ВИЧЧЫСЬӦЙ СИКТЪЯСӦ ВЫЛЬ ОТСАСЬЫСЬЯСӦС!
Уналаын миян вӧлӧсьтъясын норасьӧны, абу пӧ тӧдысь прамӧй уджалысь войтыр волисполкомын, кооперативын, лыддьысян керкаын да мукӧдлаын. Ас костысь сэтшӧм йӧзыс омӧля сюралӧ, карысь сьӧкыда ыстӧны. Кысь босьтны?
Миян Коми обласьтӧ регыд (сентябрын, октябрын) пондасны воавны Гӧрд армияысь коми том войтыр (1902 во). Найӧс армияын велӧдісны эз сӧмын оружйӧӧн СССР-нымӧс видзны капиталистъясысь, озыр йӧзысь, но тшӧтш бура велӧдісны найӧс грамотаӧ, велӧдісны, кыдзи колӧ выль ногӧн видз-му уджавны, кыдзи бура овмӧс кыпӧдны, петкӧдлісны налы мукӧд войтырлысь бурджык олӧм, петкӧдлісны налы паськыд местаысь Сӧвет власьтлысь уджсӧ, велӧдісны найӧс уджавны йӧзӧс югдӧдӧм вылын, овмӧс кыпӧдӧм вылын.
Гӧрд армияысь локтысь войтыр — миян сиктъяслы ыджыд отсӧг.
Сӧмын колӧ кужны найӧс примитны, колӧ кужны налы индыны уджсӧ.
Колӧ вӧчны сідз, медым эськӧ найӧ ассьыныс тӧдӧмсӧ, сямсӧ сетісны став деревняыслы, не сӧмын асланыс овмӧслы, аслыныс.
Мед эськӧ кутасны уджавны видз-му уджалӧм бурмӧдӧм вылын, кооператив удж кыпӧдӧм вылын, лыддьысян керкаын да мукӧдлаын партиякӧд, комсомолкӧд да волисполкомкӧд ӧтув, найӧ индалӧм серти. Торйӧн уджалӧмысь нинӧм оз артмы.
Колӧ вӧлӧсьтса удж нуӧдысьяслы (партия, комсомол) армияысь воысьясӧс регыдӧн жӧ чукӧртлыны собранньӧ вылӧ. Сэні налы колӧ лючки висьтавны: кутшӧма олӧ вӧлӧсьт, кутшӧма овмӧс кыпӧдан да йӧзӧс велӧдан-югдӧдан удж мунӧ, кутшӧм омӧльторъяс эм вӧлӧсьтын, мый колӧ бурмӧдны, мый колӧ водзӧ кежлӧ вӧчны. Юасьны налысь, тӧдмавны, коді кутшӧм удж вермӧ вӧчны, сэсся корны найӧс уджавны отсасьны вӧлӧсьтса учрежденньӧяслы. Медводз позьӧ найӧс индыны уджавны волисполкомса комиссияясӧ. Сэтӧн найӧ медрегыд асьнысӧ петкӧдласны. Сэсся позьӧ сетавны аслыныс нин торъя уджъяс кооперативын, лыддьысян керкаын, отсасян комитетын, сідз водзӧ.
Колӧ бура примитны Гӧрд армияысь воысьясӧс да кужны наысь пӧльза босьтны. Мед весьшӧрӧ оз вош налӧн Гӧрд армияын быдмӧм-велӧдчӧм, уна паськыд местаті ветлӧм. Гӧрд армияысь воысьяс отсаласны миян пемыд сиктъяслы водзӧ тувччыны, отсаласны войтырӧс югдӧдны да овмӧс кыпӧдны.
