ВОТ КОКНЬӦДӦМ ЙЫЛЫСЬ

Сӧвет власьт кокньӧдӧ крестьяналысь олӧм

Воысь воӧ олӧм миян бурмӧ. Война кусӧм бӧрын зэв зіля ми кутім овмӧс кыпӧдны. Ыджыд отсӧг сетіс тайӧ удж нуӧдігӧн Сӧвет власьт. Уна сьӧм, кӧйдыс вӧлі сетӧма уджйӧзӧн государствосянь крестьяналы. Уна нин вайӧма видз-му уджалан машинаяс. Сӧвет власьт кыдз вермӧ кокньӧдӧ крестьяналысь олӧм.

Со босьтам вот перйӧм йылысь. Вӧлі кад, кор крестьяна мынтылісны зэв ыджыд вот (налог). Сэки вӧлі кольӧны нянь сӧмын муртса ас сёйӧм вылӧ. Ми сэки вермасим озыр йӧзкӧд. Кор найӧс вермим да босьтім бӧр няня местаяс, сэки вот чині.

Ӧні бара Сӧвет власьт сетӧ кокньӧд. Тайӧ вояснас вот вӧлі арталӧны му, видз да гырысь скӧт серти. Тадзи оз вӧлі сюр налог улӧ быд доход. Ӧти-мӧдлы тайӧ эз шогмы. Медся сьӧкыд вӧлі сэтшӧм крестьянинлы, коді бергалӧ куш му гӧгӧр да видзӧ гырысь скӧт.

Водзӧ вылӧ государство лӧсьӧдӧ неуна мӧд ногӧн. Вот кутасны пуктыны став овмӧс да доход серти. Лыдӧ кутас пырны му виддзысь, гырысь скӧтысь ӧтдор ещӧ нажӧтка да ичӧт скӧт.

Важ серти вотыс оз жӧ сод. Сӧмын бурджыка, мичаӧ лоӧ арталӧма быд овмӧс.

Выль закон сетӧ ыджыд кокньӧд гӧль да шӧркоддьӧма олысь йӧзлы. Овмӧсас кӧ став вося доходыс кызь вит шайтысь абу уна сёйысь вылӧ, сэки вотыс ньӧти оз босьтсьы. Кодлӧн доходыс эм нелямын шайт дон морт вылӧ, сэні вот вылӧ кутасны пуктыны ӧкмыс прӧчент став доходсьыс. Кӧкъямысдас шайта доходысь босьтсяс 14 прӧчент да сідз водзӧ. Кымын ыджыд доход, сымын прӧчент содӧ. Дерт жӧ, гӧльыдлы лоӧ кокньыдджык. Уна на пиысь мынас вотысь.

Неважӧн тайӧ выль закон серти муніс сёрни СССР-са Совнаркомын. Вӧліны сэні крестьяна. Быдӧн шуисны, мый выль закон колӧ вӧчны. Регыд лоӧ Центральнӧй Исполнительнӧй Комитетлӧн чукӧртчылӧм (сессия). Сэтӧн вынсьӧдасны тайӧ законсӧ.

Миян Обласьтувса Исполком сідзжӧ сёрнитіс вот йылысь. Няньяс миян этша. Став нажӧтка мунӧ нянь босьтӧм вылӧ. Сы вӧсна Исполком кӧсйӧ корны Центрлысь, мед вот пуктігӧн эз сюйны лыдӧ крестьяналысь нажӧткасӧ. Ми чайтам, Мӧскуаын сетасны отсӧг.