АНГЛИЯСА РАБОЧӦЙЯС БАСТУЙТӦНЫ

Важӧн нин Англияын муніс вензьӧм англияса из шом перйысь рабочӧйяслӧн асланыс капиталистъяскӧд. Капиталистъяслы эз кут тырмыны барышыс.

Найӧ ӧтвылысь правительствоыскӧд кӧсйӧны вӧлі чинтыны рабочӧйяслысь уджалан донсӧ да содтыны ӧти час кежлӧ уджалан лунсӧ. Сэсся водзӧ кежлӧ капиталистъяс оз вӧлі кӧсйыны вӧчны ӧти договор став Англия пасьтаыс, а быд районын торйӧн. Сідзсӧ капиталистъяс надейтчӧны вӧлі кокньыдджыка вермыны рабочӧйясӧс.

Ӧткымын англияса профсоюзъясын юръясыс (капиталистъяс дор мунысьяс) ёна зілисны рабочӧйясӧс капиталистъяскӧд ӧти кывйӧ воштыны, тшӧктӧны вӧлі рабочӧйясӧс вӧчны капиталистъяс корӧм серти, сӧмын нинӧм эз вермыны вӧчнысӧ. Рабочӧйяс эз сӧгласитчыны чинтыны ассьыныс ичӧтик уджалан донсӧ да нюжӧдны уджалан лунсӧ. Найӧ шуисны помӧдз косясьны капиталистъяскӧд. Мукӧд англияса профсоюзъяс дай став мувывса профсоюзъясыс кӧсйысисны быд ногыс отсавны англияса из шом перйысь рабочӧйяслы капиталистъяскӧд косясьны.

Англияса капиталистъяслӧн рабочӧйясыскӧд договорыс вӧлі помасьӧ апрель 30-ӧд лунӧ. Сэтчӧдз пыр муніс сёрни бурӧн лӧсьӧдчӧм йылысь. Сӧмын капиталистъяс эз вӧчны рабочӧйяс тшӧктӧм серти.

Апрель 30-ӧд лунӧ 12 час войын Англияын став из шом перйысь рабочӧйяс дугдісны уджалӧмысь, заводитісны бастуйтны. Сэні кутісны бастуйтны 1.200.000 морт гӧгӧр.

Рабочӧйяс быдӧн тӧдӧны — капиталистъяс рабочӧйяскӧд косясьӧны вывті ӧтвылысь став му вылас. Англияса из шом перйысь рабочӧйясӧс кӧ вермасны капиталистъяс, мукӧд рабочӧйяссӧ налы разі-пели кокньыдджык нин лоӧ вермыны. Англияса из шом перйысь рабочӧйясӧс вермӧм — став мувывса рабочӧйясӧс вермӧм.

Англияса из шом перйысь рабочӧйяслы отсалӧм кузя май 3-ӧд лунӧ войнас кутісны бастуйтны печатникъяс, транспортникъяс, железнодорожникъяс, машинистъяс, механикъяс, кочегаръяс, электрикъяс да мукӧд. Ставыс ӧні Англияын бастуйтӧны нёль миллион да джын гӧгӧр рабочӧй. Бастуйтӧны рабочӧйяс став Англия пасьтаыс. Сувтісны ветлӧмысь став поездъяс, трамвайяс, некутшӧм газет оз пет, некытчӧ суднояс Англияысь оз мунны, сувтӧмаӧсь пабрик-заводъяс.

Став мувывса рабочӧйяс быд ногыс отсалӧны англияса рабочӧйяслы капиталистъяскӧд косясьны. Францияын, Германияын, Голландияын да мукӧдлаын рабочӧйяс шуисны не лэдзны нуны Англияӧ ньӧти из шом ни нерп. Уна государствоясын портъясас рабочӧйясыс оз грузитны Англияӧ мунысь паракодъяссӧ да, налы лоӧ сідзи сулавны портъясас. Став му пасьта рабочӧйяс чукӧртӧны сьӧм ас костаныс да ыстӧны англияса рабочӧйяслы отсӧг вылӧ.

Англияса правительство капиталистъяскӧд ӧтвылысь лӧсьӧдчӧ косясьны рабочӧйяскӧд. Бастуйтанінъясӧ кытчӧсюрӧ ысталӧмаӧсь войскаяс, лӧсьӧдӧны военнӧй суднояс, Лондонын уличаясӧдыс ветлӧны ӧружйӧа войскаяс. Став пӧличаыслы да войскалы сетӧмаӧсь приказ лӧсьӧдчыны кось вылӧ. Правительствоыс полӧ, тайӧ забастовкаыс пӧ ёна паськалӧ да рабочӧйяс пӧ бӧрнас оз нин кутны корны сӧмын уджалан дон содтыны, а правительство вылас пӧ сувтасны.

Татшӧм кыпӧдчӧм рабочӧйяслӧн капиталистъяс вылӧ Англияын эз на вӧв. Рабочӧйяс вывті ӧтвылысь сувтісны капиталистъяскӧд водзсасьны. Став мувывса рабочӧйясӧн отсалӧмӧн англияса рабочӧйяс венасны капиталистъясӧс.

Н—Уль.