КЫТЧӦ КУТШӦМ ТӦВАР КОЛӦ

Крестьяналӧн овмӧс вочасӧн кутіс пыр кыптыны, ёнмыны. Сы кузя крестьяна кутісны корны унджык тӧвар. Пабрикъяс миян оз на вермыны вӧчны тӧварсӧ тырмымӧн, заграничаысь тӧварыс оз жӧ на во судзсьымӧн. Шуны кӧ, тӧвар этша, оз тырмы.

Та вӧсна ӧні миян государстволӧн медколанторйыс сэтшӧм, медым эськӧ мый эм тӧварыс эз куйлы складъясын да медым регыдджык воис тӧварыс местаяс вылӧ, кӧні сыысь медъёна нуждайтчӧны да кытчӧ кутшӧм тӧвар колӧ.

Шуам: кутшӧмкӧ губерняын ёна вӧчӧны кучик; сэтчӧ кучик тӧвар вайны мӧдлаысь оз нин ков. Мӧдлаын, гашкӧ, эмӧсь ситеч пабрикъяс, а кучикыс абу; дерт, сэні колӧ кучик тӧвар. Либӧ нӧ, шуам, кӧнкӧ ёна колӧ кӧрта кӧлуй, сэтчӧ ваясны карасин либӧ ещӧ кутшӧмкӧ ковтӧм тӧвар. Дерт, тадзинад тӧварыд ёнджыка оз кут тырмыны: кӧнсюрӧ лоӧ лишнӧй (интӧм) тӧвар, мукӧдлаас эськӧ и муніс да, сэтчӧ эз вайны сійӧ тӧварсӧ. Унаысь ӧнӧдз тадзи и вӧвлі. Бурджыка кӧ тайӧ уджсӧ сувтӧдны, позьӧ кыз крестьянасӧ йӧрмӧмысь мездыны, медколан тӧварсӧ налы сетны.

Сы вӧсна сӧветса государство ӧні лӧсьӧдӧ местаяс вылӧ тӧвар вайӧм йылысь пӧрадок. Государство та вылӧ вӧчис план: кутшӧм тӧвар, мыйта, кытчӧ, кутшӧм срок кежлӧ да кутшӧм тӧргуйтысь организациялы вайны.

Татшӧм пӧрадокыс кутас мунны сэтчӧдз, кытчӧдз оз быр местаяс вылын тӧварысь нуждайтчӧмыс. Миян государствопытшса тӧргуйтан удж нуӧдысь Комиссариат (Наркомвнуторг) шуӧ: кутшӧмкӧ организация кӧ оз вӧч тайӧ план сертиыс ассьыс нормасӧ (оз кӧ срок кежлӧ да став тӧварсӧ места вылас вай) — сійӧ организацияса юралысьсӧ судӧ сетны.

Тадзи сӧвет власьт тӧждысьӧ крестьяналы тӧвар сетӧм йылысь. Позьӧ надейтчыны: ӧні сэсся деревняясӧ кутас воны колан тӧвар.