ЛЕНА ЮВЫВСА ЛЫЙЛӦМ

Дас нёль во сайын тайӧ лунӧ зарни перъянінын (приискъяс вылын) Лена ю вылын капиталистъяс да буржуйяс лыйлісны мыжтӧм рабочӧйясӧс.

Тайӧ зарни перъяніныс Сибырын сьӧд вӧр пӧвстын. Медматысса кӧрт туйӧдз вӧлі сэсянь кык сюрс верст.

Рабочӧйяслы овны вӧлі ёна сьӧкыд.

Рабочӧйяслы сэні вывті нин сьӧкыд вӧлі овны. Налы мынтылісны уджалӧмысь корысьяслы моз, зэв этша, муртса-муртса вӧлі кынӧмпӧтыс сюрӧ. Видзлісны рабочӧйясӧс омӧлик казармаясын. Быд ногыс зарни перъянінын юралысьясыс смекайтчывлісны рабочӧй вылын.

Сэсся зарни перъянінын юралысьясыс зэв сюся кужисны босьтны ас кипод улас рабочӧйясӧс. Став рабочӧйыс вӧлі зарни перъянінса удж нуӧданіныслы уджйӧзаӧсь. Этша дон сетӧмла рабочӧйяс оз вермыны вӧлі некыдзи бергӧдчыны. Лоӧ вӧлі быть налы удждысьны.

Кокньӧдны ассьыныс олӧм сӧмын вермасьӧмӧн.

Кыдзи рабочӧйяс вермасны кокньӧдны ассьыныс олӧм? Сӧмын вермасьӧмӧн, сӧмын мырдӧн вир юысьясӧс тшӧктӧмӧн. Татшӧм вермасьӧмыс зарни перъянінса рабочӧйяскӧд заводитчис 1912 воын февраль тӧлысьын. Найӧ тшӧктісны зарни перъянінса юралысьяслы сетны кокньӧдъяс дас куим пӧлӧсӧс. Медыджыд кокньӧдъяссӧ тшӧктӧны вӧлі сетны со кутшӧмъясӧс: содтыны уджалӧмысь дон, уджӧдны лунын сӧмын 8 час, вӧтлыны удж нуӧданінсьыныс 27 мортӧс, медся ёна кодъяс нартитчӧны вӧлі рабочӧйяс вылын.

Начальствоыд войдӧрсӧ повзис, кутіс нуӧдны бурӧн сёрни рабочӧйяскӧд. Сӧмын сёрнисӧ нуӧдігӧн гусьӧн корисны Иркутсксянь войска.

Виисны да ранитісны 520 рабочӧйӧс!

Войска воис. Командирыс вӧлі жандарм Терещенко (зэв бура сарлысь власьт дорйысь). Войска воӧм мысти зарни перъянінса начальствоыд бӧр збоймис. Пырысьтӧм-пыр арестуйтіс рабочӧйясӧн сёрни нуӧдӧм вылӧ бӧрйӧм йӧзӧс.

Рабочӧйяс артельӧн ставныс мунісны юасьны начальстволысь, мый вӧсна арестуйтісны найӧн бӧрйӧм йӧзсӧ. Рабочӧйясӧс висьталӧм пыдди паныдалісны войскаӧн, лыйлыны кутісны.

Виисны 270 рабочӧйӧс, ранитісны 250-ӧс!

Тадзи жандарм Терещенко виаліс дзик мыжтӧм, оружйӧтӧг локтысь рабочӧйясӧс. Тадзи мыськисны зарни рабочӧйяс вирӧн!

Тайӧ лыйлӧмыс кывсис став рабочӧйяслы. Став Россия пасьтала рабочӧйяс шызисны, налӧн бара ловзис выныс, коді куслі пӧличаӧн ёна топӧдӧмла 1905 вося революциясянь. Ленинградын, Мӧскуаын, мукӧд каръясын рабочӧйяс заводитчисны вермасьны. Найӧ кӧсйисны вӧчны бур казьтылантор Лена ювывса зарни перъянінсянь виӧм рабочӧйяслы.

Сэтшӧм казьтыланторсӧ рабочӧйяс вермисны сетны вит во мысти — 1917 воын. Сійӧ казьтыланторйыс (памятникыс) — сарӧс став капиталистъясыскӧд да буржуйясыскӧд путкыльтӧм.