ТА МЫНДАСӦ ОН СЕТ
— Дитяӧй дай олӧмӧй, бур эськӧ вӧлі, да ставыс киссис, — унаысь шуис Агния Матвеевна Габова.
Кӧть олӧмыс вӧлі сьӧкыд, ставсӧ казьтыліс шмонитӧмӧн. Велӧдчӧмсӧ шыбитіс.
Таысь батьсӧ, колхозса юралысь Матвей Фёдорович Лодыгинӧс, ыджыдджык чинаяс ёна видлісны, но ныв велӧдчыны эз мун.
15 арӧссянь легӧдіс кер, 13 во вӧлӧн кыскаліс вӧр. Сы бӧрын уджаліс кукань видзысьӧн, госпромхозын нин.
Вайлісны тшӧгӧдны посни куканьясӧс. Ӧшъясӧс тшӧгӧдлім 500 килограммӧдз, а куканьясӧс — 300-400-ӧдз. Видзлім 50 юрӧдз. Нулісны Кулӧмдінса начкысянінӧ. И бара вайлісны выльясӧс. Став удж вӧчлім кипомысь. Гожӧмнас луннас нӧшта и ытшкылім, — висьталіс Агния Матвеевна.
Петаліс верӧс сайӧ. Чужисны Валя да Аля. Лоис сідз, мый ковмис лӧсьӧдны выль верӧсӧс. Александр Варфоломеевич Лодыгинсянь чужтіс Тамараӧс. Сьӧкыд кад пуксьыліс, кор верӧсыс 11 во вӧлі дзескыдінын. Куим челядьнад да скӧтнад уджтӧ ковмис бергӧдны лун и вой. Но эз усь ловнас, весиг кыпӧдіс керка. Бать-мамыс да сиктсаяс отсалісны, лэптісны помечӧн. Лунсӧ уджавліс, а рытнас гогнавліс стен.
Верӧсыс пукалӧм бӧрын госпромхозын пӧрӧдчис, а Агния увйысис. Быдмисны челядь. Альбина велӧдчис юркарын да уджаліс кассирӧн Койгортын. Сэні и петіс верӧс сайӧ. Валентина школа бӧрын ветліс уджавны Сыктывкарӧ. Но бӧр локтіс ас чужанінӧ. Верӧс сайӧ петіс Дзолльӧ. Кыкнанныс кадысь водз мунісны мӧдар югыдӧ. Кувсьыліс и верӧсыс. А медся ичӧтыс, Тамара нылыс, олӧ семьяӧн тані жӧ, Габовын. Ачыс Агния Матвеевна олӧ кык внуккӧд. Видзӧ вӧлӧс, мӧскӧс, ыжъясӧс. Олӧмыс кусняліс ёна, но он шу, мый сылы 70 сайӧ. Турун пуктывлӧ 10 тоннаӧдз. Артмылӧ вит зорӧд. Ыджыд сылӧн и му. Кык картупель гу.
— Вӧвлы кӧть 17 арӧс, но зэв на вермысь. Кодзысь шуліс: тайӧ пӧ тэныд во кызьтӧ служитас. Менсьым быд кыв гӧгӧрвоӧ. А со мӧскӧй, Дзолльысь босьтлі да, Дзольса кодь жӧ узьысь, быдлаӧ ланьтӧма. Гожӧмын быд рыт корся, — пач вом дорын бергӧдчигӧн висьталіс Агния Матвеевна.
Асывнас, биыд абу да, идрасьӧ лампаӧн. Кык гид. Ӧтиас вӧв, мӧдас мӧс да ыжъяс. Скӧтнад васӧ вайӧ нёль гозйӧдз. Сёйны-юны юысь, а пемӧсъяслы струбаысь. Струбасӧ вӧчис ачыс. Скӧтӧс вердӧ ӧтрубӧн, вӧвлы сетӧ зӧр. Ньӧбӧ мешӧкъясӧн.
Габовын би сетӧны сӧмын рытнас. Абу некутшӧм удж.
— Велалім да тадзи и олам. Пенсия ваян лунӧ волӧ сёян-юан тыра машина. Песок да пызь ньӧба мешӧкъясӧн. Зимстанысь волывлӧ бурдӧдысь. Тӧрыт на пыраліс ме дорӧ, сьӧрсьыс вайис лекарство. Рытъяснас видзӧдам телевизор.
Миян волігӧн Славик внукыс вӧлі гортас. Уджалӧ вахтаӧн. Буретш тайӧ лунас мӧдӧдчис сыкӧд турунла.
— Славик локтіс да талун уджалыштам, турунла ветлам. Ёна нин шойччин, коктӧ веськӧдны колӧ, — тадзи Агния Михайловна шыӧдчис вӧв дорӧ да пуксис доддьӧ. Вӧжжисӧ киас босьтіс ачыс.
