ӦТКӦН ДОНАДЖЫК — ЧУКӦРӦ ДОНТӦМДЖЫК

Чукӧрӧн да ӧткӧн вузавлісны важӧн помещикъяс крепостнӧй челядьӧс (крестьянаӧс). Ныв-пиянӧс торйӧдлісны бать-мамысь. Челядьӧс, мамӧс, батьӧс понпиӧн вежлавлісны, картіӧн ворссявлісны, морт пыдди эз пуктывлыны — скӧт пыдди видзлывлісны. Вӧлі и сэтшӧм оланног да, важӧн нин сылы воліс пом. Дедъяс-пӧльяс оз нин казьтывны, сӧмын нига висьталӧ сэтшӧм оласног.

Вӧлӧма пӧ и Америкаын сэтшӧмтор — чепъясӧн да колодкаясӧн дорӧмӧн вузавлывлӧмаӧсь негръясӧс, сӧмын и сылы воӧма важӧн пом.

Вунӧдлім ловъя мортъясӧс вузавлӧм, сӧмын кызь витӧд воӧ, сюрс ӧкмыссё кызь витӧд воӧ, ми кылам парижса тӧрг вылын котируйтчӧм (донйӧдӧм) роч еджыд мортӧс.

Телеграмма висьталӧ сидзи: Генерал Науменко кырымалӧма сӧглассьӧ Аргентинаса, Бразилияса, Уругвайса, Парагвайса (лунвыв Америкаса республикаяс) капиталистъяслы донскӧй казакъясӧс ваявны, а сы пыдди капиталистъяс сылы кутасны сетны прӧчент казак донсьыс (комиссия).

Ёна дивуйтчыны та вылӧ немтор, татшӧм дивӧ жӧ позьӧ виччысьны, водзджык генералъясыд сідзжӧ вузавлісны салдаттӧ ӧтарӧ и мӧдарӧ, но тані эм выльтор. Ӧні генералъясыд ассьыныс армиясӧ вузалӧны тӧвар пыдди, быттьӧ миян кооператив босьтчис вузавны йӧзлысь тӧвар прӧчент вылӧ.

Мый вӧчны генералъяслы? — удж быри, Сӧвет власьт кыптіс, а налӧн тшӧканыс пыктіс, да ещӧ бокӧ лои мунны — быть лоӧ кыдзкӧ кынӧмтӧ тыртны. Вот и кужисны вузавлыны ассьыныс салдатъяссӧ да вӧчавны пальшивӧй деньгаяс да письмӧяс.

Эм эськӧ налы зэв бур удж — палачавны. Болгарияын, Китайын, Мароккоын да мукӧд странаясын — ёна нин найӧ вермисны вир кисьтны рабочӧй йӧзлысь да колониальнӧй йӧзлысь, кодъяс кӧсйӧны вӧчны ас ногыс олӧмсӧ, но ӧткымыныс, буракӧ, полӧны сэтшӧм кадысь, кор кутасны ассьыныс колониальнӧй да рабочӧй йӧзыс вундавны юрнысӧ.

Налы ми сиам, мед регыдджык еджыд йӧзыс мӧда-мӧдсӧ вузавласны да мед регыдджык воас налысь юръяссӧ вундалан кад, мед регыдджык воас налӧн миянӧс да мукӧд рабочӧй йӧзӧс нартитӧмлы пом.

Коми ёрт.