КООПЕРАТИВЪЯССА КАПИТАЛ ЙЫЛЫСЬ

Миян потребительскӧй кооперативъясын овмӧс балансъясыс видлалігӧн ёна шензьыны лоӧ: асланыс налӧн капиталыс зэв этша оборотас. Унджык капиталыс кооперативъяслӧн сюйӧма кытчӧсюрӧ: мельничаясӧ, кирпич заводъясӧ, сир вӧчан заводъясӧ да сідз водзӧ. Октябр 1-ӧд лун кежлӧ 1925 воын кооперативъяслӧн асланыс капиталыс вӧлі 385.000 шайт, сэтысь сюйӧма овмӧсӧ (бергавтӧм капитал) 120.000 шайт (32%). Унджыкыс сы пиысь (70.000-ӧдз) аддзам да, сюйӧма мельничаясӧ да кирпич заводъясӧ. Мукӧд кооперативъясас (Якушевскӧйын, Сернӧсын) асланыс капитал кындзиыс ещӧ бокӧвӧй капиталсӧ на сюйӧмаӧсь овмӧсас. Сійӧ, дерт, абу буртор. Тадзи уджалігӧн кооперативъяс оз вермыны прамӧя нуӧдны ассьыныс веськыд уджнысӧ — ньӧбасьӧм-вузасьӧмсӧ. Кор налӧн асланыс капиталыс абу ли, оз тырмы ли тӧварсӧ ньӧбны — налы пыр ковмас удждысьны бокысь, а удждысьӧмыд ӧд сійӧ дон сулалӧ. Шуам, бокысь кӧ босьтам уджӧн 100 шайт во кежлӧ, сыысь ковмас мынтыны 10−12 шайт прӧчент. Сійӧ 100 шайтыс кӧ эськӧ вӧлі кооперативъяслӧн асланыс, налы 10−12 шайттӧ мынтыны эз нин ковмы. Сэсся удждысьыд вермас зэв дженьыд срок кежлӧ сетны, некыдз он вермы сійӧ срокӧн бергӧдчыны да мынтыны уджйӧзтӧ.

Со мый вӧсна кооперативъяслы колӧ ёнджыка зільны чукӧртны аслыныс капитал да видзны сійӧс оборотын. Мельничаяс да кирпич заводъяс стрӧитӧмысь да ньӧбалӧмысь колӧ водзӧ кежлӧ дзикӧдз дугдыны, сійӧ абу потребительскӧй кооперативъяслӧн удж; сы вылӧ эмӧсь сельскокӧзяйственнӧй да удждысян тӧвариществояс. Капиталтӧг да сійӧс оборотын видзтӧг потребительскӧй кооперативъясын бур удж оз вермы лоны.

Водзӧ кежлӧ овмӧсӧ капитал сюйӧм колӧ ёна дивитны — сідзи шуис Обсоюзса уполномоченнӧйяслӧн колян собранньӧыс.

Н. Р.