СӦВЕТ ВЛАСЬТ ТӦЖДЫСЬӦ ГӦРДАРМЕЕЧ СЕМЬЯЯС ВӦСНА

Сӧвет власьт гӧрдармееч семьяяслы сетӧ зэв уна кокньӧдъяс. Медуна кокньӧдъяссӧ нин сетӧ крестьяна-гӧрдармееч семьяяслы. Налы сетӧны

кокньӧдъяс му-видзӧн пӧльзуйтчӧмын.

Гӧрд армияын олігчӧжыс гӧрдармеечлӧн му пайыс семьяас, босьтны некод оз вермы. Уджалысьыс кӧ семьяас Гӧрд армияас мортсӧ нуӧм бӧрын кольӧ этша да найӧ кӧ ас выннас оз вермыны уджавны видз-мусӧ, позьӧ сетны став мусӧ либӧ мыйкӧ мында арендаӧ.

Сы бӧрын гӧрдармееч семьяяслы сетсьӧны мукӧд отсӧгъяс: кӧйдысъяс уджӧн сетӧны медвойдӧр, видз-му уджалан машинаяс сетӧны дон босьттӧг либӧ кокньӧдъясӧн, скӧт да видз-му уджалан машинаяс ньӧбӧм вылӧ сетӧны уджӧн сьӧм. Вӧр босьтігӧн вӧр донсӧ чинтӧны нёльӧд юкӧнӧдзыс (от ¼ до ¾ стоимости), а гӧль гӧрдармееч семьяяслысь весиг некутшӧм дон оз босьтны. Мынтӧны кутшӧмкӧ вуджан висьӧмъясысь кулӧм скӧтысь. Дон босьттӧг лечитӧны скӧтӧс. Видз-му лӧсьӧдігӧн (при землеустройстве) гӧрдармееч семьяяслы сетсьӧ кокньӧдъяс видз-му лӧсьӧдан уджсӧ нуӧдӧмысь. Видз-му йылысь кӧ судын эмӧсь делӧяс гӧрдармееч семьяяслӧн, медвойдӧр найӧс видлалӧны.

Кокньӧдъяс налог пукталігӧн.

Сельхозналог пукталігӧн гӧрдармееч тшӧтш пырӧ семья лыдас сёйысь пыдди.

Гӧрд армияас кӧ мортсӧ босьтӧм бӧрти семьяас уджалысьыс оз коль, сэтшӧм семьяыслысь сельхозналогыс дай местнӧй надбавкаыс ньӧти оз босьтсьы, кӧть и шӧркоддьӧма олысьяс. Абу кӧ кӧзяйствоас вӧлыс, налогыс оз жӧ босьтсьы.

Семьяас кӧ кольӧ ӧти уджалысь мужик, кӧть найӧ и олӧны шӧркоддьӧма, босьтсьӧ сӧмын джын налогыс. Олӧны кӧ шӧркоддьӧма дорысь бурджыка да семьяас уджалысьыс мужикыс некод абу, чинтӧны джын налогсӧ.

Сэтшӧм кокньӧдъяс жӧ сетсьӧны сэтшӧм гӧрдармееч семьяяслы, кодъяс мусӧ оз уджавны да скӧт видзӧны, гырысь скӧтыс кӧ витысь уна абу.

Местнӧй обложенньӧӧн гӧрдармееч семьяяс оз мынтыны налог град йӧръясысь, уджалӧны кӧ йӧзӧс медавтӧг, оз мынтыны налог ӧти вӧлысь, ӧти мӧскысь да куим посни скӧтысь.

Мукӧд кокньӧдъяс.

Гӧрдармеечлысь челядьсӧ, посни чойяссӧ, вокъяссӧ медвойдӧр босьтӧны челядь оланінъясӧ (детские дома) либӧ школаясӧ велӧдчыны. Велӧдчӧмсьыс да нигаяссьыс налысь некутшӧм дон оз босьтсьы.

Висьмас кӧ кодкӧ гӧрдармееч семьяысь, найӧс медвойдӧр лэдзӧны куйлыны больничаясӧ, рӧдильнӧй приютъясӧ. Лечитӧмысь налысь некутшӧм дон оз босьтны.

Со кутшӧм кокньӧдъяс сетӧны гӧрдармееч семьяяслы.

Важӧн, сар дырйи, татшӧм кокньӧдъястӧ эз сетлывны налы, дай ӧні на некутшӧм капиталист государствоясын оз сетны кокньӧдъяс армияас босьтӧм йӧз семьяясыслы.

Та кындзи сӧвет власьт ещӧ зільӧ, мед эськӧ гӧрдармееч семьяяслысь правасӧ быд учрежденньӧяс видзисны. Таво ар (сентябр 14-ӧд лунын) петіс гӧрдармееч семьяяслысь правасӧ дорйӧм йылысь инструкция. Сійӧ инструкциясӧ вынсьӧдӧма Ставсоюзса Центральнӧй Исполнительнӧй Комитет.

Сиктъясын гӧрдармееч семьяяслысь правасӧ видзны тшӧктӧма волисполкомъяслы. Гӧрдармееч семьяяссянь норасьӧмъяс налы колӧ видлавны да лӧсьӧдны сизим лунӧн. Асьныс кӧ волисполкомъясыс оз вермыны норасьӧмъяс сертиыс лӧсьӧдны, куим лунӧн сетӧм мыстиыс норасьӧмсӧ колӧ ыстыны колан учрежденньӧӧ. Гӧрдармееч семьяяслысь кӧ кодкӧ правасӧ нарушитас, волисполкомъяслы колӧ делӧсӧ сетны судӧ. Видзӧдӧны та бӧрся прокуроръяс. Учрежденньӧын удж нуӧдысь кӧ вермӧ да оз кут видзны гӧрдармееч семьялысь правасӧ, сійӧс кыскӧны судӧ.

Нилин.