КЫДЗИ ПЕРЙЫССЬӦ САМООБЛОЖЕННЬӦ
Аснаукӧн налог лӧсьӧдны оз позь
Самообложенньӧ (пуктысьӧм, ас кост налог) босьтсьӧ сӧмын сылысь, коді кӧсйысьӧ сетны. Скод вылын кӧ шуисны чукӧртны деньга школа ремонт вылӧ, пос вӧчӧм вылӧ либӧ мукӧдтор вылӧ, мынтӧны сӧмын коді ки лэптыліс. Коді вӧлі оз кӧсйы мынтыны либӧ ӧтарӧ ни мӧдарӧ оз вӧлі шу скод вылын — найӧ вермасны не мынтыны.
Мӧд делӧ, кор ас кост налог йылысь сёрнитӧны ӧта-мӧдлы отсасян комитетын шленъясыс либӧ кутшӧмкӧ мукӧд организация. Унджыкыс кӧ сэні кисӧ лэптыласны налог пуктыны — лоӧ ставыслы мынтыны.
Татӧн некутшӧм мырдӧналӧм абу — ӧта-мӧдлы отсасян комитетас ӧд гижсьӧны ас вӧляысь быдӧн.
Самообложенньӧ моз жӧ — и быдсяма ӧктысьӧмъяс дырйи: некутшӧм мырдӧналӧм оз вермы лоны; коді окотитӧ да уна-ӧ вермӧ — сійӧ и сетӧ.
Унаысь овлӧ сідз: скод вылын мырдӧн-сорӧн сюясны кутшӧмкӧ ас кост налог либӧ быдӧнлысь ӧктысясны. Тайӧ тадзтӧ шусьӧ аснаукӧн пуктӧм налогӧн и таысь пуктысьяссӧ сӧвет власьт оз ошкы.
Сӧвет власьт декретъясын (законъясын) лючки индӧма: кутшӧм да кор да кыдзи позьӧ лӧсьӧдавны ас кост налог.
Мед эз вӧв некутшӧм мырдӧналӧм ас кост налог пуктігъясын да ӧктысигъясын, сӧвет власьт оз тшӧкты милициялы да быдсяма сӧвет учрежденньӧяслы отсасьны ас кост налог пуктыны да ӧктысьны, оз тшӧкты лэдзавны некутшӧм воззванньӧяс та йылысь, циркуляръяс, тшӧктӧмъяс. Мӧд ног вӧчысьясӧс сӧвет власьт чӧвталӧ служба вылысь дай судӧ сетӧ.
Мед аснаукӧн вӧт пуктӧмъяс, ӧктысьӧмъяс эз вӧвны деревняясын, сӧвет власьт старайтчӧ ёнмӧдны волисполкомъяслысь средствояссӧ. Волисполкомъяслы ӧні сетсьӧ аслас вӧлӧсьт вылӧ видзны уна сэтшӧм доходъяс, коді вӧлі важӧн мунӧ ставысь уездъясӧ. Ӧні неунаӧн быдлаӧ нин сетсьӧ казнаысь, быд общественнӧй коланінӧ (школа, пельшӧр, посъяс да мукӧдтор), кытчӧ оз тырмы да колӧ отсыштны, сетны содтӧд — позьӧ обществосянь ассянь, сӧмын некутшӧм мырдӧнавтӧг, ас окотаӧн.