ЫЖ

Миян крестьянин олӧ кӧдзыдінын. Бур шоныд пасьтӧг, бур гын сапӧгтӧг, шоныд кепысьтӧг сьӧкыд овны.

Быд крестьянин видзӧдчӧ видзны ыжъясӧс, медым эськӧ шоныд паськӧмтӧг не кольны тӧв кежлӧ. Миян важысянь нин видзӧны крестьяна «прӧстӧй, деревенскӧй ыжъясӧс». Воддза вося Всероссийскӧй с.-х. выставка вылын сэтшӧм ыжыс вӧлі. Сы йылысь сэні шуисны: тайӧ пӧ тай ми дзик весьшӧрӧ видзам, тайӧ рӧдыслӧн пӧ мукӧд ыж рӧд серти нинӧм бурыс абу, тайӧ пӧ дзик абутӧминӧ сӧмын позьӧ видзны. Ичӧт тушаа, омӧлик, кӧдзыд куа, омӧль вуруна мукӧд ыж рӧд серти. Мукӧд кӧзяйкаыс эськӧ ёна нин старайтӧ: вердӧ, дӧзьӧритӧ — артыштас кӧ, пӧльзаыс этша воӧма. Коді омӧлика дӧзьӧритӧмӧн да вердӧмӧн ыжсӧ видзӧ, сылы некор нин пӧльза миян ыжъяс помысь не аддзывны, сідзи мукӧдыс и эновтчӧны ыж видзӧмысь.

Сэні жӧ, выставка вылын, вӧлӧма уна быдсяма пӧлӧс ыж рӧдыс. Мукӧд рӧдсӧ видзӧны яй вылӧ, мукӧдсӧ сала вылӧ, кодсӧ йӧв да вурун вылӧ, кодсӧ куш вурун вылӧ. Вӧліны гырысь рӧд ыжъяс — тшӧгӧдӧмӧн сизим пуд да джынйӧдз вӧлі воӧны.

Кутшӧм эськӧ на пиысь миян крестьяналы лӧсялісны?

Романовскӧй ыж рӧд

быдласянь бур. Рӧдыс сійӧ Ярослав кар улысь. Абу зэв гырысь: гырысь ыжъясыс 80−120 пунтӧдз овлӧны; мегӧясыс овлӧны 120−140 пунтӧдз. Ыжыс 8−9 тӧлысьӧн вайӧ 2−7 пи. Вуруныс сылӧн небыд, 2−2½ вершӧк кузя; заа, кузь. Кыз вуруныс витӧд юкӧныс кындзи абу гӧнас. Куыс вӧсни, небыд, шоныд. Весьшӧрӧ ӧд, важысянь нин эз кывсьыв: Романовскӧй кӧрӧм коска пасьяс пӧ бурӧсь.

Таво Видз-му удж нуӧдан Управленньӧ вайис Коми муӧ сэтшӧм рӧдсӧ, кӧсйӧ рӧдмӧдны миян деревняясын. Дерт, ӧти воӧн сійӧс он вермы рӧдмӧдны: колӧ воысь воӧ миян ыжъясӧс тырсьӧдлыны сэтшӧм рӧднас. Во 5−10 мысти миян рӧд вермас лоны и Ярослав карулын кодь жӧ. Ньӧбӧмнас да вайӧмнас сійӧ сувтіс Видз-му удж нуӧдан Управленньӧлы 20−25 шайтӧн мегӧ. Колӧ та йылысь быд вӧлӧсьтын кыпӧдлыны сёрни, босьтны ыжсӧ рӧд вылӧ: тӧвариществоӧн, артельӧн, кружокӧн — кыдзи коді вермас.

Агроном Темноев.