СИН ВИСЬӦМ ЙЫЛЫСЬ
Миян Коми обласьт пасьта крестьяна пӧвстын ёна паськалӧма син висьӧм. Шусьӧ сійӧ висьӧмыс трахомаӧн.
Ми тані гижам, кыдзи мунӧ висьӧмыс да кыдзи сыысь видзчысьны. Трахома — зэв вуджана висьӧм. Кодлы сійӧ висьӧмыс шедӧма, висьӧ уна во. Висьӧмсӧ кӧ он кут лечитны, верман кольны дзик синтӧг.
Кыдзи заводитчӧ висьӧмыс.
Трахомаӧн морт висьмӧ тӧдлытӧг, ньӧжйӧникӧн. Войдӧр мортыслӧн синмыс гырд лоӧ. Асывъясын синмыс орӧссьӧ. Кольӧ тӧлысь дай кык, а синсьыс пыр ор петӧ. Сэсся синлапыс пытшкӧссяньыс пыктыштӧ, кызыштӧ да гӧрдӧдӧ. Висьысьяслы кажитчӧ, быттьӧкӧ сылы синмас ёг веськалӧма, пыр синъяссӧ кинас тільӧ.
Кымын дыр, сымын висьысь мортлӧн синъяссьыс орыс ёнджыка петӧ. Асывъясын синлысъясас орыс косьмӧ, мортыс синсӧ оз вермы восьтыны. Югыд вылӧ сьӧкыд лоӧ видзӧдны, корсюрӧ синъясыс заводиталӧны доймавны (висьны). Синлапъясас лоалӧны вижкодь руд чутъяс.
Трахомаысь синтӧммӧны.
Мыйӧн казялан тайӧ висьӧмсӧ, колӧ ӧдйӧджык доктор дінӧ мунны. Сӧмын сійӧ вермас лечитны тайӧ омӧль висьӧмтӧ. Доктор дінад кӧ он мун, висьӧмыс пыр лунысь-лун кутас паськавны. Вижкодь руд чутъяс паськаласны став пытшкӧс синлап бокас. Тӧлысь-мӧд-коймӧд мысти чутъясыс ставыс потласясны. На местаын лоӧны еджыд гуран кодьяс.
Татысянь мортыдлы матын нин синтӧммыныд. Еджыд гуранъясыс кутасны топавны, кыскыны синлапсӧ синлысъясыскӧд пытшлань. Висьысьяслӧн синмыс кутас руавны. Тайӧ руалӧ синлыскыс зрачоксӧ (син шӧрад тай сьӧд молльыс эм) зыртӧ да.
Сэсся зрачокас либӧ дзик дінас лоӧ вижкодь руд чут, сійӧ чутыс пыр ыдждӧ. Мыйкӧ дыра мысти чут местаас лоӧ бельма.
Мортыд сэки синтӧммӧ нэмыс кежлӧ.
Кыдзи вуджӧ висьӧмыс.
Трахома — зэв вуджан висьӧм. Тайӧ висьӧмыс вуджӧ висян синсьыс петан ор пырыс.
Кыдзи вуджӧ висьӧмыс? Уна ног. Висьысь бӧрын кӧ дзоньвидза мортыс чышкысяс сійӧ жӧ ки чышкӧдӧ, висьӧмыс вермас вуджны. Юрлӧс вылас кӧ войдӧр узьліс висьысьыс, бӧрыннас дзоньвидза мортыслы бара жӧ висьӧмыд вермас вуджны. Висьысьысь кӧ тіляс ассьыс синсӧ да оз кисӧ мыськы, сэки вуджӧ киасигӧн (здоровайтчигӧн). Киасьӧм бӧрти кӧ дзоньвидза мортыд кыдзкӧ синсӧ ассьыс чышкыштас, висьӧмыс вуджас синмас.
Видз асьтӧ висьӧмысь.
Со мый колӧ вӧчны, мед висьӧм оз вудж:
1) кутны керка пытшкӧстӧ пелькджыка;
2) сынӧдыс керкаад мед вӧлі пыр сӧстӧм;
3) оз ков няйтӧн видзны паськӧмтӧ, вольпасьтӧ;
4) тшӧкыдджыка колӧ мыськавны китӧ майтӧгӧн да чышкысьны торъя ки чышкӧдӧ;
5) некор синтӧ оз ков тільны кинад.
Кыдзкӧ висьмасны кӧ нин синъясыд, колӧ мунны ӧдйӧнджык доктор дінӧ лечитчыны.
