ПӦЛЬЗА МАШИНАӦН КӦДЗӦМЫСЬ
Коми крестьянин кӧдзӧ нянь зэв тшӧкыда, быд 100 квадр. сажень вылӧ пудовня ид либӧ пуд джын сю. Полӧ сійӧ, мед эськӧ кӧдза оз ло шоч, а тшӧкыдысь ньӧти оз пов — сылы любӧ, мый ӧзимыс сэтшӧм веж да мича, весиг му эжыс оз тыдав.
Шоч кӧдза и тшӧкыд кӧдза — кыкнаныс абу бур. Вывті шоч кӧдза оз вай тыр урожай, сійӧ став вынсӧ муыслысь оз вермы босьтны. Вывті тшӧкыд кӧдзалы сёяныс, выныс мусьыс оз тырмы; быдмӧгъяс дзескӧдӧны мӧда-мӧдсӧ, налы оз тырмы и шонді югӧрыс, кодтӧг найӧ оз вермыны бура быдмыны. Быдмӧгъяс сы понда нюжӧдчӧны мӧда-мӧд вежмӧн вывлань, лоӧны кузь, вӧсни идзасаӧсь. Тӧла дырйи кӧ зэрмас, тшӧкыд кӧдзаыд ставыс пӧрӧ. Порас кӧ, сэсся шепъясыс няньыдлӧн лоӧны тыртӧмӧсь да омӧль кӧйдысаӧсь.
Вывті тшӧкыда кӧдзӧм вӧсна весиг гырысь кӧйдысъясысь чужӧм быдмӧгъяс оз вермыны рӧдмыны, паськавны. Сэсся бур урожай воӧмын эм ёна ӧтмоза кӧдзӧм сайын. Колӧ кӧдзны сідз, мед кӧйдыс костъясас вӧлі ӧтыджда коластъяс. Шоча-тшӧкыда кӧ лоӧ кӧдзаыс, няньыс оз во ӧтпырйӧ. Шочджыкинъясын дырджык оз во, а тшӧкыдінъясын регыдджык воӧ. Сідзтӧ он тӧд, кор заводитны вундыны: воӧдны кӧ вежсӧ, воӧмыс кутас киссьыны, а мӧд ногыс — кӧйдысас лоӧ уна вотӧм посни тусь.
Сэсся коми крестьяна кӧть и уна кӧйдыс кӧдзӧны, унджыкысьсӧ няньыс налӧн оз жӧ ло тшӧкыд. Сідзсӧ лоӧ со мый понда: кӧдзӧны крестьяна унджыкысьсӧ весавтӧм кӧйдыс: сэні эм уна тыртӧм, посни чужтӧм кӧйдыс. Мӧд-кӧ, омӧля гӧрӧм му вылӧ киӧн кӧдзигӧн пласт костъясас усьӧ уна кӧйдыс; найӧ пинёвтігас тырӧны мунас зэв пыдӧ да оз вермыны петныс, сідзи и кулӧны сэні.
Медбур, веськалӧ кӧ кӧйдысыс муас вершӧк-джынсянь вершӧкӧн-джынйӧн пыднаӧдз, небыд му вылын колӧ пыдӧджык, а сёйӧд му вылын вылӧджык. Сэки став кӧйдысыс чужӧ ӧтпырйӧ, быдмӧ да воӧ ӧтпырйӧ жӧ.
Сідзкӧ, мед лоӧ бур урожай, колӧ кӧдзны бур гырысь чужан кӧйдыс, ӧтмоза дай ӧтпыднаӧ. Дерт, киӧн кӧдзигӧн некутшӧм кӧдзысь оз вермы кӧдзны ӧтмоза. Кӧдзигӧн гырысь кӧйдыс мунӧ ылӧджык, а кокни кӧйдыс усьӧ матӧджык дай чукӧрӧнджык. Сэсся пинёвтігӧн кӧйдыс оз веськав ӧтпыднаӧ — коді кольӧ зэв вылӧ, коді вывті пыдӧ пырӧ, уна кӧйдыс сы понда вошӧ. Киӧн кӧдзигӧн вошӧ нёльӧд юкӧныс став кӧдзӧм кӧйдыссьыс: кӧдзан кӧ, шуам, 12 пуд, сэтысь петӧ сӧмын 9 пудйыс, куимыс сідз и вошӧ.
Тайӧ став омӧльторйыс оз ло машинаӧн кӧдзигӧн.
Бур чужан весалӧм ид кӧйдыс десятина вылӧ колӧ кӧдзны сӧмын 12 пуд, мӧд ногӧн кӧ шуны, быд 200 кв. сажень вылӧ ӧтик пуд; сю десятина вылӧ колӧ кӧдзны 8 пуд (киӧн кӧдзӧны 12 пуд). Машинаӧн кӧдзигӧн кӧйдыс усьӧ радӧн, быдмӧгъяс оз нин мӧда-мӧдсӧ дзескӧдны да удзӧдны сёянысь либӧ шонді югӧрысь. Найӧ петӧны да быдмӧны ӧтмоза, вайӧны ыджыдджык урожай.
Машинаӧн кӧдзӧмӧн десятина вылӧ ид воӧ пуд 10−15-ӧн унджык, киӧн кӧдзӧм дорысь, а сю воӧ 15−20 пудйӧн унджык. Сэсся кӧдзигӧн кӧйдыс мунӧ этшаджык куим-нёль пудйӧн десятина вылӧ. Кӧдзаыс кӧ кык десятина, машинасӧ ӧти воӧн и позьӧ вештыны сійӧ няньнас (ӧти вӧлӧн уджалан машина сулалӧ 107 шайт).
Машинаӧн кӧдзӧм вылӧ муяссӧ гӧрӧм бӧрын кӧдзтӧдз колӧ бура пинёвтны; кӧдзӧм бӧрас мусӧ оз нин ков пинёвтны.
Судзӧдӧй, коми крестьяна, кӧдзан машинаяс да заводитӧй сійӧн кӧдзны. Сійӧ ваяс тіянлы ыджыд бур.
Агроном Изъюрова.
