ФРИДРИХ ЭНГЕЛЬС

105 во сайын талунъя лунӧ (ноябр 28 лун 1820 во) Германияын чужліс став мувывса уджалысьяслӧн ыджыд велӧдысь, Карл Маркслӧн друг да медматысса отсасьысь — Фридрих Энгельс.

Маркс моз жӧ, Энгельс петіс буржуазия пытшкысь. Батьыслӧн вӧліны пабрикъяс Германияын, вӧлі ситеч вӧчан пабрик сэсся Англияын (Манчестер карын).

Маркс моз жӧ, Энгельс муніс революция туйӧд эз сьӧкыд олӧм понда либӧ ӧбӧдитӧм вӧсна. Энгельс лои революционерӧн и социалистӧн аслас сюсь вежӧрыс кузя да ыджыд мывкыдыс понда. Сійӧ аслас синнас аддзӧ вӧлі, кутшӧм лёк капиталистъяслӧн оласногыс, кутшӧма найӧ быд ног личкӧны-нартитӧны уджалысь йӧзӧс.

Том дырйиыс на ещӧ, кор вӧлі велӧдчӧ гимназияын, Энгельс синнас видзӧдны эз вермы (лӧгаліс) германияса сарскӧй власьт вылӧ да тӧдмасис германияса революционеръяскӧд.

22 арӧссянь Энгельс кутіс гижны. Нэмнас гижис зэв уна нига. Став гижӧдыс сылӧн велӧдӧ вермасьны капиталистъяскӧд, восьтӧ туй, кыдзи колӧ веськыдджыка мунны социализмӧ.

Энгельс Карл Маркскӧд ӧтилаын уджалісны нелямын во чӧж. Найӧ аддзисны выль туй, коді шусьӧ марксизмӧн, кыті мунӧ миян Россияса Коммунист Партия, кыті мунӧны и став мувывса революционнӧй рабочӧйяс.

Энгельс да Маркс лэдзисны «Манифест Коммунист Партиялӧн». Помыс сылӧн — «Мувыв эмбуртӧмъяс, ӧтувтчӧй!» — юргӧ став му гӧгӧрыс.

Энгельсӧс Маркссьыс торйӧдны оз позь. Найӧ кыксьыс артмӧ быдса ыджыд ӧтитор.

Энгельс кулі комын во сайын, август 5-ӧд лунӧ 1895 воын.