МЕД ГАБОВ ОЛАС ВЕК
Кыдзи юӧртлім, бур йӧзлӧн водзмӧстчӧмӧн Габов грездын кыптіс вежа керка-часовня. Татчӧ медыджыд пай пуктысь Сергей Викторович Таскаев талун висьталӧ сы йылысь, мый колӧ вӧчны водзӧ.
— Вежа керкасӧ урчитім енмӧдны локтан вося май 6 лунӧ, сы вӧсна мый сійӧс сиӧма усьӧм воинъяслы Георгий Победоносец нимӧн, кодӧс нимӧдӧны буретш тайӧ лунас. Ставсӧ вӧчам сы могысь, медым Габов грездын тайӧ луныс лоис уна йӧза да сьӧлӧм вӧрзьӧдана. Татчӧ матыстчасны автобусъясӧн да мукӧдпӧлӧс машинаясӧн кыдзи фронтӧвикъяслӧн челядьыс да налӧн ныв-пиыс, сідзи и вежа керка кыпӧдӧмӧ пай пуктысьяс, челядьӧс чужан му радейтны велӧдӧм, олӧма йӧзкӧд удж нуӧдӧм, культура юкӧн да мукӧдтор вӧсна кывкутысьяс — быдӧн, кодлы кутшӧмкӧ ногӧн матыс Воч юйывса му. Шуасны фронт вылӧ ветлысьяс да тылын уджалысьяс — ӧтув Победа дорысьяс — йылысь кыв, вежӧдасны енма керкасӧ, юргасны вичкокӧд да ыджыд вермӧмкӧд йитчӧм сьыланкывъяс да с.в.
Та кежлӧ ӧтырышъя дасьтысям. Тшӧтш зілям, мед грездыс тайӧ лун кежлас лоас кыпыдӧн, гажаӧн. Лӧсьӧдам да та кежлӧ быд фронтӧвиклӧн керка стенын лоӧны гӧрд звезда да сылӧн нима, вича, ова, званиеа гижӧдъяс. Мыйтакӧ сӧстӧммӧдім нин шойна, торйӧн кӧ, лӧсьӧдім фронтӧвикъяслысь гуяссӧ. Веськыда кӧ шуны, налы грездсаяслӧн киясныс абу судзсьылӧмаӧсь, торйӧн нин сэтшӧмъяслы, кодъяслӧн рӧдысь-вужысь некод нин абу либӧ олӧ бокын, Габовӧ оз волывлы. Медся идӧртӧмӧсь дзебӧминъясыс Иван Васильевич да Степан Петрович Лодыгинъяслӧн, Николай Иванович Морохинлӧн. Ме сёрниті та йылысь Дзольса юралысь Г. И. Логиновкӧд, мӧдӧді 28-ӧд Невельса Гӧрд Знамяа стрелкӧвӧй дивизиялӧн ветеранъяс сӧвет нимсянь, кӧні ме кывкутысь секретар, шыӧдчӧм районса юралысь Д. А. Шатохинлы, но вочакыв эз волы. Юралысьлы кӧ некор, то мед кӧть олӧмаяслӧн райсӧветӧн веськӧдлысь Г. А. Кравченко кутӧ тайӧс тӧдвылас да вӧчӧ коланасӧ. Уна ӧд оз ков — сувтӧдны выль крестъяс да выльысь жӧ потшны.
Шыӧдча сідзжӧ районса власьт дінӧ, мед ӧддзӧдісны вежа керка улӧ му торйӧдӧм кузя документъяс лӧсьӧдӧм. Натӧг ог вермӧй вайӧдны часовняас электроэнергия, коді колӧ пытшкӧссӧ и ортсысӧ, тшӧтш и юр йывсьыс крестсӧ югзьӧдӧм вылӧ. Ставсӧ нин вӧчисны Дзольса энергетикъяс, а линиясӧ вайӧдтӧм, документъястӧг та бердӧ оз босьтчыны.
Локтан гожӧмын, кыдзи тавосяын, Габовын бара на кутасны уджавны искусстволӧн гимназияысь да мукӧдлаысь зіль челядь, кодъяс ставсӧ вӧчӧны сьӧлӧмсяньыс. Найӧ пуктасны вежа керкалӧн йӧрӧ 24 кыдз пу — мыйта и Габовысь да сэтчӧ локтысь фронтӧвикыс. Сэсся томъяс сӧстӧммӧдасны киссьӧм керка сулаланін, медым сувтӧдны сэтчӧ вежа айяслы ыджыд крест. Найӧс, морт кызя-комына котырӧс, вайлӧмаӧсь Из (Урал) сайысь да тшыгла ӧтитӧг кулӧмаӧсь. Сикт помас и гуавлӧмаӧсь. Колхоз дырйи на скӧт карта кыпӧдігӧн веськавлӧмаӧсь гуяс вылас.
Нӧшта весалам 8 метра судта юкмӧс, коді вӧлӧма фронтӧвик Н. И. Морохинлӧн керка дорын. Ваям да сюям сэтчӧ бетонысь кольчаяс. Шӧр туйсянь, кодӧс тӧвбыд весалӧ техника, пырны абу ылын да даддьӧн позьӧ волыны быдласянь. Ӧні лэччывны вала ю дорӧ, торйӧн нин кайны кыр паныдсӧ, весавны лым зэв сьӧкыд. Сэтшӧм олӧма йӧзлы, кыдзи Агния Матвеевна Габова, тайӧ абу нин вынъяс серти.
Шыӧдча габовсаяс дорӧ. Грезданыд сьӧмӧн вештана некутшӧм удж абу да, дерт, сьӧм торйӧдны он вермӧй, но ӧд эм картупель, йӧв да мукӧдтор, мед вичмӧдны отсасьысьяслы. И асьныд ёнджык отсасьӧй, ми ӧд ог падмӧдӧй тіянӧс ни картупель, ни турун пуктігӧн, мӧвпыштлам жӧ, кор бурджык локны. А кодъяс верманныд отсавны сьӧмӧн (ме тӧдвылын кута кыдзи районын, сідзи и республикаын олысьясӧс), отсалӧй. Габовысь петӧм йӧз пиысь кодсюрӧ сетісны уна сюрс да весиг уна дас сюрс шайт, могмӧдісны стрӧитчан материалъясӧн, техникаӧн да с.в. Татшӧм отсӧгыс зэв лӧсялас и водзӧ. Крест да бетонысь кольчаяс вылӧ кындзи сьӧмыс колӧ книга лэдзӧм вылӧ, кодӧс дасьтӧ Габовын жӧ чужлӧм В. Г. Лодыгин — гижысь и сьыланкывъяс лӧсьӧдысь. Василий Григорьевич — зэв кывкутысь морт, ӧтырышъя уджалӧ та вылын да книгаыс лоӧ дась часовня вежӧдігкежлӧ, лоӧ волысьяслы бур козинӧн. Кыдзи висьталіс гижысь, книгаыс лоӧ нёль юкӧна. Медводдза юкӧныс — грездлӧн кольӧм кад да йӧз йылысь, мӧдыс — вежа керка кыпӧдӧм йылысь, коймӧдыс — фронтӧвикъяс йылысь очеркъяс, нёльӧдыс — Габов йылысь кывбуръяс, сьыланкывъяс. В. Г. Лодыгин шуис, мый колӧны снимокъяс. Сійӧ волывлӧ грездӧ, верманныд сетны сэки. Сійӧ быть сетас бӧр компьютерӧ сюйӧм ли выль пӧв снимайтӧм бӧрын. Верманныд звӧнитлыны аслыс Кулӧмдінӧ 94-8-64 номер вылӧ. Содта, мый В. Г. Лодыгинсянь нӧшта козинӧн лоӧ и сылӧн сьыланкывъяса диск.
Метӧг нин шулӧмаӧсь, мый воддзасӧ тӧдмавтӧг да юрын куттӧг водзӧ олӧмыс абу. Тайӧ инмӧ и Габовлы. Сійӧн и колӧ вӧчны став верманасӧ, медым бура тыдаліс воддзаыс. Мӧд-кӧ, став верманасӧ колӧ вӧчны сы могысь, медым грездыс эз быр, а ловзис да век оліс, талунъя кызь морт дінӧ содіс мӧд та мында да унджык.
Мед Ен сетас став мӧвпыштӧмыслы збыльмыны.
Лоӧны кӧ кутшӧмкӧ юалӧмъяс, звӧнитлӧй менам сотӧвӧй вылӧ, номерыс 8 912 105 35 00.
11.11.2014.
