И. Т. ЧИСТАЛЁВЛӦН ОЛӦМЫС

Иона Тимопеевич Чисталёв чужӧма-быдмӧма Кулӧмдін уездса Помӧсдін грездын. Сійӧ вӧлӧма крестьянин пи. Горт грездса школаас велӧдчӧм бӧрын велӧдчӧма Сыктывкарса Городскӧй Школаын, сэсся — Кардорса Учительскӧй Семинарияын. Сар война дырйи салдатын ветлігӧн нин сійӧ дзоньвидзалунсӧ вӧлӧм воштӧма.

1918ʼ воын нин сійӧ зэв ёна уджалӧма Помӧсдінас — йӧзӧс пыр югдӧдӧма. Сійӧ сэки вӧлӧма шленын «Коми автономист-социалист чукӧрын».

Тӧвнас 1918ʼ воын Иона Тимопеевичӧс корасны уджавны Сыктывдінкарӧ Йӧз велӧдан отделӧ. Сэксянь сэсся висьмытӧдзыс пыр нин уджаліс сэні. Висьмӧм бӧрас на сійӧ пыр школаяс йывсьыд думайтас.

Вой ни лун шойччӧг прамӧя эз тӧд, уджалас Иона Тимопеевичыд.

Тшыг нисьӧ пӧт: тӧданныд ӧд, кутшӧм дзескыд сэки вӧлі каръясад няньсьыд. Сідзитӧ уджалігад сійӧ сэсся 1920 воын висьмас. Висьмас морӧснас (туберкулёзӧн), сы понда сылы лоӧ дугдыны уджалӧмсьыд. 1922ʼ во тулысӧдз олас гортас. Оз жӧ сійӧ сэні зэв бура ов — нажӧвитны оз вермы, сэсся семья (баба дай пи) — сы понда сійӧ бурдны оз вермы.

Тулыснас мӧдӧдасны сійӧс лунвылӧ бурдӧдчыны. Сэні эськӧ и олас во гӧгӧр, но... сёр нин вӧлӧм бурдӧдчыныд, висьӧмыс ёна нин кутчысьӧма. Оз нин вермы бурдны.

1923ʼ воын тулыснас Коми Обласьтӧ локтас зэв нин омӧль. Пыр сійӧ висигчӧжыс уджалас — коми гижӧдъяс гижалас. Сэки на, муртса нин ловъя-а, гижас на рецензия выль петӧм коми нига вылӧ («Выль туйӧд»).

1923ʼ воӧ юль 24-ӧд лунӧ Иона Тимопеевич кулӧ Пӧддельнӧй санаторияын. Сійӧс сэтчӧ пожӧм ягӧ гуаласны ёртъясыс. Пуясыс шувгӧны сійӧ гу вылын. Найӧ оз тӧдны Иона Тимопеевичӧс: сылысь бур вӧчӧмсӧ тӧдӧ коми йӧз.