«КОМИ СИКТ» ПӦРЪЯЛІС

Кыдзи сійӧ лои?

Пекнича асывводз.

«Югыд туй» газет лэдзанінын (редакцияын) зіля уджалам — лӧсьӧдалам статьяяс-гижӧдъяс аски кежлӧ, «Коми Сиктӧ».

Пырисны ме дінӧ кык крестьянин.

— Мый нӧ висьталанныд? — юала.

— Справкала локтім, — ӧтикыс шуӧ.

— Девятнадцатӧй номер йылысь, — содтіс мӧдыс.

Ме пырысь-пыр и гӧгӧрвои, кутшӧм «справкала» да кутшӧм «девятнадцатӧй номер йылысь» войтырыд воӧмаӧсь.

— Ті нӧ асьныд кытысьӧсь?

— Ыбысь ми. Вай тэ висьтав, мыйла сідзи вӧчинныд девятнадцатӧй номераныд?

— Ті сійӧ статья пондаыд, кодӧс тай вӧлі 19-ӧд номерын «Коми Сикт» газетын гижӧма — мӧд местаясӧ овмӧдчыны мунӧм йылысь?

— Сійӧн, сы йылысь.

Мый ме сэтчӧ верми налы шуны? Ме висьталі:

— Ӧшыбка лоӧма сэні, — шуа.

— Сэтшӧм ӧшыбкаяс оз позь вӧчны. Ми тіян статья серти лӧсьӧдчим Сибырӧ мунны. Став овмӧснымӧс нин вузалім, сӧмын ещӧ ӧтик вӧв вузавтӧм коли.

Бӧрвылас эськӧ неуна абу жӧ сідзи вӧлӧма делӧыс тайӧ Ыбса кык дядьӧыслӧн. Найӧ ветлӧмаӧсь нин водзвыв местаяс видлавны — сідзкӧ найӧ водзвыв нин мунныс коркӧ лӧсьӧдчылӧмаӧсь.

Сідз эськӧ кӧть да, миян пӧръялӧмыс сійӧ статьянас лои жӧ. Со кыдзи сійӧ лои.

Быд выль закон сӧвет власьтлысь, быд выль распӧраженньӧ — торъя нин крестьяна йылысь — ми тэрмасям лэдзны газетын, медым регыдджык тӧдасны коми крестьяна. Пыр пӧшти лоӧ корсьысьны сэтшӧмсӧ аслыным Мӧскуаса (центральнӧй) газетъясысь (асланым обласьтувса учрежденньӧяс шоча газетӧ гижласны выль законъяс йывсьыд дай зэв сёрӧн).

Сідз жӧ лои и мукӧд местаясӧ овмӧдчӧм йылысь миян гижӧмыд.

Август 8-ӧд лунӧ, 17-ӧд номерын «Коми Сиктын» вӧлі телеграмма (циркуляр) Наркомземлӧн, сэтчӧ вӧлі шуӧма: аснаукӧн выль местаясӧ овмӧдчыны мунны оз позь. Став уджыс тайӧ вӧчсьӧ водзвыв лӧсьӧдӧм план серти.

Сы бӧрын сэсся Наркомзем лӧсьӧдӧма план. Сы серти локтан во кежлӧ (1925−1926 во) лӧсьӧдӧма переселитчыны 145 сюрс мортлы. Тайӧ планыс воис и миян редакцияӧ, печатайтӧма сійӧ быд центральнӧй газетӧ. Сэні пасйӧма, кытчӧ позьӧ кымын мортлы мунны, сӧмын абу урчитӧма, кытысь позьӧ да кытысь оз позь мунныс. Ми тайӧ и гижлім «Коми Сиктӧ» 19-ӧд номерӧ. Вӧлӧмкӧ, Коми обласьтысь оз позь мунны, миян обласьтыс планас абу сюрӧма. Та йылысь миянлы воис справка обласьтувса видз-му управленньӧысь (видзӧд 175-ӧд номер «Югыд туй»).

Ми эськӧ, дерт, эгӧ крестьяналы омӧль вылӧ гижӧ да, омӧль тай буракӧ лоӧма-а. Ме ещӧ зэв тэрмасьӧмӧн ачым Наркомземыслысь распӧраженньӧсӧ план йывсьыс коми кыв вылӧ роч вылысь вуджӧді, мед, мися, регыдджык тӧдасны сы йылысь коми крестьянаыс.

Тадзи лои «Коми Сикт» газетын миян пӧръясьӧм.

Законъястӧ да правилӧястӧ центрад (Мӧскуаын) лӧсьӧдӧны эськӧ ӧтногсаӧс (общие), да оз ӧткодя быдлаын вӧчсьы сы серти, овлӧны мыйӧнкӧ да мыйӧнкӧ торъялӧм (разница) мукӧд губерняяслы. Сідз жӧ и тані лои: Наркомземыдлӧн ӧти правилӧ лӧсьӧдӧма став СССР-ыслы, а Коми обласьтыд планас абу пырӧма.

Медым водзӧ кежлӧ эз лоны татшӧм ӧшыбкаясыс, колӧ быд учрежденньӧлы (торъя нин крестьяна дінӧ инмысьяслы) гижны газетӧ быд выль закон да правилӧ йылысь, кыдзи сійӧ кутас мунны миянын, Коми обласьтын.