ЭНӦ МЕШАЙТӦЙ ГӦРДАРМЕЕЧЛЫ ВЕЛӦДЧЫНЫ!
Тулыссяньыс ӧнӧдз на пыр Гӧрд армияӧ воӧны письмӧяс деревняяссянь (гортсянь). Помтӧг, дугдывтӧг воӧны. Ставыс тайӧ торкӧ-падмӧдӧ гӧрдармеечьясӧс велӧдчӧмысь.
Збыль ӧд сідзи. Кутшӧм нӧ велӧдчӧм юраныс налы пырас? Ӧтилы гижӧны: «Став овмӧсным киссьыны кутіс, уджалысь некод абу». Мӧдлы юӧртӧны: «Батьыд кувсис, овмӧс кутысь некод эз коль». Коймӧдлы — «Зэв ыджыд причча суис, пӧжар лои, ставыс сотчис». Став письмӧыс помасьӧ ӧти ногӧн:
— Пырысьтӧм-пыр жӧ, пиӧй, босьт отпуск да гортӧ волы.
Мукӧдыс письмӧыскӧд тшӧтш ыстӧ сельсӧветсянь либӧ волисполкомсянь бумага — кырымалӧма и печат штяпкӧма: ставыс пӧ, мый письмӧас гижӧма, — вернӧ.
Татшӧм письмӧнас гӧрдармееч локтас командир дінӧ, корӧ отпуск. Отпуск, дерт, сылы оз сетны.
Мыйла оз лэдзны гортӧ?
Ӧти-кӧ: быд письмӧ вылӧ кӧ веритны, ковмас лэдзны пӧшти став армиясӧ. Сэтшӧм письмӧтӧ вермас мыччыны быд гӧрдармееч. Унаӧн сідзи и вӧчӧны. Гижас гортас письмӧ: корӧй пӧ менӧ отпускӧ, гижӧй, быттьӧкӧ батьӧй куліс либӧ овмӧсным сотчис.
Мӧд-кӧ: закон серти, ӧти пӧрйӧ оз позь лэдзны отпускӧ 1 прӧчентысь унджык (сё морт пытшкысь ӧтик морт).
Коймӧд-кӧ: отпуск сетсьӧ сӧмын дас лун кежлӧ, дай сійӧ сэтшӧмъяслы, коді служитӧ воысь дырджык.
Тадзинад аддзам, кутшӧм сьӧкыд отпускад петны. Кӧть и сетасны отпусктӧ, дас луннад зэв уна удж вӧчны он вермы гортад.
Сэсся армиясянь ӧтарӧ-мӧдарӧ ветлӧмсьыс (туйсьыс) лоӧ мынтысьны гӧрдармеечлы аслыс. Оз на ӧд и сьӧмыд быдӧнлӧн тырмы сы вылӧ.
Мыйла нӧ татшӧм чорыд пӧрадокыс?
Со мыйла. Служба сроксӧ миян Гӧрд армияын чинтӧма чӧлӧй во. Военнӧй удж ӧні сьӧкыд, колӧ быд лун коллявны тӧлкӧн, пӧльзаӧн.
Торъя нин дона военнӧй службаын гожӧмыс. Гожӧмын гӧрдармеечьясӧс военнӧй делӧас велӧдӧны ывлаын, практика вылын, кыдзи овлӧ прамӧй война дырйи. Гожӧмыс армиялы деревнялы кодь жӧ страдна пӧра. Гожӧмын гӧрдармеечысь артмӧ прамӧй салдат.
Та серти позьӧ нин сэсся гӧгӧрвоны, мыйла оз сетсьы гожӧмын отпуск. Гожӧмся отпускыд омӧльтӧ Гӧрд армиятӧ.
Тайӧн колӧ лыддьысьны быдӧнлы: гӧрдармеечьяслы и рӧдняясыслы. Оз ков весьшӧрӧ дӧзмӧдчыны письмӧясӧн отпускӧ корӧм йылысь. Гӧрдармееч служитӧ рабочӧя-крестьянаа государстволы, видзӧ сійӧс врагъясысь, велӧдчӧ. Оз ков мешайтны.
Срок абу кузь — кык во сӧмын.
Колӧ мый вермӧмысь кыпӧдны мывкыдсӧ том гӧрд салдатъяслысь, медым наысь лоины повтӧм сьӧлӧма СССР дорйысьысьяс, мирнӧй олӧм уджалысьяслысь видзысьяс, а гортӧ воӧм бӧрын — бур уджалысьяс сӧветскӧй деревняын.
Д. М.
