ЫДЖЫД УДЖЛЫ ИЧӦТИК ИНДӦД

Видз-му кооперативъяс тайӧ лунъяс кежлӧ

Кутшӧмкӧ ӧти деревняын, шуам, крестьянаыс лӧсьӧдісны артель ӧтув йӧв вузавны. Во мысти либӧ кык во мысти налӧн чукӧрмис ӧтувъя барыш. Юкны кӧ сійӧ барышсӧ быдӧнлы, нинӧм мында оз во.

Мӧвпыштісны крестьянаыс да шуисны ньӧбны бур, племеннӧй ӧшкӧс.

Вит-ӧ-квайт во мысти деревняын омӧлик мӧсъясысь лоӧны бур пӧрӧдаа мӧсъяс. Сэки артельыс барышсӧ босьтӧ унджык нин. Лӧсьӧдӧны трактор. Ньӧбӧны сійӧс уна срокӧн, нюжӧдчӧмӧн мынтысьӧм вылӧ. Тракторнад посни муяс вылад уджавны абу лючки. Артельӧн шуӧны межаяссӧ бырӧдны да ӧтув став мусӧ гӧрны. Кӧдзӧны ставныс ӧтув жӧ. Няньсӧ босьтӧм бӧртиыс сэсся и юкӧны ас костаныс.

Тайӧ ичӧтик индӧдыс петкӧдлӧ: кооператив ньӧжйӧник, дойдтӧг крестьяналысь овмӧссӧ лӧсьӧдӧ выль ногӧн налы жӧ бур вылӧ. Дерт, тадзи кӧ кутан овмӧстӧ нуӧдны, некутшӧм морт мӧд мортӧс ас вылас уджӧдӧмӧн оз вермы озырмӧдчыны. Сылы быть лоӧ став йӧз мозыс уджавны, быть лоӧ эновтны мӧвпъяссӧ йӧз киӧн озырмӧдчыны.

Сідзкӧ оз нин миянӧс вен частнӧй капиталыд, ми асьным сійӧс венам.

Тайӧ бӧръя воясас видз-му (сельскохозяйственные) кооперативъяс ёна содіны, водзӧ тувччисны.

1924 воын январ 1-ӧд лун кежлӧ вӧлі 19.700 видз-му кооператив. Шленъясыс сэні ӧти миллион да 270 сюрс морт.

1925 воын юль 1-ӧд лун кежлӧ видз-му кооперативыс вӧлі нин 38 сюрс. Сэтчӧ пырӧма 5 миллион кӧзяйство.

Лыддям кӧ быд кӧзяйство вылӧ 5 мортӧн, лоӧ 25 миллион морт. 25 миллион крестьянин ӧтувтчӧмӧн вермасьӧ частнӧй тӧргӧвӧйяскӧд. Частнӧй тӧргӧвӧйясӧс, частнӧй капиталӧс венӧмӧн ми ёнмӧдам кӧкъямыс во сайын Октябрын уджалысь йӧзӧн ас киас босьтӧм власьт.

Водзӧ кежлӧ, кӧкъямыс во чӧжӧн ёна мырсьӧм бӧрти, быд сиктӧ колӧ лӧсьӧдны видз-му кооператив, быд крестьянинлы пырны видз-му кооперативӧ, быд крестьянинлы ёнмӧдны сійӧс.

Е. Кравченко.