ВЫЛЬ ДЕЛЕГАТКАЯСӦС БӦРЙИГКЕЖЛӦ
Делегатскӧй во кутіс матысмыны помлань. Быд арын став СССР пасьта нывбабаяс ас пӧвстсьыныс бӧрйӧны делегаткаясӧс. Делегаткаяслӧн собранньӧасьӧмыс ӧні быдлаӧ нин паськаліс, весиг Изьва йылӧ нин инмис. Татшӧм делегатскӧй собранньӧясыс лӧсьӧдӧны водзӧ кежлӧ ӧнія йӧз кост уджалысь нывбабаясӧс, коммунисткаясӧс да комсомолкаясӧс.
Сӧмын сиктса партийнӧй ячейкаяс омӧля на ӧнӧдз нуӧдлісны делегаткаясӧс бӧръян уджсӧ. Унджыкысьсӧ на миян сиктса нывбабаястӧ ӧтувтлісны кодсюрӧ да корсюрӧ: либӧ партийнӧй служащӧй ветліг-мунігас, либӧ сиктса учительнича, либӧ кутшӧмкӧ комсомолка.
Делегатскӧй собранньӧ ӧти воӧн ёна соді: 1924-воын вӧлі 18, 1925-воын соді 44-ӧдз. Ӧткымын собранньӧыс уджалісны ёна на омӧля, эз вӧвны удж нуӧдысьясыс да. Миян уна партийнӧй йӧз на нывбаба кост удж пыдди оз пуктыны, оз весиг думыштлыны ньӧти тайӧ удж йывсьыс. Мукӧд вӧлӧсьтъясас, кӧні секретаръясыс ячейкаяссьыс думыштлӧны да видзӧдлӧны тайӧ удж вылас — нывбабаяс асьнысӧ лэптісны морт выйӧ.
Нывбабаяс рада видзӧдӧны тайӧ удж вылас бокысь да, ылі деревняса крестьянкаяс (Савинобор кодь, кӧні партия омӧля на костын уджалӧ) норасьӧны: миянӧс пӧ вунӧдӧмаӧсь; уна сё верст локтӧны асланыс нужданас Сыктывдінкарӧдз, Обласьтувса женотделӧ.
Колӧ босьтчыны тайӧ уджас деревняса партийнӧй ячейкаяслы. Кесйӧдлыны тайӧ уджас деревняса велӧдчӧм йӧзӧс. Школаын велӧдысьяслы колӧ медводз воча шыасьны та вылӧ: гӧгӧрвоысь мам — медбур учитель челядьлӧн да выль ног велӧдысь-быдтысь.
Делегаткаясӧс бӧръян кампания кежлӧ колӧ кыскыны уджас став велӧдчӧм йӧзсӧ сиктысь, медым быд сиктын уджавны. Тӧдмӧдны крестьянкаясӧс: мыйла найӧс мӧда-мӧдыскӧд ӧтувтӧны, велӧдӧны, петкӧдлӧны быдпӧлӧс йӧзлысь оласногсӧ, тӧдмӧдӧны сӧвет законъясӧн, мам праваясӧн, сідз водзӧ.
Колӧ первой лӧсьӧдчыны кампания кежлас. Лыддьыны нывбаба лыдсӧ вӧлӧсьтысь да уна-ӧ, кымын делегатка колӧ на пиысь бӧрйыны быд сиктысь (шуам кӧть, 20 нывбаба пиысь — ӧтикӧс).
Вӧлӧсьтъясын, кӧні абу партийнӧй ячейкаяс, делегатскӧй собранньӧяс чукӧртны оз ков. Колӧ став уджсӧ местаясын нуӧдны чорыда уездувса женотдел туйдӧдӧм-индӧм серти. Колян вося уджалӧм сертиыс, колӧ уджсӧ нуӧдны водзӧ сідзи, медым партиялӧн став водзвыв индӧмъясыс нывбаба костын уджавны делегатскӧй вонас помасяс.
Н. Анисимова.
