МЫЙ ШУӦНЫ КРЕСТЬЯНА СӦВЕТӦС БӦРЙИГӦН

Айкина вӧлӧсьтын (Емдін уезд) сентябр 6-ӧд лунсянь 13-ӧд лунӧдз муні сӧветӧ бӧрйӧм удж. Колян во сӧветӧ бӧрйӧмын участвуйтлісны 9% став избирательяс пытшкысь. Таво бӧрйысисны 60% кымын нин, он кӧ лыддьы бокын ветлысьӧс да пӧрысь йӧзӧс 65 арсянь (сэтшӧм пӧрысьясыд, дерт, собранньӧ вылад оз волывлыны).

Медся ёна крестьяна скодъяс вылын сёрнитісны со мый йылысь:

1) Видз-му юклӧм йылысь — колӧ пӧ нин таво юклысьны, а то 1902 восянь нин юклысьтӧм; мукӧдыслӧн пӧ 12 додь турун, а мукӧдыслӧн 30 додь, кӧть семья лыдыс ӧтмындаӧн.

2) Лӧсьӧдны вӧлӧсьт улӧ кӧйдыс заптан юкӧд, босьтӧм кӧйдыснад пӧ уна кӧзяйство воӧ убыткаӧ (жеба нянь артмӧ, омӧля чужӧ).

3) Быд деревняын крестьяна лыддьӧны сӧвет власьтлысь удж нуӧдӧм бурӧн, аддзӧны сылысь овмӧс кыпӧдӧм вӧсна тӧждысьӧм. Сӧмын налогтӧ пукталігӧн эмӧсь пӧ ӧшыбкаяс: мукӧдыслӧн серӧднӧй да озырджык олысьлӧн видз-мусӧ соссьӧма, а гӧльджыкъяслӧн висьталӧма веськыда. Видзӧдан пӧ да, налогыд ӧтмында. Тайӧ пӧ верман сӧмын лӧсьӧдны видз-му ӧткодялӧмӧн.

Таво аддзисны нин крестьянаыд сӧветса государстволысь кыптӧмсӧ да ёнмӧмсӧ.

Ёна крестьяна нуждайтчӧны грамотаысь, пемыдӧсь на ёна миян войтырыд. Колӧ гырысь войтырӧс югдӧдан удж дінӧ кутчысьлыны, колӧ восьтавны сиктъясӧ лыддьысян керкаяс либӧ «гӧрд пельӧсъяс». Таво сӧветӧ бӧрйигӧн коммунистъяс эз нин мырдӧн некодӧс сӧветӧ пуктавны. Сӧмын висьталісны скодъяс вылын крестьяналы бура: колӧ пӧ бӧрйыны крестьяна вӧсна, овмӧс кыпӧдӧм-лӧсьӧдӧм вӧсна тӧждысьысьясӧс, тӧлка йӧзӧс.

Став депутатыс вӧлӧсьтувса съезд советов вылӧ бӧрйӧма лои 44 мортӧс; на пиын лои 10 морт партийнӧй да комсомолечьяс да 7 морт нывбабаяс.

Тайӧ висьталӧ, мый деревняса коммунистъяс ёнджыка крестьяналы сьӧлӧм вылас воӧны, кутісны крестьяна гӧгӧрвоны коммунистъяслысь тӧждысьӧмсӧ.

А. Лютоев.