ВЕЖОН ЧӦЖӦН ВӦЛӦМТОРЪЯС

Англияын.

Ми гижлім нин — Англияын рабочӧйяс да капиталистъяс кост мунӧ вензьӧм. Медъёнасӧ нин вензьӧмыс ӧні мунӧ из шом перйысь рабочӧйяслӧн капиталистъяскӧд. Из шом перъян уджыс ӧні Англияын торксис. Важ ног да важ машинаясӧн из шомсӧ перйӧм вӧсна капиталистъясыслы барышыс омӧля кутіс воны. Сы вӧсна найӧ зільӧны чинтыны рабочӧйяслысь уджалан дон. Дерт, рабочӧйясыд мунӧны талы паныд. Ӧнӧдз из шом перъян удж кутысь капиталистъяслы ёна отсаліс англияса правительствоыс сьӧмӧн. Англияса рабочӧйясыс эськӧ ёна вӧлі тшӧктӧны став из шом перъян уджсӧ государствоыслы босьтны ас киас, да правительствоыс оз босьт, оз кӧсйы ӧбӧдитны капиталистъясӧс.

Правительствоыс ӧні лӧсьӧдліс комиссия видлавны из шом перъян уджсӧ да лӧсьӧдӧмаӧсь ещӧ водзӧ на отсавны капиталистъяслы сьӧмӧн. Сэсся сійӧ комиссияыс жӧ шуӧма чинтыны уджалан дон из шом перйысь рабочӧйяслысь. Талы паныд сувтӧмаӧсь унджык профсоюзъяса юръясыс. Найӧ шуӧны, рабочӧйяс пӧ оз кӧсйыны дай оз сетны чинтыны уджалан донысь весиг ӧти ур, ми пӧ налы быд ногыс кутам отсавны.

Англияса рабочӧй партия конференция вылын (ӧні мунӧ) шуисны: рабочӧйяслы пӧ колӧ лӧсьӧдны уджалан дон, мед пӧ сыысь улӧ капиталистъяс чинтыны эз вермыны. Сэсся мед пӧ сійӧ уджалан донсӧ лӧсьӧдісны рабочӧй партияысь бӧрйӧм представительяс.

Рабочӧйяс зэв лӧсьыда аддзӧны капиталистъяслысь уджсӧ, найӧс дзескӧдны зільӧмсӧ. Рабочӧйяс асьныс капиталистъяслы воча ӧтувтчӧны жӧ, ёнмӧдӧны асьнысӧ капиталистъяскӧд косясьӧм вылӧ. Неважӧн вӧлі Англияын рабочӧйяслӧн (движение меньшинства) конференция. Сійӧ конференция вылас вӧлі 883 делегат 950 сюрс рабочӧйяссянь. Тайӧ конференция вылас ёна сёрнитісны капиталистъяскӧд водзсасьӧм йылысь. Сёрнитӧм бӧрын конференцияыс ставнас шуис: рабочӧйясӧс да профсоюзъясӧс мездӧм кузя пӧ колӧ лӧсьӧдавны рабочӧй отрядъяс ёнджык рабочӧйясысь; сэсся конференция тшӧктӧ вежлавны правительствоыслы рабочӧйясӧс увтыртӧм кузя лэдзӧм законъяс, лэдзны вӧчавны кор ковмас рабочӧйяслы собранньӧяс да сідз водзӧ. Конференцияыс корӧ профсоюзъяс сӧветлысь, мед сійӧ тшӧктас правительствоыслы лэдзны тюрмаясысь рабочӧйяс да революция вӧсна пукалысь йӧзӧс. Сэсся конференцияыс ёна ошкис англияса да СССР-са профсоюзъяс кост бура волысьӧм лӧсьӧдӧмсӧ, сӧмын пӧ став мувывса рабочӧйяс ӧтувтчӧмӧн ми вермам капиталистъяскӧд водзсасьны, сы вӧсна пӧ колӧ лӧсьӧдны ӧти Интернационал да став му вывсьыс профсоюзъяссӧ ӧтувтны сэтчӧ. Став конференцияыс муні вывті ӧтвылысь, зыктӧг.

Ӧні мунӧ конференция англияса независимӧй рабочӧй партиялӧн. Тайӧ конференция вылас бара шуисны ёна водзсасьны капиталистъяскӧд, кутасны кӧ найӧ рабочӧйяслысь уджалан донсӧ чинтыны, отсавны из шом перйысь рабочӧйяслы капиталистъяскӧд водзсасьны. Сэсся конференцияыс тшӧктӧ правительствоыслы лӧсьӧдны волысьӧм СССР-кӧд, дугдыны нартитӧмысь англияса колонияясысь йӧзсӧ да сідз водзӧ.

Капиталистъяслы паныд мунысь йӧз рабочӧйяс пӧвстын пыр ӧтарӧ содӧ. Найӧ гӧгӧрвоӧны нин, мый сӧмын ӧтувтчӧмӧн да ӧтвылысь паныд сувтӧмӧн позьӧ венны капиталистъясӧс. Англияса рабочӧйяс ӧтувтчӧны нин коммунист партия да революция дор мунысь йӧз велӧдӧм серти. Англияса коммунист партия пыр ӧтарӧ бурджыка сувтӧдӧ уджсӧ рабочӧйяс пӧвстас.

Китайын.

Народнӧй армиялӧн да Чжан Цзолиньлӧн войскаыс пыр на сулалӧны Пекин кар гӧгӧрын. Народнӧй армиякӧд воюйтысь генералъяс ёна зільлісны босьтны Пекинсӧ, сӧмын эз на вермыны.

Народнӧй армия кост да сыкӧд косясьысь генералъяс кост дыркодь нин муніс сёрни косясьӧмысь дугдӧм йылысь. Народнӧй армия вӧлі шуӧ вӧчлыны мир. Сӧмын Чжан Цзолинь эз сӧгласитчы. Мукӧд государствоса капиталистъяс ышӧдӧм серти, Чжан Цзолинь мир йывсьыс сёрнитігӧн кутіс корны вывті ыджыдторъяс: сійӧ вӧлі тшӧктӧ став народнӧй армияыслы сетчыны, пуктыны оружйӧсӧ. Дерт, народнӧй армия та вылӧ сӧгласитчыны эз вермы.

Народнӧй армиякӧд косясьысь генералъяслӧн ас костаныс абу жӧ дзик лючки. Найӧ асьныс кутӧмаӧсь косьӧ воны юксиганыс. Быд генерал кӧсйӧ босьтны аслыс унджык, сӧмын мукӧдыс оз сетны, воча сувтӧны. Кык ыджыдджык генералъяс кост — Чжан Цзолинь да У Пэйфу кост — абу жӧ дзик шыльыд. Ӧні на кост сёрни мунӧ, да ӧдвакӧ воасны ӧти кывйӧ. Висьталӧны, У Пэйфуыс пӧ зэв тшӧктӧ народнӧй армиясӧ ёнджыка водзсасьны да не сетны Пекинсӧ Чжан Цзолиньлы на кост сёрниыс эштытӧдз. Позьӧ надейтчыны — оз кӧ У Пэйфуыс да Чжан Цзолиньыс ӧти кывйӧ воны, У Пэйфуыс вермас сувтны Чжан Цзолиньыслы паныд. Шуӧны, У Пэйфуыс пӧ скӧрмӧма Чжан Цзолинь вылӧ, сійӧ пӧ юксигас У Пэйфусӧ ӧбӧдитӧма да.

Ӧні У Пэйфу дугдӧма Пекин вылӧ наступайтӧмысь. Сы вӧсна Чжан Цзолиньлы да сы дор мунысь генералъяслы дугдыны жӧ лоӧма водзӧ мунӧмсьыс. Юӧртӧны, быттьӧ пӧ Ли Чинлинлысь да Чжан Цзолиньлысь войскасӧ народнӧй армияясыс бӧрыньтыштӧмаӧсь.

Кӧнсюрӧ китайса крестьяна сувтӧны нин паныд Чжан Цзолинь да У Пэйфу войскалы. Паныд сувтысь крестьяна асьнысӧ шуӧны народнӧй армияӧн.

Народнӧй армияыдлы сьӧкыд лои да, революциялы паныд мунысь йӧз тшӧтш Кантонын заводитлӧмаӧсь юрнысӧ лэптыны. Кантонса войскалы да рабочӧйяслы найӧ вӧлӧм тшӧктӧны кантонса правительствоыслысь не кывзыны, сувтны сылы паныд. Сэсся мед йӧзыс ёнджыка скӧрмасны правительство вылас, уличаясын вӧлӧм грабиталӧны йӧзсӧ да соталӧны керкаяссӧ. Сӧмын правительствоыс регыд чорыда кутчысис водзсасьны паныд мунысь йӧзкӧд да ӧні Кантонын бӧр зэв шы ни тӧв. Весиг англияса газетъясын ошкӧны кантонса правительствоӧс бура уджсӧ нуӧдӧм вӧсна. Найӧ гижӧны, бӧръя кантонса правительствояс пытшкысь пӧ ӧнія правительствосӧ сӧмын позьӧ шуны правительствоӧн. Сійӧ пӧ ёна водзсасьӧ служащӧйясӧн калым босьтӧмкӧд, зільӧ пӧ лад быдлаӧ пуктыны, унатор пӧ нин вӧчис дай пыр водзӧ вӧчӧ.

Ӧні Кантон правительстволӧн ёнлуныс народнӧй армия вын сайын. Народнӧй армиясӧ кӧ оз вермыны жугӧдны, народнӧй армияыс кӧ кутас бура водзсасьны — Кантонса правительстволы лоӧ кокньыдджык дай сійӧ вермас отсавны народнӧй армияыслы.