КЫТӦН ВЕЛӦДЧЫТӦМ МЫТШАСЬӦ — СЭТӦН ВЕЛӦДЧӦМЫД ОТСАЛӦ

Грамотнӧй тӧдӧ.

1. Уна переменаӧн му уджавны шаньджык. Мый вӧсна шаньджык? Сійӧ — грамотнӧй морт, тӧдӧ нигаясысь.

2. Грамотнӧй вермас лыддьыны нигаысь, кыдзи лӧсьӧдны крестьянскӧй овмӧс; кыдзи видз-му бурмӧдны; кыдзи скӧт видзны, мед унджык пӧльза ваяс.

3. Грамотнӧй тӧдӧ став декретъяс (законъяс), кыдзи олӧм мунӧ — сійӧ вермӧ лыддьыны нигаяс-газетъяс.

4. Кыдзи йӧз олӧны мукӧд муын, кыдзи сэні уджалӧны — сійӧ вермас тӧдны нигаясысь. Нигаысь сійӧ вермас аддзыны ӧтвет быдтор вылӧ, мый сылы колӧ тӧдны.

5. Грамотнӧйӧс сьӧкыд пӧръявны ньӧбасигӧн, сійӧ став гижӧдсӧ лавкасьыс вермӧ лыддьыны, сійӧ тӧдӧ и бумага деньга.

6. Грамотнӧй оз вош тӧдтӧм карын — сійӧ вермӧ лыддьыны улича нимъяс.

7. Грамотнӧйыд ачыс письмӧтӧ лыддяс дай воча гижас.

8. Том велӧдчӧм йӧз тӧдмалӧны водзӧ вылӧ олӧмсӧ нигаясысь. Найӧ вермасны аслыныс дай йӧзлы пӧльза вӧчны.

Неграмотнӧй оз тӧд.

1. Велӧдчытӧм морт тшыкӧдӧ ассьыс мусӧ куим переменаӧн уджалӧмӧн — сійӧ аслас пемыдлун вӧсна оз гӧгӧрво, полӧ быд выльторйысь.

2. Велӧдчытӧмлӧн муыс пӧльзасӧ этшаджык сетӧ, скӧтыс сылӧн омӧльджык велӧдчӧмлӧн дорысь.

3. Велӧдчытӧм тӧдӧ сӧветскӧй законъяс йылысь сӧмын йӧз пыр, ачыс лыддьыны оз вермы.

4. Велӧдчытӧмлы кӧть и окота овлӧ мыйсюрӧ тӧдны — оз вермы, нигаястӧ лыддьыны оз куж.

5. Велӧдчытӧмӧс кокньыда позьӧ пӧръявны: сюйны туйтӧм деньга, дай мукӧдторйӧн.

6. Велӧдчытӧм аслас деревня кындзи нинӧм оз тӧд; тӧдтӧм карын ӧдва-ӧдва колантортӧ аддзас.

7. Велӧдчытӧмлы лоӧ йӧзлы кевмысьны, мед письмӧсӧ лыддясны да воча гижасны. Кӧть сэсся мый сылы лыддясны-гижасны, сійӧ нинӧм оз тӧд.

8. Том велӧдчытӧм мортыд янӧдӧ Сӧветскӧй государствотӧ. Сы водзын гу кодь пемыд олӧмыс. Эськӧ сійӧ вермас велавны лыддьысьны-гижны куим тӧлысьӧн — сӧмын мед окотаыс вӧлі велӧдчыныс.

К—в.