ШӦРКОДДЬӦМ ДА ГӦЛЬ КРЕСТЬЯНА ДОР
Ӧні Сӧвет власьт да Коммунист партия лӧсьӧдісны выль законъяс да постановленньӧяс видз-му арендаӧ сеталӧм йылысь, казакъясӧс (батракъясӧс) медалӧм йылысь. Сы серти шӧркоддьӧм да гӧль крестьяна вермасны думыштны: оз-ӧ нӧ пӧ Сӧвет власьтыс да партия дугдыны гӧль крестьянаӧс дорйӧмсьыс? Оз-ӧ пӧ сет Сӧвет власьтыс вывті ыджыд вӧля кулакъяслы?
Дерт, оз сет! партия да Сӧвет власьт ӧні тшӧктісны быд ногӧн видзны да дорйыны шӧркоддьӧма олысь крестьянаӧс, медым найӧ вермасны лэптыны, ёнмӧдны да озырмӧдны ассьыныс кӧзяйствонысӧ. Шӧркоддьӧма олысь крестьянинлы, сійӧ кӧ ас выннас уджалӧ да бурмӧдӧ кӧзяйствосӧ, сувтӧдӧ уджсӧ выль ногӧн, Сӧвет власьт дай партия отсалӧны быд ногӧн.
Дерт, ӧні видз-мутӧ арендаад позьӧ босьтнытӧ да, позьӧ йӧзӧс медавны уджавнытӧ да, сиктъясад кутасны ёнмыны, озырмыны кулакъяс. Сӧвет власьт оз кут налы озырлун чукӧртӧмысь, тӧргуйтӧмысь да кутшӧмсюрӧ прӧмысъяс паськӧдӧмысь. Тайӧн ӧд озырмас став сиктыс. Сы вӧсна кыптас миян вузасьӧм, кыптас промышленносьт, накӧд тшӧтш став овмӧсным. Мӧдарӧ кӧ, колӧ, медым ёнмасны, озырмасны тшӧтш гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьянаыс. Сӧвет власьт да Коммунист партия оз отсавны налы сы вӧсна, медым найӧ пыр олісны гӧля. Гӧль да шӧркоддьӧм крестьяналы восьса став туйыс. Найӧ быд ногӧн вермӧны ёнмӧдны ассьыныс кӧзяйствосӧ. Та боксянь налы ёна отсалӧ Сӧвет власьт дай партия.
Кулаклы воча вылӧ гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьяналы колӧ ӧтувтчыны кооперацияясӧ, ӧтувъя кӧзяйствоясӧ, артельясӧ. Кулаклысь удждысьӧм пыдди гӧль да шӧркоддьӧма крестьяналы колӧ лӧсьӧдны кооперативнӧй удждысьӧм. Кулаклы вӧв вылӧ, кӧйдыс вылӧ либӧ вартан машина вылӧ мынтысьӧм пыдди колӧ лӧсьӧдавны кӧйдыс да машиннӧй тӧвариществояс. Крестьяна кӧзяйствоса тӧвар кулакъяс пыр вузавлӧм пыдди колӧ вузасьны асланыс сельскокӧзяйственнӧй тӧварищество пыр, кулак лавка пыдди — кооператив лавка.
Тайӧ боксянь государство отсалӧ гӧль да шӧркоддьӧм крестьяналы быд ногӧн. Государство чинтіс сельхозналог дай сы кындзи ещӧ на гӧль крестьяналы сетӧ кокньӧдъяс.
Гӧль да шӧркоддьӧма крестьяналы удждысьӧм вылӧ государство пыр содтӧ сьӧм дай бара жӧ сетӧ кокньӧдъяс гӧль крестьяналы удждысигас. Государство сетӧ уджӧн гӧль крестьяналы быдпӧлӧс видз-му уджалан машинаяс. Государство удждӧ сьӧм кооперативъяс ёнмӧдӧм вылӧ, сетӧ торъя сьӧм нянь косьмӧмкӧд водзсасьны. Ӧні государство кӧсйӧ вит воӧн ньӧбавны вӧвъяс, медым вӧвъяс лыдыс лоӧ войнаӧдз мында. Сэсся ӧні государство кольӧ сельхозналогысь зэв уна вӧлӧсьтувса коланінъясӧ. Пыр содтӧ сьӧм йӧзӧс югдӧдӧм да кӧзяйство лэптӧм вылӧ государствоса казнаысь.
Сӧмын став отсӧгсӧ медвойдӧр государство сетӧ крестьяна ӧтувтчӧмъяслы — артельяслы, тӧвариществояслы, отсӧгсӧ сетӧ сэки, кор аддзӧ: гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьяна ӧтвылысь зільӧны петны гӧльлунысь, сувтӧдны ассьыныс кӧзяйствосӧ выль ногӧн.
Важ ногыс Сӧвет власьт дай Коммунист партия мунӧны Ленин ёрт велӧдӧм серти — гӧль да шӧркоддьӧм крестьяналань чужӧмбанӧн, гӧль да шӧркоддьӧм крестьяна дор.
О. Попова.
