КӦЙДЫСНЫТӦ ВЕСАЛӦЙ!

Кӧйдыс весалӧмысь таво дон оз босьтны

Миян обласьтын бӧръя воясын кӧйдыс весалӧм ёна кутіс паськавны. Пӧшти быд крестьянин нин сыысь пӧльзасӧ кутіс аддзыны. Пример вылӧ ме тані висьтала, кутшӧма воысь воӧ кутіс содны кӧйдыс весалӧмыс. Тулысса ярӧвӧй кӧйдыс (ид, зӧр) обласьт кузя кӧйдыс весалан пунктъясын весалӧма: 1923 воын — 2104 пуд, 1924 воын — 11.774 пуд, 1925 воын — 25.000 пуд. Ставсӧ миян обласьтын вонас тулысын кӧдзлӧны 200.000 пуд кӧйдыс. Татысь ми аддзам — колян во бура уна содӧма мукӧд вояс серти кӧйдыс весалӧм. Сӧмын унджыкыс на жӧ тай кӧдзӧмаӧсь весавтӧм кӧйдысӧн-а.

Унджык деревняясын кӧйдыс весалан машинаыд абу на. Эмӧсь сӧмын гырысьджык сиктъясын. Сэтчӧ ылысса сиктъясса крестьяналы кӧйдыснад сьӧкыд волывлыны. А колӧ эськӧ водзӧ кежлӧ ёнджыка паськӧдны кӧйдыс весалӧм уджтӧ. Сы вӧсна таво лӧсьӧдӧма быд уездын кӧйдыс весалан обозъяс (зерноочистительные обозы). Найӧ кутасны ветлыны деревняысь деревняӧ да дон босьттӧг крестьяналысь кутасны кӧйдысъяссӧ весавны. Тадзинад быд крестьянин вермас машинаӧн весавны кӧйдыссӧ аслас деревняын.

Сыктывкарын, уездувса каръясын, сиктъясын, кытӧні эмӧсь агрономъяс, кӧйдыс весалӧм удж вылӧ пуктӧма заведуйтысьясӧс. Найӧ ветлӧны обозъясӧн ас вӧлӧсьтувса деревняясӧд да матіджык мукӧд вӧлӧсьтъясӧд.

Босьтам кӧ мукӧд вӧлӧсьтъяс, кытӧні торъя заведуйтысьяс абуӧсь, сэні унджыксьыс машинаясыс сулалӧны волисполком ордас уджавтӧг, весиг ас сиктас оз весавны кӧйдыссӧ. Колӧ сэтшӧм волисполкомъяслы тшӧтш босьтчыны кӧйдыс весалан удж бердӧ. Машина кӧ абу справнӧй, колӧ корны уездувса видз-му управленньӧысь сьӧм машинасӧ дзоньмӧдӧм вылӧ, тшӧтш корны ыстыны машина вый. Сэсся колӧ сетавлыны машинасӧ ас вӧлӧсьтувса деревняясас, медым сӧмын деревняас ас костаныс бӧръясны мортӧс машинасӧ вайлӧм вылӧ да сійӧн уджсӧ нуӧдӧм вылӧ.

Кӧзяйствояс лыд серти лӧсьӧдӧны деревняяслы срокъяс, мый дыра колӧ видзны кӧйдыс весалан обозсӧ. Сы вӧсна волисполкомъяслы водзвыв колӧ артавны, мыйта аслас сиктын да вӧлӧсьтувса деревняясас кӧзяйствоыс. Сэсся колӧ обоз йывсьыс юӧртны деревняясас. Арталігӧн колӧ тӧдны: кӧйдыс весалан машина — триер — весалӧ луннас пуд 40 кымын кӧйдыстӧ. Тӧлысьнас уджалан лунсӧ колӧ лыддьыны 24-ӧс.

Колӧ сэсся видзӧдны, мед машинаӧн лючки вӧдитчисны: мед эз лёк ногӧн бергӧдлыны, шуам, вывті ӧдйӧ. Волисполкомъяслы колӧ пасъявны, мыйта лоӧ весалӧма кӧйдысыс вӧлӧсьтас.

Татшӧм обознас кӧйдыс весалӧмыс лоӧ тӧвбыд, тулысӧдз, медым быдӧнлы веськавлӧ машинаыс.

Крестьяна, ӧнісянь жӧ босьтчӧй кӧйдыстӧ лӧсьӧдны. Весалӧй сійӧс машинаӧн. Сэки лоӧ тіян бур кӧйдыс. Бур кӧйдысӧн да водзджык сійӧс лӧсьӧдӧмӧн долыдджык тэныд лоӧ виччысьны кӧдза кадтӧ.

Агроном Щекин.