СТАВ ОБЛАСЬТУВСА КОММУНИСТ ПАРТИЯСА ЯЧЕЙКАЯСЛЫ

Гӧль крестьяна собранньӧяс йылысь.

(Миян ноябр 21-ӧд лунся письмӧлы содтӧд.)

Миян Россияса большевикъяслӧн коммунист партияыс нуӧ деревняын ассьыс уджсӧ сідзи, мед эськӧ ӧтувтны став гӧль йӧзсӧ, мед став гӧль йӧзыс ас костаныс ӧтувтчӧмӧн коммунист партиякӧд кутісны выль олӧм дорны, кокниджык олӧм аслыныс лӧсьӧдны, ас олӧм выланыс ыджыдӧн лоны. Тайӧ уджыс гӧль йӧзыслӧн колӧ лоны ӧтув шӧркоддьӧма олысь крестьянакӧд.

Коммунист партия зільӧ омӧлик овмӧснысӧ гӧль крестьяналысь ӧдйӧджык кыпӧдны, сувтӧдны кок йылас. Сы вӧсна партия Сӧвет власьткӧд мунӧны гӧль крестьяналы паныд быд ногӧн (кӧйдыс сетӧмӧн, сьӧм удждалӧмӧн да сеталӧмӧн, быдсяма кокньӧдъясӧн — льготаясӧн). Ӧні на со октябрса Центральнӧй комитетса пленум вылын шуисны лӧсьӧдны-торйӧдны сьӧм гӧль крестьяналы овмӧссӧ лэптыны отсалӧм кузя гырысь кокньӧдъясӧн (льготаясӧн) удждӧм вылӧ да сетӧм вылӧ. Тайӧ кокньӧдъяса удждӧмсӧ корам и миян коми гӧль крестьяналы Сельхозбанк пыр.

Сійӧ жӧ октябрса пленум вылын крестьяна костын удж нуӧдӧм йылысь со кыдзи шуӧма: «Медым нуӧдны сӧветъяс ловзьӧдан политика; медым кыскыны сӧветъяс уджӧ унджык гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьянаӧс, партиялы сэки колӧ ёнджыка видзӧдлыны гӧль крестьянаӧс ас бердас ӧтувтӧм вылӧ да шӧркоддьӧма олысь крестьянаӧс ас бӧрсяыс нуӧм вылӧ. Сы вӧсна сӧветъясӧ (сідзжӧ кооперацияӧ, мӧда-мӧдлы отсасян комитетъясӧ) бӧрйысигӧн дай пыр став Сӧветъяс уджас колӧ вӧчавлывлыны нарӧсьнӧ гӧль крестьяна собранньӧяс, босьтчыны лӧсьӧдны вӧлӧсьтъясын, сиктъясын гӧль крестьяна чукӧръяс (группы), тшӧтш кыскыны сэтчӧ батракъясӧс. Колӧ зільны быд ногӧн тайӧ уджсӧ нуӧдны ӧтув шӧркоддьӧма олысь крестьянакӧд, медым ставныс найӧ ӧтув дорйисны колан уджсӧ, сӧветъясӧ (сідзжӧ кооперативъясӧ да мӧда-мӧдлы отсасян комитетъясӧ) бӧрйысигӧн ӧтув индалісны бӧрйысигъясын кандидатъясӧс».

Тайӧ шуӧмыс пленумлӧн зэв гӧгӧрвоана. Тані шусьӧ: уджсӧ пӧ колӧ нуны сідзи, мед ёнмас ӧтувтчӧмыс гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьяналӧн. Мыйла колӧ миянлы тайӧ? Мед гӧль да шӧркоддьӧма крестьянаяс олісны ӧтдор, мед шӧркоддьӧма олысь крестьянин эз кыссьы озыръяслань.

Эмӧсь на уна йӧз, кодъяс шуӧны: татшӧм уджсӧ пӧ гӧль крестьяна костын оз ков нуны, миян деревняясад кулакъясыд абуӧсь, либӧ эмӧсь кӧ — зэв этша; ми пӧ тайӧ собранньӧяснад сӧмын ӧтдортам шӧркоддьӧма крестьянасӧ. Эмӧсь сэсся и сэтшӧмъяс, кодъяс Центральнӧй комитетса пленумыслысь шуӧмсӧ зэв веськыда гӧгӧрвоӧны. Со кӧть босьтам: ӧти деревняӧ воӧма волисполкомса уполномоченнӧй нуӧдны собранньӧ мӧда-мӧдлы отсасян комитет йылысь. Собранньӧ вылад, кадыс сёр нин вӧлӧма да, йӧзыд этша локтісны — морт 40. Собранньӧыд эз ло. Волисполкомса уполномоченнӧйыд сэсся кӧсъяс собранньӧтӧ нуӧдны дзик гӧль крестьяна пӧвстас. Нелямын морт письыд торйӧдас, коді гӧльджык, да шуас налы кольччыны, мукӧдыслы мунны. Кыптӧ шум, зык, пинясьны кутасны: коді нӧ пӧ гӧльджык? Ставным пӧ гӧльӧсь, обществоса удж йылысь пӧ колӧ тӧлкуйтны став обществоӧн. Собранньӧыд, дерт, сэсся эз и ло.

Удж нуны гӧль крестьяна костын колӧ, сӧмын тадзи сійӧ уджтӧ нуӧдны оз позь. Гӧль крестьянаӧс шӧркоддьӧмаысь торйӧдӧмӧн ми деревняын уджтӧ некор огӧ вермылӧй бурджыка пуктыны-кыпӧдны. Найӧ костын сідзинад ми огӧ ӧтувтӧм лӧсьӧдӧй, сӧмын ӧтувтӧмсӧ падмӧдам.

Мед уджсӧ бурджыка вӧлі вӧчӧма гӧль йӧз костын, колӧ, миян ногӧн, вӧчны со кыдзи: гӧль крестьяна собранньӧяс вылӧ мед волывліс став гӧль крестьянаыс. Собранньӧяс вылас колӧ пуктыны сэтшӧм сёрнияс, мый йылысь медъёна колӧ тӧдныс, мый интереснӧ гӧль йӧзлы да шӧркоддьӧмалы. Собранньӧ вылын сёрнитігъясӧн колӧ ячейкаяслы видзӧдны, медым шӧркоддьӧма олысьяссӧ эз ӧтдортны да мед найӧс эськӧ эз дӧзмӧдны.

Кытчӧкӧ кӧ (сӧветӧ, кооперативӧ, комитетӧ, мукӧдлаӧ) индаланныд кандидатъясӧс, колӧ найӧс тшӧтш бӧрйыны и шӧркоддьӧмаяс костысь.

Собранньӧяс вылын сёрнияссӧ шӧркоддьӧма крестьяналысь колӧ ӧтмоза пыдди пуктыны да налы тӧлкӧн висьтавлыны — мый гӧльясыслӧн да шӧркоддьӧма крестьяналӧн ӧти пӧлӧс уджыс.

Ячейкалы колӧ быд ногӧн отсавны гӧль йӧзлы, мед на пиысь петасны ӧдйӧджык сэтшӧмъяс, кодъясӧс кывзӧны гӧльясыс да шӧркоддьӧмъясыс ӧткодя (пользуются авторитетом).

Гӧль йӧз костын собранньӧяс, миян ногӧн, колӧ вӧчны пыр восьсӧн нуӧдӧмӧн (открытыми). Локтасны кӧ сэтшӧм собранньӧяс вылас шӧркоддьӧма крестьяна — мед, сыысь омӧльыс абу. Ещӧ бурджык на лоӧ: кор кутасны тӧлкуйтны ӧтлаын став крестьянаыс, найӧ асьнысӧ регыдджык гӧгӧрвоасны да мӧда-мӧд дінас ёнджыка матыстчасны. Дерт, локтас кӧ собранньӧ вылад кутшӧмкӧ озыр морт (кулак) да кутас собранньӧлысь уджсӧ сӧмын торкны, сэки ковмас сійӧс вӧтлыны.

Крестьянаӧс чукӧртны собранньӧяс вылӧ лоӧ кокниджык, кутанныд кӧ ӧшӧдны юӧръяс да кывйӧн юӧртны собранньӧ йывсьыс. Гижӧдъясӧн (повесткаясӧн) чукӧртӧм ми огӧ ошкӧй.

Тайӧ письмӧсӧ колӧ лыддьыны общӧй ячейковӧй собранньӧяс вылын да тӧлкуйтыштны тайӧ уджсӧ нуӧдӧм йылысь. Тӧлкуйтны колӧ январ 15-ӧд лунӧдз. Протоколъяссӧ тайӧ сёрнитӧм йывсьыс колӧ ыстыны Укомъясад январ 15-ӧд лун кежлӧ.

Обкомса секретарӧс вежысь

И. Буткин.