АЙКАТЫЛАСА КОММУНИСТ ЯЧЕЙКАЛӦН УДЖ

Айкатыласа (Емдін уезд) коммунист партияса ячейкаын 1924ʼ воын октябр 1-ӧд лун кежлӧ вӧлі 2 шлен да 6 кандидат. Сэсянь таво октябр 1-ӧд лунӧдз партияӧ пырӧм йылысь ячейкаӧ сетлісны 22 заявленньӧ. На пиысь ячейка партияӧ босьтіс 20 мортӧс. Уком да обком утвердитісны ставнысӧ. Тавося октябр 1-ӧд лун кежлӧ ячейкаын вӧлі 4 шлен да 10 кандидат. Мукӧдыс муналісны велӧдчыны, уджавны да мукӧдлаӧ. Шленъяс да кандидатъяс пытшкысь нёль мортыс шӧркоддьӧма олысь, мукӧдыс гӧля олысьяс. Шленъяс да кандидатъяс уджалӧны учрежденньӧясын, организацияясын да сэсся асланыс кӧзяйствоӧн. Служиттӧмыс, сӧмын асланыс кӧзяйствоас уджалысьыс ячейкаын вит морт. Тулыснас ячейка нуӧдіс вӧр кылӧдан да посевнӧй кампанньӧяс. Гожӧмнас ячейка вӧчис со кутшӧм уджъяс: Айкатылаӧ восьтіс гожӧм кежлӧ челядь оланін (ясли) 30 морт вылӧ (волывлісны 20−25 морт); вӧлі куим субӧтник — чукӧртісны турун да нянь Гӧрд армияса семьяяслы да дӧваяслы. Сэсся ячейка нуӧдіс революцияса да сӧветскӧй праздникъяс.

Собранньӧяс ячейкалӧн овлывлӧ нарошнӧ лӧсьӧдӧм лунӧ. Быд собранньӧ вылӧ волывлӧны беспартийнӧй крестьяна, морт 25−30-ӧдз. Собранньӧяс вылын сёрнитлӧны крестьяналы удж корсьӧм йылысь, кооперативъяс йылысь, вӧлӧсьтувса олӧм йылысь, мукӧдтор йылысь. Крестьяна гӧгӧрвоисны нин ячейкалысь бур уджсӧ: сӧветӧ бӧрйысигӧн крестьяна асьныс бӧрйисны волсӧветас сизим мортӧс коммунист партия ячейкаысь, а волисполкомса президиумас шленӧ — кык мортӧс. Крестьяна шыасьӧны ячейка дінӧ быдпӧлӧс могӧн. Ячейка кыдзи-мый вермӧ могмӧдӧ крестьянаӧс, индалӧ, кыдзиджык колӧ вӧчны, код дінӧ кутшӧм могӧн шыасьны да кытчӧ мый гижны. Нывбабаяс корӧм серти уналаысь ячейка делӧсӧ ыставліс судӧ, сӧмын судыс мыйлакӧ зэв дыр оз видлав делӧяссӧ.

Омӧльторйыс ячейкалӧн сійӧ, мый шленъясыс да кандидатъясыс оз на прамӧя тӧдны сӧвет власьтлысь да коммунист партиялысь политикасӧ, уджсӧ. Сэсся мукӧд партийнӧй мортыс вӧлӧсьтсяньыс олӧ 13−18 верст сайын. Тӧвнас ячейка кӧсйӧ кутчысьны ассьыныс шленъяссӧ да кандидатъяссӧ велӧдны политграмотаӧ. Сы вӧсна уездувса комитетлы колӧ лӧсьӧдны Айкатылаӧ школа-«передвижка» да ыстыны тӧлысь кежлӧ кӧть уездысь велӧдысьӧс.

Комсомол ячейкаяскӧд кутӧд кутіс ёнмыны. Лӧсьӧдӧма комсомоллӧн вӧлӧсьтувса комитет; сэні куим морт коммунист партия ячейкаысь. Комсомолысь партияӧ пырис сизим морт.

Учрежденньӧяс да организацияяс асланыс представительяс пыр ячейка водзын вӧчалӧны докладъяс асланыс удж йылысь.

Айкатыла вӧлӧсьтын ячейкалы уджавныс зэв сьӧкыд. Крестьяна олӧны зэв гӧля. Унджык гӧль крестьянаыс уджйӧза удждысян тӧвариществолы шайт 50−75-ӧн. Мукӧдыслӧн мынтан срокыс кольӧма нин квайт тӧлысь. Мынтыныс уджйӧзсӧ некыдзи оз вермыны, нажӧткаыс абу да. Крестьяна мунӧны унаӧн уджавны Уральскӧй заводъясӧ. Ӧнӧдз мунісны морт 90 кымын.

Ӧні ячейка водзын сулалӧны сэтшӧм уджъяс: 1) корны обласьтувса юкӧдъяслысь сетны кутшӧмкӧ удж крестьяналы; 2) тӧвнас чорыда кутчысьны шленъясӧс да кандидатъясӧс велӧдны; 3) заводитны ёнджыка уджавны нывбаба пӧвстын; 4) сувтӧдны ёнджыка удж комсомолечьяс да пионеръяс пӧвстын. Сэсся медбӧръя, медсьӧкыд уджыс — тӧдмавны да индыны удж вылӧ сӧвет власьт дор сулалысь, выльнога олӧмлань мунысь крестьянаӧс.

Айкатыласа коммунист партия ячейкаысь секретар И. Исаков.