ЙӦЛА МӦС АС САЯД

Уналаын Коми му кузя крестьяна норасьӧны мӧсъяс вылӧ. Найӧ шуӧны: миян мӧсъяс пӧ некытчӧ оз туйны. Кутшӧм пӧ сійӧ мӧс, выль вайӧм бӧрын пӧ лысьтӧ 10 пунт йӧв да. Колӧ пӧ миянлы вежны пӧрӧдасӧ. Збыль, мӧсъяс миян омӧльӧсь, этша йӧв вайӧны, колӧ кыдзкӧ найӧс бурмӧдны. Сӧмын бурмӧдны, ме ногӧн кӧ, оз ков пӧрӧда вежӧмӧн.

Видзӧдлам, мыйла миян мӧсъясыс омӧльӧсь? Крестьянин мӧсъяссӧ вердӧ омӧлик турунӧн либӧ идзасӧн. Тӧлын юкталӧ йиа ваӧн. Карта вывъяс кӧдзыдӧсь — куйӧд кынмӧ, вольӧс этша. Со кыдзи миян видзӧны мӧсъястӧ тӧлын. Гожӧмын крестьяна лэдзӧны мӧсъяссӧ лудӧ да оз и видзӧдлыны на вылӧ. Лудын мӧсъяскӧд ветлӧны омӧлик, некытчӧ туйтӧм ӧшъяс либӧ ӧшпиян. Найӧ и тырсьӧдӧны мӧсъяссӧ. Кысь нин сэсся бур куканьяс виччысьны. Тадз видзӧмӧн, тадз вердӧмӧн, дерт, скӧтыд лоӧ татшӧм омӧль, посньыд, этша йӧла, ньӧжйӧ быдмысь (поздноспел). А крестьяна мыждӧны мӧсъясӧс, норасьӧны омӧль пӧрӧда вылӧ. Абу мӧсъяс миян омӧльӧсь, омӧль мӧсъяс бӧрся старайтчӧмыс, сійӧс вердӧмыс-видзӧдӧмыс. Тадзтӧ скӧттӧ видзӧмӧн быдпӧлӧс пӧрӧда лоӧ сэтшӧм омӧль да йӧвтӧм.

Мед мӧсъяс крестьяналӧн лоӧны бурӧсь, йӧлаӧсь — колӧ: бурджыка видзны да вердны найӧс; тырсьӧдны мӧсъястӧ бур ӧшъясӧн.

Кыдз нӧ бӧрйыны бур ӧшсӧ? Али судзӧдны бокысь? Бокысь оз ков судзӧдны. Миян мӧс пӧрӧдаыд абу омӧль. Некутшӧм бур пӧрӧда миян кӧдзыдінад оз лӧсяв. Миянлы колӧ бӧрйыны бур ӧш асланым скӧт пиысь. Колӧ бӧрйыны, мед ӧшкыд вӧлі здоров, сэсся ӧшлӧн мамыс мед вӧлі бур, йӧла мӧс. Тадз кӧ бӧрйыны быдтас вылӧ ӧшъяс да куканьяс да бурджыка кӧ вердны-видзны найӧс — миян куканьясыд оз лоны омӧльӧсь некутшӧм пӧрӧдаысь. Кӧні оз сюр ас мӧс пиысь бур ӧш, позьӧ судзӧдны вымскӧй ӧш. Сэн важӧн нин уджалӧны агрономъяс да эмӧсь сэні зэв бур ӧшъяс. Сійӧ ӧшъясыс миян скӧт пӧрӧдаысь жӧ, сӧмын бӧрйӧдлӧмӧн пыр бурмӧдӧма. Лоӧ кӧ бур ӧш, лудӧ лэдзигӧн колӧ омӧлик ӧшпиянтӧ ставсӧ кодзны либӧ ӧтлаӧ мӧсъяскӧд не лэдзны. Ӧтлаын ветлігӧн омӧлик ӧшъясыд вермасны тырсьӧдны бур мӧсъясӧс. Сыысь, дерт, омӧль кындзи нинӧм абу.

Кулӧмдінса зоотехник П. Титов.