ВӦР СОТАМ ДАЙ СОТАМ

Кор нӧ велалам озырлуннымӧс видзны?

Ӧти гожӧм на эз кольлы миян вӧр сотчывтӧг. Быд во кӧнкӧ да кӧнкӧ сотчӧ.

Таво гожӧм жар, поводдя кос. Сувтан кӧ Коми му шӧрас да видзӧдлан — гӧгӧр тшын петӧ, быдлаын вӧр сотчӧ, миян медколанторйыс вошӧ, озырлунным чинӧ — асьнымӧс и государствонымӧс гӧльмӧдам.

Быдӧнлы нин эськӧ колӧ гӧгӧрвоны, торъя нин миянлы — коми йӧзлы: вӧр помын миян став озырлунным. Няньяс оз судзсьыны, колӧ кыськӧ бокысь нажӧвитны нянь вылад. Кытысь босьтан? — Вӧрысь. Сортовка лэдзан, кыйсян-вӧралан, стрӧитчан — став олӧмыс миян вӧр помын. Ёна нин та йылысь гижлӧма и висьтавлӧма эськӧ да, огӧ на, тыдалӧ, гӧгӧрвоӧ. Думыштан кӧ, мыйта добра бырӧдам!

Пемыд войтыр ӧд ещӧ шуласны на: «Мед сотчас, уна на ӧд эм, кольӧ на, миян нэм кежлӧ тырмас на». Дерт, тыр вежӧра морт тадзи оз шу. Куш сулалан вӧрыс кындзи ӧд бура унатор на сотчывлӧ: керка керйыд, зап пескыд, туруныд (зорӧдъяс), весиг сиктъяс, грездъяс сотчывлӧны, матынӧсьджык кӧ вӧрсяньыд.

Мыйла вӧр сотчӧ?

— Со, эсті бара нин сотчӧ, кодкӧ бара нин ӧзтӧма! — шуам, кор вӧрысь сьӧд тшын аддзам. «Бара нин сотчӧ» да «бара нин кодкӧ»... Тӧдам, «бара нин» — оз ӧд медводдзаысь сотчы. Сӧмын огӧ тӧдӧ, огӧ корсьӧ «кодкӧ»-сӧ. Да он и аддзы, помкаыс (причина) оз сюр. Гашкӧ, вӧрӧд ветлӧдлігӧн кодкӧ чигарка помсӧ шыбитіс, гашкӧ, биасьліс вӧрас да кусӧдтӧг колис, гашкӧ, кодкӧ шуткаӧн кос ройтӧ ӧзтіс, кӧсйис видзӧдлыны — гажа-ӧ нявкъявны кутас, гашкӧ, омӧль морт нарошнӧ ӧзтіс — коді тӧдас, ачыс оз висьтав, а вӧрыд ӧзъяс, биыд кос нитшкӧдыд да ялаӧдыд пыр паськалас, водзӧ да водзӧ нюлас. Кватитчан бӧрвылас да, сюрс десятина сотчӧма. Уроныс лоӧма — артыштны он вермы мый дон.

Колӧ кусӧдны став мирӧн.

Сёяныд кӧ сюрас, биыд дыр оз ньӧжмась — ставсӧ «весалас». Колӧ пырысь-пыр, мыйӧн тшыныд вӧрын чепӧсъяс, кусӧдны битӧ, оз ков уездсянь либӧ обласьтсянь тшӧктӧм виччысьны — сэки сёр лоӧ биыдкӧд вермасьны. Вӧр сотчӧм лыддьыссьӧ «стихийнӧй бедствиеӧн». Быд сельсӧвет, быд волисполком вермӧ мырдӧн ыстыны йӧзӧс кусӧдчыны. Та йылысь эм тшӧктӧм миян Сӧветса правительстволӧн, эм тшӧктӧм обласьтувса исполкомлӧн.

Кӧнсюрӧ тайӧс бура тӧдӧны и вӧчӧны сы серти.

Воддза коми газетын (видзӧд «Югыд туй» № 159) вӧлі гижӧма, кыдзи ӧзйылӧма вӧр Сыспи сикт бердын, Айкатыласа вӧлӧсьтын (Емдін уездын), да дзик пыр артельӧн и кусӧдӧмаӧсь, эновтӧмаӧсь весиг став страднанысӧ. Нюжӧдісны кӧ дырджык да виччысьны кутісны вылісянь тшӧктӧм — вермис зэв ыджыд беда лоны.

Сӧмын тай оз быдлаын Сысписа крестьяна моз видзӧдны вӧр пӧжарыд вылӧ, оз найӧ моз уджавны.

Грива вӧлӧсьтын (Сыктыв уездын) вӧрыс гӧгӧрыс сотчӧ, уна турун зорӧдъяс нин сотчӧмаӧсь, а сэтчӧс волисполкомыс ни, йӧзыс ни, вӧр видзысьясыс ни (стража) нинӧм оз вӧчны. Тадзинад, дерт, сотчас унатор. Тыдалӧ, найӧ ыджыд зэр виччысьӧны. Омӧль делӧ!

Причча кӧ лоӧма, ӧзйӧма нин кӧ, сэки жуйвидзны оз позь. Колӧ ӧтвылысь став мирӧн (обществоӧн) мунны кусӧдчыны, мунны водзджык, ньӧти нюжӧдтӧг!

Вӧрыд ӧд абу менам ни, абу тэнад ни. Сійӧ ставнымлӧн, став рабочӧя-крестьянаа государстволӧн. Сы кузя вӧртӧ колӧ видзны-дӧзьӧритны ставнымлы. Оз ков вунӧдны: вӧр помын миян зэв ыджыд озырлун. Вӧр ӧзтысьяссӧ, эмбур сотысьяссӧ колӧ корсьны да чорыда судитны. Вӧр пӧжар кусӧдӧм вӧсна тӧждысьтӧмъяссӧ — сідзи жӧ.

Тырмас нин сьӧд тшынӧн коми вӧр-яг вевттьыны!