КРЕСТЬЯНАЛЫ УДЖДЫСЬӦМ

(Бачуринскӧй ёрт доклад серти)

Юль тӧлысьын 10−13 лунӧ Мӧскуаын вӧлі чукӧртчылӧм Ставсӧвет Республикаса крестьяналы удждысян удж нуӧдысьяслӧн.

Миянсянь сэтчӧ ветліс Бачуринскӧй ёрт. Сійӧ висьталӧм серти, сэні унатор выль ног лӧсьӧдісны:

1. Шуисны сьӧм разӧдны крестьяна пӧвстӧ сӧмын удждысян тӧвариществояс пыр.

2. Бура пӧ тайӧ удж нуӧдны позьӧ сӧмын сэки, кор крестьяна асьныс сэтчӧ кутасны вайны лишалан сьӧмнысӧ чӧжӧм вылӧ. Колӧ пӧ тайӧ уджсӧ ёна йӧткыны водзӧ.

3. Колӧ пӧ ӧні жӧ выль пӧв видзӧдлыны быд боксянь став тӧвариществосӧ: кутшӧмджыка найӧ уджсӧ нуӧдӧны, кутшӧмджык йӧз сэтчӧ пырӧмаӧсь, мый омӧльыс сэні, мый бурыс. Сьӧм сетігӧн колӧ пӧ сідзи жӧ видзӧдлыны торйӧн быд тӧварищество вылӧ. Быд шленӧс пӧ колӧ тӧдмавны быд боксянь да сӧмын тӧдмалӧм бӧрын сетны уджйӧзӧн сьӧм.

4. Тӧргуйтны пӧ удждысян тӧвариществояслы оз ков. Тӧргуйтӧмӧн пӧ сійӧ вунӧдӧ ассьыс веськыд уджсӧ дай удждысян вылӧ сетӧм сьӧмсӧ видзӧ тӧргуйтӧм вылӧ. Колӧ тӧргуйтӧм бырӧдны. Мукӧд уджъяс: дьӧгӧдь вӧчӧм, вый-рысь вӧчӧм, мукӧдтор тӧвариществолы сідзжӧ колӧ дугӧдны.

5. Мед пӧ эськӧ сэтшӧм уджтӧгыс тӧварищество оз во убытка вылӧ, колӧ пӧ быд удждысян тӧвариществолы сетны казнасянь унджык сьӧм. Арталісны: быд удждысян тӧварищество кӧ вермас вӧчны во гӧгӧрнас оборотсӧ 30,000 шайтӧдз, сэки сійӧ аслас уджӧн вермас бергӧдчыны куш 3−4 босьтан прӧчент вылӧ. Миян обласьтлы кӧсйӧны сетны таво кежлӧ 330 сюрс шайтӧдз (колян во сетлісны сӧмын 200 сюрс шайт). Миян тані шуисны: сійӧ пӧ миянлы оз тырмы, колӧ пӧ став обласьт вылас 500−600 сюрс шайтӧдз.

6. Таво прӧмыс кыйысь йӧзлы уджйӧзӧн сьӧм кӧсйӧны сетавны тӧвариществояс пыр.

Н. Темноев.