КӦДЗАЯСНЫТӦ КОЛӦ БУРДЖЫКА АГСАВНЫ (ПИНЁВТНЫ)

 

Дженьыд гожӧм вӧсна миян идтӧ да зӧртӧ лоӧ кӧдзны вывті водз тулыснад. Унджыкысьсӧ муыд оз на вевъяв косьмыны, а ми заводитам нин кӧдзны. Мукӧддырйи сідзи няйтас и гудралан. Дерт, татшӧм няйт мутӧ бурджыка агсавны он вермы миян лёкиник агасъяснад. Кос поводдяӧн сэсся тайӧ няйт муыд косьмас, вылысыс лоӧ кирпич кодь. Дерт, сэсся татшӧминсьыд бур петас да бур быдмӧм нинӧм виччысьны. Медбур чужан кӧйдыс татшӧминад вошӧ. Он ӧд бурысь сё квадрата сыв вылӧ кӧдз быдса пуд ид кӧйдыстӧ. Мукӧдлаын лунвыв губерняясын сы ыджда жӧ инас кӧдзӧны пуд джын сӧмын.

Позьӧ оз нӧ миян этшаджык кӧйдысӧн бергӧдчыны? Тулыснад ӧд бур ид кӧйдысыд абу донтӧм, дай оз на зэв кокньыда и сюр босьтнытӧ.

Позьӧ и миян шочджыка кӧдзӧмӧн бур урожай босьтны. Сӧмын колӧ няйтӧ кӧдзӧмысь дугдыны да бурджыка мунымӧс небзьӧдны бура агсалӧмӧн. Мед ӧдйӧджык тулысын мӧдас косьмыны лым ваыс муяс вывсьыд, колӧ васӧдджык местаяссьыд васӧ нуӧдны бӧрӧздаӧн. Навӧлӧкъясын да гӧра бокъясын, дерт, косьтӧмыс оз ковмы, оз кӧ ваыс пет ключӧн. А шыльыдінъясад тувсов ватӧ лым сылӧм бӧрад лоӧ унджыкласьыс нуӧдны.

Тулысын ид кӧдза улӧ гӧрны позьӧ заводитны бура му косьмӧм бӧрын нин, мед эз ковмы няйтӧ кӧдзны, мед гӧригад пластъясыд вӧлі дрӧбалӧны нин.

Миян ӧні быдлаын на пӧшти кӧдзӧны киӧн, машинаяс эмӧсь зэв на этша. Мед ӧткодяджык, рӧвнӧяджык кӧдзсяс, гӧрӧм бӧрын кӧдзтӧдз зэв бур ӧти пӧв агсавны да сэсся сы бӧрын вӧлись бура тыртны кӧйдыссӧ бура агсалӧмӧн.

Миян ас вӧчӧм агасӧн бура кӧйдыс тырттӧдз агсавны лоӧ зэв уна пӧлӧн; ӧтилатіыс лоӧ ветлыны нёльысь либӧ витысь. Но и татшӧм агсалӧмнас зэв бура ид кӧйдыстӧ он на вермы тыртны: зэв на уна ид тусьясыд вылӧ кольӧны, дай муыд зэв омӧля рӧшкалӧ кокньыд агас вӧснаыс.

Бур овмӧсъясын ас вӧчӧм агасӧн дугдӧмаӧсь нин уджавны. Сэні агсасьӧны зигзаг нима агасӧн пара вӧв доддялӧмӧн.

Зигзаг агас ставыс кӧртысь. Пиньясыс сылӧн зэв тшӧкыдӧсь дай пыдӧ пырӧны муас. Ӧтпыр кӧ мунан му вывті тайӧ агаснас, мӧдысь оз нин ков сэсся сэті мунны. Тайӧ пиняӧн агсалӧмыс бура кӧйдыстӧ тыртӧм кындзи мусӧ тшӧтш зэв бура рӧшкыдӧ. Зигзагӧн агсасьысьяс висьталӧны, тайӧ агасӧн уджалігӧн пӧ урожайыс ыджыдджык мӧдіс воны, ёг турун этшаммис му вылын дай ид кӧйдыс пӧ этшаджык колӧ кӧдзны. Сэсся чужӧм бӧрас, бура агсалӧмнад, рӧшкыд му вылад быд тусь петӧ, некод оз пӧд топыд пласт увъясын.

Зигзаг агас эм кык торъя да куим торъя (звеноа). Кык торъя агаслӧн доныс шайт дас нёль кымын, а куим торъяыслӧн — кызь шайт кымын. Кыкнаныс ӧткодь бурӧсь. Куим торъяыс зэв нин бур эжаӧсь муяс вылын. Сылӧн пиньясыс пурт кодьӧсь. Кык торъя зигзаг мунігас босьтӧ кык аршын пасьта, куим торъяыс — кык аршын да джын пасьтаӧ.

Ньӧбны тайӧ зигзагъяс позьӧ сельскокӧзяйственнӧй складысь Сыктывдінкарысь либӧ уездувса каръясысь. Ӧти крестьянинлы, дерт, донаджык.

Ӧтувтчӧмӧн кӧ босьтан, тырмас кызь крестьяналы.

Колӧ пондыны уджавны ӧтувтчӧмӧн.

 

В. Исаков.

Гижӧд
Кӧдзаяснытӧ колӧ бурджыка агсавны (пинёвтны)

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1