ВЕЖОН ЧӦЖӦН ВӦЛӦМТОРЪЯС
Мӧда-мӧд вежмӧн воӧны рабочӧй делегацияяс.
Капиталистъяс пыкӧны найӧс локтӧмсьыс.
Таво гожӧмбыд дай ӧні на мукӧд государствоясса рабочӧйяс ыставлісны ассьыныс делегацияяссӧ (бӧрйӧм йӧзӧс) миян Сӧветскӧй Союзӧ олӧмнас тӧдмасьны, гӧгӧрбок видзӧдлыны. Кыдзи тай колян во капиталист государствояс зільлісны мӧда-мӧд вежмӧн пыдди пуктыны миянӧс, сідзи жӧ таво рабочӧйяс мукӧд государствоясысь мӧда-мӧд вежмӧн ысталӧны делегатъясӧс. Волісны уна делегацияяс Англияысь, волісны Германияысь, Швецияысь, Норвегияысь, мукӧд государствоясысь.
Капиталистъяс быд ногыс вӧлі кутӧны рабочӧйясӧс, оз лэдзны найӧс СССР-ӧ. Социал-демократъяс быд ногыс вӧлі повзьӧдлӧны рабочӧйясӧс, оз лэдзны волыны СССР-ӧ. Кутшӧм рабочӧйяс, социал-демократ партияын шленъяс, эз кывзыны ассьыныс юралысьяссӧ да волісны СССР-ӧ, найӧс партиясьыныс вӧтлісны: вот пӧ тіянлы СССР-яссӧ ветлӧдлӧм.
Капиталистъяс, социал-демократъяс, мукӧд коклябӧр нюлысьяс капиталистъяслысь СССР йылысь быдсяма нинӧм абусӧ вӧлі сӧрӧны, кисьтӧны СССР вылӧ став няйтсӧ, коммунистъясӧс зверъясӧн вӧлі шуӧны. Оз веритчы вӧлі татшӧм став сӧрӧмыс рабочӧйясыслы. Окота лои налы ас синнаныс видзӧдлыны миянысь олӧм-вылӧм, уджалӧм. Эз повзьыны найӧ асланыс капиталистъясысь, локтісны миянӧ, гӧгӧрбок тӧдмалісны, шензисны, кутшӧм водзӧ миян государство воськовтӧма олӧмнас, кутшӧма кыптасны миян промышленносьт, видз-му уджалӧм. Рабочӧйяслӧн делегацияясыс гортаныс воӧм мысти висьтавлісны став збыльсӧ, вештісны миян вылысь став сӧрӧмсӧ. Весиг социал-демократъяс — рабочӧйяс миянӧ волӧм мысти ошкӧны миянӧс, миянлысь уджнымӧс, видӧны асланыс партиясьыс юралысьяссӧ, партияыслысь уджсӧ.
Ӧні миянын ветлӧдлӧны чехословакияса рабочӧйяслӧн делегатъясыс. Найӧ мукӧд государствоса делегатъяс моз жӧ чуймӧмаӧсь миян олӧм вылӧ, пабрик-заводъяс уджалӧм вылӧ, шензьӧны. Медся ёна дивӧыс кутӧма миян бур промышленносьт вылӧ меньшевикъяслӧн — рабочӧйяслӧн.
Чехословакияысь жӧ кӧсйӧны вӧлі волыны миянӧ учительяс. Найӧс эз лэдзны. Эз лэдзны тшӧтш волыны СССР-ӧ финляндияса профсоюзъяслысь делегациясӧ. Дерт, ӧні кӧть оз на лэдзны, мӧдысьджык лоӧ лэдзны, рабочӧйясыс мырдӧн тшӧктасны.
Рабочӧйяс делегациялӧн СССР-ӧ волӧмыс, уджӧн тӧдмасьӧмыс ещӧ нин унджык содтӧ мукӧд государствоын миян дор сулалысь рабочӧйясӧс, ещӧ нин ёнмӧдас миянӧс дай тшӧтш капиталист государствоясысь коммунист партияясӧс; вештас став ылӧдчӧмсӧ СССР йылысь.
Чичерин ёрт Польшаын да Германияын.
Капиталистъяс синнысӧ паськӧдісны.
Чичерин ёрт лунвылӧ шойччыны мунігмоз воліс Польшаӧ да Германияӧ. Тайӧ кыкнан государствоыс Чичерин волӧмлы зэв нимкодьӧсь. Польшаса газетъясын гижӧны — Чичерин ёрт волӧмыс пӧ ёна матыстас Польшаӧс СССР-кӧд ӧтув, ӧтсӧгласа олӧм вылӧ.
Германияын Чичерин ёрт аддзысьліс Гинденбургкӧд (президентыс Германияын), Лютеркӧд (министръяс сӧветын юралысьыс), мукӧдкӧд.
Ӧні Германия миянкӧд лӧсьӧдіс тӧргӧвӧй договор. Ми чайтам, Чичеринлӧн Германияӧ волӧмыс ёна отсаліс тайӧ договорсӧ лӧсьӧдӧм вылӧ.
Мукӧд государствояс повзьӧмаӧсь, Чичерин ёрт Германияӧ да Польшаӧ воліс да. Медся нин ёна повзьӧма Румыния: Чичериныд пӧ Польшаад воліс да, вермас пӧ торксьыны мияна-Польшаа волысьӧмыд, ӧтувтчӧмыд.
Мароккоын.
Франция да Испания тайӧ бӧръявылас рифъяслы воча ыстісны зэв ыджыд войска ассьыныс. Сы вӧсна ӧні испанияса войска вермисны босьтны рифъяслысь столичасӧ — Алжир — да испанияса кавалерия ӧтлаасьӧма францияса кавалериякӧд.
Эн пӧ.
