ПОЖӦГЫН

Кулӧмдін уездын

Исполком

уджалӧ шӧркоддьӧма. Председатель да секретар уджсӧ тӧждысьӧны кыпӧдны, сӧмын шленыс Шомысов А. П. кыдз-мый вермӧ уджсьыс думнас пышйӧ. Тулыснас исполком вевттис школа. Колян воясӧ олана йӧз ёна сюсьмывлӧмаӧсь налог гижӧд лӧсьӧдлігӧн видз-му да скӧт чинтавны, таво сэтшӧмъяссӧ ставсӧ корсис да налог гижӧдӧ содтіс. Таво думайтчӧ пӧчинитны важ правленньӧ керка лыддьысян керка улӧ да нардом улӧ, сэтчӧ петас 600 шайт. Исполкомлӧн кӧ сьӧм оз судзсьы да уезд оз отсав, ми таво колям лыддьысян керкатӧг.

Удждысян комитет.

Шленыс комитетас 40 морт гӧгӧр.

Таво кодсюрӧлы гӧль йӧзлы ёна отсаліс. Сӧмын сьӧмыс этша вӧлі да, быдӧнлы эз вермы сетны отсӧг. Шайт комын кымын сетіс бӧр мынтытӧм вылӧ.

Лыддьысян керка

уджалӧ омӧля. Мужикъясӧс ни нывбабаясӧс сэсь он аддзывлы, сӧмын волывлӧны шочиника том йӧз нига вежны. Избачыс эськӧ зэв шань морт, сӧмын оз слӧймы йӧзкӧд сёрнитны. Лыддьысян керкаыс ичӧтик вежӧсын, весиг пуксьыны некытчӧ; мыйӧн кутасны школаас велӧдны — и сійӧ оз ло.

Эм волполитпросвет,

гожӧмнас шленъясыс некутшӧм удж эз нуны. Сӧмын ӧтнас председательыс Мартюшов ёрт ноксьӧ-ноксьӧ, уджнас тырӧма да, киыс быдлаад оз тырмы.

Ячейка РКП (б)

воссис тулыснас. Сэні 1 шлен да 5 кандидат, сӧмын уджнысӧ озджык на вермыны нунысӧ. Налӧн быд вӧскресенньӧ овлӧ собранньӧ, сэні сёрниталӧны быдтор йылысь, крестьяна кост уджалӧм йылысь. Сӧмын мужикъясыс омӧля волывлӧны тайӧ собранньӧяс вылас.

Ячейка РЛКСМ.

Уджныс оз тӧдчы. Кӧсйӧны уджавны, да оз кужны. Секретарыс, Чисталёв ёрт, тшӧкыда юлывлӧ, крестьяна сералӧны — вот пӧ миян комсомолечьясыд кутшӧмӧсь. Сы вӧсна лоӧ тшӧтш мукӧдлы гӧрдӧдлыны.

Женотдел.

Тӧвнас вӧлі сэні уджсӧ нуӧдысьыс Попова ёрт. Сійӧ вӧлі чукӧртлывлас нывбабаясӧс сёрнитлыны. Попова ёрт курс вылӧ мунӧм бӧрын уджсӧ сетісны татчӧс велӧдысьлы — А. П. Шаковалы. Миян женотдел быттьӧ ваӧ вӧйи, оз чукӧртлыв делегаткаясӧс собранньӧ вылӧ ни нинӧм, шуӧ: мем пӧ веськодь (тӧвнас ӧд челядьтӧ велӧдныд веськодь жӧ вӧлі, мужикъяс шуӧны: миянлы пӧ татшӧм велӧдысьыд эм кӧть абу).

Общественнӧй лавкаын

300 морт саяс нин шленыс. Служащӧйяс — прамӧй йӧз. Сӧмын приказчикыс да тшӧтӧводыс ёна юӧны. Приказчикӧс ӧні прӧверитісны да, абу судзсьӧма 300 шайт саяс. Правленньӧыс ӧні кӧсйыліс кутчысьны тӧргуйтны Госторглы, но эз артмыны условйӧнас: Госторг пуктыліс сэтшӧм условйӧ, медым общественнӧй лавка эз вӧч некутшӧм договор Обсоюзкӧд. Тадзтӧ ӧд оз жӧ, дерт, позь. Йӧзыс зэв кооператив дор олӧны, отсасьӧны. Сӧмын мыйсюрӧ неладнӧ эм: уна уджӧн сеталӧма, сеталӧма 12 сюрс дон, а аслас сьӧмыс сӧмын став овмӧснас 4500 шайт; эм мельнича, но сійӧ прибыль нинӧм оз вай — мельникыслӧн дум вылас век юӧм, а не удж кыпӧдӧм мельничалысь.

Удждысян тӧварищество

оз зэв тӧждысь уджсӧ паськӧдны. Председательыс Шаков П. И. оз весиг тӧд, кымын шлен тӧвариществоас, оз волыв весиг удж дінас кык тӧлысьӧдз. А тшӧтӧводыслӧн кык тӧлысь нин отчётыс лӧсьӧдтӧм. (Председательыс — важ вӧлӧстнӧй писар, тшӧтӧводыс — важ дяк, кыкнаныс быд праздник слепу кодӧсь). Тулыснас вайлісны 50 плуг да 4 окучник — ӧти окучник нуӧма гортас казначейыс Шомесов А. П. да гожӧмбыд прӧста, дон мынтытӧг, вӧдитчис. Контрольнӧй сӧвет, прамӧйджыка видзӧдлы тайӧ «троича» вылас.

Войтырлысь дзоньвидзалун видзӧм.

Йӧз пемыдӧсь, пельшӧр абу, висялӧны ёна — сійӧ и масьт «кужысь-тӧдысьяслы». Уна йӧзӧс найӧ и тшыкӧдӧны асланыс «пывсьӧдчӧмӧн да пӧлясьӧмӧн». Колӧ уисполкомлӧн Пожӧгӧ лӧсьӧдны пельшӧрӧс. Эм бабка (акушерка), да сы дінӧ колӧ шыасьны кужӧмӧн: неважӧн ӧти гӧль мужик локтӧма корны баба дінас — бабкаыд сӧмын горӧдӧма: мыйла пӧ вӧлӧн эн лок? ме пӧ подӧннад ог мун! — Мужикъясыд сэсся сёрнитӧны: со пӧ ӧд миян бабкаыд, попыд кодь жӧ — эм кӧть абу вӧлыд, а мед вӧлі. Сэсся сылысь некор он кывлыв нывбаба костын сёрнитӧм, кыдзи колӧ челядьӧс видзны да быдтысьны, сылы гӧль йӧзыдкӧд сёрнитныд зывӧк.

Нянь воӧм.

Гожӧмнас быдса тӧлысь эз зэрлы. Лыа да кӧжа му вылысь ид дзикӧдз косьмис, сэтшӧмыс став кӧдзасьыс дасӧд юкӧныс кымын лоӧ. Тайӧ уисполкомлӧн оз ков вунӧдны налог лӧсьӧдлігӧн. Сю воис шӧркоддьӧм.

Комин.