КУПАЛЬНИЧА
Календарь вылын июль. Тӧлысь сайӧ нин кӧзяитӧ гожӧм, а сылӧн восьласыс быттьӧ оз на и тыдав. Боръяс вылын пидзӧсӧдз турун, а вӧрын — тшак ни вотӧс. Дзоридзалӧ на пув. Важӧн нин гӧрддзассьӧма, но вотӧм на чӧд. Весиг Катыд шорсайса Нӧвина вылын абу на кисьмӧма оз — зонпоснилӧн медся радейтана вотӧс.
Гожӧмыс кыдзкӧ аслыс ногӧн, тӧдлытӧг пуксьыліс купальнича лун бӧрын. Сэтчӧдз мамъяс эз тшӧктывлыны чегъявны корӧсь, ытшкыны боръясысь турун. Курыдӧсь на пӧ кӧзаяслы бадь да пипу коръяс, сира, оз туйны пывсян корӧсь вылӧ кыдз росъяс. А турунъяслӧн эз на во кӧйдысыс. А водз кӧ тшукӧдан боръясӧ да ичӧтик вӧрса видзьясӧ коса, косьмӧм бӧрас турунысь оз усь кӧйдысыс. А тадзи видзьясӧн вӧдитчӧмысь найӧ регыд изӧрмасны. Медым куран пиньяс улысь быд гожӧм чукӧрмис скӧтлы унджык кӧрым, дерт, та вӧсна мамъяс эз сетлыны вӧля аспом скӧтлы водз дасьтыны турун.
Купальнича лун вӧлі праздник кодьӧн. Но пуксьыліс сійӧ кыдзкӧ тӧдлытӧг, кольліс лӧня, кыдз шуласны, суртӧг-винатӧг, пызан чегмӧн сёян дасьтытӧг.
Мам чеччывліс шондікӧд тшӧтш. Вӧсньӧдліс нянь пӧв вылӧ тӧрмӧн шаньга куяс. Миян, дерт, оз жӧ узьсьы. Чӧла кыйкъялам пӧлать юрводзсянь — дульваным петӧ. Удайтчас чӧсмасьыштны ӧдъя пач под вылын пӧжалӧм банйӧм картупеля шаньгаясӧн. Ок и чӧскыд! Ньылыштігас куньсьылӧны синъяс.
Лун шӧр бӧрын, кор шондіыс бергӧдчӧ нин рытыввылӧ, грездын заводитӧны тшынасьны витнан пывсяныс. Сэк кості ми, зонпосни, семьяын быдӧнлы морт-ӧтиӧн вӧчалам купальнича корӧсьяс.
Рытгорув, кор шонді кутас воны вӧртас весьтӧ, пывсянъяс лоӧны дасьӧсь. Гӧрдӧдз доналӧм из гор вылӧ кӧш джын и койыштан, а кос жарыс сідзи и чишкалӧ пельяс.
Пывсянын ымралӧ чӧскыд купальнича кӧр. Лолыштан, тырлӧны сійӧн тыяс, кыптылӧ морӧс. Дыр оз вун татшӧм пывсяныс.
Тулыс. Ыбъяс да эрдъяс сӧмын на шыбитісны ас вывсьыс еджыд эшкынсӧ, бузгӧны берегъяссьыс петӧм ичӧтик шоръяс, грымакылӧны Шожымка ю кузя кылалысь гырысь йияс, а ми, зонкаяс, корсям нин купайтчан места. Тулыснад, майбыр, лым ваыд быд гӧптын тырыс. Мукӧдлаас лоӧ весиг голяӧдз.
Пӧрччысян — ваӧ буз. Ыззям-купайтчам. Веськодь тай, кӧть кӧдзыд ваысь топавлӧны сӧнъяс, ыркмунӧ сьӧлӧм. Ӧта-мӧд водзын петкӧдлам збойлун, варччан сям. Быдӧн крепитчӧны, кӧсйӧны овны ваын медбӧрӧдз — петны вермысьӧн.
Ӧтчыд татшӧм купайтчӧм бӧрас ме чорыда висьми. Вежон чӧж тупляси вольпась вылын. Сэсся жарыс личаліс, но висьмис кучик. Мышку пасьта кисьтіс пупыш, петалісны чирейяс, воссялісны дойяс. Узьӧм ни олӧм.
Мам мавтліс мышкуӧс быдсяма мазьяснас. Эз отсав весиг орчча сиктса вӧралысьӧн вайӧм ош гос. Дыр майшаси тайӧ висьӧмнас.
Воис купальнича лун. Рытнас медся водз лэччӧдісны менӧ пывсянӧ да купальничаӧн швачӧдісны-корӧсялісны, гашкӧ, час.
Сійӧ войсӧ узи садьмывтӧг. А лун-мӧд мысти мышкысь бырисны мыльяс, косьмисны дойяс, бурдіс кучик.
Колисны вояс. Оз быд гожӧм ӧні удайтчывлы пывсьыны купальничаа корӧсьӧн. Но тайӧ войвывса шонді югӧръяс рӧма мича дзоридзьясыслӧн дзоньвидзалун сетысь выныс вӧлӧма помтӧм. Кынмавла, кӧтасьла аръясын вотчиг-вӧралігъясӧ, но оз кӧлась некутшӧм прӧстуда. Збыль, тыдалӧ, шулӧмаӧсь пӧчьяс: «Купальнича, чизыр вой тӧлысь повтӧг, чукӧртӧ вынъяссӧ сӧстӧм сынӧда ыбъяс вылысь, а сылӧн дзоридзьясыс босьтӧны мичлунсӧ войвывса яръюгыд шонділысь».
Тайӧ, тӧдӧмысь, сідзи и эм. Ӧд купальнича коръяссьӧ, кутӧ туны-быдмыны муртса на сылыштӧ лым. Оз пов, майбыр, кӧдзыдсьыс. Со и бурдӧдӧ быдсяма пӧлӧс прӧстуда висьӧмъяссӧ.
