыкԍіс кущӧмкӧ мӧԁ решеԋԋе-вылӧ, а сіјӧ решеԋԋетӧ абу вынԍӧԁӧмаӧԍ. Шуам, суԁыԁ решеԋԋесӧ вӧчігӧн пыкԍіс волԅемкоміԍԍіја решеԋԋе-вылӧ, а бӧрԏінас облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіја волԅемкоміԍԍіјаыԁлыԍ решеԋԋесӧ абу вынԍӧԁӧма. Сіԇ-кӧ і суԁыԁлӧн решеԋԋеыс оз-жӧ ло ԉучкі. |
| Казеннӧй сьӧм лотайтысь суд вылӧ вайис документъяс да мездысис мыжсьыс, а кымынкӧ тӧлысь бӧрын аддзисны — документъясыс вӧлӧмаӧсь лӧжнӧйӧсь. Вермас лоны сэтшӧмтор, шуам: менсьым, лӧжнӧй кырымпасъяс серти бать пыдди судитісны сьӧм, а недыр мысти тӧдлісны кырымпасыд вӧлӧма лӧжнӧй. Документъяслысь лӧжлунсӧ колӧ петкӧдлыны суд пыр. Кодӧскӧ суд мыждіс морт виӧмысь, а мортыс, вӧлӧмакӧ да, ловъя. | Каԅеннеј ԍӧм лотајтыԍ суԁ-вылӧ вајіс ԁокументјас ԁа мезԁыԍіс мыжԍыс, а кымынкӧ тӧлыԍ-бӧрын аԁԇісны — ԁокументјасыс вӧлӧмаӧԍ лӧжнејӧԍ. Вермас лоны сещӧм-тор, шуам: менԍым, лӧжнеј кырым-пасјас-ԍерԏі баԏ-пыԃԃі суԃітісны ԍӧм, а ԋеԁыр-мыԍԏі тӧԁлісны кырым-пасыԁ вӧлӧма лӧжнеј. Ԁокументјаслыԍ лӧжлунсӧ колӧ петкӧԁлыны суԁ-пыр. Коԁӧс-кӧ суԁ мыжԁіс морт-віјӧмыԍ, а мортыс вӧлӧма-кӧ-ԁа ловја. |
| Суд приговор либӧ решенньӧ вынсялӧм бӧрын кӧ воссисны выльторъяс, помкаяс сійӧ делӧ кузяыс, да тӧдӧмӧн кӧ приговорыд либӧ решенньӧыд лолӧма не закон серти, колӧ прокурор пыр тшӧктыны судӧс выльысь видлавны. Позьӧ жӧ шыӧдчыны веськыда республикаса прокурор либӧ РСФСР-са Медыджыд Судын юралысь дінӧ, сӧмын ас районса прокурорыд делӧтӧ регыдджык вермас видлавны да вӧчны мый колӧ. Участокса прокурорыд кӧ оз примит шыӧдчӧмтӧ либӧ оз кӧсйысь видлавны делӧсӧ, позьӧ норасьны центральнӧй прокуратураӧ. | Суԁ прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе вынԍалӧм-бӧрын-кӧ воԍԍісны выԉ-торјас, помкајас сіјӧ ԃелӧ-куԅаыс, ԁа тӧԁӧмӧн-кӧ прігӧвӧрыԁ ԉібӧ решеԋԋеыԁ лолӧма ԋезакон-ԍерԏі, колӧ прокурор-пыр щӧктыны суԁӧс выԉыԍ віԁлавны. Поԅӧ-жӧ шыӧԁчыны веԍкыԁа респубԉікаса прокурор ԉібӧ РСФСР-са Меԁ Ыҗыԁ Суԁын јуралыԍ-ԁінӧ, сӧмын ас рајјонса прокурорыԁ ԃелӧтӧ регыԁҗык вермас віԁлавны ԁа вӧчны мыј колӧ. Участокса прокурорыԁ-кӧ оз пріміт шыӧԁчӧмтӧ ԉібӧ оз кӧсјыԍ віԁлавны ԃелӧсӧ, поԅӧ нораԍны тсентраԉнеј прокуратураӧ. |
| Вынсялӧм приговоръястӧ, выльысь видлалӧм йылысь шыӧдчӧмъясысь, мукӧд уголовнӧй делӧяс кузя шыӧдчӧмъясысь моз жӧ некутшӧм сборъяс оз босьтны. | Вынԍалӧм прігӧвӧрјастӧ, выԉыԍ віԁлалӧм-јылыԍ шыӧԁчӧмјасыԍ, мукӧԁ уголовнеј ԃелӧјас-куԅа шыӧԁчӧмјасыԍ моз-жӧ ԋекущӧм сборјас оз боԍтны. |
| Коді вермӧ корны уголовнӧй делӧястӧ выльысь кыпӧдны? | Коԁі вермӧ корны уголовнеј-ԃелӧјастӧ выԉыԍ кыпӧԁны? |
| Приговорнас кӧ судыс мездӧма мыжа мортӧс, выльысь уголовнӧй делӧтӧ кыпӧдны вермӧ корны прокурор. Приговорнас кӧ мыждӧма немыжтӧмысь, корны вермӧ делӧсӧ выльысь видлавны прокуратура, мыждӧм морт, сылӧн дорйысьыс, сылӧн рӧдняясыс да общественнӧй организацияяс ас шлен вӧснаыс. | Прігӧвӧрнас-кӧ суԁыс мезԁӧма мыжа мортӧс, выԉыԍ уголовнеј-ԃелӧтӧ кыпӧԁны вермӧ корны прокурор. Прігӧвӧрнас-кӧ мыжԁӧма ԋемыжтӧмыԍ, корны вермӧ ԃелӧсӧ выԉыԍ віԁлавны прокуратура, мыжԁӧм морт, сылӧн ԁорјыԍыс, сылӧн рӧԃԋајасыс ԁа обшщественнеј оргаԋізатсіјајас ас шԉен-вӧснаыс. |
| Гражданскӧй делӧяс кузя выльысь делӧ видлалӧм йылысь вермӧны шыӧдчыны прокуратура либӧ асьныс судитчысьясыс. Шыӧдчыны позьӧ, мыйкӧ кӧ выльтор делӧ йывсьыс тыдовтчис ли, тӧдлісны ли. Срокыс шыӧдчыныс выль помка тӧдлӧмсяньыс ӧти тӧлысь. | Гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа выԉыԍ ԃелӧ віԁлалӧм-јылыԍ вермӧны шыӧԁчыны прокуратура ԉібӧ аԍныс суԃітчыԍјасыс. Шыӧԁчыны поԅӧ мыјкӧ-кӧ выԉтор ԃелӧ-јывԍыс, тыԁовтчіс-ԉі, тӧԁлісны-ԉі. Срокыс шыӧԁчыныс выԉ-помка тӧԁлӧмԍаԋыс ӧԏі тӧлыԍ. |
| Сэсся вынсялӧм приговортӧ либӧ решенньӧтӧ вермӧны жӧ выльысь видлавны со мый вӧсна: шуам, судыд приговортӧ либӧ решенньӧтӧ вӧчлӧма ёна не закон серти, а судитчысьыд аслас пемыдлун вӧсна абу норасьӧма да норасян срок кольӧм бӧрад приговорыд либӧ решенньӧыд вынсялӧма нин. Корны вынсялӧм приговортӧ либӧ решенньӧтӧ выльысь видлавны колӧ обласьтувса (губерняувса) судын юралысьлысь либӧ прокурорлысь, а медбур лоӧ, шыӧдчан кӧ уездӧ прокурорлы отсасьысьлы. Гражданскӧй делӧястӧ вермӧны видлавны решенньӧ вынсялӧм бӧрын во тыртӧдз. Ёна тӧдчана не закон серти приговор либӧ решенньӧ вӧчӧмыд овлӧ, дерт, зэв шоча, сы вӧсна вынсялӧм приговортӧ либӧ решенньӧтӧ вежлӧмыд овлӧ зэв жӧ шоча. | Сеԍԍа вынԍалӧм прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ вермӧны-жӧ выԉыԍ віԁлавны со мыј-вӧсна: шуам, суԁыԁ прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ вӧчлӧма јона ԋезакон-ԍерԏі, а суԃітчыԍыԁ аслас пемыԁлун-вӧсна абу нораԍӧма ԁа нораԍан срок коԉӧм-бӧраԁ прігӧвӧрыԁ ԉібӧ решеԋԋеыԁ вынԍалӧма-ԋін. Корны вынԍалӧм прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ выԉыԍ віԁлавны колӧ облаԍтувса (губерԋаувса) суԁын јуралыԍлыԍ ԉібӧ прокурорлыԍ, а меԁ бур лоӧ шыӧԁчан-кӧ ујезԁӧ прокурорлы-отсаԍыԍлы. Гражԁанскеј ԃелӧјастӧ вермӧны віԁлавны решеԋԋе вынԍалӧм-бӧрын во-тыртӧԇ. Јона тӧԁчана ԋезакон-ԍерԏі прігӧвӧр ԉібӧ решеԋԋе вӧчӧмыԁ овлӧ, ԃерт, зев шоча, сы-вӧсна вынԍалӧм прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ вежлӧмыԁ овлӧ зев-жӧ шоча. |
| Земельнӧй комиссия решенньӧяс вылӧ норасьӧм. | Ԅемеԉнеј коміԍԍіја решеԋԋејас-вылӧ нораԍӧм. |
| Водзын ми пыр на сёрнитім, кыдзи да кытчӧ норасьны народнӧй да обласьтувса (губерняувса) судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ. Народнӧй суд, обласьтувса (губерняувса) суд да РСФСР-са Медыджыд Суд, уджнас йитчӧны мӧда-мӧдныскӧд, — найӧ, кыдз шуласны, ӧти судсистемаысьӧсь. Эмӧсь нӧшта тайӧ судсьыс ӧтдор мукӧд судъяс — земельнӧй комиссия да мукӧд сикас. Вензьӧмъяс видз-му вӧсна, семья кост зыкъяс, вӧлӧсьт да сиктъяскостса видз-муӧн юксьӧм зыкъяс (сідзжӧ и эмбур видз-мукӧд кӧ ӧтлаын юкӧны) да видз-му вӧдитӧм вӧсна вензьӧмъяс йылысь народнӧй суд оз видлав, а сы вылӧ нарошнӧ лӧсьӧдӧма земельнӧй комиссияяс. | Воԇын мі пыр-на ԍорԋітім кыԇі ԁа кытчӧ нораԍны нароԁнеј ԁа облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ. Нароԁнеј суԁ, облаԍтувса (губерԋаувса) суԁ ԁа РСФСР-са Меԁ Ыҗыԁ Суԁ, уҗнас јітчӧны мӧԁа-мӧԁныскӧԁ, — најӧ, кыԇ шуласны, ӧԏі суԁԍіԍԏемаыԍӧԍ. Емӧԍ нӧшта тајӧ суԁԍыс-ӧтԁор мукӧԁ суԁјас — ԅемеԉнеј коміԍԍіја ԁа мукӧԁ-ԍікас. Венԅӧмјас віԇму-вӧсна, ԍемја-кост-зыкјас, вӧлӧԍт ԁа ԍіктјас-костса віԇмуӧн јукԍӧм-зыкјас (сіԇ-жӧ і ембур віԇмукӧԁ-кӧ ӧтлаын јукӧны) ԁа віԇму вӧԃітӧм-вӧсна венԅӧмјас-јылыԍ нароԁнеј суԁ оз віԁлав, а сы-вылӧ нарошнӧ лӧԍӧԁӧма ԅемеԉнеј коміԍԍіјајас. |
| Видз-му вӧсна вензьӧмъяс крестьяна костысь да земельнӧй обществолысь видлалӧ вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссия, сэтчӧ и колӧ шыӧдчыныс сэтшӧм делӧяс кузяыс. Гражданалӧн кӧ либӧ земельнӧй обществолӧн вензьӧмыс лыбас видз-му да сійӧс вӧдитӧм вӧсна учрежденньӧяскӧд (сӧветскӧй кӧзяйствокӧд, пабриккӧд да сідз водзӧ), либӧ выль ногӧн видз-му юклысигӧн лыбас вензьӧм, колӧ шыӧдчыны уездувса земельнӧй комиссияӧ нин. | Віԇму-вӧсна венԅӧмјас креԍԏана-костыԍ ԁа ԅемеԉнеј обшществолыԍ віԁлалӧ вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіја, сетчӧ і колӧ шыӧԁчыныс сещӧм ԃелӧјас-куԅаыс. Гражԁаналӧн-кӧ ԉібӧ ԅемеԉнеј обшществолӧн венԅӧмыс лыбас віԇму ԁа сіјӧс вӧԃітӧм-вӧсна учрежԃеԋԋејаскӧԁ (сӧветскеј кӧԅајствокӧԁ, пабріккӧԁ ԁа сіԇ воԇӧ), ԉібӧ выԉ-ногӧн віԇму јуклыԍігӧн лыбас венԅӧм, колӧ шыӧԁчыны ујезԁувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ-ԋін. |
| Шыӧдчыны вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧ позьӧ кывйӧн либӧ шыӧдчӧм гижӧмӧн. | Шыӧԁчыны вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ поԅӧ кывјӧн ԉібӧ шыӧԁчӧм-гіжӧмӧн. |
| Вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ позьӧ жӧ норасьны. Кассация норасьӧмсӧ колӧ гижны обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссия ним вылӧ да сетны решенньӧсӧ вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссиялы. Норасьӧм сетан срокыс кык вежон. Вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссия кассация норасьӧмсӧ став делӧнас мӧдӧдӧ обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссияӧ кык вежонъя срокӧн жӧ. | Вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ поԅӧ-жӧ нораԍны. Касатсіја-нораԍӧмсӧ колӧ гіжны облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіја-ԋім-вылӧ ԁа ԍетны решеԋԋесӧ вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјалы. Нораԍӧм ԍетан срокыс кык вежон. Вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіја касатсіја-нораԍӧмсӧ став ԃелӧнас мӧԁӧԁӧ облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ, кык вежонја срокӧн-жӧ. |
| Кык вежон тыртӧдзыс кӧ решенньӧсӧ лыддьӧмсянь судитчысьыс вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ оз вермы норасьнысӧ (висьмис, рӧспута босьтіс да мукӧдтор вӧсна), колӧ шыӧдчыны вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧ да выль срок корны норасьнысӧ. Выль срок коран шыӧдчӧмкӧд да кассация норасьӧмкӧд тшӧтш колӧ мӧдӧдны (сетны) вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧ справка, мыйла эн вермы сетны кадын кассация норасьӧмтӧ (эскӧданпас сиктса сӧветсянь либӧ вӧлӧсьтувса исполкомсянь, свидетельство врачсянь либӧ пельшарсянь да сідз водзӧ). | Кык вежон-тыртӧԇыс-кӧ, решеԋԋесӧ лыԃԃӧмԍаԋ суԃітчыԍыс вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ оз вермы нораԍнысӧ (віԍміс, рӧспута боԍтіс ԁа мукӧԁтор-вӧсна), колӧ шыӧԁчыны вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ ԁа выԉ срок корны нораԍнысӧ. Выԉ срок коран шыӧԁчӧмкӧԁ ԁа касатсіја-нораԍӧмкӧԁ щӧщ колӧ мӧԁӧԁны (ԍетны) вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ справка мыјла ен вермы ԍетны каԁын касатсіја-нораԍӧмтӧ (ескӧԁанпас ԍіктса сӧветԍаԋ ԉібӧ вӧлӧԍтувса ісполкомԍаԋ, ԍвіԃіԏеԉство врачԍаԋ ԉібӧ пеԉшарԍаԋ ԁа сіԇ воԇӧ). |
| Вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссия кӧ выль срок кассация норасьӧм вылӧ оз сет (оз нюжӧд), позьӧ вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧн срок нюжӧдтӧм вылӧ норасьны обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссияӧ, да сетны вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧ, мед сійӧ ачыс мӧдӧдас обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссияӧ. | Вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіја-кӧ выԉ срок касатсіја-нораԍӧм-вылӧ оз ԍет (оз ԋужӧԁ), поԅӧ вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧн срок ԋужӧԁтӧм-вылӧ нораԍны облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ, ԁа ԍетны вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ, меԁ сіјӧ ачыс мӧԁӧԁас облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ. |
| Обласьтувса (губерняувса) комиссия кӧ выль срок кассация норасьӧмлы оз жӧ сет, позьӧ ещӧ на норасьны водзӧджык, Наркомземӧ — видз-му венъяс веськӧдлысь коллегияӧ (шусьӧ рочӧн «Особая Коллегия Высшего Контроля по Земельным спорам»). Норасьӧмкӧд колӧ тшӧтш мӧдӧдны ӧтлаын постановленньӧсьыс копияяс, мый серти ӧткажитісны сетны выль сроктӧ норасьӧм вылад. | Облаԍтувса (губерԋаувса) коміԍԍіја-кӧ выԉ срок касатсіја-нораԍӧмлы оз-жӧ ԍет, поԅӧ јешщӧ-на нораԍны воԇӧҗык, Наркомԅемӧ — віԇму венјас веԍкӧԁлыԍ коԉԉегіјаӧ (шуԍӧ рочӧн „Особая Коллегия Высшего Контроля по Земельным спорам“). Нораԍӧмкӧԁ колӧ щӧщ мӧԁӧԁны ӧтлаын постановԉеԋԋеԍыс копіјајас, мыј-ԍерԏі ӧткажітісны ԍетны выԉ сроктӧ нораԍӧм-вылаԁ. |
| Вӧлӧсьтувса либӧ уездувса земельнӧй комиссия решенньӧ вылӧ норасьӧмъястӧ веськыда сетны Мед Вылыса Особӧй Коллегияад оз ков. Сідзтӧ сэні норасьӧмтӧ да делӧтӧ оз видлавны. Колӧ первой мӧдӧдлыны обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссияӧ да сэні видлалӧм бӧрас (вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссиялысь не закон серти вӧчӧм решенньӧсӧ кӧ вынсьӧдіс обласьтувса земельнӧй комиссияыд, либӧ видлалана делӧсӧ ставнас кӧ бӧр кусӧдас) вӧлись мӧдӧдны Особӧй Коллегияӧ. | Вӧлӧԍтувса ԉібӧ ујезԁувса ԅемеԉнеј коміԍԍіја решеԋԋе-вылӧ нораԍӧмјастӧ веԍкыԁа ԍетны Меԁ Вылыса Особеј Коԉԉегіјааԁ оз ков. Сіԇтӧ сені нораԍӧмтӧ ԁа ԃелӧтӧ оз віԁлавны. Колӧ первој мӧԁӧԁлыны облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ ԁа сені віԁлалӧм-бӧрас (вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјалыԍ ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧм решеԋԋесӧ-кӧ вынԍӧԁіс облаԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаыԁ, ԉібӧ віԁлалана ԃелӧсӧ ставнас-кӧ бӧр кусӧԁас) вӧԉіԍ мӧԁӧԁны Особеј Коԉԉегіјаӧ. |
| Особӧй Коллегияад норасьтӧдз войдӧр колӧ бура законъяс тӧдысь мортлысь юасьны: збыль-ӧ эм земельнӧй комиссия решенньӧас нелючкиыс, не закон серти вӧчӧмыс, эмӧсь кӧ, вӧлисти и сетны сэтчӧ норасьӧмтӧ. | Особеј Коԉԉегіјааԁ нораԍтӧԇ војԁӧр, колӧ бура законјас тӧԁыԍ мортлыԍ јуаԍны: збыԉ-ӧ ем ԅемеԉнеј коміԍԍіја решеԋԋеас ԋеԉучкіыс, ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧмыс, емӧԍ-кӧ вӧԉіԍԏі і ԍетны сетчӧ нораԍӧмтӧ. |
| Сэсся, норасьӧмтӧ кӧ мӧдӧдан ачыд веськыда Особӧй Коллегияад, а он земельнӧй комиссия пыр, норасьӧмыдкӧд колӧ тшӧтш мӧдӧдны земельнӧй комиссиялысь решенньӧясысь копияястӧ. Решенньӧтӧ мӧдӧдтӧг ӧд сэн зэв сьӧкыд тӧдныд, лючки-ӧ, закон серти-ӧ вӧчӧмаӧсь решенньӧтӧ. | Сеԍԍа нораԍӧмтӧ-кӧ мӧԁӧԁан ачыԁ веԍкыԁа Особеј Коԉԉегіјааԁ, а он ԅемеԉнеј коміԍԍіја-пыр, нораԍӧмыԁкӧԁ колӧ щӧщ мӧԁӧԁны ԅемеԉнеј коміԍԍіјалыԍ решеԋԋејасыԍ копіјајастӧ. Решеԋԋетӧ мӧԁӧԁтӧг-ӧԁ сен зев ԍӧкыԁ тӧԁныԁ ԉучкіӧ, закон-ԍерԏі-ӧ вӧчӧмаӧԍ решеԋԋетӧ. |
| Особӧй Коллегияыд норасьӧм кузяыд земельнӧй комиссияыдлысь решенньӧястӧ видлалас да оз сет вынсӧ: 1) решенньӧыс кӧ законыслы паныд мунӧ, 2) абу кӧ сӧвет государстволы да уджалысь йӧзлы колан ногӧн вӧчӧма, 3) суд вылын кӧ судитчысьяс да свидетельяс висьталӧм серти тӧдчӧмӧн эз ков судитны сідзи, кыдз судитісны, 4) решенньӧ кӧ земельнӧй комиссиялӧн судитчысь пиысь кодӧскӧ ёна ӧбӧдитӧма да ӧбӧдитӧм вӧснаыс вермас торксьыны сылӧн овмӧсыс, крестьянствоыс. | Особеј Коԉԉегіјаыԁ нораԍӧм-куԅаыԁ ԅемеԉнеј коміԍԍіјаыԁлыԍ решеԋԋејастӧ віԁлалас ԁа оз ԍет вынсӧ: 1) решеԋԋеыс-кӧ законыслы паныԁ мунӧ, 2) абу-кӧ сӧвет госуԁарстволы ԁа уҗалыԍ-јӧзлы колан-ногӧн вӧчӧма, 3) суԁ-вылын-кӧ суԃітчыԍјас ԁа ԍвіԃіԏеԉјас віԍталӧм-ԍерԏі тӧԁчӧмӧн ез ков суԃітны сіԇі, кыԇ суԃітісны, 4) решеԋԋе-кӧ ԅемеԉнеј коміԍԍіјалӧн суԃітчыԍ-піыԍ коԁӧскӧ јона ӧбӧԃітӧма ԁа ӧбӧԃітӧм-вӧснаыс вермас торкԍыны сылӧн овмӧсыс, креԍԏанствоыс. |
| Татшӧм земельнӧй комиссияӧн вӧчӧм нелючкияс вылӧ Особӧй коллегияӧ норасьны некутшӧм срок абу лӧсьӧдӧма. Норасьны позьӧ кӧть дзонь во мысти. | Тащӧм, ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧн вӧчӧм ԋеԉучкіјас-вылӧ Особеј коԉԉегіјаӧ нораԍны ԋекущӧм срок абу лӧԍӧԁӧма. Нораԍны поԅӧ кӧԏ ԇоԋ-во мыԍԏі. |
| Сӧмын татшӧм нелючкияс вӧснаыд обласьтувса (губерняувса) земельнӧй комиссияӧн решенньӧсӧ вӧчӧм бӧрын колӧ Особӧй Коллегияад регыдджык норасьны, медым регыдджык нелючкисӧ веськӧдны; видз-мутӧ кӧ ӧд дыр кежлӧ колян кодкӧ ордӧ, бӧртӧ босьтны сьӧкыд нин лоӧ, дай ӧбӧдитӧма мортыслы сьӧкыд дыртӧ виччысьны. | Сӧмын тащӧм ԋеԉучкіјас-вӧснаыԁ облаԍтувса (губерԋаувса) ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧн решеԋԋесӧ вӧчӧм-бӧрын колӧ Особеј Коԉԉегіјааԁ регыԁҗык нораԍны, меԁым регыԁҗык ԋеԉучкісӧ веԍкӧԁны; віԇмутӧ-кӧ-ӧԁ ԁыр-кежлӧ коԉан коԁкӧ-орԁӧ, бӧртӧ боԍтны ԍӧкыԁ-ԋін лоӧ, ԁај ӧбӧԃітӧма мортыслы ԍӧкыԁ ԁыртӧ віԁчіԍны. |
| Земельнӧй комиссиялысь решенньӧсӧ выльысь видлавлӧны и вынсялӧм бӧрас нин, воссясны кӧ кутшӧмкӧ делӧыслысь збыльлунсӧ петкӧдлысь выльторъяс (обстоятельствояс) да сы вӧсна кӧ решенньӧтӧ вӧчлӧмаӧсь тӧдчӧмӧн не закон серти. Сідзжӧ выльысь видлалӧны, суд кӧ приговорӧн шуліс свидетельяслысь висьталӧмсӧ, документъяссӧ ли пӧръялӧмӧн, лӧжнӧйӧн. Татшӧм торъясыс вӧсна вынсялӧм решенньӧ вылӧ позьӧ норасьны. Срокыс норасьнысӧ тӧлысь, делӧ йывсьыс збыльлун тӧдлӧм кадсянь. Особӧй Коллегияӧ норасьӧм сетӧм вӧсна вынсялӧм решенньӧ сертиыд вӧчӧмсӧ оз дугӧдны (шуам, мутӧ юкӧны земельнӧй комиссия решенньӧ серти). Ӧткымынысь нин, кор норасьӧм сертиыс позьӧ надейтчыны норасьӧм могмӧдӧм вылӧ да делӧыс кӧ сэтшӧм, оз позь дыр кежлӧ кольны кодарӧ кӧ шутӧг, — сӧмын сэк Особӧй Коллегияыд пырысь-пыр жӧ шуӧ виччысьлыны (дугӧдлыны). Шуам, земельнӧй комиссия аслас решенньӧӧн шуис судитӧм керкасӧ места вылысь мӧдлаӧ нуны. Обласьтувса земельнӧй комиссия вынсьӧдлӧма сійӧ решенньӧсӧ. Решенньӧ вынсьӧдӧм бӧрын нин судитчысь сетіс норасьӧм не закон серти вӧчӧм решенньӧыд вылӧ Особӧй Коллегияӧ. Татшӧм делӧ видлалігад, дерт, лоӧ земельнӧй комиссия шуӧм серти вӧчӧмысь сувтӧдлыны норасьӧм видлавтӧдзыс. Видлавныс оз дыр нюжӧд: видзӧдлас да либӧ пырысь-пыр ӧткажитас норасьысьлы, либӧ, не закон серти кӧ вӧчӧма решенньӧсӧ земельнӧй комиссияыд, корас ставнас делӧсӧ да выльысь видлалас. Оз кӧ босьтчы выльысь видлавны, ӧткажитас кӧ, норасьысьлы мӧдӧдас юӧр решенньӧ вӧчысь земельнӧй комиссия пыр. | Ԅемеԉнеј коміԍԍіјалыԍ решеԋԋесӧ выԉыԍ віԁлавлӧны і вынԍалӧм-бӧрас-ԋін, воԍԍасны-кӧ кущӧм-кӧ ԃелӧыслыԍ збыԉлунсӧ петкӧԁлыԍ выԉторјас (обстојаԏеԉствојас) ԁа сы-вӧсна-кӧ решеԋԋетӧ вӧчлӧмаӧԍ тӧԁчӧмӧн ԋезакон-ԍерԏі. Сіԇ-жӧ выԉыԍ віԁлалӧны суԁ-кӧ прігӧвӧрӧн шуліс ԍвіԃіԏеԉјаслыԍ віԍталӧмсӧ, ԁокументјассӧ-ԉі пӧрјалӧмӧн, лӧжнејӧн. Тащӧм торјасыс-вӧсна вынԍалӧм решеԋԋе-вылӧ поԅӧ нораԍны. Срокыс нораԍнысӧ тӧлыԍ, ԃелӧ-јывԍыс збыԉлун тӧԁлӧм каԁԍаԋ. Особеј Коԉԉегіјаӧ нораԍӧм ԍетӧм-вӧсна вынԍалӧм решеԋԋе-ԍерԏіыԁ вӧчӧмсӧ оз ԁугӧԁны (шуам, мутӧ јукӧны ԅемеԉнеј коміԍԍіја решеԋԋе-ԍерԏі). Ӧткымыныԍ-ԋін, кор нораԍӧм-ԍерԏіыс поԅӧ наԃејтчыны нораԍӧм-могмӧԁӧм-вылӧ ԁа ԃелӧыс-кӧ сещӧм, оз поԅ ԁыр-кежлӧ коԉны коԁарӧ-кӧ шутӧг, — сӧмын сек Особеј Коԉԉегіјаыԁ пырыԍ-пыр-жӧ шуӧ віԁчіԍлыны (ԁугӧԁлыны). Шуам, ԅемеԉнеј коміԍԍіја аслас решеԋԋеӧн шуіс суԃітӧм керкасӧ места-вылыԍ мӧԁлаӧ нуны. Облаԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіја вынԍӧԁлӧма сіјӧ решеԋԋесӧ. Решеԋԋе вынԍӧԁӧм-бӧрын-ԋін суԃітчыԍ ԍетіс нораԍӧм ԋезакон-ԍерԏі вӧчӧм решеԋԋеыԁ-вылӧ Особеј Коԉԉегіјаӧ. Тащӧм ԃелӧ віԁлалігаԁ ԃерт лоӧ ԅемеԉнеј коміԍԍіја шуӧм-ԍерԏі вӧчӧмыԍ сувтӧԁлыны нораԍӧм віԁлавтӧԇыс. Віԁлавныс оз ԁыр ԋужӧԁ: віԇӧԁлас-ԁа ԉібӧ пырыԍ-пыр ӧткажітас нораԍыԍлы, ԉібӧ ԋезакон-ԍерԏі-кӧ вӧчӧма решеԋԋесӧ ԅемеԉнеј коміԍԍіјаыԁ, корас ставнас ԃелӧсӧ ԁа выԉыԍ віԁлалас. Оз-кӧ боԍтчы выԉыԍ віԁлавны, ӧткажітас-кӧ, нораԍыԍлы мӧԁӧԁас јуӧр решеԋԋе вӧчыԍ ԅемеԉнеј коміԍԍіја-пыр. |
| Норасьӧм кузяыд кӧ Особӧй Коллегияыд решенньӧсӧ вежас, юӧртӧ норасьысьыдлы оз мӧдӧд, а мӧдӧдас делӧсӧ выльысь видлавны кутшӧмкӧ земельнӧй комиссияӧ (обласьтувсаӧ ли, уездувсаӧ ли, вӧлӧсьтувсаӧ ли). Сэки земельнӧй комиссияыд норасьысьтӧ выльысь корлас. | Нораԍӧм-куԅаыԁ-кӧ Особеј Коԉԉегіјаыԁ решеԋԋесӧ вежас, јуӧртӧ нораԍыԍыԁлы оз мӧԁӧԁ, а мӧԁӧԁас ԃелӧсӧ выԉыԍ віԁлавны кущӧмкӧ ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ (облаԍтувсаӧ-ԉі, ујезԁувсаӧ-ԉі, вӧлӧԍтувсаӧ-ԉі). Секі ԅемеԉнеј коміԍԍіјаыԁ нораԍыԍтӧ выԉыԍ корлас. |
| * * * | * * * |
| Тайӧ нигаас дженьыдика лои гижӧма, кыдзи да кытчӧ колӧ норасьны судъясӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ. Та йылысь крестьяналы быдӧнлы колӧ тӧдны, медым вермыны да кужны дорйыны ассьыныс правасӧ суд водзын. Гырысьджык да ёна дзугсьӧма делӧяс кузя крестьянаыдлы аслыныс сьӧкыд законӧн сетӧм праватӧ корсьны. Сы понда Сӧвет власьт тӧждысьӧ восьтавны юридическӧй консультацияяс. Сэні крестьянаӧс велӧдӧны да отсалӧны налы правасӧ корсьны. | Тајӧ ԋігаас җеԋыԃіка лоі гіжӧма кыԇі ԁа кытчӧ колӧ нораԍны суԁјасӧн вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ. Та-јылыԍ креԍԏаналы быԁӧнлы колӧ тӧԁны, меԁым вермыны ԁа кужны ԁорјыны асԍыныс правасӧ суԁ-воԇын. Гырыԍҗык ԁа јона ԇугԍӧма ԃелӧјас-куԅа креԍԏанаыԁлы аслыныс ԍӧкыԁ законӧн ԍетӧм праватӧ корԍны. Сы-понԁа Сӧвет влаԍт тӧжԁыԍӧ воԍтавны јуріԃіческеј консуԉтатсіјајас. Сені креԍԏанаӧс велӧԁӧны ԁа отсалӧны налы правасӧ корԍны. |
| Дерт, норасьны судӧн вӧчӧм приговоръяс да решенньӧяс вылӧ колӧ сӧмын, кор эм кӧ мый вылӧ норасьныс. Абу кӧ некутшӧм пыкӧд — судыд кӧ закон серти приговортӧ либӧ решенньӧтӧ вӧчӧма сэк кӧть и норасян некутшӧм пӧльза оз ло, сӧмын кад воштан да сьӧм видзан, уджсӧ судъясыдлы содтан, делӧсӧ нюжйӧдлан, сэсся немтор. Сӧвет власьт судъяслы тшӧктӧ бура видлавны норасьӧмъяссӧ уджалысь йӧзлысь, сӧмын сы серти оз позь шуны, мый быд норасьӧм вермас могмыны. Могмас норасьӧмыд — законӧн сетӧм праватӧ кӧ увтыртісны, неладнӧ кӧ судитісны, а эз кӧ, некутшӧм пӧльза норасьӧмсьыд оз ло. | Ԃерт, нораԍны суԁӧн-вӧчӧм прігӧвӧрјас ԁа решеԋԋејас-вылӧ колӧ сӧмын кор ем-кӧ мыј-вылӧ нораԍныс. Абу-кӧ ԋекущӧм пыкӧԁ — суԁыԁ-кӧ закон-ԍерԏі прігӧвӧртӧ ԉібӧ решеԋԋетӧ вӧчӧма сек кӧԏ і нораԍан ԋекущӧм пӧԉза оз ло, сӧмын каԁ воштан ԁа ԍӧм віԇан, уҗсӧ суԁјасыԁлы соԁтан, ԃелӧсӧ ԋужјӧԁлан, сеԍԍа ԋемтор. Сӧвет-влаԍт суԁјаслы щӧктӧ бура віԁлавны нораԍӧмјассӧ уҗалыԍ-јӧзлыԍ, сӧмын сы-ԍерԏі оз поԅ шуны, мыј быԁ нораԍӧм вермас могмыны. Могмас нораԍӧмыԁ — законӧн ԍетӧм праватӧ-кӧ увтыртісны, ԋелаԁнӧ-кӧ суԃітісны, а ез-кӧ, ԋекущӧм пӧԉза нораԍӧмԍыԁ оз ло. |
| МӦД ЮКӦН. | Мӧԁ јукӧн. |
| КЫДЗИ ГИЖНЫ НОРАСЬӦМЪЯС УГОЛОВНӦЙ ДА ГРАЖДАНСКӦЙ ДЕЛӦЯС КУЗЯ. | Кыԇі гіжны нораԍӧмјас уголовнеј ԁа гражԁанскеј ԃелӧјас-куԅа. |
| 1№. Шыӧдчӧм решенньӧ вылӧ норасян срок нюжӧдӧм йылысь^Тшӧтш и приговоръяс вылӧ./^. | 1-ӧԁ №. Шыӧԁчӧм решеԋԋе-вылӧ нораԍан срок ԋужӧԁӧм-јылыԍ^Щӧщ і прігӧвӧрјас-вылӧ./^. |
| Сыктыв уездувса 2 участокса Народнӧй Судӧ | Сыктыв ујезԁувса 2 участокса Нароԁнеј Суԁӧ. |
| .... вӧлӧсьтувса гражданин Петров Иван Петровичсянь | .... вӧлӧԍтувса гражԁаԋін Петров Іван Петровічԍаԋ |
| Шыӧдчӧм. | Шыӧԁчӧм. |
| Кармановлысь ме вӧлі суд пыр перъя керкасӧ лэптігӧн уджалӧмысь 80 шайт. Народнӧй суд сійӧ делӧсӧ видлаліс октябр 6-ӧд лунӧ 1927 воӧ. Решенньӧнас ме коли недоволен. Октябр 20-ӧд лунӧ норасян срокыс помасис, а срок тыртӧдзыс кассация норасьӧмсӧ сетны висьӧм вӧсна некыдз эг вермы. Тшӧтш мӧдӧда тайӧ шыӧдчӧмкӧд эскӧданпас врачсянь (больничаысь) да кора народнӧй судлысь менсьым кассация норасьӧмсӧ примитны да мӧдӧдны Обласьтувса судӧ. | Кармановлыԍ ме вӧлі суԁ-пыр перја керкасӧ лептігӧн уҗалӧмыԍ 80 шајт. Нароԁнеј суԁ сіјӧ ԃелӧсӧ віԁлаліс окԏабр 6-ӧԁ лунӧ 1927 воӧ. Решеԋԋенас ме коԉі ԋеԁовоԉен. Окԏабр 20-ӧԁ лунӧ нораԍан срокыс помаԍіс, а срок-тыртӧԇыс кассатсіја-нораԍӧмсӧ ԍетны, віԍӧм-вӧсна ԋекыԇ ег вермы. Щӧщ мӧԁӧԁа тајӧ шыӧԁчӧмкӧԁ ескӧԁанпас врачԍаԋ (боԉԋічаыԍ) ԁа кора нароԁнеј суԁлыԍ менԍым касатсіја-нораԍӧмсӧ прімітны ԁа мӧԁӧԁны Облаԍтувса суԁӧ. |
| Шыӧдчӧмкӧд мӧдӧда: 1) больничаысь сетӧм эскӧданпас 25№ октябр 23-ӧд лунся да 2) кассация норасьӧм. | Шыӧԁчӧмкӧԁ мӧԁӧԁа: 1) боԉԋічаыԍ ԍетӧм ескӧԁанпас 25-ӧԁ № окԏабр 23-ӧԁ лунԍа ԁа 2) кассатсіја-нораԍӧм. |
| Иван Петров. | Іван Петров. |
| 1927-ӧд во, октябр 23-ӧд лун. | 1927-ӧԁ во Окԏабр 23-ӧԁ лун. |
| 2№. Кассация норасьӧм народнӧй суд приговор вылӧ (не закон серти суд делӧсӧ видлалӧмысь да помӧдзыс мыж туявтӧмысь). | 2-ӧԁ №. Кассатсіја нораԍӧм нароԁнеј суԁ прігӧвӧр вылӧ (ԋезакон-ԍерԏі суԁ-ԃелӧсӧ віԁлалӧмыԍ ԁа помӧԇыс мыж тујавтӧмыԍ). |
| Коми Обласьтувса судӧ Уголовнӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі Облаԍтувса суԁӧ Уголовнеј Кассатсіја Вежӧсӧ. |
| Сыктыв уездувса, Шляпкин сиктса, Палаузьса вӧлӧсьтса гражданин Кокшаров Петр Павлӧвичсянь | Сыктыв ујезԁувса, Шԉапкін ԍіктса, Палауԅса вӧлӧԍтса гражԁаԋін Кокшаров Петр Павлӧвічԍаԋ. |
| Кассация норасьӧм. | Кассатсіја-нораԍӧм. |
| .... участокса народнӧй суд Сыктыв уездын видлаліс уголовнӧй делӧ асланым вӧлӧсьтса гр-н Матвеевӧс менсьым вӧв гусялӧмысь мыждӧм кузя да 1927-ӧд во сентябр 14-ӧд лунсянь приговорӧн Матвеев Ӧндрейӧс мездіс, дорйис, — вӧлысь корӧм 50 шайт донсӧ шуис меным Матвеевсянь не перйыны. | .... участокса нароԁнеј суԁ Сыктыв ујезԁын віԁлаліс уголовнеј ԃелӧ, асланым вӧлӧԍтса гр-н Матвејевӧс менԍым вӧв гуԍалӧмыԍ мыжԁӧм-куԅа, ԁа 1927-во ԍеԋԏабр 14-ӧԁ лунԍаԋ прігӧвӧрӧн Матвејев Ӧнԁрејӧс мезԁіс, ԁорјіс, — вӧлыԍ корӧм 50 шајт ԁонсӧ шуіс меным Матвејевԍаԋ ԋе перјыны. |
| Приговорыс народнӧй судлӧн эз ло закон серти со мый вӧсна: | Прігӧвӧрыс нароԁнеј суԁлӧн ез ло закон-ԍерԏі со мыј-вӧсна: |
| 1) Делӧсӧ видлалігӧн суд вылын ӧти заседатель мыжа мортлы вӧлі рӧдня. | 1) Ԃелӧсӧ віԁлалігӧн суԁ-вылын ӧԏі заԍеԁаԏеԉ мыжа мортлы вӧлі рӧԃԋа. |
| 2) Кодлысь ме вошӧм вӧвсӧ ньӧблі, сійӧ менсьым вӧвсӧ вошан аскинас аддзылӧма Матвеев ордысь буретш вузалігас. Важ вӧв кӧзяиныд, кодлысь ме вӧвсӧ ньӧби, ассьыс вӧвсӧ бура на тӧдӧ, сӧмын судыд менсьым эз кывзы да сійӧс эз и корлы суд вылас юасьныс. | 2) Коԁлыԍ ме вошӧм вӧвсӧ ԋӧблі, сіјӧ менԍым вӧвсӧ, вошан аскінас аԁԇылӧма Маԏвејев-орԁыԍ бурещ вузалігас. Важ вӧв кӧԅајіныԁ, коԁлыԍ ме вӧвсӧ ԋӧбі, асԍыс вӧвсӧ бура-на тӧԁӧ, сӧмын суԁыԁ менԍым ез кывзы-ԁа сіјӧс ез-і корлы суԁ-вылас јуаԍныс. |
| 3) Вӧв гусялысьыс вӧв картаӧ уськӧдӧма пуртсӧ. Сійӧ пуртыс суд вылын вӧлі, а самӧй сійӧ пуртсӧ вӧв гусялан луннас аддзылӧмаӧсь мыжа морт ордысь. Пурт аддзылысь свидетельяссӧ ме судлы тшӧктылі юасьны, а судыд эз и корлы найӧс суд вылад. | 3) Вӧв гуԍалыԍыс вӧв-картаӧ уԍкӧԁӧма пуртсӧ. Сіјӧ пуртыс суԁ-вылын вӧлі, а самеј сіјӧ пуртсӧ вӧв гуԍалан луннас аԁԇылӧмаӧԍ мыжа морт-орԁыԍ. Пурт аԁԇылыԍ ԍвіԃіԏеԉјассӧ ме суԁлы щӧктылі јуаԍны, а суԁыԁ ез і корлы најӧс суԁ-вылаԁ. |
| Татшӧм нелючкияссӧ судыд вӧчис, да, дерт, приговорыд нелючки жӧ и лои. | Тащӧм ԋеԉучкіјассӧ суԁыԁ вӧчіс-ԁа ԃерт прігӧвӧрыԁ ԋеԉучкі-жӧ і лоі. |
| Ме обласьтувса судса кассация вежӧсӧс кора приговорсӧ народнӧй судлысь не вынсьӧдны да мӧдӧдны мӧд судӧ выльысь, бурджыка видлавны. | Ме облаԍтувса суԁса касатсіја-вежӧсӧс кора прігӧвӧрсӧ нароԁнеј суԁлыԍ ԋе вынԍӧԁны ԁа мӧԁӧԁны мӧԁ суԁӧ выԉыԍ, бурҗыка віԁлавны. |
| Мӧдӧда тшӧтш справка сельсӧветсянь, мый збыль свидетель Петров рӧдня мыжа Матвеевлы. | Мӧԁӧԁа щӧщ справка ԍеԉсӧветԍаԋ, мыј збыԉ ԍвіԃіԏеԉ Петров рӧԃԋа мыжа Маԏвејевлы. |
| Кокшаров Петр. | Кокшаров Петр. |
| Сентябр 20-ӧд лун, 1927-ӧд во. | Ԍеԋԏабр 20-ӧԁ лун 1927-ӧԁ во. |
| 3№. Кассация норасьӧм народнӧй суд приговор вылӧ (не закон серти мыждӧмысь делӧсӧ кусӧдны корӧм). | 3-ӧԁ №. Кассатсіја-нораԍӧм нароԁнеј суԁ прігӧвӧр вылӧ. (Ԋезакон-ԍерԏі мыжԁӧмыԍ ԃелӧсӧ кусӧԁны корӧм). |
| Коми обласьтувса судса Уголовнӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі облаԍтувса суԁса Уголовнеј Кассатсіја Вежӧсӧ. |
| Ягдор сиктса, Тебра вӧлӧсьтса, Сыктыв уездса гражданин Лебедев Сергей Павлӧвичсянь | Јагԁор ԍіктса, Ԏебра вӧлӧԍтса, Сыктыв ујезԁса гражԁаԋін Ԉебеԃев Ԍергеј Павлӧвічԍаԋ. |
| Кассация норасьӧм. | Кассатсіја-нораԍӧм. |
| Народнӧй суд аслас приговорӧн май 10-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ менӧ мыждіс уголовнӧй закон чукӧрса 1 торса 168 стаття серти кык во кежлӧ пукавны да эмбур менсьым босьтны. | Нароԁнеј суԁ аслас прігӧвӧрӧн мај 10-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ менӧ мыжԁіс уголовнеј закон чукӧрса 1 торса 168 стаԏԏа-ԍерԏі кык во-кежлӧ пукавны ԁа ембур менԍым боԍтны. |
| Народнӧй судлысь приговорсӧ ме лыддя нелючкиӧн, и со мыйяс вӧсна: | Нароԁнеј суԁлыԍ прігӧвӧрсӧ ме лыԃԃа ԋеԉучкіӧн, і со мыјјас-вӧсна: |
| Ӧти-кӧ, судыд меным судтӧ вӧчӧм йылысь эз и юӧртлы да видлалӧма делӧсӧ метӧг. Судсӧ вӧчӧм йылысь эг тӧдлы да суд вылӧ волытӧм вӧсна ме эг вермы збыльсӧ петкӧдлыны, ачымӧс мездӧм вӧсна. | Ӧԏі-кӧ, суԁыԁ меным суԁтӧ вӧчӧм-јылыԍ ез і јуӧртлы ԁа віԁлалӧма ԃелӧсӧ метӧг. Суԁсӧ вӧчӧм-јылыԍ ег тӧԁлы ԁа суԁ-вылӧ волытӧм-вӧсна ме ег вермы збыԉсӧ петкӧԁлыны, ачымӧс мезԁӧм-вӧсна. |
| Мӧд-кӧ, судыс ӧд шуӧма, мый сьӧмсӧ мем сетісны вузалӧм мӧскысь, а эз кранитны сетны. Сідзкӧ немысь и вӧлі мыждынысӧ менӧ. | Мӧԁ-кӧ, суԁыс-ӧԁ шуӧма, мыј ԍӧмсӧ мем ԍетісны вузалӧм мӧскыԍ, а ез краԋітны ԍетны. Сіԇкӧ ԋемыԍ і вӧлі мыжԁынысӧ менӧ. |
| Коймӧд-кӧ, судыс менӧ мыждӧма сьӧм йӧзлысь босьтӧмысь да пукавны кындзи приговорӧн шуӧма и эмбурӧс босьтны (конфискуйтны), а уголовнӧй закон чукӧрыд сэтшӧм мыжсьыд оз тшӧкты мыждӧма мортлысь эмбурсӧ мырддьыны. | Којмӧԁ-кӧ, суԁыс менӧ мыжԁӧма ԍӧм јӧзлыԍ боԍтӧмыԍ ԁа пукавны-кынԇі прігӧвӧрӧн шуӧма і ембурӧс боԍтны (конфіскујтны), а уголовнеј закон чукӧрыԁ сещӧм мыжԍыԁ оз щӧкты мыжԁӧма мортлыԍ ембурсӧ мырԃԃыны. |
| Тайӧяс вӧсна ме кора народнӧй судлысь приговорсӧ не вынсьӧдны да делӧсӧ мыжтӧм пондаыс бӧр кусӧдны. | Тајӧјас-вӧсна ме кора нароԁнеј суԁлыԍ прігӧвӧрсӧ ԋе вынԍӧԁны ԁа ԃелӧсӧ мыжтӧм-понԁаыс бӧр кусӧԁны. |
| Сергей Лебедев. | Ԍергеј Ԉебеԃев. |
| Май 10-ӧд лун, 1927-ӧд во. | Мај 10-ӧԁ лун 1927-ӧԁ во. |
| 4№. Кассация норасьӧм народнӧй судӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ. | 4-ӧԁ №. Кассатсіја-нораԍӧм нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ. |
| Коми обласьтувса судса Гражданскӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі облаԍтувса суԁса Гражԁанскеј Кассатсіја Вежӧсӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданин Чернышев Иван Ӧльӧксеевичсянь | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін Чернышев Іван Ӧԉӧкԍејевічԍаԋ |
| .... вӧлӧсьтса гражданин Смолевкӧд суда делӧ кузя | .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін Смоԉевкӧԁ суԁа ԃелӧ-куԅа |
| Кассация норасьӧм. | Кассатсіја-нораԍӧм. |
| Декабр 15-ӧд лунӧ 1926-ӧд воӧ народнӧй суд .... участокса .... уездувса аслас решенньӧӧн шуис перйыны месянь 40 шайт да 5 шайт судебнӧй сборъяс вештыны. | Ԃекабр 15 лунӧ 1926-ӧԁ воӧ нароԁнеј суԁ .... участокса .... ујезԁувса, аслас решеԋԋеӧн шуіс перјыны меԍаԋ 40 шајт ԁа 5 шајт суԃебнеј сборјас вештыны. |
| Тайӧ решенньӧсӧ народнӧй судлысь ме шуа нелючкиӧн, со мыйяс вӧсна: | Тајӧ решеԋԋесӧ нароԁнеј суԁлыԍ ме шуа ԋеԉучкіӧн, со мыјјас-вӧсна: |
| 1) Ме судлы тшӧктылі делӧ дінас тшӧтш пуктыны эскӧданпас скӧт докторсянь. Сійӧ эскӧданпас сертиыс ньӧбан вӧлыслӧн эмӧсь зарокъяс: (гижны кутшӧм зарокъяс вӧліны вӧлыслӧн) | 1) Ме суԁлы щӧктылі ԃелӧ-ԁінас щӧщ пуктыны ескӧԁанпас скӧт ԁокторԍаԋ. Сіјӧ ескӧԁанпас-ԍерԏіыс ԋӧбан вӧлыслӧн емӧԍ зарокјас: (гіжны кущӧм зарокјас вӧліны вӧлыслӧн) |
| Судыд сійӧ документтӧ делӧад эз пукты, а мый вӧсна, меным весиг эз и висьтав. | Суԁыԁ сіјӧ ԁокументтӧ ԃелӧаԁ ез пукты, а мыј-вӧсна, меным веԍіг ез і віԍтав. |
| 2) Ме судлы суд заводитчытӧдзыс на индылі свидетельясӧс, кодъяс вермисны эскӧдны, мый Смолевыс вузалігас вӧлыслысь зарокъяссӧ збыль дзебӧма, мед ме ог гӧгӧрво. Судыд индӧм свидетельястӧ эз жӧ корлы суд вылад. | 2) Ме суԁлы суԁ завоԃітчытӧԇыс-на інԁылі ԍвіԃіԏеԉјасӧс, коԁјас вермісны ескӧԁны, мыј Смоԉевыс вузалігас вӧлыслыԍ зарокјассӧ збыԉ ԇебӧма, меԁ ме ог гӧгӧрво. Суԁыԁ інԁӧм ԍвіԃіԏеԉјастӧ ез-жӧ корлы суԁ-вылаԁ. |
| Вӧвлӧн вузалігас вӧлӧмны зарокъяс, а вузалысьыд мем эз висьтав, сы вӧсна ме уголовнӧй закон чукӧрын 189 стаття серти бӧр верма ӧткажитчыны вӧвсьыд да шусьӧм донсӧ не мынтыны. | Вӧвлӧн вузалігас вӧлӧмны зарокјас, а вузалыԍыԁ мем ез віԍтав, сы-вӧсна ме уголовнеј закон чукӧрын 189 стаԏԏа-ԍерԏі бӧр верма ӧткажітчыны вӧвԍыԁ ԁа шуԍӧм ԁонсӧ ԋе мынтыны. |
| 3) Дерт, судыд сэтшӧм нелючкияссӧ суд нуӧдігӧн вӧчаліс да решенньӧыд эз жӧ ло лючки, сы понда ме кора народнӧй судлысь решенньӧсӧ не вынсьӧдны да кора мӧдӧдны мӧд народнӧй судӧ выльысь видлавны. | 3) Ԃерт, суԁыԁ сещӧм ԋеԉучкіјассӧ суԁ нуӧԁігӧн вӧчаліс ԁа решеԋԋеыԁ ез-жӧ ло ԉучкі, сы-понԁа ме кора нароԁнеј суԁлыԍ решеԋԋесӧ ԋе вынԍӧԁны ԁа кора мӧԁӧԁны мӧԁ нароԁнеј суԁӧ выԉыԍ віԁлавны. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| во, тӧлысь, лун. | во, тӧлыԍ, лун. |
| 5№. Кассация норасьӧм вылӧ объясненньӧ гижӧд. | 5-ӧԁ №. Кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ објаԍԋеԋԋе-гіжӧԁ. |
| .... обласьтувса (губерняувса) судӧ Гражданскӧй Кассация Вежӧсӧ | .... облаԍтувса (губерԋаувса) суԁӧ Гражԁанскеј Кассатсіја Вежӧсӧ. |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданин Смолев Иван Иванӧвичсянь, | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін Смоԉев Іван Іванӧвічԍаԋ, |
| суда делӧ кузя Иван Ӧльӧксеевич Чернышевкӧд | суԁа ԃелӧ-куԅа Іван Ӧԉӧкԍејевіч Чернышевкӧԁ. |
| Кассация норасьӧм вылӧ объясненньӧ гижӧд. | Кассатсіја-нораԍӧм-вылӧ објаԍԋеԋԋе гіжӧԁ. |
| Декабр 15 лунӧ 1926 воӧ .... участокса народнӧй суд менам шыӧдчӧм серти аслас решенньӧӧн шуис Иван Ӧльӧксеевич Чернышевлысь меным перйыны вузалӧм вӧлысь 40 шайт да 5 шайт судебнӧй рӧскодъяс вылӧ. Народнӧй судӧн вӧчӧм решенньӧ вылӧ Чернышев сетӧма кассация норасьӧм да корӧ решенньӧсӧ не вынсьӧдны. Сьӧмын кассация норасьӧмас гижӧмсӧ, помкаяссӧ, мый вӧсна колӧ решенньӧсӧ не вынсьӧдны, оз позь пыдди пуктыны со мыйяс вӧсна: | Ԃекабр 15 лунӧ 1926 воӧ .... участокса нароԁнеј суԁ менам шыӧԁчӧм-ԍерԏі аслас решеԋԋеӧн шуіс Іван Ӧԉӧкԍејевіч Чернышевлыԍ меным перјыны вузалӧм вӧлыԍ 40 шајт ԁа 5 шајт суԃебнеј рӧскоԁјас-вылӧ. Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм решеԋԋе-вылӧ Чернышев ԍетӧма кассатсіја-нораԍӧм ԁа корӧ решеԋԋесӧ ԋе вынԍӧԁны. Ԍӧмын кассатсіја-нораԍӧмас гіжӧмсӧ, помкајассӧ, мыј-вӧсна колӧ решеԋԋесӧ ԋе вынԍӧԁны оз поԅ пыԃԃі пуктыны, со мыјјас-вӧсна: |
| 1) Гражданин Чернышев норасьӧ, судыд пӧ абу пуктӧма делӧӧ скӧт докторсянь вӧв зарокъяс йылысь эскӧданпас. Сӧмын ӧд уголовнӧй закон чукӧрад 196 стаття серти, вӧвлӧн кӧ вӧліны зарокъяс, колі висьтавны-шыӧдчыны пырысьтӧм-пыр жӧ ньӧбӧм бӧрас, а сійӧ шыӧдчис во джын мысти. Вӧвсӧ ньӧбигӧн туйтӧм вӧсна бӧр сетӧм йылысь да тыр дон немынтӧм йылысь некутшӧм шусьӧм эз вӧв. | 1) Гражԁаԋін Чернышев нораԍӧ, суԁыԁ-пӧ абу пуктӧма ԃелӧӧ скӧт ԁокторԍаԋ вӧв зарокјас-јылыԍ ескӧԁанпас. Сӧмын-ӧԁ уголовнеј закон-чукӧраԁ 196 стаԏԏа-ԍерԏі, вӧвлӧн-кӧ вӧліны зарокјас колі віԍтавны-шыӧԁчыны пырыԍтӧм-пыр-жӧ ԋӧбӧм-бӧрас, а сіјӧ шыӧԁчіс воҗын-мыԍԏі. Вӧвсӧ ԋӧбігӧн тујтӧм-вӧсна бӧр ԍетӧм-јылыԍ ԁа тыр-ԁон ԋемынтӧм-јылыԍ ԋекущӧм шуԍӧм ез вӧв. |
| 2) Сэсся норасьысь гижӧ, суд пӧ менсьым индӧм свидетельясӧс эз юась. Суд эз юась свидетельяссӧ, ме гражданскӧй суд нуӧдан закон чукӧрса 130 стаття серти сылысь индӧм свидетельяссӧ эг лэдз юасьнысӧ: найӧ ме вылӧ лӧгӧсь видз-муысь зыксьӧм вӧсна да. | 2) Сеԍԍа нораԍыԍ гіжӧ, суԁ-пӧ менԍым інԁӧм ԍвіԃіԏеԉјасӧс ез јуаԍ. Суԁ ез јуаԍ ԍвіԃіԏеԉјассӧ, ме гражԁанскеј суԁ нуӧԁан закон чукӧрса 130 стаԏԏа-ԍерԏі сылыԍ інԁӧм ԍвіԃіԏеԉјассӧ ег леԇ јуаԍнысӧ: најӧ ме-вылӧ лӧгӧԍ віԇмуыԍ зыкԍӧм-вӧсна-ԁа. |
| Тайӧ висьталӧмъяс сертиыс ме кора народнӧй судлысь решенньӧсӧ вынсьӧдны, а кассация норасьӧмсӧ пыдди не пуктыны. | Тајӧ віԍталӧмјас-ԍерԏіыс ме кора нароԁнеј суԁлыԍ решеԋԋесӧ вынԍӧԁны, а кассатсіја-нораԍӧмсӧ пыԃԃі ԋе пуктыны. |
| Тайӧ гижӧдлысь тшӧтш пукта копиясӧ норасьысьлы сетны вылӧ. | Тајӧ гіжӧԁлыԍ щӧщ пукта копіјасӧ нораԍыԍлы ԍетны-вылӧ. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| Во, тӧлысь, лун. | Во, тӧлыԍ, лун. |
| 6№. Кассация норасьӧм судебнӧй приказ вылӧ гражданскӧй делӧ кузя. | 6-ӧԁ №. Кассатсіја-нораԍӧм суԃебнеј пріказ-вылӧ гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа. |
| Коми обласьтувса суд Гражданскӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі облаԍтувса суԁ Гражԁанскеј Кассатсіја Вежӧсӧ |
| уездувса .... вӧлӧсьтса .... сиктса гражданка Карманова Педӧра Ивановнасянь | ујезԁувса .... вӧлӧԍтса .... ԍіктса гражԁанка Карманова Пеԁӧра Івановнаԍаԋ |
| Нарсуд .... участокса .... №-а гражданскӧй делӧ кузя | Нарсуԁ .... участокса .... №-ра гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа |
| Кассация норасьӧм. | Кассатсіја-нораԍӧм. |
| 1927-ӧд воӧ, май 15-ӧд лунӧ Иван Ӧльӧксеевич Смолев бурӧн лӧсьӧдчис да кӧсйысис мынтыны кага кӧрым быд тӧлысь 8 шайт. Лӧсьӧдчӧмсӧ вынсьӧдіс народнӧй суд. Сӧмын Смолевыд эз кут кага кӧрымтӧ мынтыны. Сы понда ме шыӧдчылі .... участокса народнӧй судӧ: корлі Уголовнӧй Суд нуӧдан Закон чукӧрса 210 стаття серти да 1927 воӧ май 15 лунын суд вылын бурӧн лӧсьӧдчӧм протокол серти сетны судебнӧй приказ. Народнӧй судыд судебнӧй приказтӧ эз сет. А Гражданскӧй суд нуӧдан закон чукӧрса 210-ӧд стаття сертиыд суд вылын бурӧн лӧсьӧдчӧма делӧяс кузя, оз кӧ лӧсьӧдчӧм кӧсйысьӧм сертиыс лӧсьӧдчысьыс мынты, судлы быть колӧ судебнӧй приказтӧ вӧчны. | 1927-ӧԁ воӧ, мај 15-ӧԁ лунӧ Іван Ӧԉӧкԍејевіч Смоԉев бурӧн лӧԍӧԁчіс ԁа кӧсјыԍіс мынтыны кага-кӧрым быԁ тӧлыԍ 8 шајт. Лӧԍӧԁчӧмсӧ вынԍӧԁіс нароԁнеј суԁ. Сӧмын Смоԉевыԁ ез кут кага кӧрымтӧ мынтыны. Сы-понԁа ме шыӧԁчылі .... участокса нароԁнеј суԁӧ: корлі Уголовнеј Суԁнуӧԁан Закон чукӧрса 210 стаԏԏа-ԍерԏі ԁа 1927 воӧ мај 15 лунын суԁ-вылын бурӧн лӧԍӧԁчӧм протокол-ԍерԏі ԍетны суԃебнеј пріказ. Нароԁнеј суԁыԁ суԃебнеј пріказтӧ ез ԍет. А Гражԁанскеј суԁ-нуӧԁан закон чукӧрса 210-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏіыԁ суԁ-вылын бурӧн лӧԍӧԁчӧма ԃелӧјас-куԅа, оз-кӧ лӧԍӧԁчӧм-кӧсјыԍӧм-ԍерԏіыс лӧԍӧԁчыԍыс мынты, суԁлы быԏ колӧ суԃебнеј пріказтӧ вӧчны. |
| Сьӧм перъя ӧтка (частнӧй) мортлысь, суд вылын мынтысьны шусьӧм сьӧмсӧ эз нин мынты кык тӧлысь. Менам сьӧм перъян праваыс вынсьӧдӧма вӧлі суднас, некутшӧм содтӧд доказательствояс тайӧ делӧ кузяыс сэсся оз ков. Судлы, судебнӧй приказсӧ коліс вӧчны, а сійӧ мыйлакӧ эз вӧч, сы вӧсна ме кора тшӧктыны .... участокса народнӧй судӧс видлавны менсьым шыӧдчӧмӧс да вӧчны судебнӧй приказ. | Ԍӧм перја ӧтка (частнеј) мортлыԍ, суԁ-вылын мынтыԍны шуԍӧм ԍӧмсӧ ез-ԋін мынты кык тӧлыԍ. Менам ԍӧм-перјан праваыс вынԍӧԁӧма вӧлі суԁнас, ԋекущӧм соԁтӧԁ ԁоказаԏеԉствојас тајӧ ԃелӧ-куԅаыс сеԍԍа оз ков. Суԁлы, суԃебнеј пріказсӧ коліс вӧчны, а сіјӧ мыјла-кӧ ез вӧч, сы-вӧсна ме кора щӧктыны .... участокса нароԁнеј суԁӧс віԁлавны менԍым шыӧԁчӧмӧс ԁа вӧчны суԃебнеј пріказ. |
| Тайӧ норасьӧм дінӧ тшӧтш пукта: 1) талысь копиясӧ, 2) народнӧй судӧ сетлӧм шыӧдчӧмсӧ, судебнӧй приказ вӧчны корӧм йылысь, 3) Суд вылын бурӧн лӧсьӧдчӧм йылысь протоколлысь копия да 4) шыӧдчӧм гижӧдлысь копия. | Тајӧ нораԍӧм-ԁінӧ щӧщ пукта: 1) талыԍ копіјасӧ, 2) нароԁнеј суԁӧ ԍетлӧм шыӧԁчӧмсӧ, суԃебнеј пріказ вӧчны корӧм-јылыԍ, 3) Суԁ-вылын бурӧн лӧԍӧԁчӧм-јылыԍ протоколлыԍ копіја ԁа 4) шыӧԁчӧм гіжӧԁлыԍ копіја. |
| Карманова Педӧра. | Карманова Пеԁӧра. |
| 1927-ӧд во, август 23-ӧд лун. | 1927-ӧԁ во, Август 23-ӧԁ лун. |
| 7№. | 7-ӧԁ №. |
| Обласьтувса судса Гражданскӧй Кассация Вежӧсӧ | Облаԍтувса суԁса Гражԁанскеј Кассатсіја Вежӧсӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданин Микушов Петр Ивановичсянь | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін Мікушов Петр Івановічԍаԋ |
| Нарсуд .... участокса, 1927-ӧд вося .... №-а делӧ кузя | Нарсуԁ .... участокса, 1927 ӧԁ воԍа .... №-ра ԃелӧ-куԅа |
| Кассация норасьӧм. | Кассатсіја-нораԍӧм. |
| Март 12-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ .... участокса народнӧй суддя, судебнӧй приказӧн шуис перйыны месянь Парфенов Иван Ёгоровичлы сизимдас шайт сьӧм. Ме думысь, народнӧй суддялы эз ков тайӧ делӧ кузяыс вӧчны судебнӧй приказ, а колі вӧчлыны суд и со мыйяс вӧсна: | Март 12-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ .... участокса нароԁнеј суԃԃа, суԃебнеј пріказӧн шуіс перјыны меԍаԋ Парфенов Іван Јогоровічлы ԍіԅімԁас шајт ԍӧм. Ме ԁумыԍ, нароԁнеј суԃԃалы ез ков тајӧ ԃелӧ-куԅаыс вӧчны суԃебнеј пріказ, а колі вӧчлыны суԁ і со мыјјас-вӧсна: |
| 1) Ми Парфеновкӧд суд вылын бурӧн лӧсьӧдчылім. Ме кӧсйыси сылы мынтыны 70 шайт августын 1926-ӧд воӧ, мынтас кӧ сэк кежлӧ меным уджйӧз гражданин Иванов. Август тӧлысьыд эськӧ и коли нин, да ме Парфеновлы эг на вермы мынтыныд, сӧмын сійӧ суд вылын бурӧн лӧсьӧдчылӧмсӧ ме эг на торк, гражданин Иванов мем уджйӧзсӧ эз на мынты, сійӧн и ме эг на вермы мынтысьныс. | 1) Мі Парфеновкӧԁ суԁ-вылын бурӧн лӧԍӧԁчылім. Ме кӧсјыԍі сылы мынтыны 70 шајт августын 1926-ӧԁ воӧ, мынтас-кӧ сек-кежлӧ меным уҗјӧз гражԁаԋін Іванов. Август тӧлыԍыԁ еԍкӧ-і коԉі-ԋін, ԁа ме Парфеновлы ег-на вермы мынтыныԁ, сӧмын сіјӧ суԁ-вылын бурӧн лӧԍӧԁчылӧмсӧ ме ег-на торк, гражԁаԋін Іванов мем уҗјӧзсӧ ез-на мынты сіјӧн і ме ег-на вермы мынтыԍныс. |
| 2) Кӧть шуам Парфеновлы уджйӧз мынтан срокыс и тыри август 1 лунӧ, суддяыд судебнӧй приказтӧ эз нин вермы вӧчнысӧ, кык тӧлысся унджык нин мынтан срок тырӧмсянь коли да (Гражданскӧй закон чукӧрса 211 статтяын 2 пункт). | 2) Кӧԏ шуам Парфеновлы уҗјӧз мынтан срокыс і тырі август 1 лунӧ, суԃԃаыԁ суԃебнеј пріказтӧ ез-ԋін вермы вӧчнысӧ, кык тӧлыԍԍа унҗык ԋін мынтан срок тырӧмԍаԋ коԉі-ԁа (Гражԁанскеј закон чукӧрса 211 стаԏԏаын 2 пункт). |
| Сы вӧсна ме кора народнӧй суддялысь судебнӧй приказсӧ не вынсьӧдны, а делӧсӧ мӧдӧдны видлавны суд вылын. | Сы-вӧсна ме кора нароԁнеј суԃԃалыԍ суԃебнеј пріказсӧ ԋе вынԍӧԁны, а ԃелӧсӧ мӧԁӧԁны віԁлавны суԁ-вылын. |
| Тшӧтш тайӧ норасьӧм дінӧ пукта талысь копиясӧ. | Щӧщ тајӧ нораԍӧм-ԁінӧ пукта талыԍ копіјасӧ. |
| Микушев Петр Иванӧвич. | Мікушев Петр Іванӧвіч. |
| 1927-ӧд во, март 17 лун. | 1927-ӧԁ во, Март 17 лун. |
| 8№. Содтӧд решенньӧ вӧчны корӧм. | 8-ӧԁ №. Соԁтӧԁ решеԋԋе вӧчны корӧм. |
| .... уездувса .... участокса народнӧй судӧ | .... ујезԁувса .... участокса нароԁнеј суԁӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса .... сиктса гражданин Истомин Ёгор Педӧрӧвичсянь | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса .... ԍіктса гражԁаԋін Істомін Јогор Пеԁӧрӧвічԍаԋ |
| Ӧльӧксан Тупъюровкӧд судитчана делӧ кузя | Ӧԉӧксан Тупјуровкӧԁ суԃітчана ԃелӧ-куԅа |
| Содтӧд решенньӧ вӧчны корӧм. | Соԁтӧԁ-решеԋԋе вӧчны корӧм. |
| ( .... № гражданскӧй делӧ кузя). | ( .... № гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа). |
| Январ 20-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ народнӧй суд аслас решенньӧӧн шуис перйыны меным Тупъюров Ӧльӧксансянь 200 шайт сьӧм да 4 шайт суд рӧскодъяс вештыны, а решенньӧас весиг кыв абу шуӧма менсьым босьтлӧм пась да часі Тупъюровлысь бӧр перйӧм йылысь. Суд вылын Тупъюров эз ӧткажитчы сійӧясӧс босьтлӧмысь да и свидетельяс сідз жӧ висьталісны, а судыд, буракӧ, решенньӧсӧ вӧчигӧн вунӧдӧма часісӧ да пасьсӧ Тупъюровлысь перйӧм йылысь. | Јанвар 20-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ нароԁнеј суԁ аслас решеԋԋеӧн шуіс перјыны меным Тупјуров Ӧԉӧксанԍаԋ 200 шајт ԍӧм ԁа 4 шајт суԁ рӧскоԁјас вештыны, а решеԋԋеас веԍіг кыв абу шуӧма менԍым боԍтлӧм паԍ ԁа часі Тупјуровлыԍ бӧр перјӧм-јылыԍ. Суԁ-вылын Тупјуров ез ӧткажітчы сіјӧјасӧс боԍтлӧмыԍ ԁа і ԍвіԃіԏеԉјас сіԇ-жӧ віԍталісны, а суԁыԁ буракӧ решеԋԋесӧ вӧчігӧн вунӧԁӧма часісӧ ԁа паԍсӧ Тупјуровлыԍ перјӧм-јылыԍ. |
| Сы понда, гражданскӧй суд нуӧдан закон чукӧрса 181 стаття серти ме кора народнӧй судӧс вӧчны сійӧ делӧ кузяыс содтӧд решенньӧ, менсьым часіӧс да пасьӧс Тупъюровлысь перйӧм йылысь. | Сы-понԁа, гражԁанскеј суԁ нуӧԁан закон чукӧрса 181 стаԏԏа-ԍерԏі ме кора нароԁнеј суԁӧс вӧчны сіјӧ ԃелӧ-куԅаыс соԁтӧԁ решеԋԋе, менԍым часіӧс ԁа паԍӧс Тупјуровлыԍ перјӧм-јылыԍ. |
| Тайӧ норасьӧм дінӧ тшӧтш пукта талысь копиясӧ. | Тајӧ нораԍӧм-ԁінӧ щӧщ пукта талыԍ копіјасӧ. |
| Истомин Ёгор. | Істомін Јогор. |
| Март 24-ӧд лун, 1927 во. | Март 24-ӧԁ лун 1927 во. |
| 9№. Народнӧй судӧн вӧчӧм постановленньӧ вылӧ частнӧй норасьӧм. | 9-ӧԁ №. Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм постановԉеԋԋе-вылӧ частнеј-нораԍӧм. |
| Коми Обласьтувса судса Уголовнӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі Облаԍтувса суԁса Уголовнеј Кассатсіја Вежӧсӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданин Митрей Иванӧвич Потаповсянь | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін Мітреј Іванӧвіч Потаповԍаԋ. |
| Частнӧй норасьӧм. | Частнеј-нораԍӧм. |
| Менӧ мыждӧны Марья Розановаӧс виигӧн виысьыслы отсасьӧмысь. Ме судлы инді ассянь свидетельӧс, Ладимер Павлович Мещеряковӧс да суд аслас заседанньӧ вылын январ 20-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ шуис менсьым индӧм свидетельтӧ не корны, а судсӧ вӧчны март 15-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ. | Менӧ мыжԁӧны Марја Розановаӧс віјігӧн віјыԍыслы отсаԍӧмыԍ. Ме суԁлы інԁі асԍаԋ ԍвіԃіԏеԉӧс, Лаԃімер Павловіч Мешщерјаковӧс ԁа суԁ аслас заԍеԁаԋԋе-вылын јанвар 20-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ шуіс менԍым інԁӧм ԍвіԃіԏеԉтӧ ԋекорны, а суԁсӧ вӧчны март 15-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ. |
| Народнӧй судлысь заседанньӧ вылас шуӧмсӧ ме лыддя неладнӧӧн, со мый вӧсна: | Нароԁнеј суԁлыԍ заԍеԁаԋԋе-вылас шуӧмсӧ ме лыԃԃа ԋелаԁнӧӧн, со мыј-вӧсна: |
| Ме ассянь инді свидетельӧ Мещеряковӧс. Мыж вӧчысьӧс туялігӧн — дознанньӧ да следствие нуӧдігӧн сійӧ висьтавліс — ноябр 2-ӧд лун вой вылӧ, кор вӧлі мортсӧ виӧмаӧсь, ме буретш сы ордын гӧститі, 300 километр сайын мортсӧ (Розановаӧс) виян инсянь. Тайӧ висьталӧмсӧ свидетельлысь суд вылын, дерт, колӧ ёна пыдди пуктыны, сы вӧсна колӧ корлыны Мещеряковӧс суд вылӧ свидетель пыдди. Ме кора судлысь распорядительнӧй заседанньӧ вылын шуӧмсӧ не вынсьӧдны да тшӧктыны корны суд вылӧ менсьым индӧм свидетельӧс. | Ме асԍаԋ інԁі ԍвіԃіԏеԉӧ Мешщерјаковӧс. Мыж вӧчыԍӧс тујалігӧн — ԁознаԋԋе ԁа ԍԉеԁство нуӧԁігӧн сіјӧ віԍтавліс — нојабр 2-ӧԁ лун вој-вылӧ, кор вӧлі мортсӧ віјӧмаӧԍ, ме бурещ сы-орԁын гӧԍԏіті, 300 кілометр-сајын мортсӧ (Розановаӧс) віјан-інԍаԋ. Тајӧ віԍталӧмсӧ ԍвіԃіԏеԉлыԍ суԁ-вылын, ԃерт, колӧ јона пыԃԃі пуктыны, сы-вӧсна колӧ корлыны Мешщерјаковӧс суԁ-вылӧ ԍвіԃіԏеԉ-пыԃԃі. Ме кора суԁлыԍ распорјаԃіԏеԉнеј заԍеԁаԋԋе-вылын шуӧмсӧ ԋевынԍӧԁны ԁа щӧктыны корны суԁ-вылӧ менԍым інԁӧм ԍвіԃіԏеԉӧс. |
| М. И. Потапов. | М. I. Потапов. |
| Январ 24-ӧд лун, 1927 во. | Јанвар 24-ӧԁ лун 1927 во. |
| 10№. Гражданскӧй делӧ кузя судӧн вӧчӧм определенньӧ вылӧ частнӧй норасьӧм. | 10-ӧԁ №. Гражԁанскеј ԃелӧ-куԅа суԁӧн вӧчӧм опреԃеԉеԋԋе вылӧ частнеј нораԍӧм. |
| Коми Обласьтувса судӧ Гражданскӧй Кассация Вежӧсӧ | Комі Облаԍтувса суԁӧ Гражԁанскеј Кассатсіја Вежӧсӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса .... сиктса гражданин (ним, вич, ов) | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса .... ԍіктса гражԁаԋін (ԋім, віч, ов) |
| Народнӧй судӧн вӧчӧм частнӧй определенньӧ вылӧ норасьӧм. | Нароԁнеј суԁӧн вӧчӧм частнеј опреԃеԉеԋԋе-вылӧ нораԍӧм. |
| .... уездын .... участокса народнӧй суд пыр ме вӧлі перъя Шуктомов Тикӧн Никоновичлысь да Кузькоков Ӧльӧксей Митреевичлысь 700 шайт сьӧм. Народнӧй суд декабр 6-ӧд лунӧ 1926-ӧд воӧ шуис (определитіс) делӧсӧ бӧр кусӧдны. Законнӧй срокыс пӧ перйынысӧ суд пырыс тырӧма нин да. Сэсся менсьым делӧсӧ эз и видлавны суд вылын. Сійӧ определенньӧсӧ ме лыддя неладнӧӧн со мыйяс вӧсна (гижны мыйяс вӧсна): | .... ујезԁын .... участокса нароԁнеј суԁ-пыр ме вӧлі перја Шуктомов Ԏікӧн Ԋіконовічлыԍ ԁа Куԅкоков Ӧԉӧкԍеј Мітрејевічлыԍ 700 шајт ԍӧм. Нароԁнеј суԁ ԃекабр 6-ӧԁ лунӧ 1926-ӧԁ воӧ шуіс (опреԃеԉітіс) ԃелӧсӧ бӧр кусӧԁны. Законнеј срокыс-пӧ перјынысӧ суԁ-пырыс тырӧма-ԋін-ԁа. Сеԍԍа менԍым ԃелӧсӧ ез і віԁлавны суԁ-вылын. Сіјӧ опреԃеԉеԋԋесӧ ме лыԃԃа ԋелаԁнӧӧн со мыјјас-вӧсна (гіжны мыјјас-вӧсна): |
| 1) Тырис-ӧ меным суд пыр сьӧм перъян срокыс, коліс судлы суд вылын заседательясӧс корлӧмӧн бура тӧдмавны, а эз ков суддялы ӧтнаслы судсӧ вӧчтӧдз шуны. | 1) Тыріс-ӧ меным суԁ-пыр ԍӧм перјан срокыс коліс суԁлы суԁ-вылын заԍеԁаԏеԉјасӧс корлӧмӧн бура тӧԁмавны, а ез ков суԃԃалы ӧтнаслы суԁсӧ вӧчтӧԇ шуны. |
| 2) Кӧть шуам судыс бура тӧдмаліс да аддзис — суд пыр перъян срокыс кольӧма нин, — ме ӧд гражданскӧй закон чукӧрса 79-ӧд стаття серти верми судлысь корны суд пыр перъян сроксӧ нюжӧдны. Сэсся ӧд суд пыр перъян срокыс кӧть и коли, судлы эз ков делӧсӧ кусӧдны, суд вӧчан лунъясас, а колі вӧчлыны судсӧ да сэні видлалӧм бӧрын вӧлисти кодараскӧ шуны, перйыны ли, ӧткажитны ли. Сы понда ме кора судлысь определенньӧсӧ не вынсьӧдны да тшӧктыны судлы менсьым делӧсӧ видлавны суд вылын. | 2) Кӧԏ шуам суԁыс бура тӧԁмаліс ԁа аԁԇіс — суԁ-пыр перјан срокыс коԉӧма-ԋін, — ме-ӧԁ гражԁанскеј закон-чукӧрса 79-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі вермі суԁлыԍ корны суԁ-пыр перјан сроксӧ ԋужӧԁны. Сеԍԍа-ӧԁ суԁ-пыр перјан срокыс кӧԏ-і коԉі, суԁлы ез ков ԃелӧсӧ кусӧԁны, суԁ вӧчан лунјасас, а колі вӧчлыны суԁсӧ ԁа сені віԁлалӧм-бӧрын вӧԉіԍкі коԁарас-кӧ шуны, перјыны-ԉі, ӧткажітны-ԉі. Сы-понԁа ме кора суԁлыԍ опреԃеԉеԋԋесӧ ԋе вынԍӧԁны ԁа щӧктыны суԁлы менԍым ԃелӧсӧ , віԁлавны суԁ-вылын. |
| Тайӧ норасьӧм гижӧдлысь тшӧтш ыста народнӧй судӧ кык копия. | Тајӧ нораԍӧм гіжӧԁлыԍ щӧщ ыста нароԁнеј суԁӧ кык копіја. |
| Декабр 9-ӧд лун, 1926-ӧд во. | Ԃекабр 9-ӧԁ лун 1926-ӧԁ во. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| 11№. Ньӧжйӧ суд нуӧдӧмысь норасьӧм. | 11-ӧԁ №. Ԋӧжјӧ суԁ нуӧԁӧмыԍ нораԍӧм. |
| Коми обласьтувса земельнӧй Комиссияӧ | Комі облаԍтувса ԅемеԉнеј Коміԍԍіјаӧ |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса .... сиктса гражданин (ним, вич, ов) | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса .... ԍіктса гражԁаԋін (ԋім, віч, ов). |
| Норасьӧм. | Нораԍӧм. |
| Август 25-ӧд лунӧ 1926-ӧд воӧ нин ме .... вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧ сетлі шыӧдчӧм. Волземкомиссиялысь кори (гижны мый йылысь сетлӧма шыӧдчӧмсӧ); сы кузя жӧ шыӧдчылі, сентябр да октябр тӧлысьясын, а волземкомиссия ӧнӧдз на немтор эз шу, кор кӧсйӧ видлавны. Кора тшӧктыны вӧлӧсьтувса земельнӧй комиссияӧс регыдджык видлавны менсьым делӧсӧ. | Август 25-ӧԁ лунӧ 1926-ӧԁ воӧ-ԋін ме .... вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧ ԍетлі шыӧԁчӧм. Волԅемкоміԍԍіјалыԍ корі (гіжны мыј-јылыԍ ԍетлӧма шыӧԁчӧмсӧ); сы-куԅа-жӧ шыӧԁчылі, ԍеԋԏабр ԁа окԏабр тӧлыԍјасын, а волԅемкоміԍԍіја ӧнӧԇ-на ԋемтор ез шу, кор кӧсјӧ віԁлавны. Кора щӧктыны вӧлӧԍтувса ԅемеԉнеј коміԍԍіјаӧс регыԁҗык віԁлавны менԍым ԃелӧсӧ. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| Январ 2-ӧд лун, 1927-ӧд во. | Јанвар 2 лун 1927-ӧԁ во. |
| 12№. Суд вылӧ волытӧм вӧсна син сайын судӧн вӧчӧм приговор вылӧ гижӧд. | 12-ӧԁ №. Суԁ-вылӧ волытӧм-вӧсна ԍін-сајын суԁӧн вӧчӧм прігӧвӧр-вылӧ гіжӧԁ. |
| .... участокса .... уездувса Народнӧй судӧ | .... участокса .... ујезԁувса Нароԁнеј суԁӧ. |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданин (ним, вич, ов) | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋін (ԋім, віч, ов). |
| Приговор вылӧ гижӧд. | Прігӧвӧр-вылӧ гіжӧԁ. |
| Февраль 2 лунӧ 1927-ӧд воӧ народнӧй суд метӧг вӧчӧма приговор менӧ мыждӧм йылысь уголовнӧй закон чукӧрса стаття серти. Приговорлысь копиясӧ меным сетісны февраль 12-ӧд лунӧ 1927-ӧд воӧ. Суд вылӧ ме ачым волыны некыдз эг вермы со мыйяс вӧсна (гижны мыйяс вӧсна). | Февраԉ 2 лунӧ 1927-ӧԁ воӧ нароԁнеј суԁ метӧг вӧчӧма прігӧвӧр менӧ мыжԁӧм-јылыԍ уголовнеј закон чукӧрса стаԏԏа-ԍерԏі. Прігӧвӧрлыԍ копіјасӧ меным ԍетісны февраԉ 12-ӧԁ лунӧ 1927-ӧԁ воӧ. Суԁ-вылӧ ме ачым волыны ԋекыԇ ег вермы со мыјјас-вӧсна (гіжны мыјјас-вӧсна). |
| Сы вӧсна ме кора народнӧй судӧс делӧсӧ выльысь видлавны ме дырйи, мед ме верма сетны суд вылын делӧ кузяыс объясненньӧ. | Сы-вӧсна ме кора нароԁнеј суԁӧс ԃелӧсӧ выԉыԍ віԁлавны ме-ԁырјі, меԁ ме верма ԍетны суԁ-вылын ԃелӧ-куԅаыс објаԍԋеԋԋе. |
| Тайӧ гижӧд дінӧ тшӧтш пукта эскӧданпас, мый вӧсна ме эг вермы волыны суд вылӧ. | Тајӧ гіжӧԁ-ԁінӧ щӧщ пукта ескӧԁанпас мыј-вӧсна ме ег вермы волыны суԁ-вылӧ. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| Февраль 15-ӧд лун, 1927-ӧд во. | Февраԉ 15-ӧԁ лун 1927-ӧԁ во. |
| 13№. Шыӧдчӧм уголовнӧй делӧ выльысь видлалӧм кузя. | 13-ӧԁ №. Шыӧԁчӧм уголовнеј ԃелӧ выԉыԍ віԁлалӧм куԅа. |
| Коми обласьтувса Прокурорлы | Комі облаԍтувса Прокурорлы. |
| .... пукӧданінын пукалысь гр-нсянь (ним, вич, ов) | .... пукӧԁанінын пукалыԍ гр-нԍаԋ (ԋім, віч, ов). |
| Шыӧдчӧм. | Шыӧԁчӧм. |
| .... уездувса .... участокса народнӧй суд февраль 15-ӧд лунӧ 1925-ӧд воӧ приговорӧн менӧ мыждіс (гижны кутшӧмысь) Уголовнӧй Закон чукӧрса .... стаття кузя (гижны кутшӧм наказанньӧ). | .... ујезԁувса .... участокса нароԁнеј суԁ февраԉ 15-ӧԁ лунӧ 1925-ӧԁ воӧ прігӧвӧрӧн менӧ мыжԁіс (гіжны кущӧмыԍ) Уголовнеј Закон чукӧрса .... стаԏԏа-куԅа (гіжны кущӧм наказаԋԋе). |
| Обласьтувса суд народнӧй судлысь сійӧ приговорсӧ вынсьӧдліс да приговор вын улӧ пырӧм бӧрын менӧ пуксьӧдісны пукӧданінӧ. Ӧні тайӧ делӧ кузяыс ставыс воссис. Вӧлӧмкӧ, менӧ мыждан документъясыс (гижны кутшӧм документъяс) лӧжнӧйӧсь. Сійӧ документъяссӧ (гижӧдъяссӧ), мый серти менӧ мыждылісны, лӧжнӧйӧн шуис суд май 12-ӧд лунӧ 1926-ӧд воӧ аслас приговорӧн, да сійӧ приговорыс вын улӧ жӧ нин пырис. | Облаԍтувса суԁ нароԁнеј суԁлыԍ сіјӧ прігӧвӧрсӧ вынԍӧԁліс ԁа прігӧвӧр вын-улӧ пырӧм-бӧрын менӧ пукԍӧԁісны пукӧԁанінӧ. Ӧні тајӧ ԃелӧ-куԅаыс ставыс воԍԍіс. Вӧлӧмкӧ, менӧ мыжԁан ԁокументјасыс (гіжны кущӧм ԁокументјас) лӧжнејӧԍ. Сіјӧ ԁокументјассӧ (гіжӧԁјассӧ), мыј-ԍерԏі менӧ мыжԁылісны, лӧжнејӧн шуіс суԁ мај 12-ӧԁ лунӧ 1926-ӧԁ воӧ аслас прігӧвӧрӧн ԁа сіјӧ прігӧвӧрыс вын-улӧ-жӧ-ԋін пыріс. |
| Сы понда ме кора менӧ мыждӧм делӧ кузяыс выльысь тӧдмавны (следствие) да выльысь делӧсӧ судын кыпӧдны. | Сы-понԁа ме кора, менӧ мыжԁӧм ԃелӧ-куԅаыс выԉыԍ тӧԁмавны (ԍԉеԁствіје) ԁа выԉыԍ ԃелӧсӧ суԁын кыпӧԁны. |
| Тайӧ шыӧдчӧм дінӧ пукта: 1) судлысь вӧчӧм приговорсӧ, коді висьталӧ лӧжлунсӧ менӧ мыждан гижӧдъяслысь да 2) менӧ мыждан февраль 15-ӧд лун 1925-ӧд вося приговорлысь копиясӧ. | Тајӧ шыӧԁчӧм-ԁінӧ пукта: 1) суԁлыԍ вӧчӧм прігӧвӧрсӧ, коԁі віԍталӧ лӧжлунсӧ менӧ мыжԁан гіжӧԁјаслыԍ ԁа 2) менӧ мыжԁан февраԉ 15-ӧԁ лун 1925-ӧԁ воԍа прігӧвӧрлыԍ копіјасӧ. |
| (Кырым). | (Кырым). |
| Декабр, 1926-ӧд во. | Ԃекабр 1926-ӧԁ во. |
| 14№. | 14-ӧԁ №. |
| Обласьтувса Прокурорлы. | Облаԍтувса Прокурорлы. |
| .... уездувса .... вӧлӧсьтса гражданинсянь (ним, ов, вич) | .... ујезԁувса .... вӧлӧԍтса гражԁаԋінԍаԋ (ԋім, ов, віч). |
| Шыӧдчӧм. | Шыӧԁчӧм. |
| .... уездувса .... участокса народнӧй суд приговорӧн менӧ шуис мыжаӧн Уголовнӧй Закон чукӧрса .... стаття серти. Приговорыс пырис вын улӧ, да ме ӧні нуа мыжпыкӧд (гижны кӧні). | .... ујезԁувса .... участокса нароԁнеј суԁ прігӧвӧрӧн менӧ шуіс мыжаӧн Уголовнеј-Закон-чукӧрса .... стаԏԏа-ԍерԏі. Прігӧвӧрыс пыріс вын-улӧ ԁа ме ӧні нуа мыжпыкӧԁ (гіжны кӧні). |
| Ме кора делӧсӧ судысь корлыны да видлыны: закон серти-ӧ сійӧ вӧчӧма приговорсӧ, со мыйяс вӧсна (гижны мыйяс вӧсна). | Ме кора ԃелӧсӧ суԁыԍ корлыны ԁа віԁлыны: закон-ԍерԏі-ӧ сіјӧ вӧчӧма прігӧвӧрсӧ, со мыјјас-вӧсна (гіжны мыјјас-вӧсна). |
| (Кырым). | (Кырым). |
| (лун, тӧлысь, во). | (лун, тӧлыԍ, во). |
Комиӧн
Важ коми гижӧд
