27 СЮРС НЕГРАМОТНӦЙ МОРТ КОМИ ОБЛАСЬТ ПАСЬТА

Ставныд отсалӧй бырӧдны пемыдлун!

Ми, коми йӧз, шулывлам: «Велӧдчӧмысь став бурыс». Абу прӧста лоӧма тайӧ шуӧмыс, оз прӧста уджалысь йӧз важӧнсянь нин вӧчны тайӧ кывъяс сертиыс. Октябрса революция тайӧ шуӧмъяссӧ ставнас збыльӧ пӧртіс.

Мыйӧн уджалысь йӧз босьтісны асланыс киӧ власьт, пырысьтӧм-пыр найӧ аддзисны, кутшӧм сьӧкыд лӧсьӧдны выль оланног пемыд велӧдчытӧм йӧз костын. Сэки жӧ, 1919 воын, декабр 26 лунӧ, Сӧвет власьт лэдзис декрет уджалысь йӧз костын пемыдлун бырӧдӧм йылысь (неграмотнӧйӧс бырӧдӧм йылысь).

Ми быдмам, ёнмам, ёнмам быд лун, но миян пемыдлун вӧсна надзӧн на вермам тувччавны. Ёна на пемыд йӧзыс миян, миян велӧдчытӧм вӧсна Сӧвет власьт оз вермы лӧсьӧдны олӧмсӧ, оз вермы лӧсьӧдны ассьыс кӧсйӧмъяссӧ. Миян ӧти Коми обласьт пасьта 14 арӧссянь 30 арӧсӧдз 27 сюрс неграмотнӧй морт.

Мый нӧ эськӧ тайӧ лоӧ?

Со мый лоӧ: 27 сюрс морт, медъён, медколан йӧзыс бокын сулалӧны, оз вермыны найӧ асланыс пемыдлун вӧсна отсавны Сӧвет власьтлы выль оланногсӧ лӧсьӧдны.

27 сюрс пемыд, велӧдчытӧм морт — со кысянь мунӧ миян пемыдлуныс, сьӧкыд олӧмыс. Со кысянь став омӧльыс, со мый вӧсна пемыд коми крестьянин оз на тӧд ассьыс правасӧ да пыр на думайтӧ важ моз калымъясӧн (служащӧйяслы, суддяяслы) лӧсьӧдны аслыс бур олӧмсӧ, бырӧдны сьӧкыд олӧмсӧ. Со мый вӧсна тшӧкыда на миян коми сиктъясын крестьянин вылын ыждалӧны служащӧйяс.

27 сюрс неграмотнӧй морт. Сы вӧсна оз на вермы коми крестьянин лӧсьӧдны ассьыс олӧмсӧ, вуджны уна переменаӧн му уджалӧм вылӧ. Сы вӧсна школаяс, больничаяс миян абу, сы вӧсна кооперативъяс омӧля на уджалӧны.

Тайӧс колӧ гӧгӧрвоны нин. Колӧ бырӧдны регыдджык пемыдлунсӧ. Тайӧ уджсӧ сӧмын позяс вӧчны, кор ми ставным заводитам уджавны. Кор партия, комсомол, профсоюзъяс — ставныс босьтчасны, кор исполкомъяс, кооперативъяс отсавны кутасны. Сӧмын сідзи ми бырӧдам пемыдлунсӧ, отсалам коми йӧзлы выль оланног лӧсьӧдны да Ленин ёртлысь шуӧмъяссӧ «Октябрса революциялы 10 во тыран лун кежлӧ бырӧдны неграмотнӧй йӧзӧс» збыльӧ пӧртам.