ӦТУВТЧӦМӦН СОЦИАЛИЗМӦ!
Быдсикаса сёрниа йӧзӧс революцияӧдз нартитӧны вӧлі быд боксянь, весиг вӧлі омӧльтӧны сійӧс сёрни пондаыс. Кымын этшаджык вӧлі лыдыс ӧтсяма сёрниа йӧзлӧн, сымын сылы вӧлі сьӧкыд овны Российскӧй Империя пытшкын. А Россия пасьтаыс ассикаса сёрниа йӧзыс вӧлі зэв уна.
Коми войтыр сідзжӧ вӧлі пырӧны тайӧ лыдӧ, сідз жӧ вӧлі сійӧс нартитӧны, кыдз мукӧдӧс.
Революция пуктіс талы пом; мездіс сійӧ гӧль крестьянинӧс да рабочӧйӧс помещикысь да капиталистысь, эз вунӧд сійӧ и ассикаса сёрниа йӧзӧс.
Аскинас жӧ революция вӧчӧм бӧрын быд ассикаса сёрниа войтыр босьтчисны вӧчны олӧмсӧ ас ногыс рабочӧй да крестьянин мывкыдӧн. Воссисны республикаяс, автономнӧй обласьтъяс, сэсся ставныс найӧ йитчисны мӧда-мӧдныскӧд Союзӧ.
Мыйӧн вына миян Союзыс, мыйла капиталист государствояс весьшӧрӧ пессисны путкыльтны миянлысь Союзсӧ?
Да сы понда: миян Союз эм кык пӧвста йитӧд; рабочӧй да крестьянин костын эм йитӧд, чорыдджыка вевттьӧ сійӧс бара жӧ ассикаса сёрниа йӧзкостса йитӧд. Сӧмын та понда миян Союзыс сулалӧ крепыда шатлавтӧг, сӧмын та понда кыптӧ миян кӧзяйствоыс.
Помасис эз та йылысь сёрни, пыдди пуктӧны оз став ассикаса сёрниа йӧзӧс ӧткодя? Ӧткодя-ӧ кыптӧ быдлаын олӧмыс, оз-ӧ кытӧнкӧ торкны мӧда-мӧдлы?
Коми войтыр пӧвстын абу на ставсӧ лӧсьӧдӧма, эмӧсь на налысь уджсӧ торкысьяс.
Юкӧма вӧлі революцияӧдз коми йӧзӧс нёль пельӧ. Революция бӧрын кӧсйӧны вӧлі найӧ важ моз ӧтувтчыны олӧмнас. Уна муніс сёрни, сӧмын сёрни сёрниӧн и коли — эз пыдди пуктыны миянлысь ӧтувъя олӧм йылысь сёрни, омӧльтісны да кутісны миянӧс торкны ас «вывті мывкыда олӧмнас».
Норасьны позьӧ уна вылӧ, медъёна ас суседъяс вылӧ. Эз лэдзны найӧ миянлы ӧтувтчӧмӧн кыпӧдны олӧмсӧ дай ещӧ кутісны быд ног торкны.
Ставсоюзса коммунист партиялӧн XІV съездыс шуис: колӧ пӧ кыпӧдны промышленносьтсӧ бокса ассикаса сёрниа йӧзлысь, мед пӧ регыдджык вермасны найӧ вӧтӧдны мукӧдсӧ да вӧчны социализмсӧ. Тайӧ шуӧм сертиыс коми йӧз вермасны чорыдджыка сувтӧдны бара сёрни ӧтувтчӧм йылысь.
Важ моз ӧтувтчытӧг коми йӧз пӧвстын дыр оз вермы бура кыптыны промышленносьт. Колӧ чорыда шуны: миян асланым эм мывкыд, ми коми йӧзӧс ӧтувтӧмӧн регыдджык вермам кыпӧдны олӧмсӧ, регыдджык пырам социализмас.
Татшӧм сёрниӧн колӧ мӧдӧдны быд сиктысь V-ӧд обласьтувса Сӧветъяс съезд вылӧ делегатъясӧс; мед съезд вылын быдӧн шуасны: коми йӧзӧс ӧтувтчӧмсӧ оз ков водзӧ нюжӧдны, коми йӧзлы колӧ паськӧдны правасӧ. Таысь кындзи колӧ съездлы шуны: ӧтувтӧм Коми му оз пыр Асыв-Войвывса обласьтӧ (
Омӧль сёрниыс Асыв Войвывса Обласьт йылысь миянсянь прӧста оз мун. Босьтам кӧть мыйтор сэні и эм сылӧн миянӧс торйӧдан уджыс.
1) Печӧралы сьӧкыд вайны Кардорсянь мореӧн нянь да мукӧд тӧвар, вывті дона сувтӧ вайӧмыс, сы понда Коми обласьт кутіс вӧчны тракт (туй) Усть-Еловкасянь Якшаӧдз. Тайӧ трактыс донтӧммӧдӧ няньсӧ шайтӧн пудйысь, сыысь кындзи матыстӧ коми-пермякъясӧс миянкӧд.
Медым ми, коми войтыр, эг вермӧй матысмыны мӧда-мӧд дінӧ, медым Кардорсянь сӧмын вермим вайны дона тӧвар Печӧраӧ, миянлы оз вӧлі лэдзны вӧчны сійӧ трактсӧ. Уна лои тшыкӧдны вир туй вӧчны кутчысьтӧдз.
Сідз жӧ уна лои тшыкӧдны вир Ухтаӧ туй вӧчӧм йылысь сёрнитігӧн, Печӧраысь паракодъяс босьтігӧн, бактериологическӧй институт Печӧраӧ восьтігӧн. Быдлаын, кытчӧ он видзӧдлы, сэтчӧ и нырсӧ сюйӧ Асыв-Войвывса Обласьт да кыскӧ миянӧс ас нырнас.
2) Кыдзи позьӧ ловзьӧдны дзонь зэв ыджыд Коми му? Кӧрт туйясӧн. Сӧмын Асыв-Войвывса обласьт пытшкын олӧмӧн Коми му оз аддзыв миянлы колана кӧрт туйяс.
Асыв-Войвывса обласьт ногӧн, став кӧрт туйяс кутасны мунны Кардорӧ; ми мӧвпалам кӧрт туй йылысь мӧд ног: Мӧскуа−Ухта−Тр.-Печорск−Усолльӧ и Омск−Индиго — со коді вермас кыпӧдны миянлысь олӧмсӧ.
Быдлаын миян уджыс Асыв-Войвывса Обласьткӧд торъялӧ, дай миянлы Кардорыс (обласьтыслӧн центрыс) ылынджык Мӧскуаысь; сійӧ тшӧтш жӧ мыйкӧ висьталӧ.
Тайӧ став йывсьыс колӧ Съездлы шуны чорыда: Коми обласьт оз пыр Асыв-Войвывса Обласьтӧ, коми йӧз тшӧктӧны быдӧнӧс пуктыны пыдди дай сетны став коми уджалысь йӧзлы ӧтувтчыны.
