ЗЕМЛЕМЕРЪЯСЛЫ ВИДЗ-МУ ЮКӦМ УДЖ НУӦДӦМЫСЬ ДОН МЫНТӦМ ЙЫЛЫСЬ

Видз-му закон чукӧрса 176-ӧд статья да Совнаркомлӧн юнь 14-ӧд лунӧ 1923 воӧ лэдзӧм декрет серти, землемерӧн видз-му юклӧм удж нуӧдӧмысь дон босьтсьӧ крестьяналысь декретӧн сувтӧдӧм таксаӧн.

Донсӧ быдсикас удж вылӧ лӧсьӧдӧма торъяӧс: 50 урсянь 1 шайт 90 урӧдз. Став удж нуӧдӧм доныс мынтыссьӧ куим срокӧн, оз ӧтпырйӧн: 1-й срокас мынтыссьӧ 30% став удж донсьыс; 2-ӧд срокас бара жӧ 30%, 3-ӧд срокас ӧстаткиыс — 40%. 1-й срокыс лыддьыссьӧ Видз-му управленньӧӧ землемерӧс корны шыӧдчӧмсянь, мӧд срокыс — кор Видз-му Управленньӧ видлалас шыӧдчӧмсӧ да шуас землемерӧс ыстыны уджавны землемер вотӧдзыс, 3-ӧд срокыс — кор землемерыс уджсӧ нуӧдас да вӧчас план (проект) выль ногӧн уджавны видз-му сійӧ явиттӧдз. Бӧръя кык срокыс кор воӧ, уездувса Видз-му Управленньӧ либӧ ачыс землемерыс водзвыв юӧртӧны крестьянаыслы.

Кыдзи перйыны обществоын быд кӧзяйствоысь сьӧм тайӧ донсӧ мынтыны, сы йылысь пӧрадоксӧ обществоыс ачыс лӧсьӧдӧ скод вылын: перйыны-ӧ морт юрысь (по едокам), либӧ кӧзяйство серти, либӧ видз-му серти, либӧ ещӧ кыдзкӧ мукӧд ногӧн.

Тайӧ пӧрадоксӧ лӧсьӧдігӧн, дерт, колӧ мездыны дон мынтӧмысь Гӧрд армияын служитысьяслысь семьяяссӧ, инвалидъясӧс, уна челядя гӧль дӧваясӧс да гӧль крестьянинъясӧс, кодлӧн уджалысьяс абуӧсь да мынтыны оз вермыны. Татшӧм кӧзяйствоясыслы таво ставсоюзса 3-ӧд съезд шуис нуӧдны землеустройствосӧ дон босьттӧг, государство тшӧт вылӧ.

Медвойдӧр татшӧм кӧзяйствояссӧ бӧрйӧны мӧда-мӧдлы отсасян комитетъяс исполкомъяскӧд, сэсся бӧрйӧм кӧзяйствояслӧн нимпасыс (список) видлавсьӧ скод вылын. Скодыс вермӧ чинтыны либӧ содтыны нимпас вывсьыс. Сійӧ нимпасыс сэсся ыстыссьӧ уездувса Видз-му Управленньӧӧ, государствосянь отсӧг корӧм вылӧ.

Шӧркоддьӧм да бурджык кӧзяйствояс землеустройствоысь мынтӧны ассьыныс; абу кӧ налӧн срокъяс кежлӧ сетны кианыс деньгаыс (сьӧмыс), налы государство сетӧ удждысян банк пыр уджӧн сьӧмсӧ вит воӧдз. Позьӧ босьтлыны сэтысь.

Ӧтувтчӧмӧн уджалысьяслы (коллективам, с.-х. артелям, коммунам) землеустройство нуӧдсьӧ гӧль йӧзлы моз жӧ — государство тшӧт вылӧ.

Землеустройство вылӧ обществоын сьӧм чукӧртӧ сы вылӧ обществоӧн бӧрйӧм морт (уполномоченный) либӧ сельсӧвет и волисполком. Чукӧртӧм сьӧм срокъяс кежлӧ ыстыссьӧ Обласьтувса прихода-рӧскода кассаӧ гижӧдӧн татшӧм аслыс нима тшӧтӧн: «Землемерӧн видз-му юклана удж нуӧдӧм дон пыртан тшӧт».

Сьӧм колӧ ыстыны срок кежлӧ, сёрмӧдӧмысь перйыссьӧ пеня, кузя кӧ сёрмӧдан — перйыссьӧ вот моз.

Обласьтувса Видз-му Управленньӧын

Заведуйтысьӧс вежлысь

С. Куклин.