ИЧӦТИКА ВИДЗ-МУӦН ВӦДИТЧӦМ ЙЫЛЫСЬ

Юалӧм. Вӧлӧсьт улын дас деревня. Революцияӧдз сійӧ дас деревняыс став видз-мусӧ вӧлі юклӧны нёль пельӧ. Мӧд ногӧн шуны — вӧлі нёль земельнӧй общество. Революция бӧрти юклысьӧм (передел) эз на вӧвлы. Вӧлі сӧмын 1918 воын, важ регистр серти, вештасьӧм (скидка‐накидка земли) ӧтув став вӧлӧсьтын, вичко казна видз-му юкигмоз. 1919 воын вӧлі мӧдысь вештасьӧм торйӧн быд деревняын. Кыдзи ӧні лыддьыны тайӧ деревняяссӧ? Ӧтик земельнӧй общество туйӧ али быд деревня лыддьыссьӧ торъя земельнӧй обществоӧн? Вермӧны оз торйӧн видз-му юклысьӧм вӧчны?

Висьталӧм. Обласьтувса Видз-му Управленньӧ тайӧ юалӧм вылас висьталӧ. Видз-му Закон чукӧрса 43-ӧд ст. серти, лыддьыссьӧны торъя земельнӧй обществоӧн сэтшӧм деревняяс да сиктъяс, кӧні видз-му юклӧмыс революцияӧдз вӧлі вӧчсьӧ торйӧн мукӧд деревняяссьыс да сиктъяссьыс да кӧні и революция бӧртиыс ӧтув мукӧд деревняяскӧд ӧнӧдз на эз вӧв видз-му юклысьӧмыс, кӧть мед уджалӧны видз-мусӧ и сорті-костіӧн (чересполосно) мукӧд деревняясыскӧд. Уна деревняа вӧлӧсьтъяс лыддьыссьӧны ӧтик земельнӧй обществоӧн сэки, кор найӧ ас костаныс ӧтувтчисны да вӧчисны ӧтувъя приговор водзӧ кежлӧ ӧтув видз-му юклыны. Революция бӧрти вичко казна да мукӧд частновладельческӧй видз-муяс юклігмоз вӧлӧсьтын став деревняӧн ӧтув вӧчӧм вештасьӧм, Видз-му Закон чукӧрса 141-ӧд статья серти, оз вермы пыдди пуктыссьыны и оз позь ӧтик земельнӧй обществоӧн лыддьыны став деревнясӧ татшӧм вӧлӧсьт улысь. Татшӧм вӧлӧсьтъясын торъя земельнӧй обществоӧн колӧ лыддьыны сэтшӧм деревняяс да сиктъяс, кодъяс войдӧр ӧтув вӧчлісны видз-му юклысьӧм да ӧнӧдз выльысь юклысьӧм эз вӧв. Сэтшӧм деревняяс да сиктъяс вермӧны торйӧн мукӧд деревняясысь вӧчны ас костаныс видз-му юклысьӧмсӧ.

Обласьтувса Видз-му Управленньӧ.