БОСЬТЧАМӦЙ ВЫЛЬ НОГӦН УДЖАВНЫ
Воис гӧран-кӧдзан кад. Шонді петӧмсянь рытӧдз мунӧ сиктъясын сьӧкыд удж. Быд радейтысь крестьянин зільӧ кӧдзны бурджык да унджык нянь. Сиктъясын важӧн нин казялісны: бокысь вайӧм нянь сувтӧ вывті дона; босьтӧм вылас петӧ став нажӧтка. Овмӧс кыпӧдӧм вылӧ нажӧткаясысь нинӧм оз кольлывлы.
Таво бокысь кӧйдысъяс эз вайны. Лёкыс сэсь нинӧм абу. Бокысь вайӧм кӧйдыс вӧсна кӧдза сёрмӧ, сэсся унаысь вайӧм кӧйдыс миян местаын оз лӧсяв, овлӧ висьмӧм да мукӧдтор. Колӧ чорыда тӧдны: ас кӧйдыс бурджык вайӧм кӧйдыс дорысь. Быд во кӧ ас кӧйдыстӧ весавны, сійӧ лоӧ ещӧ на бур, нянь кутас унджык воны.
Колян во нин ми гижлім газетын: колӧ миян заптыны быд вӧлӧсьтын ас кӧйдыс, колӧ восьтавны кӧйдыс магазеяяс. Ас чукӧртӧм кӧйдыс отсалас кыпӧдны миянлысь му-видз уджалӧм, вермасьны омӧля нянь воӧмысь, отсалас паськӧдны кӧдза муяс да мукӧдтор. Тайӧ тшӧктӧм серти омӧля на сиктъясын уджалӧны. Сы вӧсна уна войтырлӧн таво кӧйдысъяс кӧдза кежлӧ оз ло. Сэсся кооперативъяс пыр вӧлі сеталӧма уна кӧйдыс уджйӧзӧн. Мынтысьӧм сідзжӧ лои лёка. Водзӧ вылӧ ковмас бырӧдны тайӧ лёкторъястӧ, мичаӧ мынтысьны да лӧсьӧдны кӧйдыс запасъяс.
Мӧда-мӧдлы отсасян комитетъяслӧн ӧні ыджыд удж. Налы ёна ковмас отсавны сэтшӧм йӧзлы, кодлӧн кӧйдысъяс оз тырмыв. Оз ков вунӧдны гӧль йӧзӧс, дӧваясӧс да Гӧрд армияӧ мунӧмалысь семьяясӧс. Эм кӧ заптӧм кӧйдыс, сійӧ колӧ сетавны водзӧсӧн сӧмын нуждаӧ воӧма йӧзлы. Мед ӧти му оз коль кӧдзтӧг.
Мувыв кӧдзаяслы бура быдмынысӧ медъёна падмӧдӧ ёг турун. Лёк кӧйдысысь лоӧ лёк нянь. Сійӧ быдӧн тӧдӧны, да кыдзкӧ оз жӧ тӧдӧм серти уджавны. Пыр на кӧдзӧны кӧйдыс весавтӧг (сортируйттӧг). Таво колӧ быдлаын кӧйдыстӧ бурджыка весавны машинаясӧн. Ӧні пӧшти быд сиктын эмӧсь нин сортировкаяс. Вӧлӧсьтувса сӧветъяслы, кооперативъяслы колӧ мичаӧ видзӧдны, мед весавтӧг кӧйдыс эз коль, мед быд сортировка вӧлі лӧсьӧдӧма удж вылӧ. Вермытӧм йӧзлы колӧ сетны отсӧг, весавны дон босьттӧг. Кӧнсюрӧ колӧ кӧдзны машинаясӧн (сеялка).
Миян крестьяна муяснысӧ пыр на куш ӧти няньӧн вӧдитӧны. Быд во коймӧд юкӧныс кольӧ коськӧм улӧ. Быд во зэв ыджыд пласт лоӧ куйӧдавны. Куйӧд унджыкыслӧн оз тырмы. Миянлы колӧ шыбитны тадзинад му вӧдитӧмтӧ. Колӧ кутчысьны муяс уджавны уна переменаӧн. Сэки весиг ӧти му крестьяналӧн оз кут весьшӧрӧ куйлыны. Сэки лоӧ унджык дай бур кӧрым скӧтлы, унджык вына куйӧд. Миян обласьтын уна крестьянин нин кӧдзӧ турун. Быдӧнысь бура миян артмӧ клевер (бобӧнянь, гӧрдъюр, брӧньдук). Клевер овлӧ куим пӧлӧс: гӧрд юра, шведскӧй, еджыд кыссяна. Сэсся бура быдмӧ тимофеевка, пырей да вика турун.
Уна переменаӧн уджалігӧн кӧдзӧны муяс вылӧ картупель, анькытш, шабді, мӧс сёркни, свеклӧ да мукӧдтор. Та йылысь колӧ мичаӧ юасьны агрономъяслысь, тӧдысь йӧзлысь. Найӧ велӧдасны уджавны. Ми чайтам, агрономъясыд таво ёнджыка кутчысясны отсасьны, оз кутны ӧтилаын пукавны, воласны кӧдзигӧн быд сиктӧ сетны индӧдъяс. Налы ковмас сідзжӧ велӧдны нывбабаясӧс вӧдитны град выв пуктасъяс. Важӧн некод эз велӧдлы. Сы серти миян сиктъясын оз на кужны видзны пуктасъяс. Позьӧ эськӧ миян обласьтын лӧсьӧдны уна выль пуктасъяс, да нывбабаяс оз тӧдны. Мед жӧ таво агрономъяс чорыдджыка кутчысьласны тайӧ уджас, тшӧктасны сиктса кооперативъяслы вайны быдпӧлӧс кӧйдысъяс.
Выль ногӧн уджавны ӧтнаныс агрономъяс, дерт, оз вермыны велӧдны. Выныс налӧн оз тырмы. Колӧ выль туйӧд аслыныс мунны быд вежӧра мортлы. Миян сиктъясын эмӧсь нин доза уна сэтшӧм юра войтырыд: учительяс, избачьяс, коммунистъяс, комсомолечьяс. Налы колӧ мунны медводзын, петкӧдлыны пемыд йӧзыслы выль нога олӧмсӧ. Сэсся эмӧсь уна сельскокӧзяйственнӧй кооперативъяс. Найӧ ёна вермасны туйдӧдны бур вылад, босьтчыны кужӧмӧн уджавны. На вылӧ миян ыджыд надея.
