КӦРТКЕРӦСЫН

Пыр на вӧлі зэра поводдя, ӧні сэсся мичаммис жӧ. Крестьяна зэв зіля тэчсьӧны. Сю ӧзим вершӧкысь нин кузь. Град выв пуктасъяс быдмӧны мичаа, сӧмын номыр жугӧдӧ.

Сӧвет власьт вылӧ крестьяна видзӧдӧны бура. Зэв нимкодь налы: отсӧг пӧ лоӧ кодлысь кӧдзаяссӧ шер жугӧдіс. Таво ар унаӧн мӧдӧны Богослов округӧ пес керавны, нажӧтка корсьны. Колян тулыс юклісны потшӧсъяс, быд мортлы (едок вылӧ) воис 10½ саженьӧн. Сэсся таво ар кӧсйӧны муртавны (мерайтны) видзьяс.

Волисполком уджалӧ шӧркоддьӧма. Юралысь, шлен да гижысь — беспартийнӧйӧсь, сӧмын уджсӧ нуӧдӧны бура. Налог босьтӧм йылысь сеталӧны нин вот пуктан (окладнӧй) листъяс. Колян вося серти налог чиныштӧма, сетсьӧ кокньӧд, гӧрдармееч семьяяслы да мукӧдлы кодсюрӧлы овмӧса (хозяйство) серти. Сэсся исполком краситіс босьтӧм керкаяс поплысь, исполком да амбар вевтсӧ — видзис та вылӧ 103 шайт да 15 ур. Вӧлӧсьтувса Сӧветлӧн чукӧртчылӧм овлӧ тӧлысьӧн кыкысь, сӧмын гожся удж дырйи — ӧтчыд. Шленъясыс оз дзик ставыс волывлы чукӧртчӧмъяс вылад. Кооперативкӧд ни лыддьысян керкакӧд некутшӧм ӧтув уджалӧм абу. Волземкомиссиялӧн колян (1924 г.) перевыборсянь решитӧма 45 делӧ видз-му йылысь. Исполкомӧс крестьяна радейтӧны да пыр волывлӧны, сӧмын скод вылӧ тай омӧльджыка чукӧртчывлӧны-а.

Лыддьысян керка уджалӧ бура, ӧні избач пыдди комсомолеч Барабанов М. В. (ачыс избачыс кайис Пӧддельнӧйӧ шойччыны). Спектакльяс зэв нин важӧн эз вӧвлы карасинтӧм вӧсна. Библиотекаысь сеталӧны нин нигаяс, лыддьысьысьыс унджыкыс том йӧз. Нигаыс 800 кымын, джынсьыс унджык революция бӧрын лэдзӧм. Кодсюрӧ том йӧз лыддьысян керкаын век дурӧны — колӧ дугӧдны дерт таысь. Ӧшлӧма стенъясас вель уна портретъяс, плакатъяс, лозунгъяс да карта (мусяр да мукӧд). Воӧны уна сикас газет да журнал: «Югыд туй», «Коми Сикт», «Правда», «Известия ЦИК» и ещӧ мукӧд.

Коммунист партиялӧн ячейка уджалӧ шӧркоддьӧма. Ячейкаас ӧні 10 морт, на пиын кык-куим кандидат. Сэсся сетӧмаӧсь заявленньӧ кык нывбаба: ӧтикыс комсомол ячейкаысь секретарыс, мӧдыс карын велӧдчӧ. Собранньӧяс овлӧ быд субӧтаӧ. Воспитательнӧй удж некутшӧм абу — тӧвнас вӧлі политкружок, ӧні сійӧ абу. Собранньӧ вылӧ волывлӧ Пезмӧгсянь ӧти представитель тӧдмасьны партия уджӧн — кӧсйӧны пӧ пырны партияӧ 5−6 морт. Кӧрткерӧсса коммунистъяс тӧдмалӧны налысь оласногсӧ (характеристика) — рекомендациятӧ ӧд налы тӧдтӧгыд оз позь сетныд. Собранньӧяс вылӧ бура уна волывлӧны комсомолечьяс да том йӧз, олӧма крестьянаӧс он на аддзыв.

Комсомолын эм шлен да кандидат 27 морт кымын. На пытшкысь унаӧн Гӧрд армияын, вузын, ІІ ступень школаын да служитӧны. Ячейкаас ӧні шлен да кандидат 15 морт. Собранньӧяс овлӧ быд вежонын ӧтчыд, сӧмын ӧткымын шлен оз волывлыны некутшӧм собранньӧ вылӧ. Комсомолечьяс ставныс велӧдӧны ассьыныс устав да программа. Бӧрйӧма представительяс исполкомӧ, мӧда-мӧдлы отсасян комитетӧ, кооперативӧ да школаса сӧветӧ. Эм бюро, сэні куим комсомолеч да ӧти руководитель РКП-сянь.

Шленскӧй взнос кодсюрӧлӧн мынтытӧм важӧн нин. Том йӧз комсомол вылӧ видзӧдӧ бура, быд собранньӧ вылӧ волӧны ныв-зон кывзыны.

Женотделлӧн уджыс оз бура мун.

Шочиника овлывлӧ собранньӧяс. Сэні уджсӧ нуӧдӧ Е. Изъюрова да уджнас тырӧма. Делегаткаясӧс праздник дырйи удайтчывлӧ чукӧртлыны, а прӧстӧй лунӧ зэв сьӧкыд.

Делегаткаяслӧн лэдзсьӧ асланыс стенӧ ӧшӧдан газет: «Чарла-Мӧлӧт» нима. Ӧти номер на петіс. Гижӧма унджыксӧ ачыс Изъюрова ёрт: висьӧмъяс йылысь, кага вайӧм йылысь да мукӧдтор йылысь. Сӧмын делегаткаяс лыддьыныс оз волывны, челядь видзан яслиын ӧшалӧ, да Изъюрова нывбабаяслы, кор воласны, ачыс лыддьӧ.

Эн пӧ.