ВИДЗ-МУ ВОТ ЧУКӦРТӦМ ЙЫЛЫСЬ
Таво недоимка перъясны
Колян воясын во помасьӧм бӧрти пыр жӧ вӧлі заводитасны вӧчны «зачистка». Зачисткаыс со мый лоӧ: обласьт пасьта став кӧзяйствосӧ, кодъяс эз вермывны кад кежлӧ мый вӧсна кӧ мынтыны видз-му вотсӧ, юкӧны вӧлі куим пельӧ (чукӧрӧ). Первой чукӧрас сюйӧны вӧлі дзик гӧлиник кӧзяйствоясӧс. Найӧс дзикӧдз мездылісны недоимкаысь. Мӧд чукӧрас лӧсьӧдавлісны шӧркоддьӧма кӧзяйствоясӧс. Налы видз-му вот мынтан срокъяссӧ нюжӧдлывлісны выль воӧдз. Коймӧд чукӧрас веськавлісны вермана кӧзяйствоясӧс да сідзи, прӧста вот мынтӧмысь нюжӧдчӧмъясӧс. Налысь перйӧны вӧлі вотсӧ мырдӧн.
Колян 1924−25 вося видз-му вот вӧлі таво серти ыджыд. Сэсся льготаяссӧ сетавлісны таво серти этшаджыка. Сы вӧсна чукӧрмӧ вӧлі недоимкаясыс. Сы вӧсна лоӧ вӧлі гӧльджык крестьянаӧс дзикӧдз мездыны вот недоимкасӧ босьтӧмысь.
Тайӧ 1925−26 воӧ видз-му вот лӧсьӧдӧм муніс дзик мӧд ногӧн; вот ёна вӧлі ичӧт, льгота сетлісны унджык. Тайӧ воӧ разрядъяссӧ да ставкаяссӧ вӧлӧсьтъясас лӧсьӧдлісны зэв лючки-ладнӧ: гӧльджык вӧлӧсьтъясас (кӧні эз вӧвны крестьянаыслӧн торъя ыджыд нажӧткаяс) разряд да ставкасӧ лӧсьӧдалісны улӧджык, сэсся сетавлісны унджык льготаяс. Сідз жӧ вӧлі лӧсьӧдӧма вот мынтысьысьяскӧд.
Таво позьӧ вӧлі чайтны-артавны — бура вотъяс лӧсьӧдӧм вӧсна некутшӧм недоимкаяс оз лоны. Сӧмын збыльысьсӧ лои мӧд ногӧн. Уна вӧлӧсьтын, уна кӧзяйство сайын лыддьыссьӧны недоимкаяс. Мый вӧсна кӧ уна крестьяна вотсӧ оз на мынтыны, шедӧдчӧны недоимкаяс улӧ.
Ми чайтам, эз-ӧ ёна торк вотъяс мынтӧмсьыс войдӧр сетавлӧм «зачисткаясыс»; зачисткасӧ таво бара виччысьӧмла нюжӧдчисны вот мынтытӧмысь, виччысьӧны — оз-ӧ пӧ колян во моз прӧститны.
Таво колян вося кодь зачисткаяс оз лоны. Пырысьтӧм-пыр срок помасьӧм бӧрти (май 1-ӧд лун бӧрти) кутасны перйыны вотсӧ налысь, кодъяс срок кежлӧ эз мынтыны, мырдӧн.
Перйыны видз-му вот кутасны торъя недоимочнӧй нимпасъяс серти. Волисполкомъяс бӧръясны ас вӧлӧсьтсьыс став недоимщиксӧ да лӧсьӧдасны нимпасъяссӧ.
Волисполкомъяслы да сельсӧветъяслы лоӧ ёна зільны перйыны став недоимкасӧ дай перйыны регыдӧн. Вот перйысьяслы дай мынтысьяслы колӧ тӧдны — государстволы сьӧмыс колӧ овмӧссӧ кыпӧдӧм вылӧ, колӧ тшӧтш медъёна вӧлӧсьтувса бюджетӧ.
А. З.
